اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىستى

日期:2021年12月26日
来源:新疆日报
【字体:

  شيحۋ قالاسى جيۋجيانلوۋ اۋىلىنىڭ جانجيا قىستاعىندا 27 ءار ۇلت وتباسىندا ءوزارا پايدالانىلعان ءبىر بەسىك بار، وسى بەسىكتە 30 نارەستە ءتاتتى ۇيقىعا شومعان ەدى. قىستاق تۇرعىنى قايرات تويباق پەن جوۋ ليانلۇڭ دا وسى بەسىكتە جاتقان، ول ەكەۋى كورشى بولىپ قالماستان، تاتۋ اعا - ىنىلەر. ”كوپ جىلدان بەرى قىستاق تۇرعىندارى تۇرمىستا ءوزارا قول ۇشىن بەرىپ، ءوزارا قارايلاسىپ، ءبىر ءۇيلى جانداي بەرەكەمەن ءوتىپ كەلەدى“، - دەدى جوۋ ليانلۇڭ.

  جانجيا قىستاعىنداعى وسى بەسىكتىڭ حيكاياسى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ ءبىر - بىرىنە قارايلاسۋىنىڭ جاندى كارتيناسى. جۋىق جىلداردان بەرى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى پارتيانىڭ باسشىلىعىندا، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، ەتەنە ارالاسىپ، ءوزارا سۇيەنىش بولىپ، بەينەتتى دە، زەينەتتى دە بىرگە وتكەرىپ، كورىكتى شينجياڭدى بىرگە قۇرىپ، شەكارانىڭ ورنىقتىلىعىن، مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعىن جانە ۇلتتاردىڭ ىنتىماعىن بىرگە قورعادى.

  ۇلتتار ىنتىماعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جان تامىرى

  بيىل 5 - ايدا حوتانداعى بىلەگى ۇزىلگەن ۇل بالانىڭ ءساتتى قۇتقارىلىپ ەمدەلگەن حيكاياسى بۇكىل ەلگە كەڭ تارالىپ، سانسىزداعان ادامنىڭ جۇرەك قىلىن تەربەتتى. 1400 كيلومەتردەن استام قاشىقتىقتى باسىپ وتكەن جەر مەن اۋەدە كۇش جالعاۋ، ادامدى تىقىرشىتقان تىعىزتاياڭ قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ءبىر ءۇيلى جانداي بەرەكەلى ىنتىماعىنىڭ، تاتۋلىعىنىڭ جاندى بەينەسى، اسىرەسە، شينجياڭداعى ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بولاتتاي بەرىك ەكەندىگىنىڭ جاندى دالەلى ەدى.

  ەلىمىز ءبىر تۇتاس كوپ ۇلتتى مەملەكەت، ۇلتتار ىنتىماعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جان تامىرى. شينجياڭ پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن جالپى بەتتىك دايەكتىلەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ بىرگە ىنتىماقتاسىپ، كۇرەس جۇرگىزىپ، بىرگە گۇلدەنىپ دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتى. ءار ۇلت كادر - بۇقاراسى اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، وتاننىڭ ۇلى شاڭىراعىندا جۇرەكتەس، تىنىستاس، تاعدىرلاس بولدى.

  گۇيلين قالاسى شياڭشان رايونى نانمىن ءمالىسى جۋلين الەۋمەتتىك اۋماعىنداعى راحمان ءدامدى تاعامدار بازارىندا شينجياڭنىڭ ءتۇرلى ەرەكشە، ءدامدى تاعامدارى جەرگىلىكتى بۇقارا مەن ساياحاتشىلاردى ايرىقشا باۋرادى. ”وسى جىلداردا ەگەر گۇيلين قالاسىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ كومەگى بولماسا، بۇل جەردە ەشتەڭە تىندىرا الماۋشى ەدىم“، - دەدى دۇكەن قوجايىنى ءومار راحمان.

