تيانشان تورى - شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ءپاريزات ابدۇل
قايىققا ءمىنىپ، اتپەن قۇيعىتىپ، ەرەكشە تاعامداردان ءدام تاتتى ... كۇننىڭ جىلىنۋىنا بايلانىستى، لوپنۇر اۋدانى ناۋا اۋىلى اچا ءدوڭ قىستاعى دۋمانعا بولەندى، قىستاق تۇرعىندارى ”مۇندايدى ويلاماعان ەكەنبىز“ دەستى.
ساياحاتشىلار لوپنۇر اۋدانى ناۋا اۋىلى اچا ءدوڭ قىستاعىنىڭ زاۋجىيۋان شارۋالار شاتتىعى ساياجايىندا قايىققا ءمىندى. سۋرەتتى مامەتالي ءانۋار تۇسىرگەن
اچا ءدوڭ قىستاعى بۇرىن اۋىر كەدەي قىستاق ەدى، وسى جىلدارى ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى، قىستاق ”ەكى كوميتەتى“ قىستاقتىڭ جەم - ءشوپ بايلىعى مول، باعىمشىلىقپەن بىتىراندى شۇعىلداناتىن قىستاق تۇرعىندارى مول بولۋداي ەرەكشەلىككە بىرلەستىرە وتىرىپ، سيىر، قوي باعىمشىلىعى، سەرۋەن ساياحاتى سياقتى كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن كوپ نەگىزدى ارتتىرۋعا جەتەكتەدى.
”ايەلىم ەكەۋىمىز سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە ىستەيمىز، ايلىعىمىز 5000 يۋان، الدىڭعى جىلى جارنا قوسقامىن، ايلىعىمنان تىس جىلىنا 30 مىڭ يۋان پايدا ۇلەسىن بولىسەمىن، كۇندەرىمىز بارعان سايىن كوڭىلدەگىدەي بولىپ كەلەدى“، - دەدى 3 - ايدىڭ 30 - كۇنى قىستاق تۇرعىنى ءالي مامەتيمين تەبىرەنە.
ءالي جۇمىس ىستەيتىن لوپنۇر اۋدانى حۇڭتايياڭ باعىمشىلىق شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە، ول ايەلىمەن قورالاردى تازالاۋ، جەم - ءشوپ دايىنداۋ جۇمىسىن ايقىن ءبولىسىپ العان، ەكەۋى دە دىزداقتاپ تىنىم تاپپايدى. ”باعىمشىلىق ورتاسى مەن باسقارۋىنىڭ ەكەۋى دە وتە ماڭىزدى“،- دەدى ءالي ناۋاعا جەم سالا ءجۇرىپ. سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە جۇمىس ىستەگەن 8 جىلدا ولار عىلمي باعىمشىلىقتىڭ پايداسىن كورگەن سوڭ تەحنيكانى مەڭگەرىپ، سەلبەستىك كووپەراتيۆىندە تابانداپ ىستەۋگە بەكىدى.
”قىستاقتاعىلاردىڭ ءبارىنىڭ وتباسىندا سيىر، قوي بار، مال، قۇس باعىمشىلىعىن دامىتۋدىڭ كومەسكى كۇشى زور“. اچا ءدوڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى جاۋ جياپىڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى، ەرەكشە كاسىپ سالاسىن جىلدام قالىپتاستىرۋ ءۇشىن، قىستاق سەلبەستىك كووپەراتيۆى ارقىلى ۇلگى كورسەتىپ، باستاماشىلىق ەتىپ، باعىمشىلىق ءىرى وتباسىلارى جەتەكشىلىك ەتەتىن، شارۋا وتباسى بىرلەسە ارەكەتتەنىپ اينالىم جۇرگىزەتىن ۇلگى قالىپتاستىردى. بۇدان تىس اچا ءدوڭ قىستاعىندا تۇراتىن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ قىزمەت اترەتى قىستاق ”ەكى كوميتەتىنە“ جەتەكشىلىك ەتىپ، قىستاق كوللەكتيۆى اتىندا نىسان قارجىسىن ءوتىنىش ەتىپ، بوس تۇرعان جەردەن پايدالانىپ 1500 شارشى مەترلىك قوي قورا سالىپ، باعىمشىلىق تەحنيكاسىن مەڭگەرگەن، باعىمشىلىقپەن شۇعىلدانۋدى قالايتىن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باعىمشىلىق كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، قاۋىمداسا دامۋ جولىنا تۇسۋىنە مۇمكىندىك جاراتتى.
