ما شيڭرۇي موريدا جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسىن دامىتۋ قىزمەتى جونىندە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى
جاڭا ەنەرگيانىڭ دامۋ باسىمدىعىن، كومەسكى كۇشىن ونان ارى جارىققا شىعارىپ، جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسىن تۇتاس تىزبەكتى، شوعىرلاندىرىپ دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك
5 - ايدىڭ 5 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ما شيڭرۇي سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسى موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. سۋرەتتە: ما شيڭرۇي قۇربان تۇڭعىت شولىنە ورنالاسقان جاڭا ەنەرگيا بازاسىنىڭ جۇڭمەي 400 مىڭ كيلوۆاتتىق جەل ەلەكتر نىسانىنىڭ جۇمىس باسىندا جەل ەلەكتر الاڭى قۇرىلىسىنىڭ ىلگەرىلەۋ جاعدايىن تەكسەرىپ، نىسان جاۋاپتىلارىمەن جانە قاتىستى جولداستارمەن ەگجەي - تەگجەيلى پىكىر اۋىستىرۋدا.
□ سۋرەتتى انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى سۇي جىجيان تۇسىرگەن
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋاڭ شيڭرۇي 5 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى موريدان حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ما شيڭرۇي 5 ـ ايدىڭ 5 ـ كۇنى سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ موري قازاق اۆتونوميالى اۋدانىنا بارىپ، ەلەكتر جەتكىزۋ، كەرنەۋ وزگەرتۋ ينجەنەريا قۇرىلىسى، ٴتۇيىندى جەل ەلەكتر نىسانىن ىلگەرىلەتۋ، جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋ سياقتى قىزمەتتەر جونىندە ىشكەرىلەي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: 4 ـ ايدىڭ 25 ـ كۇنگى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، كوپ ٴتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتىرىپ، كاسىپورىنداردى ورنىقتىرىپ، بازاردى ورنىقتىرىپ، مەجەنى ورنىقتىرىپ، شينجياڭنىڭ مەملەكەتتىك ەنەرگيا بايلىعى ستراتەگيالىق قامتاماسىزدىق بازاسىن تۇلعالاۋ ورنىن كوزدەپ، جاڭا ەنەرگيانىڭ دامۋ باسىمدىعىن، كومەسكى كۇشىن ونان ارى جارىققا شىعارىپ، جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسىن تۇتاس تىزبەكتى، شوعىرلاندىرىپ دامىتۋدى اناعۇرلىم زور سەرپىنمەن ىلگەرىلەتىپ، كەلەلى نىسانداردىڭ ەكونوميكالىق ارتۋدى ورنىقتىرۋداعى، جۇمىستاندىرىپ كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەۋدەگى جەتەكشىلىك رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، ەكونوميكانىڭ قايتا ورلەپ جاقسارۋ جاعدايىن بار كۇشپەن بەكەمدەۋ، كۇشەيتۋ كەرەك.
ما شيڭرۇي موريدىڭ وڭتۇستىگى 750 كيلوۆولتتىق ەلەكتر جەتكىزۋ، كەرنەۋ وزگەرتۋ ينجەنەرياسى نىسانىنىڭ جۇمىس باسىندا كەرنەۋ وزگەرتۋ پۋنكتى قۇرىلىسىنىڭ ىسكە قوسىلۋ جاعدايىن تەكسەرىپ كورىپ، قىزمەت تانىستىرۋىن تىڭدادى، مەملەكەتتىك ەلەكتر تورىنىڭ وڭىرلىك جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ قاجەتىنە بەلسەنە ۇيلەسىپ، جاڭا ەنەرگيا نەگىزدىك قۇرىلعىلارى تورىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، ٴتۇيىندى نىساندار قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ەلەكتر تورىنىڭ تازا ەنەرگيانى قابىلداۋ، جايعاستىرۋ جانە رەتتەۋ ـ مەڭگەرۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋىن ٴۇمىت ەتتى.
قۇربان تۇڭعىت ٴشولى جاڭا ەنەرگيا بازاسىندا ما شيڭرۇي جۇڭمەي 400 مىڭ كيلوۆاتتىق جەل ەلەكتر نىسانى، حۋاديان 800 مىڭ كيلوۆاتتىق جەل ەلەكتر نىسانى قۇرىلىس ورنىنا بارىپ، جەل ەلەكتر الاڭى قۇرىلىسىنىڭ ىلگەرىلەۋ جاعدايىن تەكسەرىپ كورىپ، نىساننىڭ جاۋاپتىلارىمەن جانە قاتىستى جولداستارمەن ەگجەي ـ تەگجەيلى پىكىر اۋىستىردى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: نازاردى كەلەلى نىساندارعا شوعىرلاندىرىپ، ”قۇمدى ٴشول، قۇبا ٴتۇز، قۋاڭ دالا“ جاڭا ەنەرگيا بازاسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭنىڭ جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسى كولەمىن ۇزدىكسىز زورايتىپ، قاتىستى كاسىپ سالالارىنىڭ دامۋىنا ٴونىمدى جەتەكشىلىك ەتىپ، جۇمىستانۋ كولەمىن كەڭەيتىپ، ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ جاڭا قوزعالىس قۋاتىن جەتىلدىرۋ كەرەك. جاڭا ەنەرگيا مەن ەلەكتر كۇشىن دامىتۋ جوباسىن ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ەنەرگيا قاينارى مەن ەلەكتر تورىنىڭ سايكەستى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
