سۋىق اعىس كىرگەندە ساياحاتشىلاردىڭ جاعدايى قانداي بولدى _
”شينجياڭنىڭ قىزمەت وتەۋىنە، قامتاماسىز ەتۋىنە سەنىمىم بار“
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى رىن جياڭ، ٴابيبا، ياۋ گاڭ
كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە سۋىق اعىس كىرىپ، شينجياڭنىڭ كوپ جەرىندە قالىڭ قار جاۋىپ، بوران سوعىپ، جول توسىلىپ، قاتىناس بوگەلدى. شينجياڭنىڭ جەر ـ جەرىندەگى مادەنيەت ـ ساياحات تاراۋلارى وسى رەتكى ناشار اۋا رايىنا مەڭزەس، كورىنىس وڭىرلەرىن، شاڭعى الاڭدارىن دەر كەزىندە ۋاقىتشا جاۋىپ، قاتىستى تاراۋلاردىڭ ساياحاتشىلاردى تاراتۋ جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ بويىنشا قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋىنە بەلسەنە سايكەستى ٴارى ساياحاتشىلارعا قىزمەت وتەۋ جۇمىسىن بار كۇشپەن ويداعىداي ىستەپ، ساياحاتشىلاردىڭ قالىڭ قار، بوران، تەمپەراتۋرانىڭ تومەندەۋى سياقتى ناشار اۋا رايىندا حاۋىپسىز، جايلى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
ىستىق جەمجەمىل شايى ەسىمنەن كەتپەيدى
2 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تاڭەرتەڭ، شاڭحايلىق ساياحاتشى كۇڭ شياڭي تاعى دا شينجياڭداعى ساپارىن باستادى، بۇل رەتكى كوزەۋلى جەر _ التاي قالاسى.
”شينجياڭنىڭ قار كورىنىسى ەرەكشە كوركەم، ادامدارى ٴتىپتى دە جاقسى“، ـ دەدى جول بويىنداعى كورىنىستەردى كورىپ جادىراعان كۇڭ شياڭي. وسىدان ٴبىر كۇن بۇرىن، ول سەرىكتەرىمەن بىرگە قارامايلى قالاسى مايتاۋ ۇلكەن اڭعارىنان ورقى دۇنيە جۇزىلىك سايتان كەرىش قالاسى كورىنىس وڭىرىنە بارار جولدا قارلى بورانعا تاپ بولىپ، اۆتوكولىك جۇرە الماي، بوگەلىپ قالادى، ”باعىمىزعا جاراي قىزمەتكەرلەر ٴبىزدى ەڭ جاقىن جەردەگى اقى الۋ پۋنكتىنە ەرتىپ بارىپ، سوندا دەمالتتى، سونداي ـ اق ادام، ماشينا جىبەرىپ، اۆتوكولىگىمىزدى سۇيرەپ شىعاردى“.
”ولار شۇعىل قۇتقارىپ ـ كومەكتەستى ٴارى بىزگە ىستىق جەمجەمىل شايىن بەردى، وتە مەيىرىمدى ەكەن“، ـ دەدى سول كەزدەگى جاعدايدى ەسكە العان كۇڭ شياڭي اقى الۋ پۋنكتىنە كىرگەندە قولىنا ۇستاتقان الگى ٴبىر شىنى بۋى بۇرقىراعان جەمجەمىل شايىن ساعىنا ەسكە الىپ.
گۋاڭدۇڭ شۋەليان دەنە تاربيە شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ قۇرۋشىسى چىن جيان ـ ان جونىنەن العاندا، 2 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تاڭەرتەڭگى ۇيقى وسى بىرنەشە كۇننەن بەرگى ەڭ الاڭسىز ۇيقى بولدى. وسىدان ٴبىر كۇن ىلگەرى كەشتە ونىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن 2 ۇشاقتى مايلاپ الىپ شاڭعى تەبۋگە كەلگەن 250دەن استام شاڭعى اۋەسكەرى جول بويى بوگەلمەي، قوم كورىنىس وڭىرىنەن قاناس اۋەجايىنا كەلىپ، ودان شىنجىن مەن بەيجيڭگە ٴساتتى قايتىپ كەتتى، ونىڭ دا كوڭىلى بىرنەشە كۇننەن بەرى اقىرى جاي تاپتى.