  2001 - جىلى ءومار ايەلى مەن ۇلىن ەرتىپ جاڭاءشار اۋدانى حانارىق قالاشىعىنىڭ ءۇشقارا قىستاعىنان گۇيلينگە كەلەدى. ”گۇيلينگە العاش كەلگەن كەزىمدە بەيتانىس ەل، جات جەر بولعانىمەن، جەرگىلىكتى ورىنداعى ىزگى جاندار تۇس - تۇستان قول ۇشىن بەرىپ، ءبىزدىڭ قيىن وتكەلدەن وتۋىمىزگە كومەكتەستى، مەن ولاردى ماڭگى ۇمىتپايمىن“، - دەيدى ءومار تەبىرەنە.

  تاماشا تۇرمىسقا كەنەلگەن ءومار ءتۇرلى الەۋمەتتىك يگىلىك قيمىلدارىنا بەلسەنە قاتىناستى، الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ ۇيىمداستىرۋىندا، ول تالاي رەت ”ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ءدامدى تاعامدار اۋىس - كۇيىس باس قوسۋىن“ وتكىزىپ، ءدامدى تاعامدار بازارىن پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن ۇگىتتەيتىن شەپكە، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ تەرەزەسىنە اينالدىردى. ىندەتتەن ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كەزىندە ول قاتىستى تاراۋلاردىڭ ىندەتتەن ساقتانۋ ۇگىت قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋىنە كومەكتەستى ءارى گۇيلين قالاسى مەن قاشقار قالاسىنا اقشالاي، زاتتاي جىلۋ اتادى.

  ”ۇيعۇر ۇلتىندا قان مەن ەت ءبىر - بىرىنەن ايرىلا المايدى دەگەن جاقسى ءتامسىل بار. مەيلى قايدا جۇرسەك تە، جۇڭحۋا ۇلتى ماڭگى ءبىر شاڭىراقتىڭ ادامدارىنداي ەتەنە“، - دەدى ءومار.

  جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالادى

  حۇسنيحات ساباعىندا بالالار مۇعالىمنىڭ جازۋ جازۋ تۇيىندەرى جونىندەگى تۇسىنىگىن دەن قويا تىڭداپ، بار زەيىندەرىمەن جازۋعا نازار سالدى؛ ءبي كۋرجەگىندە بالالار مۇعالىمعا ىلەسە اياقتارىن قوزعاپ، قولدارىن كوتەرىپ، ءبي ارەكەتتەرىن اينىتپاي ورىنداپ جاتتى؛ فۋتبول الاڭىندا بالالار باياۋ جۇگىرىپ نەمەسە كەرىلىپ - سوزىلىپ، دەنە قىزدىرۋ ارەكەتىن مۇقيات ىستەۋدە... 12 - ايدىڭ 1 - كۇنى كونەءشار اۋداندىق 3 - ورتا مەكتەپتىڭ باي مازمۇندى، الۋان ءتۇرلى كۋرجەك قيمىلدارى ادامعا تەرەڭ اسەر قالدىردى.

  ”تەاتر كۋرجەگى، حور ايتۋ ۇيىرمەسى، جۇڭحۋا ۋشۋ كۋرجەگى قاتارلى 18 كۋرجەك بار“، - دەدى كونەءشار اۋداندىق 3 - ورتا مەكتەپتىڭ ورىنباسار مەكتەپ باستىعى ميھىرگۇل ابەي.

  شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - بۇقاراسى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى، ءبىر - بىرلەگەن ”انار ءدانى“ كورىكتى شينجياڭدى قۇرۋدىڭ ۇلى تاسقىنىندا توعىستى.

  شاۋەشەك قالاسى شينچىڭ ءمالىسى قاراءدوڭ الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى سالىقجان يمىن 12 جىل بويى تاباندىلىقپەن ءوز اۋلاسىندا مەملەكەت تۋىن شىعارىپ كەلدى. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 100 جىلدىعى قارساڭىندا ول داڭقپەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا مۇشە بولىپ، اناعۇرلىم كوپ بۇقارانى پارتيانىڭ مەيىرىنە العىس ايتۋعا، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسۋعا، پارتياعا ىلەسۋگە باستاۋعا بەكىدى.

  پامير ۇستىرتىندە حونچيراپ شەكارا قورعانىس ليانىنىڭ شەكارا كۇزەتشىسى لاچين بايەكە وتباسى اتادان نەمەرەگە دەيىن كۇش جالعاپ شەكارانى 70 جىلعا جۋىق قورعاپ، پارتيانى، وتاندى ءسۇيۋ، ىزگى دە تۋراشىل بولۋ وتباسى سالتىن ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاستىردى. بيىل 1 - ايدىڭ 4 - كۇنى لاچين بايەكە سۋعا ءتۇسىپ كەتكەن ءبىر بالانى قۇتقارۋ جولىندا قۇربان بولدى.

  ”حونچيراپقا قايتىپ مەكەنىمىزدى قورعايمىن، وتانىمىزدى قورعايمىن!“، ”مەن، ءسوز جوق، جاقسى ۇيرەنىپ، داشۋەگە قابىلدانامىن، ەرجەتكەندە اسكەر بولىپ، قوسىننان شەگىنگەننەن كەيىن ۇزدىك شەكارا كۇزەتشىسى بولامىن“. 9 - ايدىڭ 1 - كۇنى ”ءداۋىر ونەگەسى“ لاچين بايەكەنىڭ ۇلى مەن قىزى ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ «وقۋ باستاۋدىڭ 1 - ساباعىنا» قاتىناسىپ، اكەلەرىن ۇلگى ەتىپ، ەسەيگەندە اكەلەرى سياقتى ادام بولاتىندىقتارىن ءبىلدىردى.

  بۇگىنگى تاڭدا جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمى شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەگىنە تەرەڭ تامىر تارتتى، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ اقىل - پاراساتى مەن كۇش - قۋاتى ونان ارى شوعىرلانىپ، ءبىر نيەتپەن جۇڭگو ارمانىن بىرگە سومداۋدىڭ پارمەندى كۇشىن تاسقىنداتتى.

  ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ سۇيىسپەنشىلىكتى ونان ارى قويۋلاتتى

  ”جۇزدەسپەگەنىمىزگە كوپ بولدى، سەنى ساعىندىم“. 12 - ايدىڭ 16 - كۇنى ونسۋ اۋدانى تۇقۇلا اۋىلى جوعارى قۇرباق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى چۇگار ءماتسىدىق جۇپ قۇراپ، تۋىس بولعان كادردىڭ قولىن ۇستاپ تۇرىپ وسىلاي دەدى.

  جۋىقتاعى كۇندەردەن بەرى اۆتونوميالى رايوندىق جەرگىلىكتى شەجىرە قۇراستىرۋ القاسىنىڭ كادر - قىزمەتكەرلەرى ۇلكەندى - كىشىلى سومكەلەرىن كوتەرىپ قىستاققا كەلىپ، جۇپ قۇراعان تۋىستارىمەن بىرگە تاماقتانىپ، بىرگە تۇرىپ، بىرگە ەڭبەك ەتىپ، بىرگە اڭگىمە دۇكەن قۇرىپ، ىنتىماقتى تىلگە تيەك ەتىپ، دامۋدى جوسپارلاپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ قيىنشىلىعى مەن مۇڭ - مۇقتاجىن شەشۋىنە كومەكتەسىپ، پارتيانىڭ جاقسى ساياساتىن بۇقارانىڭ جۇرەگىنە ۇيالاتتى.

  بۇگىنگى تاڭدا شىنايى سۇيىسپەنشىلىككە تولى ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ پويەزدارى وڭتۇستىك - سولتۇستىك شينجياڭدا ارلى - بەرلى جۇيتكۋدە، ءار ۇلت بۇقاراسى ەتەنە تۋىستاسۋ، ءبىر - بىرىنە قارايلاسۋ بارىسىندا سەن - مەن دەسپەيتىن ءبىر ءۇيلى جاندارعا اينالدى.

