_ شينجياڭنىڭ بەيجيڭدە قاتىستى ەلدەردىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرىنىڭ اۋىس ـ كۇيىس ٴماجىلىسىن وتكىزگەندىگى جونىندە ەستەلىك
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋاڭ شيڭرۇي
كوكتەم گۇلى قۇلپىرا اشىلدى، دوستار ٴبىرىن ـ ٴبىرى ۇسىنىس ەتتى. كوكتەم لەبى ەسكەن ساتتە شينجياڭ بەيجيڭدە اۋىس ـ كۇيىس ٴماجىلىسىن وتكىزىپ، كوپتەگەن ەلدەردىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلەرىن جانە ديپلوماتتارىن دوستىق سۇيىسپەنشىلىكتى بىرگە اڭگىمەلەۋگە ۇسىنىس ەتتى.
بەيجيڭدەگى شينجياڭ سارايىنىڭ مۇقام زالى ايبىندى دا قاراپايىم بەزەلگەن. الىپ دوڭگەلەك ۇستەلدىڭ ورتاسىندا كۇلگىن ٴتۇستى الحور گۇلى كوز تارتار ادەمى حۇڭجاڭ گۇلىن قورشاپ، جۇڭگو شينجياڭىنىڭ شىن پەيىلى مەن قىزۋ ىنتاسى ىسپەتتى كوز تارتادى.
سول كۇنى ٴدال ورازا ايت مەرەكەسى ەدى. 49 مەملەكەتتەن كەلگەن 76 شەتەلدىك دوس تاماشا تىلەكپەن جۇڭگو شينجياڭىنىڭ حيكاياسىنا قۇلاق ٴتۇرىپ، شينجياڭدا كورگەن ـ بىلگەندەرىن اڭگىمەلەپ، شينجياڭمەن سەلبەستىكتى قاراستىرىپ، دوستىق بارىس ـ كەلىستىڭ شىت جاڭا پاراعىن بىرگە جازدى.
”شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى مەن ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋ تابىستارى بارشاعا ايان“
«اشىق شينجياڭ» اتتى قىسقا فيلمدى بىرگە كورگەننەن كەيىن، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۆتونوميالى رايوننىڭ ٴتوراعاسى ەركىن تۇنياز شينجياڭنىڭ احۋالىن تانىستىردى.
ورنىقتى ارتقان ەكونوميكا ساندى مالىمەتتەرى، ”تاعى دا تىڭ بەلەسكە كوتەرىلگەن“ دامۋ ناتيجەلەرى شينجياڭنىڭ سوڭعى 2 جىلداعى جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ ايقىن ٴىزىن كەسكىندەپ كورسەتتى.
جۇمىستاندىرۋ، وقۋ ـ اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، تۇرعىن ٴۇي ... حالىق تۇرمىسى سالاسىنداعى كوپتەگەن ناقتى شارالار، ٴۇشتۇرپانداعى 7.1 بال جەر سىلكىنىسىندە بەيقۇت ۇيلەردىڭ امان ـ ساۋ تۇرعاندىعى جونىندەگى ناقتى حيكايالار شينجياڭنىڭ حالىق تۇرمىسى جاۋاپناماسىن ايرىقشا سۇبەلى ەتتى.
مۇقام، «ماناس» سياقتى از ۇلتتاردىڭ تاڭداۋلى مادەنيەت مۇرالارى قورعالدى، جالعاستىرىلدى، ٴماشىراپ، ايتىس سياقتى ٴار ۇلت ٴداستۇرلى مادەنيەت ـ كوركەمونەر قيمىلدارى كەڭ كولەمدە ورىستەتىلدى، شينجياڭنىڭ كوپ نەگىزدى مادەنيەتى سونشاما ٴماندى دە ٴساندى.
...
فاكت الدىمىزدا تۇر. شينجياڭنىڭ دامۋى ناقتى، شينجياڭنىڭ تابىسى كورنەكى.
”جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ قاقپاسى قاشاندا اشىق، شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى مەن ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋ تابىستارى بارشاعا ايان“.
”بۇگىنگى شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقى جۇڭگونىڭ باسقا وڭىرلەرىندەگى حالىقپەن بىرگە، تەرەزەسى تەڭ ورىنعا جانە دامۋ ورايىنا يە، رەفورما، دامۋ جەتىستىكتەرىنەن بىرگە يگىلىكتەنىپ، باقىتتى، تىنىش تۇرمىستىڭ يگىلىگىن بىرگە كورىپ وتىر. ٴبىزدىڭ قاراۋىمىزشا، بۇل ەڭ ۇلكەن ادامدىق ۇقىق ينجەنەرياسى، ەڭ جاقسى ادامدىق ۇقىق امالياتى“.
ەكپىندى دە پارمەندى ۇندەر شينجياڭنىڭ دامۋداعى كىرشىكسىز دە قاراپايىم تالپىنىسىن جەتكىزدى، شينجياڭنىڭ ٴومىردىڭ دۇرىس جولىمەن ٴجۇرۋ سەنىمىن جەتكىزدى، شينجياڭنىڭ سىرتتىڭ مازالاۋىنا قاراماي، ەرلىكپەن العا ىلگەرىلەيتىن قايراتىن جەتكىزدى!
