انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ياڭ شۋحان
”قىستاعىمىزدى ءوندىرىسى دامىعان، تۇرمىسى باي، اۋىل سالتى وركەنيەتتى، قىستاق كوركى رەتتى - تازا، باسقارۋى دەموكراتيالى سوتسياليستىك جاڭا اۋىل - قىستاق ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىنامىز“... 4 - ايدىڭ 17 - كۇنى كۇن شايداي اشىق، شيحۋ قالاسى شيداگوۋ قالاشىعى كوكسالا قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ اۋلاسىندا 63 جاستاعى ساقا پارتيا مۇشەسى كوۋ سىلين كورمە تاقتاسىنا جاپسىرىلعان قىستاق ەرەجەسىن، تۇرعىندار شارتىن زەر سالا وقىپ تۇر.
ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەۋدى، كەڭەيتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ءونىمدى ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى. قانداي اۋىل - قىستاق قۇرۋ، اۋىل - قىستاقتى قالاي قۇرۋ، اۋىل - قىستاقتى قانداي ادامدارعا سۇيەنىپ قۇرۋ شيحۋ قالاسىنىڭ ماڭىزدى تاقىرىبىنا اينالدى.
شيحۋ قالالىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ 1 - دارەجەلى مەڭگەرۋشى قىزمەتكەرى لي حۇڭ تىلشىگە بىلاي دەدى: بىلتىردان بەرى شيحۋ قالاسى «قىستاق ەرەجەسىن، تۇرعىندار شارتىن جانە تۇرعىندار شارتىنا وزگەرىس ەنگىزۋ، كەمەلدەندىرۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم جاقسى ىستەۋ جونىندەگى اتقارۋ جوباسىن» باسىپ تاراتىپ، بۇكىل قالانىڭ قىستاقتارىنداعى (تۇرعىندار) كوميتەتتەرىن كۇندەلىكتى ارەكەتتى ارناعا ءتۇسىرۋ، بۇقارانىڭ ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ، حالىقتىق سالت - ساناعا جەتەكشىلىك ەتۋ، كەلەلى شەشىمدەرگە قىزمەت وتەۋ سياقتى مازمۇنداردى قىستاق ەرەجەسىنە، تۇرعىندار شارتىنا ەنگىزۋگە جەتەكشىلىك ەتىپ، قىستاق ەرەجەسىن، تۇرعىندار شارتىن نەگىزگى ساتىداعى بۇقارانىڭ ءوزىن - ءوزى باسقارۋىنىڭ ماڭىزدى دانەكەرىنە اينالدىردى.
”لاۋسى، قايدا باراسىڭ“؟ 4 - ايدىڭ 17 - كۇنى كوكسالا قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جوۋ جۇن ەلەكترلى ءۇش دوڭگەلەكتى موتوتسيكلگە تولتىرا جۇك تيەپ قىستاقتىڭ كىرە بەرىسىنە قاراي جولعا شىقتى، قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۋاڭ شۋاڭچىڭ ايعاي سالىپ توقتاتتى، ”ۇيدەگى كەرەكسىز زاتتاردى قىستاقتىڭ كىرە بەرىسىندەگى قوقسىق ساندىعىنا تاستاۋعا بارامىن...“، - جوۋ جۇن ءبىر جاعىنان جاۋاپ قايتارىپ، ءبىر جاعىنان اسىعىس ۇزاپ كەتتى.
”بۇرىن قىستاعىمىزداعى ادامداردا بۇنداي تانىم جوق ەدى، قوقىر - قوقسىقتى كەز كەلگەن جەرگە تاستاي سالاتىن“، - دەدى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بۇرىنعى تازالىق ادەتىن تىلگە العاندا ۋاڭ شۋاڭچىڭ.