  بيىل 9 - ايدىڭ 11 - كۇنى ”انار گۇلى جوسپارى“ جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋعا شاقىرۋ ۇسىنىسى ۋيچات دوستىق شەڭبەرىندە كەڭىنەن تارالدى. جاڭاءشار اۋدانى ياندۇما اۋىلىنىڭ اياقىشىگاتۇع قىستاعىندا بالاباقشاداعى، باستاۋىش مەكتەپتەگى بالالار بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنەن جۇپ قۇراپ، تۋىستاسۋ وبيەكتىسىن شاقىردى. سونىمەن نەبارى ءبىر اپتاعا جۋىق ۋاقىتتا 40قا تاياۋ بالا بۇكىل ەلدەگى 13 ولكە، اۆتونوميالى رايون - قالانىڭ 30 نەشە قالاسىنداعى ءىشىنارا جەكەمەن، وتباسىمەن جانە ۇجىممەن 36 جۇپ ”انار گۇلى“ بولىپ تۋىستاستى.

  9 - ايدىڭ 30 - كۇنى گۋاڭدۇڭ جانە شينجياڭ ەكى جەردەگى كوپ تاراۋدىڭ كۇش جالعاۋىندا سوقىر بولا جازداعان قاشقارلىق ۇل بالا ابدۇعيني مامۇت گۋاڭجوۋ قالاسىندا وڭ كوزىنىڭ كوز ءمۇيىز قابىعىن كوشىرۋ وتاسىن جاساتتى.

  ىستىق ىقىلاستى ادامدار تۇس - تۇستان ابدۇعينيعا كوڭىل ءبولدى جانە سالەم جولدادى. گۋاڭدۇڭعا دەمالىسقا كەلگەن شينجياڭعا كومەكتەسۋشى شيپاگەر شيۇڭ كى ارنايى بارىپ كوڭىلىن سۇراپ: ”مەن سەنىڭ كوزىڭدى ويلاپ ءجۇردىم“، - دەدى؛ گۋاڭجوۋ قالاسىنىڭ تۇرعىنى حۋ شۋياڭ مەن ونىڭ دوسى ۋاڭ فاشۋاي ساباقتان تىس وقيتىن كىتاپتار اكەلىپ بەردى؛ گۋاڭجوۋدا وقىپ جاتقان بىرنەشە شينجياڭدىق وقۋشى كەلىپ ابدۇعينيمەن اڭگىمە دۇكەن قۇردى...

  ءبىر نيەتپەن كۇش بىرىكتىرۋ ەڭ ۇلى كۇش. شەت - شالعاي اۋىل - قىستاقتاردا بولسىن، الدە گۇلدەنگەن قالالاردا بولسىن، بارلىق جەردەن ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ اسەرلى حيكايالارى ۇشىراسادى: ”90 - جىلداردىڭ تۇلەگى“ ماۋلەنجان تۇرسۇن مەن سۇڭ كاي ەكەۋى بىرگە ءدامدى تاعامدى تىكە تاراتۋ جۇرگىزىپ، شينجياڭ حيكاياسىن قول ۇستاسا باياندادى؛ قۇمىل قالاسى يجوۋ رايونىنىڭ لييۋان الەۋمەتتىك اۋماعىندا 11 ۇلت تۇرعىنى ەسىكتەس كورشى بولىپ، كىمنىڭ ۇيىندە قيىنشىلىق بولسا، سوعان كومەكتەستى؛ سونداي - اق جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتى تۋىلعاندا دەر كەزىندە حۋبەيعا كومەككە اتتانعان شينجياڭنىڭ شيپاگەر - سەسترالارى، حىناندا، سانشيدە تاسقىننان ساقتانىپ، اپاتتان قۇتقارۋعا قاتىناسقان شينجياڭدىق ”ازاماتتار“ بار، ولار ءار ۇلت باۋىرلاستارمەن قيىن - قىستاۋ كۇندەردى بىرگە وتكىزىپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرۋدىڭ، وتان ارمانىن بىرگە ورىنداۋدىڭ تەلەگەي كۇشىن ۇيىستىردى.