5 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە جۇڭگو _ اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرى 10 ـ كەزەكتى مينيستر دارەجەلىلەر ٴماجىلىسىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ٴارى ارقاۋ ٴسوز سويلەدى.
□ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى ديڭ حايتاۋ تۇسىرگەن
5 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە جۇڭگو _ اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرى 10 ـ كەزەكتى مينيستر دارەجەلىلەر ٴماجىلىسىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ٴارى ارقاۋ ٴسوز سويلەدى. سۋرەتتە: شي جينپيڭ باحرەين پاتشاسى حامادپەن، ەگيپەت زۇڭتۇڭى سيسيمەن، تۋنيس زۇڭتۇڭى سايدپەن، اراب بىرىككەن امىرلىگى زۇڭتۇڭى مۇحاممەدپەن، اراب ەلدەرى وداعىنىڭ باس حاتشىسى گايتپەن، سونداي ـ اق اراب ەلدەرى وداعى ۋاكىلدەر ۇيىرمەلەرىنىڭ 22 باستىعىمەن توپتىق سۋرەتكە تۇسۋدە.
□ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ما جويان، ساۋ ي). 5 ـ ايدىڭ 30 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ دياۋيۇيتاي مەملەكەتتىك قوناق ۇيىندە جۇڭگو _ اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرى 10 ـ كەزەكتى مينيستر دارەجەلىلەر ٴماجىلىسىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناستى ٴارى ارقاۋ ٴسوز سويلەدى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ جاريالادى: جۇڭگو جاق 2026 ـ جىلى جۇڭگودا 2 ـ كەزەكتى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى باسشىلار ٴماجىلىسىن وتكىزەدى، جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە جۇڭگو _ اراب ەلدەرى دوستىق رۋحىن اسقاقتاتىپ، ”بەس ۇلكەن سەلبەستىك ارناسىن“ قالىپتاستىرىپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن جىلدام ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.
جايناعان جاز ايى كەلىپ، كۇللى دۇنيە قۇلپىردى. دياۋيۇيتايداعى فاڭحۋايۋاننىڭ ىشىندە جۇڭگو مەن اراب ەلدەرىنىڭ مەملەكەت تۋلارى جانە اراب ەلدەرى وداعىنىڭ تۋى ٴبىر ـ بىرىنە كورىك قوسىپ تۇردى.
شي جينپيڭ باحرەين پاتشاسى حامادپەن، ەگيپەت زۇڭتۇڭى سيسيمەن، تۋنيس زۇڭتۇڭى سايدپەن، اراب بىرىككەن امىرلىگى زۇڭتۇڭى مۇحاممەدپەن، اراب ەلدەرى وداعىنىڭ باس حاتشىسى گايتپەن، سونداي ـ اق اراب ەلدەرى وداعى ۋاكىلدەر ۇيىرمەلەرىنىڭ 22 باستىعىمەن ٴبىر ـ بىردەن قول الىستى ٴارى توپتىق سۋرەتكە ٴتۇستى.
