كوكتەم مەرەكەسى _ جۇڭگونىڭ ەڭ ماڭىزدى ٴداستۇرلى مەرەكەسى ٴارى تۇتىنۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلى.
بيىلعى كوكتەم مەرەكەسىندە شينجياڭنىڭ تۇتىنۋ بازارىندا گۇلدەنىپ جاندانعان، ساتىپ الۋ مەن ساتۋ بىردەي كۇسەت بولعان تاماشا جاعداي جارىققا شىقتى. اس ـ سۋ، مادەنيەت ـ ساياحات سياقتى ٴداستۇرلى تۇتىنۋدىڭ ومىرشەڭ كۇشى قاۋلاپ، العاشقى دۇكەندەردى ارالاۋ، جارىس تاماشالاۋ، گۋزى تارتۋ ەتۋ سياقتى جاڭا تۇتىنۋدىڭ جارقىن تۇيىندەرى كوپ بولىپ، زات ساتىپ الۋ جاڭا قوسىمشا قاراجاتى سياقتى تۇتىنۋدى جەبەۋ ساياساتتارى بازارعا دەم بەردى.
بەيزاتتىق مۇرالاردان ٴلاززات الا وتىرىپ مەرەكە وتكىزدى
2025 ـ جىلعى جىلان جىلعى كوكتەم مەرەكەسىندە بەيزاتتىق مۇرالار، جىلان ەلەمەنتى سياقتىلار كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسى كەزىندەگى كىندىك سوزگە اينالدى.
بەيزاتتىق مۇرالارعا ٴوتىنىش ەتۋ تابىستى بولعاننان كەيىنگى تۇڭعىش كوكتەم مەرەكەسىندە شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرىندەگى بايىرعى قالالاردىڭ، كونە كوشەلەردىڭ مەرەكەلىك سالت ـ ساناسى ٴتىپتى قويۋ بولىپ، جۇرت بەيزاتتىق مۇرالار كونسەرتىن تاماشالاپ، جەرگىلىكتى ەرەكشەلىككە يە بەيزاتتىق مۇرالار ۇساق تاعامدارىنان ٴدام تاتىپ، ٴداستۇرلى مادەنيەتتى تەرەڭ سەزىندى. ٴىرى كورىنىس وڭىرلەرىندەگى، ساۋدا شەڭبەرلەرىندەگى بەيزاتتىق مۇرالار كونسەرتى 100 رەتتەن استام قويىلىپ، بەيزاتتىق مۇرالار كوكتەم مەرەكەسى سالت ـ ساناسى بيىلعى كوكتەم مەرەكەسىنىڭ تۇتىنۋ بازارىنداعى جارقىن تۇيىنگە اينالدى.
كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىندا وتكىزىلگەن بەيزاتتىق مۇرالار كونسەرتى، مەرەكە ويىن ـ ساۋىعى كونسەرتى سياقتىلار قىرۋار ساياحاتشىنى تاماشالاۋعا باۋرادى. مەيتۋاننىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، ۇلكەن بازار ٴدامدى تاعامدارىن جانە ماڭىنداعى قوناق سارايلاردى ينتەرنەتتە ىزدەۋ مولشەرى جەكە ـ جەكە سايكەس مەزگىلدەگىدەن %588 جانە %968 جوعارىلاعان.
ەلىتە سەزىنۋ ۇلگىسىندە ويىن كورسەتۋ، سيقىرلىق، سەرىك ويىنى، شياڭشىڭ، كەزەكتەسپەلى ٴان ـ ٴبي، ايداعار ٴبيى، ارىستان ٴبيى... كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسى كەزىندە ٴۇرىمجى تيانشان ميڭيۋەچىڭ · جىبەك جولى ويىندارى ەلىتە سەزىنۋ ۇلگىسىندە ىقپالداسا ويىن كورسەتۋ كوشە وڭىرىندە ادامدار قايشالىستى. مەرەكە كەزىندە وسى كوشە ٴوڭىرىنىڭ كونسەرتى بۇرىنعى ٴار كۇنى 2 رەتتەن 5 رەتكە ارتتى. ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، 1 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنىنەن 2 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنىنە دەيىن كوشە وڭىرىنە كىرگەن ساياحاتشى 57 مىڭ ادامعا جەتىپ، 40 مىڭ ەسىك بەلەتى ساتىلىپ، تيجارات كىرىسى جيىنى 3 ميلليون 100 مىڭ يۋان بولعان.
