شين شىجيان
”قۇرىلىس باستالسىن!“
كوكتەم سامالى ەسىپ، بارشا تىرشىلىك جاندانا باستادى. 2025 ـ جىلى تۇتاس شينجياڭنىڭ ٴبىرىنشى ماۋسىمداعى كەلەلى نىساندارىنىڭ شوعىرلى قۇرىلىس باستاۋ قيمىلى نىسانداردى بارىنشا يگەرۋدىڭ، ٴىرى نىسانداردى يگەرۋدىڭ اتوي سالۋ دابىلىن قاعىپ، ٴبىرىنشى ماۋسىمداعى ”جاقسى باستاما“ ارقىلى تۇتاس جىلدا ىستەردىڭ ٴساتتى بولۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋدىڭ اتتانىسقا كەلتىرۋ بۇيرىعىن جاريالاپ، جەر ـ جەردى سەنىمدى بەكەمدەپ، ناقتى ٴىس ىستەپ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاپ، نىسانداردى بار كۇشپەن يگەرىپ، قارجى قوسۋدى كەڭەيتىپ، ارتۋدى ورنىقتىرىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋگە جاڭا دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋعا ىنتالاندىردى. تيانشان الابىنا كوز جىبەرسەك، ٴيىن تىرەسكەن مۇنارا كراندار دامۋ سەنىمىن اڭعارتىپ، ماشينالاردىڭ گۇرىلى كۇرەس جىگەرىن تاسقىنداتتى، جەدەل ارتقان كەلەلى نىساندار شينجياڭنىڭ دامۋىنا كۇش ـ قۋات توپتاۋدا.
تۇتاس جىلدا العاشقى ماۋسىمعا قاراۋ، جالپى جاعدايدا باستاماعا قاراۋ كەرەك. بيىل ”14 ـ بەسجىلدىق“ جوبا اياقتالاتىن جىل، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ مىندەتى توتەنشە اۋىر، تەك جۇرەكتىلىكپەن جۇكتىڭ اۋىرىن كوتەرىپ، قيىندىققا قارسى اتتانعاندا عانا بەلگىلەنگەن نىسانا ـ مىندەتتەردى ورىنداپ، ”15 ـ بەسجىلدىق“ جوبانى تاماشا باستاۋعا بەرىك نەگىز قالاۋعا بولادى. كەلەلى نىساندار ەكونوميكانىڭ ارتۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ”نەگىزگى قوزعالتقىشى“، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ ”ورنىقتىرعىشى“. سوندىقتان اۆتونوميالى رايوندىق 10 ـ كەزەكتى پارتكومنىڭ ون ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە ” ’ەكى ماڭىزدى‘ نىسانعا قول جەتكىزىپ، ’ەكىنى جاڭالاۋ‘ ساياساتىن اتقارۋ“ باسا دارىپتەلدى، اۆتونوميالى رايوندىق ەكى ٴماجىلىس بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ باستى مەجەلى نىسانالارىن بەلگىلەدى، مۇنىڭ ىشىندە تۇراقتى مۇلىككە قوسىلاتىن قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %10 شاماسىندا ارتتىرىلادى. ٴسوز جوق، نىسانا ـ مىندەتتەردى كوزدەپ، ”العاشقى قادامدا ـ اق ۇمتىلۋ“ سىندى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ بەينەسىن ساقتاپ، نىساننىڭ ”ىلگەرىلەۋى“ ارقىلى دامۋ ”اۋقىمىن“ شوعىرلاندىرۋ كەرەك.
