□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ما بويۇي
وسى ايدا بولات ءمادي وتباسى قۇتتى قونىسقا كوشتى، مەيلى جاڭادان سالىنعان ءۇي بولسىن، الدە كونە جاتاعان ءۇي بولسىن، وشاقتان ءبىر شاۋگىم اق شاي تۇسپەيدى...
بۇراتالادان اراسان اۋدانىنا دەيىنگى جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولدا وتە كورنەكتى تۇيە بەلگىسى سالىنعان ءبىر جول كورسەتكىش بار، سول جول كورسەتكىش بويىنشا بۇرىلساڭىز، قار جامىلعان بەتكەيدەگى ءتۇرلى رەڭدەرمەن بويالعان جاڭا ءۇي بىردەن كوزگە تۇسەدى. بۇل بولاتتىڭ جاڭا ءۇيى ەدى.
بۇل ارا مالشىلار كوشكەندە، ءسوزسىز، باسىپ وتەتىن جول، بولاتتىڭ ءۇيىنىڭ الدىندا توعان بار، كوشكەندە مال تۇلىگى ۇنەمى سۋات ىزدەپ توعانعا ءتۇسىپ كەتەتىندىكتەن، كوپتەگەن مالشى وعان كەلىپ كومەك سۇرايدى. بولات ۇنەمى قىزۋ ىنتا تانىتادى، ۋاقىت وتە كەلە وسى ارا مالشىلاردىڭ تىنىعاتىن جانە قوناتىن ايالداماسىنا اينالدى.
بولاتتىڭ ءۇيىنىڭ ورنى مالشىلار ۇنەمى ايتاتىن قىستاۋدا، ول كوپ تۇيە باعادى. قىس كۇندەرىندە دالادا جايىلۋمەن بىرگە، قولدا جەمدەلەتىندىكتەن، ونىڭ تۇيەلەرى كۇيلى شىعىپ، ءار جىلى وعان قوماقتى كىرىس اكەلەدى.
بولات بىلاي دەپ تانىستىردى: قازىر تۇيە ءسۇتىن، تۇيەنىڭ ءتۇبىتىن ساتۋدى نەگىز ەتەمىز، ءار كۇنى 40 كيلوگرام مولشەرىندە تۇيە ءسۇتىن ساتامىز، كيلوگرامىنىڭ باعاسى 50 يۋان اينالاسىندا، ءبىر جىلداعى كىرىسىمىز 200 مىڭ يۋاننان اسادى.
تۇيە باعۋدان ىلگەرى بولاتتىڭ وتباسى ءداستۇرلى ەگىمشىلىكتى نەگىز ەتەتىن، ەگىس جۇمىسىنىