تيانشان تورى - شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ياڭ شۋحان، ەرىكتى ءتىلشى ياڭ تيانحۋا
”ارميا حالىقتى سۇيەدى، حالىق ارميانى قولدايدى، ارميا مەن حالىق سۇيىسپەنشىلىگى تەڭىزدەن دە تەرەڭ...“ 1 - ايدىڭ 10 - كۇنى اقسۋ قالاسى ىگەرشى قالاشىعى سورتتى تۇقىم جوعارى چوقتال قىستاعىنىڭ ۇلكەن زالىندا ءان قالىقتاپ، جۇرتشىلىق شاتتىققا شومدى، اۋىل ءىشى دۋمانعا بولەندى. بۇل وڭتۇستىك شينجياڭ اسكەري رايونىنىڭ بەلگىلى تۋانىنداعى كوماندير - جاۋىنگەرلەردىڭ قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە ”ارميا مەن حالىق ەتەنە سۇيىسپەنشىلىگى“ اتىندا ورىستەتكەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلى بولاتىن.
ارميا مەن حالىق بىرگە شينجياڭ بيىنە باستى. سۋرەتتى ەرىكتى ءتىلشى لي حۇي تۇسىرگەن
اسەم شىراقتار اينالانى نۇرعا بولەدى، ءان قالىقتاپ، ءبي بيلەندى، كەرەمەت كونسەرت نومىرلەرى ورىندالدى. اقسۋ قالاسى ىگەرشى قالاشىعىنىڭ ءان - ءبي ۇيىرمەسى وزدەرى قۇراستىرىپ، وزدەرى دايىنداپ، پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتاي رۋحىن باستى تاقىرىپ ەتكەن جەلدىرمەسى وسىنداعى جۇرتشىلىقتى ءبىر جەلپىنتىپ تاستادى، سوڭىنان اتالعان تۋانداعى كوماندير - جاۋىنگەرلەر تاقپاق ايتۋ، مانەرلەپ وقۋ، ءبي بيلەۋ سياقتى فورمالارمەن ”حالىقپەن ەتەنە بولىپ، اقسۋدى قولداۋ، شەكارانى ورنىقتىرىپ، تارىم وزەنىن قورعاۋ“ اتىنداعى ارميا مەن حالىقتىڭ ەتەنە سۇيىسپەنشىلىگىن ايگىلەپ، قىستاق تۇرعىندارى مەن كوماندير - جاۋىنگەرلەردىڭ دۇركىن - دۇركىن قول سوعىپ قارسى الۋىنا بولەندى.
سورتتى تۇقىم جوعارى چوقتال قىستاعى اقسۋ قالاسىنىڭ ماڭىنا ورنالاسقان، 1998 - جىلى شينجياڭ اسكەري رايونى بەلگىلى تۋانى اتالعان قىستاقپەن بىرگە قۇرۋ قاتىناسىن ورناتقان، كوماندير - جاۋىنگەرلەر قىستاق تۇرىندارىنىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن ەستەرىنەن شىعارمادى، تاياۋ جىلداردان بەرى، وسى تۋاننىڭ شينجياڭعا بىرلەسىپ كومەكتەسۋ بويىنشا قوسقان قارجىسى 2 ميلليون يۋاننان اسقان، ىلگەرىندى - كەيىندى 10 نەشە مۋ جەردەگى جىلىجاي قالتقى قۇرىلىسى مەن گۇل - ءشوپ بازارىنا ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزىپ، قىستاق كوللەكتيۆ كىرىسىن 300 مىڭ يۋاننان استامعا اسىردى، 100 قانشا ادامدى اۋىلعا قايتىپ جۇمىستانۋعا باۋراپ، اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تاماشا تۇرمىسقا قول جەتكىزۋىنە مۇمكىندىك جاسادى. وسى تۋان ۇنەمى ادەبيەت - كوركەمونەر ۇگىت اترەتىن قىستاققا بارىپ ساياساتتىق ۇگىت - لەكسيا ايتۋعا، ەمدەۋ اترەتىن قىستاق تۇرعىندارىنا ارالاپ اقىسىز دياگنوز قويۋعا، ءدارى - دارمەك جەتكىزۋگە ۇيىمداستىردى.
كوماندير جاۋىنگەرلەر قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە كوكتەم مەرەكەسىنىڭ بوساعالىعىن جازدى. سۋرەتتى ەرىكتى ءتىلشى ياۋ كاي تۇسىرگەن
قازىر سورتتى تۇقىم جوعارى شوقتال قىستاعى الىس جۋىققا اتى ءمالىم ”كوكونىس قىستاعىنا“ اينالىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جان باسىندىق كىرىسى 20 مىڭ يۋاننان استى. اتالعان قىستاقتىڭ پارتيا ياچەيكا شۋجيى يلحام توقتىيۇسىپتىڭ سوزىمەن ايتقاندا: ”ازاتتىق ارميانىڭ كومەگى مەن قولداۋىنىڭ ارقاسىندا، قىستاق اۋقاتتانۋ جولىنا قادام تاستادى، ارميا مەن حالىقتىڭ بىرگە قۇرۋ قيمىلى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىنە اينالدى“.
وسى تۋاننىڭ ۇگىت، قورعانىس ءبولىمىنىڭ قىزمەتكەرى ياۋ كايدىڭ ارميا مەن حالىقتىڭ بىرگە قۇرۋ قىزمەتىنە قاتىناسقانىنا 10قانشا جىل بولدى. ول بۇرىن قىستاقتاعى ۇيلەر كونەرگەن، قىستاقتان باسقا جەرگە باراتىن بىردەن ءبىر جولدىڭ ءوزى ويلى - شۇڭقىرلى بولاتىن دەيدى. ”مىنە، قازىر اسفالت جول ءۇيدىڭ الدىنا دەيىن جاتقىزىلىپ، قىستاق تۇرعىندارى جاپپاي جاڭا ۇيگە كوشىپ كىردى، قىستاققا الاڭ جاسالىپ، كىتاپ ءۇيى، ساۋدا دۇكەنى، اسحانالار اشىلدى“. ياۋ كاي تۇرعىندار تۇرمىسى تۇلەجي ءتۇسىپ، كۇندەرى شالقىپ كەلەدى دەپ وتىر.
سورتتى تۇقىم جوعارى چوقتال قىستاعىنىڭ تۇرعىندارى ويىن نومىرلەرىن كورۋدە. سۋرەتتى ەرىكتى ءتىلشى لي رۇڭرۇڭ تۇسىرگەن
”قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىندەگى وسىنشاما ۇلكەن وزگەرىستى جانە قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باقىتتى تۇرمىسىن كورىپ ەرەكشە قۋاندىق“،- دەيدى وڭتۇستىك شينجياڭ اسكەري رايونى بەلگىلى تۋانىنىڭ ساياسي باسقارماسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ۋاڭ لەي تەبىرەنە.
”ازاتتىق ارميانىڭ ورىمدەي جاس جاۋىنگەرلەرىمەن بىرگە قيمىلعا قاتىناسىپ، كوپ جاسارىپ قالعانداي بولدىم!“ بيىل 76 جاستاعى ساقا پارتيا مۇشەسى احات ابدىرەيىم اسا قۋانىشپەن وسىنداي دۋماندى قيمىل ارميا مەن حالىق ىنتىماعىنىڭ بەرەكەسىن ايگىلەپ قالماستان، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەسىن ءتىپتى دە ايگىلەدى دەيدى.