ما شيڭرۇي ىلگەرىندى ـ كەيىندى جينفىڭ عىلىم ـ تەحنولوگيالىق جەل ەلەكتر جابدىقتارىن زەردەلى جاساۋ كاسىپ سالاسى بازاسىنا جانە دۇڭفاڭ ەلەكتر، جاڭا ەنەرگيا جوعارى دەڭگەيلى جابدىقتارىن جاساۋ بازاسىنا بارىپ، سەحتاردىڭ ٴوندىرۋ، قۇراستىرۋ ناقتى جاعدايىن جانە ونىمدەر كورمەسىن كورىپ، قاتىستى جاۋاپتى جولداستارمەن بىرگە كاسىپ سالاسىن دامىتۋ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدى اقىلداستى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: شينجياڭنىڭ جەل ەلەكتر كاسىپ سالاسىنىڭ جەدەل دامۋ ورايىن مىقتى يگەرىپ، جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋدى شوعىرلاندىرىپ، شوعىرلى دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋدى بەلسەنە جوسپارلاۋ كەرەك. سالاداعى باستاماشى كاسىپورىنداردى جەدەل ىرگە تەبۋگە بار كۇشپەن باۋراپ، ٴارقايسى بۋىننىڭ سايكەستى كۇش سالۋىن ىلگەرىلەتىپ، تىزبەك قالىپتاستىرۋ، تىزبەكتى شوعىرلاندىرىپ توپ قالىپتاستىرۋ كەرەك. عىلىم ـ تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋ ارقىلى جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى قۋات دارەجەلى جاڭالىق اشۋ تۇعىرى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، كەلەلى عىلىم ـ تەحنولوگيا نىساندارىن بەلسەنە جوبالاپ، اتقارىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. ما شيڭرۇي تاعى ليڭيۋان اۋىر ونەركاسىپ جوعارى دەڭگەيلى جابدىقتارىن زەرتتەپ اشۋ، جاساۋ بازاسى نىسان قۇرىلىسى جاعدايى جونىندە جۇمىس باسىندا تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، كاسىپورىنعا نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭنىڭ جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋ كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ولقىلىقتارىن تولىقتاۋعا دەم بەرىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى تاپسىردى.
ما شيڭرۇي تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋدە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جەل ەلەكترىن كەڭ كولەمدە، جوعارى سالىستىرمادا اشۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، جاڭاشا ەلەكتر قۋاتى جۇيەسىن ورناتۋدى ارقاۋ ەتىپ، ٴتۇيىندى نىسان قۇرىلىستارىنىڭ جىلدامدىعىن، ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋدى جەدەلدەتىپ، جاڭا ەنەرگيانىڭ سايكەستى ەلەكتر تورى نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، تازا، تومەن كومىر قىشقىل گازدى، حاۋىپسىز، جوعارى ٴونىمدى ەنەرگيا جۇيەسىن تۇلعالاۋعا دەم بەرۋ كەرەك. جاڭا ەنەرگيانى سول جەردە قابىلداۋ جانە سىرتقا جەتكىزۋ ارناسى قۇرىلىسىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ، جاڭا ەنەرگيا مەن ىلىكتەس كاسىپ سالاسىنىڭ سايكەستى دامۋىن جەبەپ، ٴوز جەرىندە كادەگە جاراتىپ پايدالانۋ سالىستىرماسىن جوعارىلاتىپ، ەلەكتردى سىرتقا جەتكىزۋ كولەمىن ورنىقتى كەڭەيتىپ، شينجياڭنىڭ جاڭا ەنەرگياسىنىڭ ٴوڭىردىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تىرەك بولۋ، مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ كەرەك. جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جاساۋ تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن دامىتۋدى جەدەلدەتىپ، تىزبەكتى ۇزارتۋدى، تىزبەكتى تولىقتاۋدى، تىزبەكتى كۇشەيتۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگى ”تىزبەك باسى“ كاسىپورىندارىن، كاسىپ سالاسى شوعىرىنىڭ ”شوعىر باسى“ كاسىپورىندارىن جەدەل جەتىلدىرىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ شوعىرلانۋى مەن كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ كەشەندى قۋاتىن جوعارىلاتىپ، جەل ەلەكتر جابدىقتارىن جەرگىلىكتى ورىندا جاساۋدى، كولەمدەندىرىپ دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋ مەن عىلىم ـ تەحنولوگيادا جاڭالىق اشۋدى ىشكەرىلەي توعىستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، كاسىپورىننىڭ جاڭالىق اشۋداعى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتىپ، شەشۋشى، وزەكتى تەحنولوگيالار جاعىندا وندىرىستە، ۇيرەنۋدە، زەرتتەۋدە سايكەسە قامال الۋدى تەزدەتىپ، عىلىم ـ تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەردى ناقتى وندىرگىش كۇشكە اينالدىرۋدى جەدەلدەتىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ كەرەك. ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى تومەنگى شەگىن باتىل ساقتاپ، اركىم ٴوز جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاۋعا، بىردەي يگەرىپ تەڭ باسقارۋعا تاباندى بولىپ، كاسىپورىنداردىڭ ٴوندىرىس حاۋىپسىزدىگى نەگىزگى تۇلعالىق جاۋاپكەرشىلىگىن كۇش سالا قاتايتىپ، كەن، قاتىناس، ساياحات، ەلەكتر قۋاتى، ٴورت ٴسوندىرۋ، ورتتەن ساقتانۋ، كاسىپورىن باقشا رايونى سياقتى ٴتۇيىندى سالالارداعى حاۋىپ ـ قاتەردى باسقارۋ ـ تىزگىندەۋدى جانە كومەسكى كىناراتتاردى ٴبىر ـ بىردەن تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ٴونىمدى قورعاۋ كەرەك.
