دوستىق، سەلبەستىك، بەيبىتشىلىك

− جۇڭگو - رەسەي مەملەكەت باسشىلارىنىڭ كرەمل سارايىندا كەڭەس وتكىزگەندىگى جونىندە ەستەلىك

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حاۋ ۋيۋي، ليۋ حۋا

　　3 - ايداعى ماسكەۋ، سالقىن اۋادان العاشقى كوكتەم لەبى ەسەدى. جاڭبىردان كەيىن كۇن شايداي اشىلىپ، تۇستەن كەيىنگى شۋاققا شومعان، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ارناۋلى اۆتوكولىگى ماسكەۋ وزەنىنىڭ سول جاق جاعالاۋىنداعى، بورەۆسكاي جوتاسىنداعى كرەمل سارايىنا كىردى.

　　التىن ءتۇستى 6 اسپالى شام جايناپ، ۇلكەن كرەمل سارايىنىڭ گەورگي زالى الۋان تۇسكە بولەندى، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ قىزىل كىلەمنىڭ ەكى باسىنان ءبىر - بىرىنە قاراي ءجۇردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت تۋى الدىندا ەكى كونە دوس ىقىلاسپەن قول الىستى، اپپارات كوزى جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ جاڭا تاريحي ءساتىن ەستەلىككە الدى.

　　10 جىلدىڭ الدى، تاعى دا العاشقى كوكتەم ەدى، مەملەكەت ءتوراعالىعىنا سايلانعاننان كەيىنگى تۇڭعىش رەتكى ساپارى دا ەدى. تاۋ - سۋى ىرگەلەس دوس كورشى ەلگە كەلىپ، كرەمل سارايىنا كىردى، ءتوراعا شي جينپيڭ پۋتين زۇڭتۇڭمەن بىرنەشە ساعات ىشكەرىلەي اڭگىمەلەستى.

　　10 جىلداعى قۇبىلمالى زاماندا دۇنيە ءىسى سان وزگەردى، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ باعدار بەلگىلەپ، رول ۇستاپ، جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ نىق قاداممەن العا باسۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى. اناعۇرلىم تولىسقان، بەكەم، اناعۇرلىم تىرشىلىك تىنىسىنا، ومىرشەڭدىك كۇشكە يە جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسى ءىرى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ جاڭا ۇلگىسىن ورناتىپ، دۇنيە جۇزىنە ورنىقتىلىق جانە وڭ ەنەرگيا ۇستەدى.

　　باياعى جەر، ەجەلگى دوس؛ جاڭا جوسپار، جاڭا تاراۋ. 3 - ايدىڭ 21 - كۇنى جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ مەملەكەت باسشىلارى كرەمل سارايىندا كەڭەسىپ، جۇڭگو − رەسەي دوستىق سەلبەستىگىنىڭ، بىرگە دامۋىنىڭ جاڭا بولاشاعىن اشتى.

قاجىماي - تالماي ىلگەرىلەۋ:

ءىرى ەلدەردىڭ ءوزارا سەنىمدىلىگى ءۇشىن، تاتۋ كورشىلەردىڭ دوستىعى ءۇشىن

　　ماسكەۋدىڭ كوشەلەرىندەگى گازەت - جۋرنال دۇكەنشەلەرىندە «رەسەي گازەتى» كوزگە انىق كورىنەتىن جەرگە ءتىزىلىپتى. ءبىرىنشى بەتتە جاريالانعان ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ اۆتورلى ماقالاسىنداعى مىناداي ءبىر اۋىز ءسوز رەسەيدەگى ءار سالا قايراتكەرلەرىنىڭ كەڭ كولەمدى ۇندەستىگىن تۋدىردى:

　　”جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسى 70 نەشە جىلدىق بوران - شاشىندى باستان وتكەردى. بۇگىنگى ارقىلى كەشەگىنى ەسكە ءتۇسىرىپ، ءبىز مىنانى تەرەڭ سەزىندىك: بۇگىنگى جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسى وڭايلىقپەن كەلمەگەن، جۇڭگو − رەسەي دوستىعى ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭارىپ كەلەدى، ءسوز جوق، قاباعات قاستەرلەۋىمىز كەرەك“.

