قاجەتى بولماسا اۋرەلەمەۋ، سەبەپ بولسا، ٴسوز جوق، تەكسەرۋ
شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونى تيىلىستىك باقىلاۋ ـ باسقارۋدى اتقارۋ جونىندە ىزدەنىس جاسادى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى سو رۇڭجى 6 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسىنەن ۇعىسۋىمىزشا، تاياۋدا اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى «جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىندا تيىلىستىك باقىلاۋ ـ باسقارۋ قىزمەتىن اتقارۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋ تۋرالى اتقارۋ جوباسىن (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)» (تومەندە قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) باسىپ تاراتىپ، شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ 3 اۋماعىنداعى 30 مىڭنان استام شارۋاشىلىق تۇلعاسىنا تيىلىستىك باقىلاۋ ـ باسقارۋ جۇرگىزىپ، كاسىپورىندارعا ساياتىن باقىلاۋ ـ باسقارۋدىڭ اناعۇرلىم دالمە ـ ٴدال بولۋىنا مۇمكىندىك جاساعان.
تيىلىستىك باقىلاۋ ـ باسقارۋ _ رايونىمىزدىڭ شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا ۇيلەسەتىن پارىقتاندىرىلعان باقىلاۋ ـ باسقارۋ ٴتاسىلىن ورناتىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، ۇكىمەت تاراۋلارى باقىلاۋ ـ باسقارۋدىڭ تومەنگى شەگىن بەلگىلەۋ مەن ساقتاندىرۋ مەحانيزمىن ورناتۋ ارقىلى شارۋاشىلىق تۇلعالارىنىڭ شارۋاشىلىق قيمىلدارىن دالمە ـ ٴدال باقىلاپ ـ باسقارىپ، سونىمەن بىرگە شارۋاشىلىق تۇلعالارىنىڭ قالىپتى شارۋاشىلىق قيمىلدارىنا كەدەرگىلىك جاساۋدى ازايتىپ، ورنىقتى، ٴادىل، اشىق، مەجەلەۋگە بولاتىن ورتا قالىپتاستىرۋى بولىپ تابىلادى. مۇنداي باقىلاۋ ـ باسقارۋ ۇلگىسىنىڭ وزەكتى ٴتۇيىنى ”قاجەتى بولماسا اۋرەلەمەۋ، سەبەپ بولسا، ٴسوز جوق، تەكسەرۋ“، ياعني باقىلاۋ ـ باسقارۋدىڭ تومەنگى شەگىنە تيسپەگەن شارۋاشىلىق تۇلعالارىنا كۇندەلىكتى تەكسەرۋ جۇرگىزبەۋ.
اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى سەنىمدىلىكتى باقىلاۋ ـ باسقارۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى چىن جىحۇي بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر مەكەمەمىز ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ تۇلعاسى قامباسىن قۇرۋدا. سول كەزدە شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونى ٴتۇيىندى سالاعا جاتپايتىن ادەتتەگى كاسىپ سالاسىنداعى سەنىمدىلىك حاۋپى تومەن (A تۇردەگى)، سەنىمدىلىك حاۋپى ادەتتەگى (B تۇردەگى) شارۋاشىلىق تۇلعالارىن ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ شارۋاشىلىق تۇلعالارى تىزىمىنە ەنگىزەدى.
سونىمەن بىرگە باقىلاۋ ـ باسقارۋ جۇرگىزىلەتىن شارۋاشىلىق تۇلعالارىنا ەكى شەك قويىلادى. ٴبىرىنشىسى، الدىن الا ساقتاندىرۋدىڭ ”سارى سىزىعى“، ”سارى سىزىققا“ تيسكەن شارۋاشىلىق تۇلعالارىنا مەڭزەس، باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارى بەلگىلى ۋاقىت بەرىپ تەجەپ، حاۋىپ ـ قاتەرىن باقىلاۋ ـ ولشەۋدى كۇشەيتۋ، الدىن الا ساقتاندىرۋ، ەسكەرتۋ بەرۋ ارقىلى ماسەلەنىڭ كومەسكى كىناراتىن دەر كەزىندە تۇزەۋىنە، سەنىمدىلىكتەن ايرىلۋ حاۋپىنەن ساقتانۋىنا كومەكتەسەدى. ەكىنشىسى، باقىلاۋ ـ باسقارۋدىڭ ”قىزىل سىزىعى“، ”قىزىل سىزىققا“ تيسكەن شارۋاشىلىق تۇلعالارىنا مەڭزەس باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارى دەرەۋ قاتىستى ٴتارتىپتى ىسكە قوسىپ، باقىلاۋ ـ باسقارۋدى كۇشەيتەدى.