”شينجياڭ ەلەكترىن سىرتقا جەتكىزۋ“ 4 ـ ارناسىنداعى كومىر ەلەكتر نىساندارىنان ٴۇرىمجى اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسىنا دەيىن، سوڭعى جىلدارى بۇكىل شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرى ”نىساندى ەڭ جوعارى ورىنعا قويۋ“ تانىمىن ورناتىپ، نىسان قۇرىلىسىن كورنەكتى ورىنعا قويدى، ٴبىر توپ ساپاسى جوعارى، ونىمدىلىگى جاقسى، بولاشاعى جارقىن نىساندار تيانشان الابىندا گۇل اشىپ جەمىس بەرىپ، دامۋ نەگىزىن بەكەمدەپ، ٴار ۇلت بۇقاراسىنا باقىت جەتكىزدى. وسى رەت شوعىرلى قۇرىلىس باستاعان كەلەلى نىساندار نازاردى ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرى“، ”ون تور“ قۇرىلىسىنا شوعىرلاندىردى، كولەمى زور، ساپا قۇرىلىمى جاقسى، جەتەكتەۋى، باستاۋى كۇشتى، جوعارى ساپالى دامۋ تالابىنا ۇيلەسەدى، جاڭاشا وندىرگىش كۇشتىڭ دامۋ بەتالىسىنا ۋاكىلدىك ەتەدى. ”بۇلجىماس قاعيدانى“ يگەرىپ، ”جاڭا باسىمدىق“ سومداۋدا جەر ـ جەر نىسان قۇرىلىسىنىڭ التىن مەزگىلىن مىقتى يگەرىپ، ”اياق الىستى“ بار كۇشپەن تەزدەتىپ، ”تەزدەتۋ تۇيمەشىگىن“ باسىپ، كەلەلى نىسانداردىڭ جەدەل تياناقتانۋىن، ٴوندىرىس قۋاتىنا، ونىمدىلىككە جەتۋدى ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
قازىرگى قارجى قوسۋشىلار شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىنا ٴتىپتى دە ٴمان بەرىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ سايكەسىمدىلىگىنە نازار اۋدارىپ، قىزمەت وتەۋدى قامتاماسىزداندىرۋعا كوڭىل ٴبولىپ، جان ـ جاقتى قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرىپ، جالپى فاكتورلىق تىرەكتى كۇشەيتىپ، جالپى بارىستىق قامتاماسىزداندىرۋدى ناقتىلاندىرىپ، ”جوعارى ونىمدىلىكپەن ٴبىر ٴىستى تىندىرۋدى“ ەگجەي ـ تەگجەيلى تياناقتاندىرىپ، نىسان قۇرىلىسىنا ”كەپىلدىك ەتۋى“ كەرەك. ىرىقتىلىقپەن الدىن الا قىزمەت وتەپ، بوگەتتەردى، قيىن تۇيىندەردى اشىپ، ٴتۇرلى ٴتيىمدى ساياساتتاردىڭ ناقتاپ تياناقتانۋىن، كاسىپورىندارعا دالمە ـ ٴدال جەتۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن جەبەۋ جونىندەگى ٴتۇرلى ساياسات ـ شارالارىن تياناقتاندىرىپ، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ۇزدىكسىز قالىپتاستىرىپ، ٴتۇرلى كاسىپورىنداردىڭ شينجياڭدا الاڭسىز تامىر تارتۋىنا، الاڭسىز قارجى قوسۋىنا، ٴساتتى دامۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
بۇگىنگى نىسان — ەرتەڭگى كاسىپ سالاسى، شينجياڭنىڭ تاپتىرماس جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىنەن ويداعىداي پايدالانىپ، وزىندىك بايلىق ەرەكشەلىگىن تياناق ەتىپ، نازاردى مەملەكەتتىڭ جالپى جاعدايىنداعى شينجياڭنىڭ ”بەس ۇلكەن ستراتەگيالىق ورنىنا“ شوعىرلاندىرىپ، يدەيانى ازات ەتىپ، شىنايى يگەرىپ ناقتى ىستەپ، ٴونىمدى قارجى قوسۋدى ونان ارى كەڭەيتىپ، قارجى قوسۋ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، قارجى قوسۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، شينجياڭنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى ٴۇشىن بەرىك تىرەك ازىرلەپ، شينجياڭنىڭ پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ جالپى جاعدايىنداعى ورنى مەن سالماعىن پارمەندى ارتتىرۋ كەرەك. كوكتەم شۋاعى ادامدى كۇتىپ تۇرمايدى، جاعداي ادامدى العا جەتەلەيدى، ٴدال تاپقاننان كەيىن مىقتى يگەرىپ، كوپ ىستەي السا كوبىرەك ىستەپ، ارتقان نىسانداردى ۇلعايتىپ، ىركىندى نىسانداردى كۇشەيتىپ، كەلەلى نىسانداردىڭ جەتەكتەۋ جانە ٴونىمدى قارجى قوسۋداعى شەشۋشى رولىن شىنايى ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.
كوزدى اشىپ ـ جۇمعانشا بيىل ٴبىرىنشى ماۋسىمنىڭ اياقتاۋىنا 10 كۇنگە جەتپەيتىن ۋاقىت قالدى. وسى رەتكى شوعىرلى قۇرىلىس باستاۋ قيمىلىن وراي ەتىپ، سەنىمدى، بەكىمدى بەكەمدەپ، ناقتى ىستەۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولىپ، تەز بولسا كۇش ۇستىنە كۇش قوسىپ، باياۋ بولسا قۋىپ جەتىپ جانە باسىپ وزىپ، ۋاقىت كۇتىپ تۇرمايدى دەيتىن، ۋاقىتپەن جارىساتىن كوكەي تەستىلىك سەزىممەن جانە جاۋاپكەرشىلىك سەزىممەن نىسان قۇرىلىسىنىڭ ”قارقىنىن“ شىنايى تەزدەتىپ، ٴبىرىنشى ماۋسىمداعى ”ٴساتتى باستاماعا، جاقسى باستاماعا“ كۇش سالىپ، ٴبىرىنشى ماۋسىمداعى تاماشا باستاما ارقىلى تۇتاس جىلدىق دامۋدىڭ ىرىقتىلىعىنا قول جەتكىزەيىك.