مۇنداي سەنىم مەن جىگەرگە قول جەتكىزۋ شينجياڭ ٴۇشىن وڭايعا تۇسپەگەنىمەن ول ەرەن ٴتاتتى ەدى، ول ٴار ۇلت كادر ـ بۇقاراسىنىڭ اشتى تەر توگىپ ىستەگەندىگىنىڭ ارقاسى.
ٴدال پاكيستاننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى حاشيمي ايتقانداي: ”جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا قول جەتكىزگەن تابىستارى القاۋعا تاتىرلىق، ول شينجياڭ حالقىنىڭ ٴوزىن ارناۋ رۋحى مەن قاجىرلى قىزمەتىنىڭ دالەلى“.
”باتىس ەلدەرىنىڭ وتىرىك وسەگى شينجياڭنىڭ گۇلدەنۋىنە جانە تابىسقا جەتۋىنە بوگەت بولا المايدى“
سوڭعى 2 جىلدا شينجياڭ توپ ـ توپ شەتەلدىك قايراتكەرلەردى شينجياڭدا ساپاردا بولىپ، شىنايى، ”سۇزگى اينەكسىز“ شينجياڭدى ناقتى ورىندا كورۋگە، وتىرىك ـ وسەك پەن سىڭار جاقتىلىق بولماعان شينجياڭدى ٴوزى تىكەلەي سەزىنۋگە ۇسىنىس ەتتى، مۇنىڭ ىشىندە وسى رەتكى اۋىس ـ كۇيىس ماجىلىسىنە قاتىناسقان جۇڭگودا تۇراتىن كوپتەگەن ەلشىلەر دە بار.
ٴدال وسى ساتتە، قىسقا فيلمدەگى تانىس كورىنىستەردى كورگەن، تانىستىرۋداعى قۋانارلىق دامۋ ناتيجەلەرىن تىڭداعان ەلشىلەر شينجياڭدا ەكسكۋرسيادا، ساپاردا بولعان كەزدەرىن ەسكە الدى.
”جۇڭگو شينجياڭىنىڭ توپىراعىندا تۇرعاندا، ۇلاستىرۋ ـ تۇتاستىرۋدىڭ، ساۋدانىڭ جانە مادەنيەتتىڭ باياندى كۇش ـ قۋاتى ەسىمىزگە ٴتۇستى“.
”2022 ـ جىلى العاش رەت ۇرىمجىگە بارعاندا، بەينە ٴوز اۋىلىمدا جۇرگەندەي كۇيدە بولدىم“.
”شينجياڭ جۇڭگوداعى ەڭ ومىرشەڭدىككە تولى وڭىرلەردىڭ بىرىنە اينالىپ كەلە جاتىر ەكەن“.
”شينجياڭداعى ٴار ۇلت حالقى جاراسىمدى تۇرمىس كەشىرىپ، اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپتى“.
”ادامداردىڭ قايتادان كەدەيلىككە باتۋىنان ساقتانۋ ٴۇشىن، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ٴجۇرىلىپ جاتىر ەكەن“.
تەك وسىناۋ توپىراققا تابانىڭىز تيسە بولعانى، شينجياڭ جونىندەگى اسەرىڭىز ەڭ شىنايى، ەڭ كۇشتى بولماق.
”2023 ـ جىلى 2 ـ ايدا جۇڭگونىڭ شينجياڭىندا ەكسكۋرسيادا بولۋدان ىلگەرى، مەن كوپتەگەن ٴوزارا قايشى ايتىلىمداردى ەستىدىم“، ـ دەدى وڭتۇستىك افريكانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى شيە شىڭۋىن ٴوزىنىڭ شينجياڭعا ساپاردا بولۋدان بۇرىنعى كۇدىگىن بۇكپەسىز ايتىپ.
الايدا شينجياڭنىڭ ناقتى جەرلەرىنە بارىپ تەكسەرۋ جۇرگىزگەننەن كەيىن، ول شينجياڭ حالقىنىڭ ”الۋان تۇرلىلىك بارىسىندا جاراسىمدى بىرگە جاساپ جاتقاندىعىن“، ”جاستاردىڭ بولاشاققا سەنىمى كامىل ەكەندىگىن“ كوردى.
”ٴۇرىمجى مەنىڭ ويىمداعىدان باسقاشا بولدى، ەرەكشە زاماناۋي قالا ەكەن، حالقى ەرەكشە مەيماندوس، بارعاننان كەيىنگى اسەرىم ەرەكشە جاقسى بولدى“. پالەستينانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن ەلشىلىگىنىڭ 1 ـ دارەجەلى حاتشىسى م. ۋايىل بىلاي دەدى: وراي بولسا، ٴسوزسىز، شينجياڭعا تاعى ٴبىر بارامىن.
ٴيا، تەك كەلسە، ٴوز كوزىمەن كورسە بولعانى، شينجياڭ جونىندەگى اناۋ كۇدىكتەر مەن وسەك ـ اياڭداردىڭ بارلىعى جوعالادى.