قىزۋ شاپالاق ٴۇنى ىشىندە شي جينپيڭ «سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، الدىڭعىلاردىڭ ىزىمەن كەيىنگىلەرگە جول اشىپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن جىلدام ىلگەرىلەتەيىك» دەگەن تاقىرىپتا ارقاۋ ٴسوز سويلەدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن جۇڭگو حالقىنىڭ اراب ەلدەرىمەن جانە حالقىمەن دوستىعى بايىرعى جىبەك جولىنداعى دوستىق بارىس ـ كەلىستەن، ۇلت ازاتتىعىنا قول جەتكىزۋ بارىسىنداعى تىزە قوسا شايقاس جاساۋدان، مەملەكەت قۇرىلىسى ۇردىسىندەگى سەلبەستىك جاساپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدەن باستالعان. جاڭا عاسىر باستالعاننان بەرى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى قارىم ـ قاتىناسى ۇزدىكسىز تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى. 2022 ـ جىلى 12 ـ ايدا مەن ساۋد ارابياسىنىڭ ريادىنا بارىپ، تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناستىم، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى ەكى جاق جاڭا ٴداۋىردى بەتكە العان جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بار كۇشپەن قۇرۋعا ٴبىر اۋىزدان قوسىلدى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ ستراتەگيالىق جەتەكشىلىك رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى قارىم ـ قاتىناسىنىڭ قارىشتاي دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. جۇڭگو جاق 2026 ـ جىلى جۇڭگودا 2 ـ كەزەكتى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى باسشىلار ٴماجىلىسىن وتكىزەدى، مۇنىڭ جۇڭگو _ اراب ەلدەرى قارىم ـ قاتىناسىنداعى تاعى ٴبىر بەلەس بولاتىندىعىنا سەنەمىن.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قازىر دۇنيە ٴجۇزىنىڭ 100 جىلدىق وزگەرىسى جەدەل قۇبىلۋدا. جۇڭگو مەن اراب ەلدەرى تۇگەل وزدەرىنىڭ ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ، مەملەكەت قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ سىندى داۋىرلىك بورىش ارقالاپ وتىر. جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ٴبىزدىڭ جۇڭگو _ اراب ەلدەرى قارىم ـ قاتىناسىنىڭ جاڭا عاسىرىن باستاۋ، كورىكتى دۇنيە ٴجۇزىنىڭ جاڭا بولاشاعىن اشۋ سىندى ورتاق تىلەگىمىزدى ايگىلەدى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە ٴوزارا قارايلاسىپ، تەڭ تۇرعىدا ٴوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، سيىسىمدى بولىپ، ٴوزارا ۇلگى الىپ، تىعىز ىستەستىك جاساپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى قارىم ـ قاتىناسىن دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋدىڭ ونەگەسى، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ جوعارى ساپالى بىرگە قۇرۋدىڭ قالىبى، تۇرلىشە وركەنيەتتەردىڭ جاراسىمدى بىرگە جاساسۋىنىڭ ۇلگىسى، الەمدىك باسقارۋدىڭ دۇرىس جولى جونىندە ىزدەنىس جاساۋدىڭ ونەگەسى ەتىپ قۇرىپ شىعۋدى قالايدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ەكى جاقتىڭ ورتاق قۇلشىنۋىندا، مەن تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى باسشىلار ٴماجىلىسى كەزىندە العا قويعان جۇڭگو _ اراب ەلدەرى ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋدەگى ”سەگىز ۇلكەن ورتاق ارەكەتتە“ ماڭىزدى العاشقى ناتيجەگە قول جەتتى. جۇڭگو جاق وسىنى نەگىز ەتىپ، اراب ەلدەرى جاقپەن ”بەس ۇلكەن سەلبەستىك ارناسىن“ قالىپتاستىرىپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.
ٴبىرىنشى، اناعۇرلىم ومىرشەڭدىككە باي جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋ ارناسى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە ٴومىر سالاماتتىعى، جاساندى زەردە، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى بولۋ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى، كەڭىستىك ينفورماتسياسى سياقتى سالالاردا 10 بىرلەسكەن تاجىريبەحانانى بىرگە قۇرادى؛ جاساندى زەردە سالاسىنداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جاساندى زەردەنىڭ ناقتى تۇلعالىق ەكونوميكاعا قۋات ۇستەۋىن بىرگە جەبەپ، كەڭ كولەمدى ورتاق تانىمعا يە الەمدىك جاساندى زەردەنى باسقارۋ جۇيەسىنىڭ قالىپتاسۋىن ىلگەرىلەتەدى؛ كەڭىستىك قالدىقتارىن بىرلەسىپ باقىلاۋ ورتالىعىن، بەيدوۋدى ناقتى قولدانۋ سەلبەستىگىن دامىتۋ ورتالىعىن بىرگە قۇرىپ، عارىشقا ادام الىپ ۇشۋ، حالىقتىق جولاۋشىلار ۇشاعى سياقتى جاقتارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتەدى.