”تيتتەي دە ابىرجىمادىم دەسەم وتىرىك بولادى، قانشا ايتقانمەن، وسىنشاما قالىڭ قار جاۋدى، جولدى جەدەل اشىپ جاتتى، ٴبىراق شينجياڭنىڭ قىزمەت وتەۋىنە، قامتاماسىز ەتۋىنە سەنىمىم بار“، ـ دەدى چىن جيان ـ ان. 2023 _ 2024 ـ جىلعى قارلى ماۋسىمدا ول گۋاڭدۇڭ، شاڭحاي، بەيجيڭ سياقتى جەرلەردەن كەلەتىن شاڭعى اۋەسكەرلەرىنە بىرنەشە دۇركىن قومعا توتە ۇشاتىن ۇشاق جالداۋدى ۇيىمداستىردى، سونىڭ ٴار رەتىندە دە قارلى بورانعا ۇشىراپ قالا جازدادى. جىل باسىندا قالىڭ قار جاۋىپ، تاۋ جولى بەكىتىلەردە ول شاڭعى تەبۋگە كەلگەن ٴبىر توپ شاڭعى اۋەسكەرىن ۇلگىرتىپ اتتاندىرىپ سالىپ، ٴوزى كەتۋگە ۇلگىرمەي، قومدا بوگەلىپ قالدى. جول اشىلىسىمەن ول دەرەۋ گۋاڭدۇڭعا قايتىپ بارىپ، ۇشاق جالداپ شاڭعى تەبۋگە بارۋ ٴىسىن قولعا الدى ٴارى 1 ـ ايدىڭ 26 ـ كۇنى، 2 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى ەكى توپتا 4 ۇشاق جالداپ، قومعا بارىپ شاڭعى تەبۋدى ۇيىمداستىردى.
2 ـ ايدىڭ 11 ـ كۇنى ٴبىز جەتكەندە قار جاۋىپ تۇرعاندىقتان ۇشاق التاي قالاسىنا قونباقشى بولدى، سوڭىندا ٴار جاقتىڭ زور كۇشپەن سايكەسۋىندە، اۋا رايى جاقسارا قالعان ورايدى مىقتى يگەرىپ، قاناس اۋەجايىنا ٴساتتى قوندىق، بۇل وڭاي بولعان جوق“، ـ دەدى چىن جيان ـ ان، تاياۋدان بەرى قار جاۋىپ، تەمپەراتۋرا تومەندەگەندە ول تاعى الاڭداي باستادى، ويتكەنى كۇن ٴتارتىپ بويىنشا ول دەر كەزىندە قايتىپ بارماسا، شاڭعى اۋەسكەرلەرىنىڭ ساپارى كوپ كەشەۋىلدەيتىن ەدى. ”سوڭىندا دەر كەزىندە قايتىپ كەتە الۋىم جەرگىلىكتى ورىنداعى تاراۋلاردىڭ ۇزدىكسىز سايكەسۋىنىڭ جانە قۇلشىنۋىنىڭ ناتيجەسى بولدى، ولاردىڭ دەن قويا قىزمەت وتەۋى ادامدى ٴتانتى ەتەدى“، ـ دەدى چىن جيان ـ ان تەبىرەنىپ.
قارلى بوراننان كەيىنگى اشىق اسپان
قار جاۋعاننان كەيىن كۇن اشىلدى، بەيجيڭنەن كەلگەن ساياحاتشى ليۋ يميڭ شايداي اشىق اسپاننان ٴلاززاتتاندى.
بيىل جىل باسىندا ول ۇزاق دەمالىس الىپ شينجياڭعا شاڭعى تەبۋگە ارنايى كەلدى. ٴبىرىنشى بەكەتكە قوم كورىنىس وڭىرىندەگى جىكبەلەڭ حالىقارالىق شاڭعى تەبۋ، دەمالىس اۋماعىن تاڭدادى. ويلاماعان جەردەن بىرنەشە كۇن شاڭعى تەپكەننەن كەيىن، قارلى بورانعا تاپ بولىپ، قوم كورىنىس وڭىرىندە بوگەلىپ قالدى. ”سول كەزدە زات تاپشى بولا ما دەپ قاتتى الاڭدادىق. جەرگىلىكتى ۇكىمەت كوپتەگەن مەيىر جەتكىزۋ قىزمەت وتەۋىمەن قامداپ، ٴبىز سياقتى شاڭعىشىلاردى ۋايىمنان ارىلتتى“، ـ دەدى ليۋ يميڭ.