　　تاريحتىڭ جاڭا ۋاقىت - كەڭىستىگىنە قادام تاستاعاندا، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭنىڭ ستراتەگيالىق جەتەكشىلىك ەتۋىندە، جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسى ”جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك“ سىندى جاڭا ورىنعا قادام قويىپ، ءىرى ەلدەر ستراتەگيادا ءوزارا سەنىم ارتاتىن، كورشىلەر ارا دوستاسا سەلبەسەتىن بىرگە جاساۋ جولىن باستى.

　　ءوزارا ەڭ ۇلكەن كورشى ەلدەر ءارى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستەر رەتىندە، كوبىرەك ارالاسۋ، ۇنەمى بارىس - كەلىس جاساۋ جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ تيەسىلى مازمۇنى.

　　10 جىلدان بەرى بۇل ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ رەسەي توپىراعىنا 9 - رەت اياق باسۋى ءارى ونىڭ پۋتين زۇڭتۇڭمەن 41 - رەت ديدارلاسۋى.

　　الەكساندر زالىنىڭ شامدارى جارقىراپ، التىن ءتۇستى ۇلكەن قاقپاسى باياۋ اشىلدى. ەكى قۇرمەت قاراۋىلى سالەم بەرىپ، قۇرمەت ءبىلدىردى، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ قاتارلاسا ءجۇردى. شاعىن كولەمدى كەڭەس اياقتاي سالىسىمەن، ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ىلە - شالا كەڭ كولەمدى كەڭەسكە كوشتى.

　　تۇستەن كەيىنگى ساعات 3تەن اسقاننان ساعات 6دان اسقانعا دەيىن، ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ ”شاعىن كولەمدى“ جانە ”كەڭ كولەمدى“ ءتاسىل ارقىلى ۇزاق ۋاقىت ىشكەرىلەي كەڭەسىپ، پىكىر اۋىستىردى، ەكى رەتكى قيمىلدىڭ ۋاقىتى ءاسىلى بەلگىلەنگەن ۋاقىتتان اسىپ كەتتى.

　　”رەسەي جاق ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تولىق داۋىسپەن جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعالىعىنا ۇزدىكسىز سايلانعاندىعىن، جۇڭگونىڭ جاڭا كەزەكتى ۇكىمەتىنىڭ ۇيىمداسقاندىعىن تاعى ءبىر مارتە قىزۋ قۇتتىقتادى“.

　　”جۇڭگو - رەسەي سەلبەستىگىنىڭ كومەسكى كۇشى زور جانە كەڭىستىگى كەڭ، ستراتەگيالىق سيپاتقا، سەنىمدىلىككە، ورنىقتىلىققا يە“.

　　”رەسەي جاق جۇڭگو جاقتىڭ تايۋانعا ساياتىن، شياڭگاڭعا ساياتىن، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلەلەردە ءوزىنىڭ ورىندى مۇددەسىن قورعاۋىن باتىل قولدايدى“.

　　” حالىقارالىق جاعداي مەيلى قالاي وزگەرسە دە، جۇڭگو جاق جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ىلگەرىلەتۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالادى“.

　　...

　　جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسى جانە ورتاق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان كەلەلى حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە كوپتەگەن جاڭا ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلىستى. ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ اقىلداسىپ العانداي سول كۇنگى كەڭەستى ”بۇكپەسىز“، ”دوستىق“، ”جەتىستىككە باي“ بولدى دەپ بەينەلەدى.

　　بۇل ”كومپاس“ ءارى ”تارازىنىڭ تەڭگەرۋ نۇكتەسى“. جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىندا مەملەكەت باسشىلارىنىڭ بارىس - كەلىسى اسا ماڭىزدى.

　　وتكەندى ەسكە العاندا، دوستىق كورىنىستەر كوز الدىعا كەلەدى.

　　قارا تەڭىز جاعالاۋىنىڭ سوچي بوچياروۆ بۇلاعى بويىنداعى ساياجايدا، سەبەزگى جاڭبىرداعى شيامىن يۇنداڭ كىتاپحاناسىندا، بايىرعىنىڭ لەبى ەسكەن بەيجيڭ دوستىق مەيمانحاناسىندا، تىنىش تا ايباتتى سانت - پەتربۋرگ قىسقى سارايىندا، بەيجيڭنەن تيانجينگە جۇرەتىن جوعارى جىلدامدىقتى كەزەكشى پويەزدە، نەۋا وزەنى بويىنداعى اۆرورا اتتى مۇحيت شارلاۋشى كەمەدە... ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ ارعى مەن بەرگىنى، دۇنيە ىستەرى جونىندە شەشىلە سويلەسىپ، مەملەكەت ءىسىن، حالىق تۇرمىسىن اقتارىلا ايتىپ، ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتەن ناقتى ىستەر سەلبەستىگىنە، ونان ارى ستراتەگيالىق ىستەستىككە دەيىن، جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ ءار جاعىن بىرگە جوبالادى.

