انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋي يۇڭگۇي
2 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى قاراقاش اۋدانىنىڭ مەملەكەتتىك وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنداعى قاراقاش اۋدانى حۇڭيۋان اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جىلىجايىندا تۇڭعىش ەگىلگەن تاباقشا اسقاباقتىڭ ۇلكەن جاپىراقتارى اراسىنداعى سارى گۇلدەر ٴسان قوسىپ، جاڭادان تولىسقان تاباقشا اسقاباقتار ساباق اراسىنان كوز تارتىپ تۇردى. قىزمەتكەرلەر شارباعىن كوتەرىپ تاباقشا اسقاباقتى ٴۇزىپ ٴجۇر، جىلىجاي ىشىندە تىرشىلىك تىنىسى جالىنداعان كورىنىس مەن مۇندالايدى.
2023 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مينيسترلىگى، قازىنا مينيسترلىگى 2023 ـ جىلى بەكىتىلگەن 44 مەملەكەتتىك وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى تىزىمدىگىن جاريالادى، قاراقاش اۋدانىنىڭ وسى زامانعى كاسىپ سالاسى باقشاسى، قورعاس اۋدانىنىڭ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى وسى تىزىمدىكتەن ورىن الدى. وسىعان دەيىن رايونىمىزدا 10 مەملەكەتتىك وسى زامانعى كاسىپ سالاسى باقشاسى ٴساتتى قۇرىلدى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ اۋىل ـ قىستاق قىزمەتى ماجىلىسىندە اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى شوعىرى قۇرىلىسىن كورنەكتى تۇردە ويداعىداي مىقتى يگەرىپ، شينجياڭ ەرەكشەلىگى مەن باسىمدىعىن ايگىلەيتىن وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جەدەل ورناتۋ كەرەكتىگى ورتاعا قويىلدى.
وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى _ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل، جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدەگى، 1 ـ ، 2 ـ ، 3 ـ كاسىپ سالالارىنىڭ توعىسا دامۋىن جەبەۋدەگى ماڭىزدى دانەكەر ٴارى اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جانە اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل ـ قىستاقتى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى ماڭىزدى تۇتقا. جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋىنا باستاماشىلدىق ەتۋ جاعىندا ”مەملەكەتتىك“ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ ماڭىزدى رولى بار.
قاراقاش اۋدانىنداعى مەملەكەتتىك وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىندا اسىل تۇقىمدى تاۋىق ٴوسىرۋ، جەتىلدىرۋ، باعۋ، سويۋ، جىنتىكەي وڭدەۋ، سۋىق تىزبەكتى تاسىمال ٴبىر تۇلعالانعان باييۇي سويىس تاۋىعى تۇتاس كاسىپ سالاسى ٴوندىرىس تىزبەگى بار، جۇيەلىلەنگەن، كولەمدەنگەن جەمىس اعاشى، كوكونىس ەگۋ، وڭدەۋ كاسىپ سالاسى بار، ەرەكشە جەمىس ورمانىن ەگۋ جانە جىنتىكتەي وڭدەۋ كاسىپورىندارى بار. 2023 ـ جىلى 12 ـ ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، قاراقاش اۋدانىنداعى مەملەكەتتىك وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى 44 اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋ باستاماشى كاسىپورنىن، 125 وڭدەۋ كاسىپورنىن، 63 سەلبەستىك كووپەراتيۆىن، 90 وتباسىلىق ەگىس الاڭىن، 3800دەن استام كاسىپ سالاسى ۇلكەن وتباسىن ٴساتتى ەنگىزىپ، جەتىلدىرىپ، قاراقاش اۋدانىنىڭ اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋ جانە اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل ـ قىستاقتى وسىزامانداندىرۋىنا پارمەندى تىرەك ازىرلەدى.
قورعاس اۋدانىنداعى مەملەكەتتىك وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى لاۆاندا كاسىپ سالاسىنىڭ ەگىمشىلىك جانە جىنتىكتەي وڭدەۋ تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قۇرۋمەن بىرگە، شوعىرلى باسقارۋ تۇعىرى، ميكرو قىزمەت وتەۋ جۇلگەسى تىرەكتىك تۇعىرى، ساندى مالىمەت قامباسى، جۇمىس اينالىمىن قورعاۋ تۇعىرى سياقتىلاردى قۇرىپ، لاۆاندا كاسىپ سالاسىنىڭ عىلىمدى جالپىلاستىرۋ، كورمەلەۋ، ساۋدا ـ ساتتىق، ٴماجىلىس، ساۋدا ىستەرى، ينفورماتسيالىق قىزمەت وتەۋ سياقتىلاردى ٴبىر تۇلعالاندىرۋىن جۇزەگە اسىرىپ، ”مەملەكەتتىك“ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ قابىلەتىن جانە عىلىم ـ تەحنيكالىق قۇرامىن كورنەكتىلەندىردى.
”وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىندا زەردەلىلەنۋدى، جاسىلدانۋدى، توعىسۋدى كورنەكتىلەندىرۋ كەرەك“. اۆتونوميالى رايوندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل ـ قىستاق مەڭگەرمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنالاردى ٴبىلدىردى: اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋداعى شينجياڭنىڭ ستراتەگيالىق ورنىن كوزدە ۇستاپ، وڭىرلىك ەرەكشەلىككە يە، كولەمى ٴبىرشاما ۇلكەن، باستاماشىلدىق قۋاتى كۇشتى ٴبىر توپ وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىن جوعارى ساپامەن قۇرىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ شينجياڭدا مەملەكەتتىك جوعارى ساپالى ەگىن، مال شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن ماڭىزدى قامداۋ بازاسىن قۇرۋ بارىسىندا اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
ەسىكتى اشىپ باقشا قۇرۋ شارۋالارعا تيىمدىلىك جەتكىزەدى
”وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىندا ۇكىمەت باستاماشىلدىق ەتۋگە، بازار جەتەكشىلىك ەتۋگە تاباندى بولۋمەن بىرگە، كوپ جاقتى ات سالىسۋعا شابىتتاندىرۋ ٴارى شارۋالارعا تيىمدىلىك جەتكىزۋ كەرەك“. شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى اۋىل شارۋاشىلىعى ەكونوميكاسى جانە عىلىم ـ تەحنيكا ينفورماتسياسىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى ۋاڭ شياۋۋي بىلاي دەپ قارادى: ەسىكتى اشىپ باقشا قۇرۋدى، ”شەكارا بولۋ، داۋال بولماۋدى“ دارىپتەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپ سالالاندىرۋداعى باستاماشى كاسىپورىنداردىڭ باستاماشىلدىق رولىن ساۋلەلەندىرىپ، كوپ نەگىزدى تۇلعانى كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىنا ات سالىسۋعا باۋراۋعا ٴمان بەرۋ كەرەك. شارۋالار ٴۇشىن ىستەۋگە، شارۋالارعا تيىمدىلىك جەتكىزۋگە تاباندى بولىپ، شارۋالاردى باستاپ ٴوندىرىستى دامىتىپ جانە جۇمىسقا ورنالاستىرىپ، كىرىستەرىن ارتتىرىپ، شارۋالاردىڭ كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
_ قارجىلاي قولداۋ تەبىنىن ارتتىرۋ كەرەك. اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا كوپ ٴتۇرلى ارنامەن قارجى توپتاپ، بەكىتىلگەن اۆتونوميالى رايون دارەجەلى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى باقشاسىنا قارجىلاي جاردەماقى بەرۋ كەرەك. ٴارقايسى ايماق، اۋدان دارەجەلى قازىنا دا كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىنا قارجىلاي قولداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، قاتىستى قارجى ارنالارىن ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ بىرىكتىرۋگە شابىتتاندىرىپ، ۇكىمەت جانە قوعامدىق كاپيتال سەلبەستىگى، ۇكىمەتتىك ساتىپ الۋ بويىنشا قىزمەت وتەۋ، قوسىمشا قاراجاتتىڭ ورنىنا سيلىق بەرۋ، قارىز اقشا ٴوسىمىن قازىنادان تولەۋدى اتقارۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى اناعۇرلىم كوپ فينانس جانە قوعامدىق كاپيتالدى ىسكە قوسىپ كاسىپ سالاسى باقشاسىن قۇرۋ كەرەك.
_ دارىندىلاردى ەنگىزۋ، باۋلۋ كەم بولسا بولمايدى. ادام _ كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىنداعى وزەكتى فاكتور، شارۋاشىلىق قۇرۋ ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، عىلىم ـ تەحنيكا دارىندىلارىن كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىنا ات سالىسۋعا ىنتالاندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ دارىندىلاردى ەنگىزۋدە جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، عىلمي زەرتتەۋ جەتىستىكتەرىمەن جارنا قوسۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋشىلار قۇرعان كاسىپورىن، قوسىمشا جۇمىس ىستەپ ەڭبەكاقى الۋ، سيلىقتى بولىسكە سالۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى عىلمي زەرتتەۋ دارىندىلارىن كاسىپ سالاسى باقشاسى قۇرىلىسىنا ات سالىسۋعا باۋراۋ كەرەك. ساياساتتىق سۇيەمەلدەۋ جاعىندا، سەنىمدى قارىز، قامسىزداندىرۋ، جەردەن پايدالانۋ سياقتى سۇيەمەلدەۋ ساياساتتارىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، اۋىل ـ قىستاقتاردا جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ جانە جەتىلدىرۋ ناقتى ماشىق بازاسىن قۇرىپ، ٴارقايسى جاقتاعى دارىندىلاردى شارۋاشىلىق قۇرۋعا قارجى قوسۋعا جانە باقشاعا كىرىپ شارۋاشىلىقتى گۇلدەندىرۋگە باۋراۋ كەرەك.
_ شارۋاشىلىق ـ ساۋدانىڭ جۇمساق، قاتتى بولشەگىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ كەرەك. كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ سۋ، ەلەكتر، جول، حابار بايلانىس، ينتەرنەت جەلىسى سياقتى الەۋمەتتىك نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، شارت ـ جاعدايى بار جەرلەردە ”توعىزدى تۇتاستىرۋدى، ٴبىردى تەگىستەۋدى“ ورىنداۋ كەرەك. كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ ساۋداگەر شاقىرۋ، قارجى ەنگىزۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، كوپ كاسىپورىننىڭ، كوپ تۇلعانىڭ كاسىپ سالاسى باقشاسىن قۇرۋ بەلسەندىلىگىن تولىق جۇمىلدىرىپ، ونەركاسىپ ساۋدا كاپيتالىن كاسىپ سالاسى باقشاسىنا بارىپ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم ـ تەحنيكاسىنا قىزمەت وتەۋ، جوعارى دەڭگەيلى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن جىنتىكتەي وڭدەۋ، وڭىرلىك اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى اينالىمى، ماركا ساۋداسى سياقتى كاسىپتەرگە قارجى قوسۋعا باستاۋ كەرەك. ”تومەنگە بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ۇيلەسىمسىز ساياسات شەكتەمەسىن اداقتاپ، ارناعا ٴتۇسىرىپ، كاسىپ سالاسى باقشاسىنىڭ باسقارۋعا قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك.