اۋىس ـ كۇيىس ٴماجىلىسىنىڭ ٴسوز سويلەۋ تۇعىرىندا سيريانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى حاساني بىلاي دەدى: ”باتىس ەلدەرىنىڭ وتىرىك ـ وسەگى شينجياڭنىڭ گۇلدەنۋىنە جانە تابىسقا جەتۋىنە بوگەت بولا المايتىندىعىنا سەنەمىن“.
”ٴبىز جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن تابىستى سەلبەستىكتەر ورىستەتۋدى كۇتەمىز“
شابۋىلداۋ مەن ارازدىق بەيبىتشىلىك پەن دامۋ اكەلمەيدى، اۋىس ـ كۇيىس پەن سەلبەستىك قانا سارا جول.
اۋىس ـ كۇيىس ماجىلىسىندە ەلشىلەردىڭ ٴبارىنىڭ ايتقانى سەلبەستىك بولدى. ەڭ كۇتكەندەرى دە سەلبەستىك بولدى.
جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن تاۋ ـ وزەنى تۇتاسقان قازاقستان _ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى ەڭ العاش دارىپتەلگەن جەر. وسى جىلدارداعى ورتاق قۇلشىنىس ارقىلى جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ قازاقستان جاقتىڭ ٴارقايسى جىكتەگىلەرىمەن اۋىس ـ كۇيىسى، سەلبەستىگى بۇرىن بولىپ كورىلمەگەن دەڭگەيگە جەتتى.
قازاقستاننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى نۇرىشەۆ بىلاي دەدى: جۇڭگونىڭ شينجياڭى قازاقستان _ جۇڭگو قارىم ـ قاتىناسىندا ەرەكشە ورىندا، ەكى ەلدىڭ دوستىق بارىس ـ كەلىس جەتىستىكتەرىنىڭ باسىم كوپ ساندىسى شينجياڭمەن ەكى جاقتى سەلبەستىكتىڭ ارقاسىندا بولىپ وتىر.
”قازاقستان مەن جۇڭگونىڭ شەكارا اتتاعان 3 ـ تەمىر جول ارناسى _ اياكوز _ شاۋەشەك تەمىر جولى سالىنا باستادى، بولاشاقتا ەكى ەلدىڭ زات تاسىمالى مولشەرى زور كولەمدە ارتادى“. نۇرىشەۆ ەكى جاق سەلبەستىگىنىڭ قوماقتى جەتىستىكتەرىنە ەگجەي ـ تەگجەيلى توقتالىپ، قازاقستاننىڭ 8 ـ كەزەكتى جۇڭگو _ ازيا _ ەۆروپا كورمەسىنە قاتىناساتىندىعىن ٴارى جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن دوستىق سەلبەستىك، تىلدەسۋ ورىستەتەتىندىگىن ٴبىلدىردى.
تۇركيانىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى مۇسا بىلاي دەدى: ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ەكونوميكانى گۇلدەندىرۋدەگى قوزعالتقىشى، ٴۇرىمجى ورتا ازيا وڭىرىندەگى ەڭ ماڭىزدى توراپتىڭ بىرىنە اينالدى، ”ٴبىز جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن ناتيجەلى سەلبەستىكتەر ورىستەتۋدى كۇتەمىز“.
”يران شينجياڭ ارقىلى جۇڭگو مەن باتىستى تۇتاستىرادى“. يراننىڭ جۇڭگودا تۇراتىن باس ەلشىسى باحتيار مىنانى ٴبىلدىردى: ەنەرگيا جانە كەن سياقتى سالالاردا يراننىڭ جۇڭگونىڭ شينجياڭىمەن كەڭ كولەمدى سەلبەستىك جاساۋ ورايى بار.
جۇڭگو _ پاكيستان ەكونوميكالىق ٴدالىزىنىڭ ماڭىزدى ٴتۇيىنى رەتىندە، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ پاكيستانمەن سەلبەستىك اۋقىمى ۇزدىكسىز جاقساردى. حاشيمي بىلاي دەدى: پاكيستان ەكى جاقتىڭ ساۋدا، قارجى قوسۋ، مادەنيەت اۋىس ـ كۇيىسى، گۋمانيتارلىق بارىس ـ كەلىس سياقتى بىرگە كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان سالالارداعى سەلبەستىگىن ونان ارى كۇشەيتۋدى كۇتەدى.
اۋىس ـ كۇيىس ٴماجىلىسى قىزۋ ىنتامەن اڭگىمەلەسكەن داستارقان كەڭەسىندە شىمىلدىعىن جاپتى. ناسىلدەرى بولەك، تىلدەرى ٴار ٴتۇرلى بولسا دا، دوستىق سۇيىسپەنشىلىكتەرى توعىستى.
جۇڭگونىڭ شينجياڭىنا بىرگە نازار اۋدارعان جانە كوكەيگە ٴۇمىت ۇيالاتقان ەلشىلەر بەيجيڭدە ەرەكشە ٴبىر كۇندى وتكىزدى. بۇل _ دوستىقتىڭ جالعاسۋى مەن بەكەمدەلۋى، ونان دا ماڭىزدىسى، تىڭ باستامانى اڭعارتادى.