　　بولاشاققا بەت العاندا، ءار رەتكى ۇلى جوسپارلاردىڭ جاسالۋى بولاشاققا جول نۇسقادى.

　　قاراپايىم دا كورىكتى كۇڭچۋەشى زالى. 2019 - جىلدىڭ جاز باسى، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىنىڭ تاريحي تۇيىنىندە ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ وسى ارادا جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى دامىتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەگە قول قويىپ، جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيلى، اناعۇرلىم زور دامۋعا يە جاڭا ءداۋىرىن بىرگە اشتى.

　　جاڭا تاريحي شارت - جاعدايدا جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ قالاي بەت الاتىندىعىنا، قايدا باراتىندىعىنا بۇكىل الەم كوز تىكتى.

　　تاتۋ كورشىلەستىك، دوستىق، سەلبەسىپ بىرگە يگىلىككە كەنەلۋ پرينسيبىن نەگىزگە الىپ، ءار سالاداعى بارىس - كەلىستى، سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتىپ، جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى تەرەڭدەتتى − ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ بولاشاق ءبىر مەزگىلدەگى جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا ايقىن بەتالىس كورسەتتى.

　　جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناستى تەرەڭدەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسى وسى رەتكى ساپاردىڭ ەڭ ماڭىزدى ساياسي جەتىستىگى بولدى. اق ءتۇستى قول قويۋ ۇستەلى الدىندا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ءبىر ۋاقىتتا قالام ۇستاپ قول قويدى. حۇجات اۋىستىردى، قول الىستى، شاتىرلاعان شاپالاق ءۇنى زالدى ۇزاققا دەيىن جاڭعىرتتى.

تاباندىلىقپەن جالعاستىرۋ:

دامۋ، گۇلدەنۋ ءۇشىن، حالىقتىڭ ىرىس - قۇتى ءۇشىن

　　2 اپتانىڭ الدىندا جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ناقتى ىستەر سەلبەستىگىنەن تاعى جاقسى حابار كەلدى: بيىل العاشقى 2 ايدا ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى 33 ميلليارد 686 ميلليون دوللار بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ％9. 25 ارتىپ، جاقسى باستامانى ءساتتى جۇزەگە اسىردى.

　　كەزىندە ”ساياسي بارىس - كەلىس قويۋ، ەكونوميكالىق اۋىس - كۇيىس سايابىر بولۋ“ − جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ سەلبەستىگىن بەينەلەۋدە كوپ قولدانىلاتىن ءسوز ەدى. 10 جىلدىڭ الدىنداعى سول رەتكى ساپارىندا ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلدى: ”ەكى ەلدىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ساياسي قارىم - قاتىناس ابزالدىلىعىن ءىس جۇزىندىك جەتىستىكتەرگە اينالدىرۋ“ − جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىن دامىتۋداعى ستراتەگيالىق مىندەت.

　　10 جىل تاباندىلىقپەن جالعاستىرىپ، 10 جىلدا قوماقتى تابىسقا قول جەتكىزىلدى.

　　ەكى قيسىق سىزىقتان جۇڭگو - رەسەي سەلبەستىگىنىڭ جىلدامدىعىن سەزىنۋگە بولادى − ءبىرى، جۇڭگو - رەسەي ساۋدا سوماسىنىڭ قيسىق سىزىعى، 2022 - جىلى ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى 190 ميلليارد دوللاردان اسىپ، 10 جىلدىڭ الدىنداعىدان ％116 ارتتى؛ ەندى ءبىرى، حالىق اقشاسى ساۋدا مولشەرىنىڭ قيسىق سىزىعى، بيىل 2 - ايدا ماسكەۋ ساۋدا - ساتتىق ورنىندا حالىق اقشاسىمەن ساۋدالاسۋ مولشەرى ءبىر تريلليون 480 ميلليارد رۋبليدەن اسىپ، 1 - ايداعىدان ۇشتەن بىرىندەي جوعارى بولىپ، حالىق اقشاسى تۇڭعىش رەت دوللاردى باسىپ وزىپ، وسى ساۋدا - ساتتىق ورنىندا ايلىق ساۋدا مولشەرى ەڭ ۇلكەن اقشاعا اينالدى.

