8 - اي − جەمىس - جيدەكتىڭ پىساتىن مەزگىلى، قۇلجا قالاسى كەپەكيۇز اۋىلى اراءمالى قىستاعىنداعى ەرەكشە جەمىس - جيدەك (قاۋىن - قاربىز) ەگىمشى وتباسىنداعىلار ءبىر جىلداعى ەڭ قاربالاس ماۋسىمدى قارسى الدى. كوپشىلىك ۋاقىتتى مىقتى يگەرىپ جيىن - تەرىنگە كىرىستى، اتىز باسىندا مول ءونىمنىڭ شاتتىعى بايقالادى.
وسى مەزگىلدە، وسى قىستاقتىڭ تۇرعىنى ابدۇشكۇر سىدىق وتباسىنداعى 30 مۋ قاربىز بەن 2 مۋ بايلانگۋا قاۋىنى ىركەس - تىركەس جيناپ الىندى. ابدۇشكۇر سىدىق ءار كۇنى تاڭ بوزىنان كەش باتقانشا قاربالاستايدى، الايدا قانشا قاربالاستىققا تۇسسە دە، مول ءونىمنىڭ شاتتىعىمەن سالىستىرعاندا دانەڭە دە ەمەس ەدى. ”بيىل 30 مۋ جەرگە قاربىز ەكتىم، ءبىر مۋ قاربىزدان 4000 - 4500 يۋان كىرىس كىرگىزەمىن، ءبىر مۋ قاربىزدىڭ تازا كىرىسى 2000 يۋان، 30 مۋ قاربىزدان 60 مىڭ يۋان تازا كىرىس كىرگىزەمىن“،- دەدى ول بىزگە.
ابدۇشكۇر سىدىقتىڭ قاربىز ەككەنىنە 12 جىل بولدى، قازىر قاربىزدىڭ قاۋىرت ساتىلاتىن مەزگىلى كەلدى، ءار كۇنى ۇيگە كەلىپ ساتىپ الاتىن قاريدارلار بار، سول كۇنى جيناعان قاۋىنى ءاپ - ساتتە ساتىلىپ بولادى. 8 - ايدىڭ ورتا شەنىندە قاربىز بەن بايلانگۋا قاۋىنى تۇگەلدەي جينالىپ بولادى. ءونىمدى ارتتىرۋ ءۇشىن ابدۇشكۇر سىدىق كۇزدە كۇزدىك بايساي نەمەسە شامعۇر ەگەدى، قاربىزدىڭ سوڭىنان كوكونىس ەگىلگەندە 30 مۋ جەردى ەسەپتەي كەلسەڭىز، ءبىر جىلدىق تازا كىرىس 100 مىڭ يۋاننان اسادى.
قىستاق تۇرعىنى ابدۇحالەل ابدىراسۇلدىڭ تاڭقۋراي باقشاسىندا جەمىس مول ءونىم بەرىپ، بۇتاق باسى مايىسىپ تۇر، اۋادا جەمىستىڭ حوش ءيىسى اڭقىپ، سارايىڭىزدى اشادى.
ابدۇحالەل ابدىراسۇلدىڭ تاڭقۋراي ەككەنىنە 4 جىل بولدى، بيىل جالپى 9 مۋ جەرگە ەكتى، ونىڭ ىشىندە 2 مۋى بىلتىر ەنگىزىلگەن جاڭا سورتتاعى قارا تاڭقۋراي. ابدۇحالەل ابدىراسۇلدىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، تاڭقۋراي 7 - ايدان باستاپ ىركەس - تىركەس پىسىپ، 10 - ايعا دەيىن جيناۋعا بولادى ەكەن، ءار مۋىنىڭ ءونىم مولشەرى 1 توننا شاماسىندا.
”وتباسىمىز ەكى ءتۇرلى تاڭقۋراي ەگىپ وتىر، ءبىرى قىزىل تاڭقۋراي، ەندى ءبىرى قارا تاڭقۋراي. 1 مۋ تاڭقۋرايدان 10 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزۋگە بولادى“، - دەدى ابدۇحالەل ابدىراسۇل.
جاقىنعى بىرنەشە جىلدا، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ ءۇشىن قۇلجا قالاسى كەپەكيۇز اۋىلى اراءمالى قىستاعى قىستاق تۇرعىندارىن ەكونوميكالىق داقىل ەگۋگە قاراي بەلسەنە جەتەكشىلىك ەتىپ، ەرەكشە ەگىمشىلىك كاسىپ سالاسىن دامىتتى، سونىمەن قاتار ادام كۇشى، زات كۇشىن ۇيىمداستىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جيىن - تەرىنىنە كومەكتەسىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ەگىمشىلىگىنىڭ ەرەكشەلىككە يە بولۋى، جيىن - تەرىنىنە كومەكتەسەتىن ادام بولۋى، ساۋدا جولىنىڭ الاڭسىز بولۋىن قامتاماسىز ەتتى.
قۇلجا قالالىق حالىق ۇكىمەتى كەڭسەسىنىڭ كەپەكيۇز اۋىلى اراءمالى قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتىنىڭ ورىنباسار باستىعى جاڭ ۋيجۇن تانىستىرىپ بىلاي دەدى: ”بيىل تۇتاس قىستاق تاڭقۋراي، بۇلدىرگەن، قاربىزدى 180 مۋ جەرگە ەكتى، ءار مۋىنىڭ تازا كىرىسى 2000 يۋان شاماسىندا بولدى. ءار جىلعى مول ءونىم ماۋسىمىندا، تۇتاس قىستاقتىڭ كادرلارى، قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى، اۋىلعا ورالعان داشۋە وقۋشىلارى بىرگە جيىن - تەرىنگە قاتىناسىپ، ساۋدالاۋ جولىن بەلسەنە قاراستىرادى“. (قۇلجا قالالىق توعىسپالى مەديا ورتالىعىنىڭ ءتىلشىسى سۇن ۋجيان، ەرىكتى ءتىلشى چياۋ شياۋجۋان)