ەكىنشى، اناعۇرلىم كولەمگە يە قارجى قوسۋ، فينانس ارناسى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە كاسىپ سالاسى جانە قارجى قوسۋ سەلبەستىك تالقى مىنبەرىن ۇيىمداستىرىپ، ەكى جاقتىڭ فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ سەلبەستىكتى كۇشەيتۋىن قولداۋدى قالايدى، اراب ەلدەرى جاقتىڭ بانكە قۇرىلىمدارىنىڭ حالىق اقشاسىمەن شەكارا اتتاپ تولەۋ، ەسەپ ايىرۋ جۇيەسىنە قوسىلىپ، ورتالىق بانكەلەردىڭ سيفرلى اقشا سالاسىنداعى اۋىس ـ كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋىن قارسى الادى.
ۇشىنشى، اناعۇرلىم ستەرەولدى ەنەرگيا سەلبەستىگى ارناسى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن مۇناي ـ تابيعي گاز سالاسىنداعى ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى ونان ارى كۇشەيتىپ، جاڭا ەنەرگيا تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ـ اشۋدى جانە جابدىق ٴوندىرۋدى بىرلەسىپ ورىستەتەدى. جۇڭگو ەنەرگيا كاسىپورىندارىنىڭ جانە فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ اراب ەلدەرىندە تۋىندايتىن ەنەرگيا نىساندارىنا ات سالىسۋىن قولدايدى.
ٴتورتىنشى، اناعۇرلىم تەپە ـ تەڭ ەكونوميكا ـ ساۋدا بويىنشا ٴوزارا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ارناسى. جۇڭگو جاق جۇڭگو _ اراب ەلدەرى دامۋ سەلبەستىگى نىسانىن اتقارۋدى ۇزدىكسىز بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ەكى جاقتى جانە وڭىرلىك ەركىن ساۋدا كەلىسىمى كەلىسسوزىن جەدەلدەتەدى، ەلەكتروندى ساۋدا سەلبەستىگى كەڭەس مەحانيزمى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتەدى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقتىڭ جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسىنە بەلسەنە قاتىناسۋىن قارسى الادى، اراب ەلدەرىنەن ەنەرگياعا جاتپايتىن ونىمدەر، اسىرەسە، اۋىل شارۋاشىلىعى ازىق ـ تۇلىك ونىمدەرى يمپورتىن كەڭەيتۋدى قالايدى.
بەسىنشى، اناعۇرلىم كەڭ ولشەمدى گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىس ارناسى. جۇڭگو جاق اراب ەلدەرى جاقپەن بىرگە ”الەمدىك وركەنيەت باستاماسى جۇڭگو _ اراب ەلدەرى ورتالىعىن“ قۇرىپ، اقىلماندار قويماسى وداعى، جاستار دامۋ تالقى مىنبەرى، داشۋەلەر وداعى، مادەنيەت جانە ساياحات سەلبەستىگىن زەرتتەۋ ورتالىعى سياقتى تۇعىرلار قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋدى قالايدى. جۇڭگو جاق ٴار جىلى اراب ەلدەرى جاقتىڭ 200 پارتيا، ۇكىمەت باسشىسىن جۇڭگوعا ساپارلاي كەلۋگە ۇسىنىس ەتەدى، الداعى 5 جىلدا 10 ميلليون ساياحاتشىنىڭ ٴوزارا ساپاردا بولۋىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش سالادى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ورتا شىعىس _ دامۋدىڭ قۇنارلى توپىراعى، ايتسەدە بۇل توپىراقتا سوعىس ٴورتى ٴالى دە تولاستاماي تۇر. سوعىستىڭ ەندىگارى تەجەۋسىز جالعاسا بەرۋىنە بولمايدى، ادىلەتتىڭ دە ماڭگى قاعىس قالۋىنا بولمايدى، ”ەكى ەل جوباسىنان“ قالاعانشا اۋىتقۋعا ٴتىپتى دە بولمايدى. جۇڭگو جاق 1967 ـ جىلعى شەكارانى نەگىز، شىعىس يەرۋساليمدى استانا ەتكەن، تولىق يەلىك ۇقىققا يە تاۋەلسىز پالەستينا مەملەكەتىن قۇرۋدى باتىل قولدايدى، پالەستينانىڭ بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنا رەسمي مۇشە ەل بولۋىن قولدايدى، اناعۇرلىم كەڭ كولەمدى، اناعۇرلىم بەدەلدى، اناعۇرلىم ناقتى ٴونىمدى حالىقارالىق بەيبىتشىلىك ٴماجىلىسىن اشۋدى قولدايدى. جۇڭگو جاق گازاداعى ادامگەرشىلىك داعدارىستى باسەيتۋگە جانە سوعىستان كەيىنگى قايتا قۇرۋعا ۇزدىكسىز قولداۋ كورسەتەدى، سونداي ـ اق شۇعىل ادامگەرشىلىك كومەك بەرەدى.
