انار بۇلت\شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى ٴپاريزات ابدۇل، ساۋ حۋا 11 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى حوتاننان حابارلايدى. 11 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى گۇما اۋدانىنداعى، كەريا اۋدانىنداعى ٴشول جيەگىن تورلاۋ جۇمىس باسىنان تاكلاماكان ٴشولى جيەگىن تورلاۋ قۇرىلىسىنىڭ قازىر ”سوڭعى ٴبىر كيلومەترگە“ قادام تاستاعانىن كوردىك. 11 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن جيەگىن تورلاپ ”تۇتاستىرۋ“ كەريا اۋدانى ۋانحۋايۋانداعى قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ اۋماعىندا وتكىزىلەدى.
تاكلاماكان ٴشولى _ ەلىمىزدەگى كولەمى ەڭ ۇلكەن ٴشول، جالپى اۋدانى 337 مىڭ 600 شارشى كيلومەتر، ”اجال تەڭىزى“ دەپ اتالعان. شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقى ۇزاق ۋاقىت كۇرەس جۇرگىزۋ ارقىلى تاكلاماكان ٴشولى جيەگىن اينالعان ۇزىندىعى 2761 كيلومەتر كەلەتىن قۇم بوگەيتىن جاسىل ىقتاسىن بەلدەۋىن سالىپ بولدى، جيەگى تورلانباعان قالعان 285 كيلومەتر ٴوڭىر قۇمدى ٴشولدىڭ وڭتۇستىگىندەگى قۇمدى بوران زيانى ەڭ اۋىر، شارت ـ جاعدايى ەڭ ناشار وڭىرگە شوعىرلانعان.
11 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن گۇما اۋدانى كوكتەرەك قالاشىعىنان قاعىلىق اۋدانىنا دەيىنگى باعىتتاعى قۇمدى ٴشول جيەگىن تورلاۋ مىندەتىنىڭ جۇمىس باسىنان جۇمىسشىلاردىڭ سوڭعى ٴبىر بولىك قامىس قالتقىنى بايلاپ ـ ماتاپ بولۋىمەن گۇما اۋدانى تاكلاماكان ٴشولى جيەگى توسقاۋىل شايقاسى بويىنشا ٴشول جيەگىن تورلاۋ مىندەتىنىڭ ورىندالعاندىعىن كوردىك. تاكلاماكان شولىندەگى جيەگى تورلانباعان وڭىردەن قازىر تەك كەريا اۋدانىنداعى ”سوڭعى ٴبىر كيلومەتر“ عانا قالدى.
گۇما اۋدانى _ تاكلاماكان ٴشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىنە ورنالاسقان، قۇمدى بوران ەڭ ٴجيى سوعاتىن اۋدان ـ قالالاردىڭ ٴبىرى. گۇما اۋدانىندا جيەگى تورلانباعان 65 كيلومەترلىك ٴوڭىردىڭ جيەگىن تورلاۋ مىندەتى بار، مۇنىڭ ىشىندە گۇما اۋدانى كوكتەرەك قالاشىعىنان قاعىلىق اۋدانىنا دەيىنگى باعىتتاعى جيەگى تورلانباعان ٴوڭىر _ جيەگىن تورلاۋ ينجەنەرياسىنداعى نەگىزگى شايقاس الاڭى.
”بۇل ٴوڭىر، باستىسى، قيىرشىق تاستى قۇبا ٴتۇز، قۇم توبەشىكتەردىڭ اراسى كەڭ، ادەتتەگى ٴشوپ شاقپاقتارىن قۇم وڭاي باسىپ قالادى، شينجياڭ ورمان شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ ماماندارى ٴىس جۇزىندىك جاعدايعا قاراي بيىك قۇم بوگەۋىش شاقپاقتى تاڭداپ قولداندى، بۇل بوراننان ساقتانىپ، قۇمدى بوگەۋ رولىن اتقارۋمەن قاتار، تاعى تەمىر جول، تاس جول سياقتى ماڭىزدى قۇرىلعىلاردى دا قورعايدى“، ـ دەدى گۇما اۋداندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەكەمە باستىعى جاڭ پەيجي.
جيەگىن تورلاۋ ينجەنەرياسى باستالعاننان بەرى، گۇما اۋدانى ىلگەرىندى ـ كەيىندى 13 مىڭ 700دەن استام (رەت) ماشينانى ىسكە قوسىپ، 21 مىڭ 800دەن (رەتتەن) استام ادامدى قاتىناستىرىپ، جيەگىن تورلاۋ مىندەتىنىڭ دەر كەزىندە ورىندالۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
كەريا اۋدانىنىڭ قۇمدى ٴشول جيەگىن تورلاۋداعى ”تۇتاستىرۋ“ ٴتۇيىنى ۋانحۋا ـ يۋانداعى قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ اۋماعىنا ورنالاسقان، جۇمىس باسىندا قىزمەتكەرلەر سەكسەۋىل، جىڭعىل سياقتى اعاش قالامشالارىن ەگۋمەن قاربالاس بولىپ، ورنىقتى قاداممەن ”تۇتاستىرۋ“ تۇيىنىنە قاراي ىلگەرىلەۋدە.
”كەريا اۋدانىنداعى جيەگى تورلانباعان ٴوڭىر 76 كيلومەترگە جەتىپ، تۇتاس تاكلاماكان شولىندەگى جيەگى تورلانباعان ٴوڭىردىڭ جيەگىن تورلاۋ مىندەتىنىڭ %26.6ىن يەلەيدى“. كەريا اۋداندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى جيا سۇنپىڭ بىلاي دەدى: ”تۇتاستىرۋ“ جۇرىلگەن 11 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى كەريا اۋدانى 60 نەشە كادر ـ بۇقارانى ۇيىمداستىرىپ، اعاش قالامشاسىن جاساندى جولمەن ەگۋ ٴتاسىلىن قولدانىپ، تاكلاماكان ٴشولىنىڭ 285 كيلومەتر كەلەتىن ٴشول جيەگىن تورلاپ ”تۇتاستىرۋدى“ مۇلتىكسىز اياقتاتادى.