بەيزاتتىق مۇرالاردان ٴلاززاتتانا وتىرىپ جاڭا جىلدى وتكىزۋدەن سىرت، جىلان جىلعى كوكتەم مەرەكەسىندە جىلان ەلەمەنتىن نەگىز ەتكەن ٴتۇرلى ەسكەرتكىش بۇيىمدارى مەن تاۋارلاردى جۇرت ەرەكشە ۇناتتى.
ۇرىمجىدەگى ساۋدا سارايلاردى، ەرەن بازارلاردى ارالاعانىمىزدا جىلان ەلەمەنتى قامتىلعان 福 ٴارىبى، كارتون پىشىندەگى جىلان جىلعى ىلمە بۇيىمدارى، پۇلىستەن جاسالعان جىلان ويىنشىق سياقتى تاۋارلار سامسىپ تۇرعاندىعىن كوردىك.
”پۇلىستەن جاسالعان جىلان ويىنشىقتاردى ساتىپ الدىم، بالام توتەنشە ۇناتتى“، ـ دەدى ٴۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى حۋ شياۋ ـ ۋ.
ٴۇرىمجى قالاسىنداعى ٴبىر اشەكەي بۇيىمدارى دۇكەنىنىڭ جاۋاپتىسى ٴمارحابا ابدۇۋالي بىلاي دەپ تانىستىردى: جىلان ەلەمەنتى قامتىلعان القالار مەن جۇزىكتەر ەرەكشە قارسى الىندى، دۇكەنىمىزدىڭ تابىسى دا مول بولدى.
جاڭا تۇتىنۋ جاڭا ومىرشەڭ كۇشتى قاۋلاتتى
وسى كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسى كەزىندە كوپتەگەن جاڭا ويىن، جاڭا كاسىپ كۇيى تۇتىنۋشىلاردىڭ دەمالىس كەزىندەگى سەزىنۋىن بارىنشا بايىتتى. ٴىرى ساۋدا شەڭبەرلەرى، جاياۋلار كوشەلەرى ەلىتە سەزىنۋ تۇرىندەگى تۇتىنۋ كورىنىسىن جابال تۇلعالاپ، اتا ـ اناسى بالاسىمەن بىرگە سەيىلدەۋ باقشاسى، بولمە ىشىندە جارتاسقا ورمەلەۋ سياقتىلار كوپتەگەن قالا تۇرعىنىنىڭ باس قوسىپ، سەيىل قۇراتىن جاڭا تالعامىنا اينالدى.
ٴۇرىمجى ٴماجىلىس ـ كورمە ۋيۋە الاڭىندا ەرەكشەلىككە يە تاعامدار، زاماناۋي بۇيىمداردى بولشەك ساتۋ، بەزەنۋ بۇيىمدارىن سەزىنۋ، اتا ـ اناسى بالاسىمەن بىرگە ساۋىق قۇرۋ سياقتى تۇتىنۋ كاسىپ كۇيىن جانە ەلىتە سەزىنۋ، سەزىنۋ تۇرىندەگى تۇتىنۋ كورىنىستەرىن تۇتىنۋشىلار قارسى الدى.
ٴۇرىمجى ٴماجىلىس ـ كورمە ۋيۋە الاڭىنىڭ جۇمىس جۇرگىزۋدى جوسپارلاۋعا جاۋاپتى ورىنباسار باس ديرەكتورى جاۋ شۋە بىلاي دەپ تانىستىردى: ”ساۋدا سارايىمىز 80گە تارتا شينجياڭ تۇڭعىش دۇكەنىن ەنگىزدى، بۇل جالپى ماركانىڭ ۇشتەن ٴبىرىن يەلەيدى. مەرەكە جانە دەمالىس كۇندەرى قاريدار اعىنى 40 مىڭ ادامعا (رەت) جەتتى“.