«جوباعا» نەگىزدەلگەندە، اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ تاراۋلارى ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ زەردەلى تۇعىرىن ورناتىپ، شارۋاشىلىق تۇلعالارىن يكەمدى باسقارۋدى جانە حاۋىپ ـ قاتەرىن يكەمدى باقىلاۋ ـ ولشەۋدى كۇشەيتىپ، حاۋىپ ـ قاتەردەن ساقتاندىرۋدى، ٴبىر جاقتى ەتۋدى كۇشەيتىپ، حاۋىپ ـ قاتەر جاعدايىن دالمە ـ ٴدال باعالاۋعا، باقىلاۋ وبيەكتىسىن دالمە ـ ٴدال تۇراقتاندىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى.
شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىندا ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋدى سىناق رەتىندە اتقاراتىن شارۋاشىلىق تۇلعالارى ”كەز كەلگەن ۋاقىتتا تەكسەرۋ، كەز كەلگەن ۋاقىتتا تەكسەرۋشى جىبەرۋ، ٴبىردى اشىق جاريالاۋ“ كولەمىنە كىرمەيدى، قايتا ”قاجەتى بولماسا اۋرەلەمەۋ، سەبەپ بولسا، ٴسوز جوق، تەكسەرۋ“ سىندى دالمە ـ ٴدال باقىلاۋ ـ باسقارۋ جۇرگىزەدى. ارىز ـ شاعىم ايتۋ، اشكەرەلەۋ، انىقتاپ تەكسەرۋ قاجەتىنەن سىرت، ”باقىلاپ ـ باسقارۋدىڭ“ قىزىل سىزىعىنا تيسپەگەن كاسىپورىندارعا كۇندەلىكتى تەكسەرۋ جۇرگىزىلمەيدى، قاتىستى كاسىپورىندارعا كەدەرگىلىك جاساۋ ونان ارى ازايتىلادى.
مۇنان تىس، اۆتونوميالى رايوندىق بازار باقىلاۋ ـ باسقارۋ مەكەمەسى «شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونى ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ قىزمەتى جەتەكشىلىگىن (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)» بەلگىلەپ، «”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ ىستەرى تىزىمدىگىن» ورناتىپ، ساقتاندىرۋ ىستەرىن نەگىز ەتىپ، كاسىپورىندارعا سەنىمدىلىگى ەرەجەگە ساي كەلەتىندىگى جونىندە مالىمەت شىعارىپ بەرىپ، كاسىپورىنداردىڭ ولقىلىقتارىن، بوگەت تۇيىندەرىن تەكسەرۋىنە كومەكتەسىپ، رەتتەۋ ـ تۇزەتۋ مازمۇنى مەن جوعارىلاتۋ تالابىن ايقىنداپ، كاسىپورىنداردىڭ ەرەجەگە ساي، ىشتەن مەڭگەرىلەتىن مەحانيزم ورناتۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، سەنىمدىلىكتەن ايرىلۋ حاۋپىنەن ٴونىمدى ساقتاندىرادى.
”ٴبىز سيفرلاندىرۋ ٴتاسىلى ارقىلى باقىلاۋ ـ باسقارۋ وتكەلىن الدىعا جىلجىتىپ، حاۋىپ ـ قاتەرلەردى باقىلاۋ ـ ولشەۋ جانە ساقتاندىرۋ مەحانيزمى ارقىلى حاۋىپ ـ قاتەردى مەڭگەرۋگە، وڭاي مەڭگەرۋگە مۇمكىندىك جاسادىق“. چىن جىحۇي بىلاي دەدى: ”تيىلىستىك“ باقىلاۋ ـ باسقارۋ ارقىلى شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنداعى شارۋاشىلىق تۇلعالارىنىڭ اناعۇرلىم جاقسى دامۋىنا دەم بەرۋدى ٴۇمىت ەتەمىز.