　　جۇڭگو − رەسەي سەلبەستىگىنىڭ كەڭدىگىن ەكى جاقتان ولشەۋگە بولادى − ءبىر جاعىنان، ەنەرگيا، اۆياتسيا - عارىش، ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋ سياقتى سالالارداعى ءىرى نىساندار سەلبەستىگى ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتىلدى. ەندى ءبىر جاعىنان، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ، ەل اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن سالالارداعى سەلبەستىكتىڭ ارىنى سەرپىندى بولىپ، ”تاۋ اسىپ، تاس باسۋمەن“ قاتار، ”جەر - كوكتى دە ارالاپ“، جۇڭگو مەن رەسەي ناقتى سەلبەستىك جاساسقان سالالار جانە مۇنىڭ كولەمى ۇزدىكسىز كەڭەيدى.

　　ەكى ەلدىڭ حالىق تۇرمىسى ىرىس - قۇتىنان جۇڭگو − رەسەي سەلبەستىگىنىڭ جىلۋىن سەزىنۋگە بولادى − جۇڭگولىقتاردىڭ اس ۇستەلىنەن ورىن العان رەسەي سيىر ەتى، رەسەيدەن كەلگەن ۋىلدىرىق، شوكلات، كامپيت سياقتى تاۋارلار جۇڭگونىڭ جەر - جەرىندە ءوتىمدى بولدى، رەسەي وتباسىلارىنا كىرگەن جۇڭگو اۆتوكولىكتەرى، ماسكەۋ قالا تۇرعىندارىنىڭ ءجۇرىس - تۇرىسىنا اناعۇرلىم قولايلىلىق اكەلگەن ”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى“ مەترو ايالدامالارى، جۇڭگولىق شاكىرتىن باستاپ ونەرگە ۇزدىكسىز جاتتىقتىرعان رەسەيلىك تاربيەشى... دوستىقتىڭ دانەكەرى جۇڭگو مەن رەسەيدەگى سان مىڭداعان وتباسىن بايلانىستىرىپ، سەلبەستىكتىڭ جەتىستىكتەرى ەكى ەل حالقىنا ناقتى پايدا جەتكىزدى.

　　وسى رەتكى كەڭەستە ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ورتاق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ناقتى ىستەر سەلبەستىگى ماسەلەلەرى جونىندە تاعى دا كەڭ كولەمدى ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىردى. ەنەرگيا، بايلىق، ماشينا ەلەكتر ونىمدەرى سياقتى ءداستۇرلى ساۋدانى كەڭەيتۋدەن تارتىپ، جاڭالىق اشۋ سالالارىنداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتۋگە، ودان گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىس نەگىزىن بەكەمدەۋگە دەيىن؛ ەكونوميكا - ساۋداعا قارجى قوسۋ سەلبەستىگىنىڭ سانى مەن ساپاسىن ءوسىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەن تارتىپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋدى ەۆروپا − ازيا ەكونوميكالىق وداعىمەن ءتۇيىلىستىرۋ سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋگە، ودان كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ سەرپىمدىلىگىن كۇشەيتۋگە دەيىن... جۇڭگو − رەسەي سەلبەستىگىنىڭ جىلدام دامىعان، وتە ورنىقتى بولعان جاڭا بەينەسى كوز الدا ايگىلەندى.

　　تىڭ جوبا، جاڭا جوسپار، سونى شارا.

　　2030 - جىلدان بۇرىن جۇڭگو − رەسەي ەكونوميكالىق سەلبەستىگىن ءتۇيىندى بەتالىسقا قاراي دامىتۋ جوباسى جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمە ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى ورتاق قول قويىسقان تاعى ءبىر ماڭىزدى حۇجات بولىپ، جۇڭگو − رەسەي ەكونوميكالىق سەلبەستىگىنىڭ 8 ءتۇيىندى بەتالىسى ايقىندالدى. ۇكىمەت ارا جانە تاراۋلار ارا تاعى 10 نەشە سەلبەستىك حۇجاتى اۋىل شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى، نەگىزدىك عىلمي زەرتتەۋ، بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ، مەديا سياقتى كوپتەگەن سالالارعا سايدى، ماڭىزى ارتا ءتۇستى.