شي جينپيڭ سوڭىندا بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: اراب ەلىندە دوس _ ومىردەگى كۇن شۋاعى دەگەن ماقال بار. جۇڭگو جاق ۇزدىكسىز اراب ەلدەرى دوسىمەن بىرگە جۇڭگو _ اراب ەلدەرى دوستىق رۋحىن اسقاقتاتىپ، ىنتىماقتاسا بىرگە بولاشاق اشىپ، جۇڭگو _ اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ داڭعىل جولىن كۇن شۋاعىنا بولەيدى.
باحرەين پاتشاسى حاماد، ەگيپەت زۇڭتۇڭى سيسي، تۋنيس زۇڭتۇڭى سايد، اراب بىرىككەن امىرلىگى زۇڭتۇڭى مۇحاممەد، اراب ەلدەرى وداعىنىڭ باس حاتشىسى گايت جەكە ـ جەكە ارناۋ ٴسوز سويلەدى. ولار تۇگەل جۇڭگو _ اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرى قۇرىلعان 20 جىلدان بەرگى اراب ەلدەرى _ جۇڭگو ەكى جاقتىڭ ٴار سالاداعى سەلبەستىكتەردە قول جەتكىزگەن بەلسەندى جەتىستىكتەرىنە جوعارى باعا بەرىپ، مىنالاردى ٴبىلدىردى: اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ جالپى بەتتىك سەلبەستىگىن ونان ارى تەرەڭدەتۋ _ اراب ەلدەرى _ جۇڭگو حالىقتارىنىڭ ورتاق تىلەگى، ول اناعۇرلىم ٴادىل دە ۇيلەسىمدى حالىقارالىق جاڭا ٴتارتىپ ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋگە پايدالى. اراب ەلدەرى جاق جۇڭگونىڭ دامۋ تابىستارى مەن تاجىريبەلەرىنە جوعارى باعا بەرەدى، جۇڭگونىڭ قازىرگى جانە بولاشاقتاعى دۇنيە جۇزىندە ساۋلەلەندىرەتىن ماڭىزدى رولىنا بارىنشا ٴمان بەرەدى، ٴبىر جۇڭگو پرينسيبىنە باتىل بويسۇناتىندىعىن قايتالاي دارىپتەيدى، جۇڭگونىڭ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن جانە تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋىن قولدايدى، جۇڭگو جاقپەن بىرگە اراب ەلدەرى _ جۇڭگو جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دەڭگەيىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، جاڭا ٴداۋىردى بەتكە العان اراب ەلدەرى _ جۇڭگو تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن بار كۇشپەن قۇرۋدى قالايدى.
باسشىلاردىڭ ٴبارى جۇڭگونىڭ پالەستينا ماسەلەسىندە ۇستانعان ٴادىل، تۋراشىل تۇرعىسىن بارىنشا القاپ، جۇڭگو جاقپەن تىعىز ىستەستىك جاساپ، گازا ٴوڭىرىنىڭ شيەلەنىستى جاعدايى مەن ادامگەرشىلىك داعدارىسىنىڭ باسەيۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ، پالەستينا حالقىنىڭ تاۋەلسىز مەملەكەت قۇرۋىن جۇزەگە اسىرىپ، پالەستينا ماسەلەسىنىڭ ەرتەرەك جاپپاي ٴادىل شەشىمگە يە بولۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايتىندىقتارىن ٴبىلدىردى.
ساي چي جوعارىداعى قيمىلعا قاتىناستى.
ۋاڭ ي اشىلۋ سالتىن باسقاردى.