العاشقى دۇكەن ەكونوميكاسى، دەنە تاربيە سەيىلى، گۋزى ەكونوميكاسى سياقتى جاڭا تۇتىنۋلار مەرەكەمەن تاماشا توعىسىپ، ۇزدىكسىز قىزۋ ورلەۋ كوتەردى، اسىرەسە، گۋزى ەكونوميكاسىنىڭ بازار كولەمى جەدەل ارتىپ، شارج سۋرەت، ويىن سياقتى اۆتورلىق ۇقىققا يە تۋىندىلاردى تياناق ەتكەن تۋىندى ونىمدەر قارسى الىندى. ٴىرى ساۋدا سارايلارىن، ەرەن بازارلاردى ارالاعانىمىزدا ٴتۇرلى ەكى ولشەمدى قوسالقى ونىمدەردىڭ جاستار جاعىنان قارسى الىنعاندىعىن كوردىك. ساندى مالىمەتتە كورسەتىلۋىنشە، ٴۇرىمجى قالاسى، بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ ”گۋزى ەكونوميكاسىن“ ينتەرنەتتە ىزدەستىرۋ مولشەرى شينجياڭ بويىنشا الدىڭعى 3 ورىندى يەلەگەن.
شاڭعى جولىندا قۇيعىتىپ، ”جىلدامدىق پەن اسقاق سەزىمدى“ سەزىندى؛ كەڭ كوسىلگەن قارلى القاپتا اتپەن قۇيعىتىپ، ”قار ـ مۇزداعى عاجايىپ كەزدەسۋدى“ سەزىندى؛ مۇزدى القاپ، قارلى دالادا حوگو جەپ، ”مۇز جانە وت ٴانىن“ شىرقادى... كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە شينجياڭنىڭ وزگەشە قار ـ مۇز بايلىعى ەل ٴىشى ـ سىرتىنداعى كوپتەگەن ساياحاتشىنى وزگەشە كوكتەم مەرەكەسى ساياحاتىن سەزىنۋگە باۋرادى.
مەيتۋاننىڭ ساياحات ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسىنىڭ الدىڭعى 5 كۇنىندە ”سايرام كولى ەسىك بەلەتىن“ ينتەرنەتتە ىزدەستىرۋ مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %523 ارتقان.
ٴۇرىمجى جىبەك جولى تاۋلى ٴوڭىر دەمالىس اۋماعى ماركا ورتالىعىنىڭ ديرەكتورى جۋاڭ حۇڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: 1 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنىنەن باستاپ دەمالىس اۋماعى ساياحات قىزۋ ورلەۋىن قارسى الىپ، ساياحاتشى اعىنى شامامەن كۇنىنە ورتا ەسەپپەن 12 مىڭ ادامعا (رەت) جەتىپ، جايشىلىقتاعى كەزدەگىدەن %40كە تاياۋ ارتتى.
كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋعا تاعى كۇش قوسىلدى
بيىل كولەمىن كەڭەيتۋدى كۇشەيتكەن تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ جاڭا ساياساتى كوكتەم مەرەكەسىندەگى تۇتىنۋعا كۇش قوستى. قول تەلەفون سياقتى سيفرلى ونىمدەردى ساتىپ الۋ جاڭا قوسىمشا قاراجاتىنىڭ ورتالىق قارجى قوسىمشا قاراجاتىنىڭ قولداۋ كورسەتۋ كولەمىنە ەنگىزىلۋىنە بايلانىستى، ينتەرنەت جەلىسىنەن تىسقارى دۇكەندەردە قول تەلەفون، زەردەلى قول ساعات سياقتى سيفرلى ونىمدەردى تاڭداعان قاريدارلاردىڭ اياعى ۇزىلمەدى.
بۇل جولعى مەملەكەت قوسىمشا قاراجاتىنىڭ ارقاسىندا ٴۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى جاڭ شياۋ ـ ي كوپتەن بەرى اڭساپ كەلگەن زەردەلى قول ساعاتتى ساتىپ الىپ، اكەسىنە جاڭا جىل تارتۋى رەتىندە ۇسىندى. ”دۇكەن قيمىلىن قوسقاندا، اسىلگى باعاسى 1400 يۋاندىق قول ساعاتقا 300 يۋانعا تاياۋ جەڭىلدىك جاسالدى، بۇل توتەنشە ۇتىمدى بولدى!“
كوكتەم مەرەكەسىنەن ىلگەرى رايونىمىزدىڭ جاڭا ٴبىر رەتكى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قيمىلى رەسمي باستالدى، بۇل جولعى كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قيمىلى كوكتەم مەرەكەسىندەگى تۇتىنۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلىنە ٴدال كەلىپ، ساياسات ونىمدىلىگى كورنەكتى بولىپ، ٴۇي ەلەكتر، اۆتوكولىك، سيفرلى ونىمدەر سياقتى تۇتىنۋ بازارىنىڭ جاندانۋىنا دەم بەردى. شينجياڭ وجيا ەلەكتر جابدىقتارى باسقارۋ شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى دىڭ يان بىلاي دەپ تانىستىردى: مەملەكەتتىڭ قوسىمشا قاراجات ساياساتىنىڭ دەم بەرۋىندە، دۇكەندەردە قاريدار اعىنى ەسەلەپ ارتىپ، توڭازىتقىش، كىر جۋعىش، اۋا رەتتەگىش سياقتى وسى بىرنەشە تۇردەگى ٴونىمنىڭ ساتىلۋى ەڭ تاماشا بولدى.