بىلتىر 5 - ايدا كوكسالا قىستاعى قىستاق تۇرعىندارى جينالىسىن اشتى، ءماجىلىستىڭ نەگىزگى تاقىرىبى − قىستاق ەرەجەسىن، تۇرعىندار شارتىن جاساۋ جانە كەمەلدەندىرۋ، كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرۋعا دەم بەرۋ. ماجىلىستەن كەيىن ءار وتباسى قىستاق ەرەجەسى، تۇرعىندار شارتىنىڭ قالتا كىتابىن الدى، سونىمەن بىرگە قىستاق ەرەجەسى، تۇرعىندار شارتى جاپسىرىلعان ءتۇزىم تاقتاسىن دا قىستاقتىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن كەزدەستىرۋگە بولادى. بيىل 4 - ايدىڭ باسىندا قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ القاسى ادامدى نەگىز ەتۋ، بۇكىل قىستاق ات سالىسۋ پرينسيبى بويىنشا قىستاقتارعا بارىپ، وتباسىلارىن ارالاپ، قىستاقتاعى ساقا كادرلارعا، ساقا پارتيا مۇشەلەرىنە امانداسىپ، پىكىر - ۇسىنىستاردى جيناپ، قىستاق ەرەجەسىنىڭ، تۇرعىندار شارتىنىڭ مازمۇنىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، جاڭا قىستاق ەرەجەسىنىڭ، تۇرعىندار شارتىنىڭ داۋىرلىك ەرەكشەلىككە يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
ۋاڭ شۋاڭچىڭ بىلاي دەدى: جاڭادان كەمەلدەندىرىلگەن قىستاق ەرەجەسى، تۇرعىندار شارتىندا نەگىزگى ساتىداعى پارتيالى كادرلار مەن بۇقارانىڭ قىستاق - اترەت قۇرىلسى قىزمەتىنە ات سالىسۋىنا ناقتى ۋاقىت تالابى العا قويىلدى، ءاربىر ادام ءوزىنىڭ نە ىستەيتىنىن، نە ىستەي الاتىنىن، قانشا ۋاقىت ىستەي الاتىنىن بىلەتىن بولدى، بۇل نەگىزگى ساتى كادرلارىنىڭ جانە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ القاۋىنا بولەندى، ”پارتيالى كادرلاردىڭ اۆانگارد ۇلگىلىك رولىن تولىق ايگىلەۋمەن بىرگە، قىستاق تۇرعىندارىن قىستاق - اترەت قۇرىلىسىنا بەلسەنە ات سالىسۋعا جەتەكشىلىك ەتەدى جانە باستايدى“.
ۋاڭ شۋاڭچىڭ بىلاي دەدى: ولار قىستاق ەرەجەسىن، تۇرعىندار شارتىن اتقارعان - اتقارماعاندىعىن وركەنيەتتى وتباسىن باعالاۋدىڭ قاجەتتى العى شارتى ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ”ىستەيسىڭ“ دەگەننەن ”ىستەيمىن“ دەگەن يدەياعا قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جۇزەگە اسىرۋعا جەتەكتەپ، بارلىق ادام وركەنيەتتى قىستاقتى بىرگە قۇرۋعا ات سالىساتىن تاماشا راي قالىپتاستىردى. قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن ۇزبەي رەتتەۋدەن سىرت، وسى قىستاق قىستاق جولدارىنىڭ ەكى شەتىنە، تۇرعىندار ءۇيىنىڭ الدى - ارتىنا گۇل - اعاش ەگىپ، ”وتباسى جاسىل جەلەك جامىلعان، قىستاق كورىنىسى كوركەم“ كورىكتى اۋىل - قىستاقتى كەستەلەدى.
بۇگىنگى تاڭدا كوكسالا قىستاعىندا بىرتىندەپ وزگەرىستەر تۋىلدى − كورىكتى ورتانى بىرگە قۇردى، ۇقىپتى، ۇنەمشىل بولۋدى دارىپتەدى، كورشى - قولاڭدار ءوزارا كومەكتەسەتىن بولدى... قىستاق ەرەجەسى، تۇرعىندار شارتى وركەنيەتتى اۋىل - قىستاق كەلبەتىن جاراتتى.