قومنىڭ ۇلپا قارى ولاردى قىزىقتىردى، جەرگىلىكتى ورىننىڭ قىزمەت وتەۋى ولاردى الاڭسىز ەتتى، ساپارلاس بەسەۋى دە وسىندا قالىپ شاڭعى تەبۋگە بەكىدى، ناتيجەدە تاعى دا كوكتەم مەرەكەسى كەزىندەگى قالىڭ قارعا تاپ بولدى، ”الدىڭعى جولى قالىڭ قاردا قالعاندا ٴبىراز قورىققانبىز، وسى جولى تيتتەي دە الاڭدامادىق، قورىقپادىق. ٴبىز جولدىڭ بوگەلگەنىن سەزىپ ۇلگىرگەنشە، جول اشىلىپ كەتتى. مەن دوستارىما مىنە بۇل شينجياڭنىڭ جىلدامدىعى، قومنىڭ جىلدامدىعى دەدىم“.
ليۋ يميڭگە وسى رەتكى قار تازالاۋ قارقىنى ٴتىپتى دە تەز، زاتتىق دايىندىق ٴتىپتى دە جەتكىلىكتى، بارلىق قىزمەت ٴتارتىپتى، جىلدام جۇرگىزىلگەندەي سەزىلدى. قاردى جىلدام تازالاۋمەن بىرگە، ٴتۇرلى ينفورماتسيالاردى دا دەر كەزىندە تاراتتى، شاڭعى الاڭى اۋا رايىنىڭ جاعدايىنا نەگىزدەلىپ، اشۋعا بولاتىن كەزدە اشىپ، شاڭعى اۋەسكەرلەرىنىڭ ارمانداعان ”ۇلپا قاردا“ سىرعاناۋىنا مۇمكىندىك جاسادى. كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە حالىقتىق تۇسەلحانا تيجاراتشىلارى قومدا قالىپ مەرەكە وتكىزگەن شاڭعى اۋەسكەرلەرىن بىرگە مەرەكە وتكىزۋگە ۇسىنىس ەتتى، بۇل ٴارى مەيىرىمدى، ٴارى كوڭىلدى ٴىس بولدى.
ليۋ يميڭمەن سالىستىرعاندا، 2013 ـ جىلدان باستاپ شاڭعى تەبۋگە كەلىپ جۇرگەن چىن شۋەدۇڭ التايعا ٴتىپتى دە قانىق. ٴار جىلى شاڭعى تەبۋگە كەلەدى، التاي قالاسىنان ٴۇي دە ساتىپ الدى، چىن شۋەدۇڭنىڭ بيىل كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە التاي قالاسىنداعى تۇرمىسى شىنىندا ەركىن بولدى، ”شاڭعى تەبۋىم نەگىزىنەن ەشقانداي ىقپالعا ۇشىرامادى، قالا ٴوڭىرىنىڭ قاتىناسى وتە جاقسى قامتاماسىز ەتىلدى، قار دەر كەزىندە تازالانىپ تۇردى، شاڭعى الاڭىنا باراتىن اۆتوكولىك تە وتە كوپ“، ـ دەدى ول.
قالىڭ قاردان كەيىن قاردىڭ ساپاسى ٴتىپتى دە جاقسى، شاڭعى تەبۋ اسەرى ٴتىپتى دە ايتارلىقتاي بولادى. سوندىقتان گەنەرال تاۋى حالىقارالىق شاڭعى تەبۋ، دەمالىس اۋماعى وسى 2 كۇندە شاڭعى الاڭىنىڭ تيجارات ۋاقىتىن كەشكى ساعات 12گە دەيىن ۇزارتتى ٴارى شاڭعى اۋەسكەرلەرىنە سۋىقتان ساقتانۋ شارالارىن ويداعىداي ىستەۋدى ەسكەرتتى، جەمجەمىل شايىمەن ٴتىپتى دە جەتكىلىكتى قامدادى.