　　3 - ايدىڭ 20 - كۇنىندەگى كەزدەسۋدە پۋتين زۇڭتۇڭ ءتوراعا شي جينپيڭگە: جۇڭگو وراسان زور دامۋ قارىشتاۋىن جۇزەگە اسىردى، بۇكىل دۇنيە ءجۇزى بۇعان ايرىقشا قىزىقتى، ”ءبىز، اۋەلى، ءسال قىزىعىپ قالدىق “، - دەدى. ءتوراعا شي جينپيڭ اڭىس ءبىلدىرىپ: ”مەن زۇڭتۇڭ مىرزانىڭ ەجەلدەن بەرى جۇڭگونىڭ دامۋ قۇرىلىسىن تۇراقتاندىرىپ، القاپ جانە قولداپ كەلگەندىگىنە ايرىقشا العىس ايتامىن، بۇل ءبىز جونىنەن دە ءبىر ىنتالاندىرۋ“، - دەدى.

　　بۇگىنگى دۇنيەدە حالىقارالىق كۇش سالىستىرماسى مەن دۇنيە ءجۇزى جاعدايىنىڭ وزگەرىسى جەدەل ىلگەرىلەۋدە، مەملەكەت پەن مەملەكەت ارا ءبىر - ءبىرىنىڭ دامۋىنا قانداي مامىلەدە بولادى، تەكە تىرەستىكتى تاڭداي ما، الدە سەلبەستىك جاساسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە كۇش سالا ما؟ بۇل، اسىرەسە، بيلىك جۇرگىزۋشىنىڭ ساياسي اقىل - پاراساتى مەن ديپلوماتيالىق كوز اياسىن سىنايدى.

　　بىردەي تاريحى ۇزاق، مادەنيەتى شۇعىلالى ءىرى ەلدەر رەتىندە، ءبارى دە كەزىندە ءوز ەلىنىڭ جاعدايىنا ۇيلەسەتىن وسىزامانداندىرۋ جولىن تابۋ ءۇشىن جان - جاقتى ىزدەنىس جاسادى، ءبارى دە دامۋدىڭ، گۇلدەنۋدىڭ شەشۋشى تاريحي كەزەڭىندە تۇر، ءبارى دە مەملەكەتتىڭ دامۋ، العا باسۋ تاعدىرىن ءوز قولىندا مىقتاپ يگەرۋگە تاباندى بولدى، جۇڭگو مەن رەسەي ”دامۋ، گۇلدەنۋ جولىنداعى ساپارلاس بولۋ“ سىندى ستراتەگيالىق تالعام جاسادى.

داڭعىل جولمەن الىسقا بەتتەۋ:

دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى ءۇشىن، ادامزاتتىڭ العا باسۋى ءۇشىن

　　دوستىق، سەلبەستىك ءۇشىن كەلدى، سونداي - اق بەيبىتشىلىك، العا باسۋ ءۇشىن كەلدى.

　　”ۋكراينا داعدارىسى ماسەلەسىندە جۇڭگو جاق باستان - اياق بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ باس ماقساتى مەن پرينسيبىنە بويسۇنىپ، وبيەكتيۆ، ءادىل تۇرعىدان جازباي، بەلسەنە بەيبىتشىلىكتى ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوز وتكىزۋدى جەبەدى، وسى ءىستىڭ وزىندەگى دۇرىس - بۇرىستى، ورىندى - ورىنسىزدىقتى نەگىزگە الىپ ءوز تۇرعىسىن بەلگىلەدى، قاشاندا بەيبىتشىلىك جاعىن تاباندىلىقپەن جاقتادى، كەڭەسۋدى جاقتادى، تاريحتىڭ دۇرىس جاعىندا تۇردى“. كەڭەس اياقتاعاننان كەيىن پۋتين زۇڭتۇڭمەن بىرگە تىلشىلەرمەن كەزدەسكەندە، ءتوراعا شي جينپيڭ ۋكراينا داعدارىسىن ساياسي جولمەن شەشۋدىڭ جۇڭگو تۇرعىسىن ايقىن بايىمدادى.