رايونىمىزدىڭ جەر ـ جەرى دە كوكتەم مەرەكەسىندەگى تۇتىنۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلىن مىقتى يگەرىپ، كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ ساياساتىن بار كۇشپەن ۇگىتتەدى ٴارى مەرەكەدە ساتۋدى جەبەۋمەن ۇشتاستىرىپ، كوكتەم مەرەكەسىندەگى تۇتىنۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن ورناتتى. ٴۇرىمجى قالاسى ەلەكتروندى ونىمدەر، سيفرلى ونىمدەر سياقتى ساۋدا كاسىپورىندارىن ەلەكتروندى، سيفرلى تاۋارلار ارناۋلى ورنىن قۇرۋعا ۇيىمداستىرىپ، بانكەلەردىڭ سايكەستى تيىمدىلىك ساياساتتارىن بىرگە ىسكە قوسىپ، تۇتىنۋشىلارعا ورتا، وزىق جابدىقتار بويىنشا ارناۋلى تيىمدىلىك جاسادى. اقسۋ ايماعى، تۇرپان قالاسى سياقتى جەرلەر تۇتىنۋ بەلەتىن تاراتۋدى ورنالاستىرىپ، تۇتىنۋدى جەبەۋ ٴتۇرلى قيمىلدارىن وتكىزىپ، تۇتىنۋ ومىرشەڭ كۇشىن ونان ارى قاۋلاتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا ىستەرى مەڭگەرمەسىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2 ـ ايدىڭ 4 ـ كۇنىنە دەيىن بۇكىل رايوننىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ قيمىلىندا جالپى ٴوتىنىش ەتكەن قوسىمشا قاراجات سوماسى 47 ميلليون 100 مىڭ يۋانعا جەتىپ، جيىنى 280 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن. مۇنىڭ ىشىندە ٴۇي ەلەكتر جابدىقتارىنىڭ كونەسىنىڭ ورنىنا جاڭاسىن اۋىستىرۋ بويىنشا 26 مىڭ 600 ىنە ٴوتىنىش بەرىلىپ، ٴوتىنىش ەتىلگەن قوسىمشا قاراجات سوماسى 19 ميلليون 765 مىڭ يۋانعا جەتىپ، 105 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن؛ قول تەلەفون، تاقتا كومپيۋتەر، زەردەلى قول ساعات (ساقينا) بويىنشا 50 مىڭ 500ىنە ٴوتىنىش بەرىلىپ، ٴوتىنىش ەتىلگەن قوسىمشا قاراجات سوماسى 19 ميلليون 952 مىڭ يۋانعا جەتىپ، 164 ميلليون يۋاندىق تۇتىنۋدى جەبەگەن. كەرەكتەن قالعان ەلەكترسيكل مەن اۆتوكولىكتى جاڭالاۋ دا كورنەكتى ارتقان.
كوكتەم مەرەكەسىندە تۇتىنۋ بازارى دۋماندى بولىپ، تۇتاس جىلداعى تۇتىنۋ بازارىنا تاماشا باستاما اشتى. ٴبىر قىدىرۋ ساياسات اسەرىنىڭ بىرتىندەپ جارىققا شىعۋىنا، اناعۇرلىم كومەسكى كۇشكە يە تۇتىنۋدىڭ بىرتىندەپ جاندانۋىنا بايلانىستى، تۇتىنۋ نەگىزگى قوزعالتقىشىنىڭ شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنا اناعۇرلىم كۇشتى قوزعاۋشى كۇش ۇستەيتىندىگىنە سەنەمىز.