”شاڭعى جولى كوبەيدى، جەر ـ جەردەن كەلەتىن شاڭعى اۋەسكەرلەرى بارعان سايىن كوبەيدى. شاڭعى الاڭى قىزمەت وتەيتىن، قامتاماسىز ەتەتىن قىزمەتكەرلەردىڭ سانىن ارتتىردى، باستاپقى دارەجەدەگى شاڭعى جولىنان جوعارى دارەجەلى شاڭعى جولىنا دەيىن بارلىعىنان حاۋىپسىزدىك ەسكەرتۋىن كورۋگە بولادى“، ـ دەدى 2 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تۇستە شاڭعى الاڭىندا بىرنەشە رەت سىرعاناپ كورگەن چىن شۋەدۇڭ.
قاقاعان ايازدا جۇرەكتەر جىلىدى
2 ـ ايدىڭ 18 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن قوم كورىنىس وڭىرىندە بوگەلىپ جاتقان چىن جيان ـ ان جولدىڭ قاتىناۋ جاعدايىن سۇراستىرۋمەن بولدى _ ول كوكتوعاي حالىقارالىق شاڭعى تەبۋ، دەمالىس اۋماعىنا بارۋدى، قاتىستى جاقتارمەن ۇشاق جالداپ شاڭعى تەبۋ جوباسىن اقىلداسۋدى جوسپارلادى. ول ۇشاق جالداپ شاڭعى تەبۋدىڭ كاسىپ كولەمىن ونان ارى كەڭەيتپەكشى، ەگەر ٴساتى كەلسە، كوكتوعايعا توتە ۇشاتىن شاڭعى اۋەسكەرلەرى ۇشاعىن تاعى بىرنەشە رەتكە كوبەيتپەكشى. ول ”شينجياڭنىڭ قار ـ مۇز كاسىپ سالاسىنىڭ اتاعى مەن باۋراۋ قۋاتى بارعان سايىن ارتتى، قاتىناس سياقتى شارت ـ جاعدايلارىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋىنا، قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارىلاۋىنا ىلەسە، شينجياڭدا شاڭعى ساياحاتىنا كەلەتىن ادامدار بارعان سايىن كوبەيە تۇسەدى“، ـ دەپ قارايدى.
سول كۇنى تۇستەن كەيىن كۇڭ شياڭي سەرىكتەرىمەن بىرگە التاي قالاسىنا ساياحاتتاۋدى باستادى. وسىدان ٴبىر كۇن ىلگەرى قارلى بوراندا بوگەلىپ قالعان ٴارى قۇتقارىلعان كەشىرمەلەرى ولاردىڭ شينجياڭدى ٴتىپتى دە جاقسى كورۋىنە مۇمكىندىك جاسادى، ”شينجياڭنىڭ كورىنىسى كوركەم، ادامدارى ٴتىپتى دە قىزۋ ىقىلاستى ەكەن. كوپشىلىك شينجياڭنىڭ ەڭ كوركەم جەرىن بىزگە كورسەتكىسى كەلەدى، ٴبىز دە شينجياڭنىڭ كوركەمدىگىن شىن كورە الدىق، كەيىن وراي بولسا شينجياڭعا تاعى كەلەمىن“، ـ دەدى كۇڭ شياڭي.
ليۋ يميڭ مەن سەرىكتەرى شاڭعى جولىمەن تاعى زىمىراي جونەلدى. 2 ايعا جۋىق ۋاقىتتا ولار جىكبەلەڭ حالىقارالىق شاڭعى تەبۋ، دەمالىس اۋماعى مەن كوكتوعاي حالىقارالىق شاڭعى تەبۋ، دەمالىس اۋماعىنا كەزەك بارىپ، ”ۇلپا قاردا“ مەيلىنشە سىرعانادى ٴارى شاڭعى تەپكەن ساتتەرىنەن كوپتەگەن كەسكىن ٴتۇسىردى. ”كۇن وتە سۋىق، ٴبىراق شينجياڭعا كەلگەن ساياحاتشىلاردىڭ كوڭىلى بەينە كوكتەمدەي مەيىرگە بولەندى. كەلەسى قار ماۋسىمىندا تاعى دا شينجياڭعا كەلەمىن“، ـ دەدى ليۋ يميڭ.
