انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى شىن زۋشياۋ 3 ـ ايدىڭ 21 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. تاياۋدا اۆتونوميالى رايوننىڭ جەر ـ جەرىندەگى وقۋ ـ اعارتۋ اكىمشىلىك تاراۋلارى دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق تاراۋلارىمەن بىرلەسىپ ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كوزدى قورعاۋ، ٴتىستى كۇتىمدەۋ ارەكەتىن ورىستەتتى. بيىل رايونىمىز ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كوزدى قورعاۋ، ٴتىستى كۇتىمدەۋ ارەكەتىن حالىق تۇرمىسىنداعى 10 ناقتى ٴىس قاتارىنا ەنگىزدى.
3 ـ ايدىڭ 14 ـ كۇنى قۇلجا قالالىق 2 ـ ورتا مەكتەپتە وقۋشىلار تارتىپپەن كەزەككە تۇرىپ كورۋ قۋاتىن تەكسەرتتى، وسى مەكتەپتىڭ وقۋشىسى ما تيانلۇڭ بىلاي دەدى: ”كورۋ قۋاتىن تەكسەرتۋ ارقىلى وزىمدە الىستى كورە الماۋشىلىق بار ەكەندىگىن ٴبىلدىم، شيپاگەر ماعان ۇسىنىستار ايتتى“.
بيىل قۇلجا قالاسىنداعى ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەر 3 ـ ايدا، 5 ـ ايدا، 9 ـ ايدا، 12 ـ ايدا 4 رەت كورۋ قۋاتىن باقىلايدى، ولشەيدى. قۇلجا قالالىق وقۋ ـ اعارتۋ مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرى ليۋ شينمەي بىلاي دەدى: كورۋ قۋاتىن باقىلاۋ ـ ولشەۋ ناتيجەسى وقۋشىلار مەن اتا ـ انالارعا دەر كەزىندە جەتكىزىلەدى. سونىمەن بىرگە مەكتەپتەردەن دەمالىس ۋاقىتى ارالىعىن ۇزارتۋ، كوز قورعاۋ گيمناستيكاسىن ىستەۋ، وقۋشىلاردىڭ دەنە شىنىقتىرۋىن كۇشەيتۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى وقۋشىلاردىڭ كورۋ قۋاتىن قورعاۋدى تالاپ ەتتى. بۇدان سىرت، وقۋشىلاردى قۇلجا قالالىق حالىق شيپاحاناسى سياقتى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنا بارىپ ٴتىس تەكسەرتۋگە ۇيىمداستىرادى.
3 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى كورلا قالالىق 1 ـ حالىق شيپاحاناسىنىڭ كوز، قۇلاق، مۇرىن، جۇتقىنشاق اۋرۋلارى بولىمىندە كوز جانارىن تەكسەرۋشى ەبدەيلى كاسىپتىك جابدىقتاردى الىپ، كورلا قالالىق 21 ـ ورتا مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ كورۋ قۋاتىن، ساۋلە سىندىرۋ دارەجەسىن تەكسەردى.
تەكسەرۋ بارىسىندا، كورۋ جانارىن تەكسەرۋشى وقۋشىلارعا كوزدىڭ قۇرىلىمى جانە يقۋاتى، الىستى كورە الماۋدى تۋدىراتىن باستى فاكتورلار، الىستى كورە الماۋدىڭ زاردابى، الىستى كورە الماۋدان ساقتانۋ، تىزگىندەۋ سياقتى بىلىمدەردى ەگجەي ـ تەگجەيلى ٴتۇسىندىردى. سونىمەن بىرگە وقۋشىلارعا كوز ىستەتۋ ۋاقىتىنا كوڭىل ٴبولۋدى ەسكەرتتى: جاقىن ارالىقتا كوزبەن قاراۋدا ۇزبەي قاراۋ ۋاقىتىن 30 مينۋتتان اسىرماۋ، دەمالعاندا كوزدى تولىق دەمالدىرۋ، كوزدى جۇمۋ نەمەسە الىسقا 10 مينۋت كوز جىبەرۋ ٴتيىس.
