ەكولوگيانى قورعاۋ تەبىنى ارتتىرىلدى، جايلىم ورگانيزمدەرىنىڭ كوپ تۇرلىلىگى قالپىنا كەلتىرىلدى
پامير ۇستىرتىندە ارقار تابىندارى قايتا كورىنىس بەردى
”بۇرىن شارلاعاندا، ارقار تابىنىن كوپ كورمەۋشى ەدىك، بۇل كۇندەرى تاشقورعان اۋىلىنىڭ سەرىقتاش قىستاعىنىڭ شەتىندە تۇرىپ، الىسقا كوز جىبەرسەڭىز، ارقار تابىندارىنىڭ قاننەن - قاپەرسىز جايىلىپ جۇرگەنىن كورەسىز“، - دەدى 8 - ايدىڭ 14 - كۇنى تاشقورعان جابايى حايۋاناتتار جاراتىلىستىق قورىعىنىڭ ”ءتىرى قاريتاسى“ اتالعان قىزمەتكەرى يمىنجان حۇدابەردى.
پامير ءۇستىرتى ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ تەبىنىنىڭ ارتتىرىلۋىنا ىلەسە، تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانىنىڭ ورمان جامىلعىسى كولەمى بارعان سايىن كەڭەيىپ، جابايى حايۋاناتتاردىڭ تىرشىلىك ورتاسى جاقسارىپ، پامير ۇستىرتىندە ارقارلار تابىن - تابىن بولىپ جۇرەتىن كورىنىس قايتا پايدا بولدى.
تاشقورعان تيانشان تاۋى، كۇنلۇن تاۋى، قاراقۇرىم تاۋى، گيمالاي تاۋى سياقتى كوپتەگەن ۇلكەن تاۋ سىلەمدەرىنىڭ تۇيىلىسكەن جەرىنە ورنالاسقان، قارلى تاۋ، مۇزدىقپەن قاپتالعان بۇل ارانىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ءبىرشاما ءالسىز.
تاشقورعان جايلىمدى قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جايلىم ورگانيزمىنىڭ كوپ تۇرلىلىگىن قالپىنا كەلتىرىپ، جايلىمنىڭ بوراننان قورعاپ، قۇمدى بوگەۋ، سۋ جيناپ، توپىراق قورعاۋ، سۋ قاينارىن قورعاۋ، اۋانى تازارتۋ سياقتى ەكولوگيالىق فۋنكتسيالارىن ۇزدىكسىز كۇشەيتتى. 2018 - جىلدان بەرى، بۇل اۋدان جيىنى 45 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوسىپ، شەكارا ىشىندەگى جابايى حايۋاناتتار جاراتىلىستىق قورىعى كولەمىندەگى رەتتەۋ - وزگەرتۋدى، قالپىنا كەلتىرۋدى قاجەت ەتەتىن 37 گەولوگيالىق ورتانى كەن ۇقىعى بويىنشا قالپىنا كەلتىردى. ارال مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىنداعى 198 مالشى وتباسىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا باسقا جەرگە كوشىردى، 56 كيلومەتر جەرگە تور تارتىپ، سازدىقتىڭ جاراتىلىستىق ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىردى.
تاشقورعان لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدى ەكولوگيانى قورعاۋمەن ءوزارا ۇشتاستىرىپ، 2018 - جىلى 8 - ايدا قالا - قالاشىقتىڭ تۇرمىستىق لاس سۋلارىن ءبىر جايلى ەتۋ زاۆودىن سالدى ءارى ىسكە قوستى؛ بيىل 5 - ايدا لاس سۋلاردى ءبىر جايلى ەتۋ زاۆودىن جاڭالاۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، نىسانعا جيىنى 9 ميلليون 440 مىڭ يۋان قارجى قوستى، نىسان قازىر سالىنىپ بولىپ، ىسكە قوسىلدى، قازىر لاس سۋلاردى ءبىر جايلى ەتۋ قۋاتى كۇنىنە 4000 تەكشەمەترگە جەتەدى. ”ءبىز كومىر جاعاتىن پار قازانداردى قاتاردان قالدىرىپ، تازا ەنەرگيالى پارقازانداردى پايدالانۋدى ىلگەرىلەتتىك، قازىر بۇكىل اۋدانداعى كومىر جاعاتىن 12 پارقازان تۇگەلدەي قولدانىلۋدان توقتاتىلىپ، ەلەكترلى پارقازانعا وزگەرتىلدى، 4233 وتباسىنداعى ەگىنشى - مالشىنىڭ كومىردى ەلەكترگە وزگەرتۋ نىسانى ءساتتى ىلگەرىلەتىلدى، اۋا ساپاسى ۇزدىكسىز جاقسارتىلدى“، - دەدى اۋداندىق ەكولوگيالىق ورتا مەكەمەسىنىڭ باستىعى ۋ جۇنفىڭ، - ”بىلتىر اۋدانىمىزدىڭ اۋاسى ساپالى بولعان كۇن سانى ％92.8كە جەتتى“.
سونىمەن بىرگە، تاشقورعان كاسىپورىنداردى باقىلاۋ - باسقارۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ياركەن وزەنى، تاشقورعان وزەنى سياقتى ۇلكەندى - كىشىلى وزەندەرگە، بۇلاقتارعا، كولدەر مەن سۋ قويمالارىنا، توعاندارعا، كوگالدارعا، سازدىقتارعا جانە ەكولوگيالىق ورتاسى سەزىمتال وڭىرلەرگە جاراقسىز زاتتاردى شىعاراتىن اۋىز ورنالاستىرۋعا تيىم سالدى.
تالاي جىل ۇزدىكسىز جونگە سالۋ ارقىلى تاشقورعاننىڭ وسىمدىك جامىلعىسى قالپىنا كەلتىرىلىپ، ەكولوگيالىق ورتاسى جاقسارىپ، زاڭسىز اڭ اۋلاۋ ارەكەتتەرى بۇكىلدەي تيىلىپ، ءۇستىرت حايۋاناتتارىنىڭ ءتۇرى مەن سانى بارىنشا كوبەيدى. قازىر جابايى حايۋاناتتاردى قورعاۋدىڭ قاتارىنا سانالىلىقپەن قوسىلعان ەگىنشى - مالشى بارعان سايىن كوبەيىپ كەلەدى.