لوپنۇر اۋدانى ناۋا اۋىلى اچا ءدوڭ قىستاعىنداعى باعىمشىلىق ءىرى وتباسى مامەتالي امەرجان مالدارىنا جەم سالۋدا. سۋرەتتى مامەتالي ءانۋار تۇسىرگەن
”ايەلىم ەكەۋىمىز دە باعىمشىلىق ونەرى باۋلۋىنا قاتىناستىق، ۇستازىمىز بورداقىلاۋ، دەرت - دەربەزدەن ساقتانۋ، جەم - ءشوپ دايىنداۋدى ۇيرەتتى، بۇرىنعىعا سالىستىرعاندا ەداۋىر جاتىلىپ قالدىم“. اچا ءدوڭ قىستاعىنداعى باعىمشىلىق ءىرى وتباسى مامەتالي امەرجان وسى عىلمي باعىمشىلىق تەحنيكالارى قويلارىنىڭ كۇيلى بولۋىنا، باسىنىڭ مولايۋىنا مۇمكىندىك جاراتقانىن ايتادى. ”قازىر قورامدا 750 تۇياق قوي بار، ءبىر جىلدىق تازا كىرىسىم 150 مىڭ يۋان شاماسىندا، تاعى ءبىر قورا سالسام دەيمىن“.
كەزەكتە اچا ءدوڭ قىستاعىندا 6 شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆى، 26 باعىمشىلىق ءىرى وتباسى بار. كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ جەتەكشىلىگىندە وسى قىستاقتىڭ قوراداعى سيىرىنىڭ سانى 790دەن استامعا، قويى 6900 دەن استامعا، تاۋىعى ون مىڭعا جەتتى. 2022 - جىلى تۇتاس قىستاقتىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 14 مىڭ 650 يۋانعا، قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ ەكونوميكالىق كىرىسى 244 مىڭ يۋانعا جەتىپ، 675 ادامنىڭ جۇمىستانۋى جۇزەگە اسىرىلدى.
”بۇدان تىس، اچا ءدوڭ قىستاعى تاعى قىستاقتاعى 80 مۋ كولشىكتەن پايدالانىپ، زاۋجىيۋان شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن قۇردى“،- دەدى جاۋ جياپىڭ.
شوعىن سىرىپ، كۇلىن سيىردى، زاۋجىيۋان شارۋالار شاتتىعى ساياجايىنىڭ جاۋاپتىسى مامەتالي تۇرسىننياز جاڭا عانا پىسقان كومەشتى تۋراپ، تاباققا سالىپ، قوناقتاردىڭ الدىنا تارتتى.
لوپنۇر اۋدانى ناۋا اۋىلى اچا ءدوڭ قىستاعىنداعى زاۋجىيۋان شارۋالار شاتتىعى ساياجايىنان ءبىر كورىنىس (سۋرەت 2022 - جىلى 5 - ايدا تۇسىرىلگەن). سۋرەتتى مامەتالي ءانۋار تۇسىرگەن
”بىلتىر 3 - ايدان باستاپ تيجارات جۇرگىزدىك، العاشقى مەرزىمدە 2 ميلليون يۋان قارجى قوسىلدى، قايىق، ينتەرنەتتە تانىمال اسپالى كوپىر، اتقا ءمىنۋ سياقتى قۇرىلعىلار بار، تۇتاسىمەن قاقتالعان قوي، قاقتالعان بالىق، كومەش سياقتى ءدامدى - قۇجىرلار نەگىز ەتىلدى، وسى قىستاقتاعى 50 دەن استام ادامدى جۇمىستاندىرۋمەن قاتار، قىستاقتاعى 4 سەلبەستىك كووپەراتيۆىمەن سەلبەسىپ، ولاردىڭ، كوكونىس، جەرلىك تاۋىق، قوي ەتى سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق قوسالقى ونىمدەرىن ساتىپ الدىق“. مامەتالي بيىل بالالاردىڭ كوڭىل اشۋ رايونى، ەرۋلەپ كوڭىل كوتەرۋ رايونى سياقتى اۋماقتاردى قۇرىپ، ماڭايداعى اۋدان، قالالاردىڭ تۇرعىندارىن كەلىپ ساياحاتتاۋعا باۋراۋعا دايىندالىپ جاتقاندىعىن ايتتى.
جاۋ جياپىڭ بىلاي دەيدى: كەلەسىدە بايلىق ابزالدىعى جونىندە ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاساپ، اچا ءدوڭ قىستاعىن ەكولوگيالىق ساياحات، ەرەكشە كاسىپ سالاسى ءبىر تۇلعالانعان جاڭا قىستاق ەتىپ قۇرىپ شىعۋعا قۇلشىنامىز.