تاياۋ كۇننەن بەرى ٴۇرىمجى قالاسىنداعى كوز اۋرۋلارىن ەمدەۋ تولىمدىلىعى بار 23 ەمدەۋ قۇرىلىمى ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردە كورۋ قۋاتىن تەكسەرۋدە، ٴتىلشىنىڭ ٴۇرىمجى قالاسىنداعى ورتا، باستاۋىش مەكتەپ دەنساۋلىق ساقتاۋ، سالاماتتىق ورىندارىنان ۇعىسۋىنشا، ٴۇرىمجى قالاسىنداعى ورتا، باستاۋىش مەكتەپ وقۋشىلارىن ٴار جىلى 9 ـ ايدا ٴبىر رەت وقۋشىلاردىڭ دەنساۋلىعىن تەكسەرۋگە (كورۋ قۋاتىن ٴبىر رەت باقىلاۋ ـ تەكسەرۋ قامتىلادى) ۇيىمداستىرۋ نەگىزىندە، تاعى 3 ـ ايدا، 6 ـ ايدا، 12 ـ ايدا جالپى 3 رەت وقۋشىلاردىڭ كورۋ قۋاتىنا تەكسەرۋ جۇرگىزەدى ەكەن.
”سول كوزىڭدى باسىپ تۇر، ٴارىپتىڭ قاراعان باعىتىن ايتىپ جىبەر“، ”باسىڭدى ٴتۇزۋ ۇستا، كوزىڭدى جىپىلىقتاتپا“. 3 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسىنە قاراستى 6 ـ شيپاحانانىڭ كوز اۋرۋلار شيپاگەرى ٴۇرىمجى قالالىق 86 ـ ورتا مەكتەپكە بارىپ، وقۋشىلاردىڭ كوزىلدىرىك تاقپاعانداعى كورۋ قۋاتىن، كوزىلدىرىك تاققانداعى كورۋ قۋاتىن جانە ساۋلە سىندىرۋ دارەجەسىن تەكسەردى.
تەكسەرۋ بارىسىندا كوز شيپاگەرلەرى وقۋشىلاردىڭ كورۋ قۋاتىنا قاتىستى مالىمەتتەردى ويداعىداي ەستەلىككە الىپ، باقىلاۋ ـ ولشەۋ ناتيجەسىندە قالىپسىزدىق بايقالعان وقۋشىلاردىڭ اتا ـ اناسىنا دەر كەزىندە جۇيەلى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنا اپارىپ قاتىستى قايتالاي تەكسەرۋلەر جۇرگىزىپ، دياگنوز قويدىرىپ، دەر كەزىندە ساقتانۋ شارالارىن قولدانۋىن ەسكەرتتى.
رايونىمىز ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردە وقىپ جاتقان وقۋشىلاردىڭ كورۋ قۋاتىن مەرزىم سايىن باقىلاپ ـ تەكسەرەدى، اتا ـ انالاردىڭ، وقۋشىلاردىڭ ”شينجياڭ وقۋشىلاردىڭ دەنە قۋاتى، سالاماتتىق سايتى“ الەۋمەتتىك تۇعىرى ارقىلى تەكسەرۋ ناتيجەسىن ۇعىسۋىنا بولادى. ”ٴبىز تاعى سالاماتتىق ۇگىت ـ تاربيەسىن كۇشەيتەمىز، جەر ـ جەر، مەكتەپتەر باي مازمۇندى، الۋان فورماداعى كوزدى قورعاۋ، ٴتىستى كۇتىمدەۋ ۇگىت ـ تاربيە قيمىلىن ورىستەتىپ، وقىتۋشى ـ وقۋشىلاردى، اتا ـ انالاردى كوزدى قورعاۋ، ٴتىستى كۇتىمدەۋ تانىمىن جوعارىلاتۋعا جەتەكتەپ، وتباسى، مەكتەپ جانە قوعام بىرگە تاربيەلەيتىن تاماشا راي قالىپتاستىرادى“، ـ دەدى اۆتونوميالى رايوندىق وقۋ ـ اعارتۋ مەڭگەرمەسىندەگى قاتىستى جاۋاپتى.