　　جاپپاي ۋشىققان ۋكراينا داعدارىسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ 100 جىلدىق وزگەرىسىنىڭ رەال ىقشام كورىنىسى. ”قيىنشىلىق قانشالىقتى كوپ بولعان سايىن، بەيبىتشىلىككە سولعۇرلىم مۇمكىندىك قالدىرۋ؛ قايشلىق قانشالىقتى شيەلەنىسكەن سايىن، تىلدەسۋ قۇلشىنىسىنان سولعۇرلىم كەشپەۋ كەرەك“. بەيبىتشىلىكتى ءناسيحاتتاپ، كەلىسسوز وتكىزۋدى جەبەيتىن جۇڭگو تۇرعىسى تاعدىرلاس دۇنيە كوزقاراسى مەن كۇللى الەمگە دەگەن سۇيىسپەنشىلىكتى نەگىز ەتكەن.

　　”ادامزات جەر شارى سىندى ورتاق مەكەندە جاساۋدا، تاريح پەن رەالدىق توعىسقان ۇقساس ءبىر كەڭىستىكتە جاساۋدا، بارعان سايىن ءبىرىن - ءبىرى جاتسىنبايتىن تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاعا اينالۋدا“. 10 جىلدىڭ الدىندا رەسەيدە تۇڭعىش رەت ساپاردا بولعاندا، ءتوراعا شي جينپيڭ دۇنيە ءجۇزىن بەتكە الىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ۇستانىمىن العا قويعان بولاتىن.

　　10 جىلدان بەرى باستان - اياق دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعايتىن، بىرگە دامۋدى جەبەيتىن ديپلوماتيالىق ساياسات باس ماقساتىنا تاباندى بولىپ، باستان - اياق ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ تۋىن بيىك ۇستادى، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو ديپلوماتياسى قايراتتانا العا باسىپ، امالياتتىڭ سىنىنان ءوتىپ، الىسقا بەتتەدى.

　　− وسى تاباندىلىق جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق ىستەستىك سەرىكتەستىگىن دامىتۋدىڭ، تەرەڭدەتۋدىڭ باي مازمۇندى امالياتىندا بەينەلەندى.

　　ۇرپاقتار بويى دوس بولۋ، سەلبەستىك جاساپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ ۇستانىمىنان جازباي، وداق جاساسپاۋعا، قارسىلاسپاۋعا، 3 - جاققا باعىتتاماۋعا تاباندى بولىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۋستاۆىنىڭ باس ماقساتى مەن پرينسيبىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن قورعاۋعا تاباندى بولىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، تۇتاس ادامزاتتىڭ ورتاق قۇنىن اسقاقتاتتى... بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى حاۋىپسىزدىك القالار كەڭەسىنىڭ تۇراقتى القا ەلدەرى جانە دۇنيە جۇزىندەگى نەگىزگى ءىرى ەلدەر رەتىندە، جۇڭگو مەن رەسەي قول ۇستاسىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋىنە جانە حالىقارالىق قاتىناستاردىڭ دەموكراتيالانۋىنا قوزعاۋشى كۇش سيلاپ، الەمدىك ستراتەگيانىڭ تەپە - تەڭدىگىنە جانە ورنىقتىلىعىنا قامتاماسىزدىق ازىرلەدى.

　　”ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، بەيبىت قاتار تۇرۋ، سەلبەستىك جاساپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ سىندى جاڭاشا ءىرى ەلدەر قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇلگىسى“، ”ءىرى ەلدەردىڭ جاراسىمدىلىعىنىڭ جانە جاسامپازدىقپەن سەلبەستىك جاساسۋىنىڭ ۇلگىسى“بولدى، بۇل ”ۇلگى“ ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭنىڭ جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ ورنىن ورتاق تۇراقتاندىرۋى ەدى.

　　”ەكى ەلدىڭ قارىم - قاتىناسى ەكى جاقتى كولەمنەن الدەقايدا اسىپ ءتۇستى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاعدايى جانە ادامزاتتىڭ بولاشاعى، تاعدىرى جونىنەن ايرىقشا ماڭىزدى“، ”ءبىز اناعۇرلىم ءادىل جانە دەموكراتيالى كوپ ۇيەكتى دۇنيە ءتارتىبىن ورناتۋعا بىرگە قۇلشىنۋدامىز“... ءتوراعا شي جينپيڭ مەن پۋتين زۇڭتۇڭ جۇڭگو − رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ الەمدىك ماڭىزىن بىرگە اۋىزعا الدى.

