انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى چىن چياڭۋي 4 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. ٴۇرىمجى كەدەنى اشقان اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىنەن ۇعىسۋىمىزشا، ٴبىرىنشى ماۋسىمدا شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنى 93 ميلليارد 630 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %42.7 ارتىپ، بۇكىل ەلدىڭ ارتۋ قارقىنىنان 37.7 پايىز جوعارى بولىپ، ارتۋ قارقىنى بۇكىل ەل بويىنشا 2 ـ ورىندى يەلەپ، ”جاقسى باستاما“ جۇزەگە اسىرىلعان. بيىل 3 ـ ايعا دەيىن، شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنى ٴۇرتىس 29 اي وڭ ارتۋدى ساقتاعان.
بۇكىل شينجياڭداعى ايماق، وبلىس، قالالار ىشىندە، قاشقار ايماعىنىڭ، ٴۇرىمجى قالاسىنىڭ، ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى الدىڭعى 3 ورىندى يەلەپ، جەكە ـ جەكە سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %27ىن، %18.8ىن جانە %15.8ىن ۇستادى.
ٴبىرىنشى ماۋسىمدا جۇڭگونىڭ شينجياڭى بۇكىل الەمدەگى 193 ەلمەن جانە وڭىرمەن ساۋدا بارىس ـ كەلىسىن جاسادى، قازاقستان، قىرعىزستان شينجياڭنىڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىگى ورنىن ۇزدىكسىز ساقتادى، يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى جەكە ـ جەكە سايكەس مەزگىلدەگىدەن %58.8 جانە %1.9 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %40.5 جانە %22ىن ۇستادى؛ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇراتىن ەلدەرمەن يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %41.7 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %91.9ىن ۇستادى؛ ورتا ازياداعى 5 ەلمەن يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %26.4 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %68.6ىن ۇستادى؛ وڭىرلىك جان ـ جاقتى ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناس كەلىسىمىندەگى (RCEP) باسقا دا مۇشە ەلدەرمەن يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %196.5 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %8.8ىن ۇستادى.
ٴبىرىنشى ماۋسىمدا بۇكىل شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋدا قۇرىلىمى ونان ارى ساپالىلاندى. شەكارالىق شاعىن سومالى ساۋدا تاسىلىندەگى يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %28 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %53.4ىن ۇستاپ، الدىڭعى جىلعى سول تۇستاعىمەن سالىستىرعاندا 6.2 پايىز ازايدى؛ ادەتتەگى ساۋدا تاسىلىندەگى يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %96.6 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %35ىن ۇستاپ، الدىڭعى جىلعى سول تۇستاعىمەن سالىستىرعاندا 9.6 پايىز جوعارىلادى.
حالىقتىق كاسىپورىندار وزدەرىنىڭ يكەمدىلىك جانە بازارعا ۇيلەسكىشتىك باسىمدىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋداداعى نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن ورنىقتى ساقتادى. ٴبىرىنشى ماۋسىمدا حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %39.4 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %93.2ىن ۇستادى. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار سىرتقى ساۋداسىنىڭ دامۋ جاعدايى كورنەكتى جاقسارىپ، يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %128.6 ارتتى. قاشقار، الاتاۋ ساعاسى، ٴۇرىمجى، قورعاس سياقتى 4 كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنىڭ جالپى يمپورت ـ ەكسپورت قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %30.5 ارتىپ، سول تۇستاعى شينجياڭنىڭ يمپورت ـ ەكسپورت جالپى قۇنىنىڭ %39.4ىن ۇستادى.
يمپورت ـ ەكسپورت ەتىلگەن نەگىزگى تاۋارلاردا تۇگەلدەي ارتۋ جاعدايى جارىققا شىقتى. ٴبىرىنشى ماۋسىمدا شينجياڭ ەكسپورت ەتكەن ماشينا ـ ەلەكتر ونىمدەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %45.8 ارتتى. مۇنىڭ ىشىندە ەكسپورت ەتىلگەن اۆتوموبيل ۇساق بولشەكتەرى، اۆتوموبيل (وتىرعىنى قامتيدى)، شام ـ شىراق، جارىقتاندىرۋ جابدىقتارى جانە ونىڭ ۇساق بولشەكتەرى جەكە ـ جەكە سايكەس مەزگىلدەگىدەن %18.5، %37.9 جانە %76.4 ارتتى. ەلەكترلى اۆتوموبيل، ليتي باتەرياسى سياقتىلاردى قامتىعان ”جاڭا ٴۇش ٴتۇردىڭ“ ەكسپورت جالپى مولشەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %151.9 ارتتى. شينجياڭنىڭ يمپورت ەتكەن پروكاتتالماعان مىس جانە مىس ماتەريالدارى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %169 ارتتى، يمپورت ەتكەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %36.3 ارتتى.
تانىستىرۋعا قاراعاندا، بيىل شينجياڭ سىرتقا ەسىك اشۋدا كەلەلى ورايعا ٴدوپ كەلىپ، شينجياڭ سىرتقى ساۋداسىنىڭ دامۋىندا وڭتۇستىك شينجياڭ مەن سولتۇستىك شينجياڭ سايكەسە داميتىن، سىرتقى ساۋدا سەرىكتەرى اناعۇرلىم كوپ نەگىزدى بولاتىن، سىرتقى ساۋدا قۇرىلىمى ٴۇرتىس ساپالىلاناتىن، ەسىك اشۋ تۇعىرىنىڭ قوزعالتقىش رولى ٴۇرتىس كورنەكتىلەنەتىن، ت . ب ەرەكشەلىكتەر جارىققا شىعادى ەكەن.