　　− وسى تاباندىلىق دۇنيە ءجۇزىنىڭ وزگەرىسىنە، ءداۋىر وزگەرىسىنە، تاريح وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋگە جۇڭگو جوباسىن ۇسىنعان ءىرى ەل جاۋاپكەرشىلىگىندە بەينەلەندى.

　　تاياۋدا جۇڭگونىڭ ەلدەستىرۋىمەن ساۋد ارابياسى، يران ەكى ەل ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناسىن قالپىنا كەلتىرۋگە ماقۇل بولدى، حالىقارالىق قوعام ”بەيبىتشىلىك نەگىزىن قالاۋشى“ رەتىندەگى جۇڭگونىڭ رولىنا بارعان سايىن نازار اۋداردى. ءتوراعا شي جينپيڭگە كەزىككەندە، پۋتين زۇڭتۇڭ جۇڭگو جاقتىڭ ساۋد ارابياسى مەن يراننىڭ بەيجيڭدەگى كەڭەسىنىڭ تاريحي سيپاتتى جەتىستىككە قول جەتكىزۋىن ءساتتى ىلگەرىلەتكەندىگىن بەتپە - بەت قۇتتىقتادى، بۇل جۇڭگونىڭ الەمدىك ءىرى ەل رەتىندەگى ماڭىزدى ورنى مەن بەلسەندى ىقپالىن تولىق ايگىلەدى.

　　جەكە مۇددەنى كوزدەمەۋ، وبيەكتيۆ تە ءادىل بولۋ، بەيبىتشىلىككە، دامۋعا، سەلبەستىك جاساسۋعا، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە كۇش سالۋ. جۇڭگو جوباسى كەڭ كولەمدى نازار اۋدارۋعا، سونداي - اق القاۋعا جانە قولداۋعا يە بولدى −

　　”رەسەي جاق جۇڭگو جاقتىڭ باستان - اياق حالىقارالىق ىستەردە وبيەكتيۆ، تۋراشىل تۇرعى ۇستانعاندىعىن القايدى، جۇڭگو جاق العا قويعان الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن، الەمدىك دامۋ باستاماسىن، الەمدىك وركەنيەت باستاماسىن قولدايدى، جۇڭگو جاقپەن حالىقارالىق ىستەستىكتى اناعۇرلىم جيىلەتۋدى قالايدى“، - دەدى پۋتين زۇڭتۇڭ.

　　”ءبىز جۇڭگو العا قويعان بەيبىتشىلىك جوباسىنداعى كوپتەگەن مازمۇن رەسەيدىڭ تۇرعىسىمەن بىردەي، بەيبىت شەشۋدىڭ نەگىزى ەتۋگە بولادى دەپ قارايمىز“. سول كۇنگى كەڭەستەن كەيىن، رەسەي اقپارات اگەنتتىگى «پۋتين: جۇڭگونىڭ ۋكراينا جوباسىن قاقتىعىستى شەشۋدىڭ نەگىزى ەتۋگە بولادى» دەگەن حاباردى دەرەۋ تاراتتى.

　　”ىنتىماقتى ءارى بولشەكتەنبەگەن، بەيبىت ءارى اۋمالى - توكپەلى بولماعان دۇنيە بۇكىل ادامزاتتىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەدى“. باستان - اياق بىردەي بولىپ كەلگەن جۇڭگو دارىپتەمەسى ءداۋىر قۇنىن جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ ءمانىن بارعان سايىن ايگىلەدى.

　　قيمىل اياقتاعاننان كەيىن، پۋتين زۇڭتۇڭ ءوزى ءتوراعا شي جينپيڭدى اۆتوكولىككە وتىراتىن جەرگە دەيىن ۇزاتىپ سالدى. ”ساۋ بولىڭىز“! ”اق جول بولسىن“! ەكى كونە دوس قايتالاي مىقتاپ قول الىستى.

　　اشىق اسپان، سالقىن سامال ەسىپ تۇر، كرەمل سارايىنىڭ سىرتىندا ماسكەۋ وزەنى كىلكىپ اعىپ جاتىر.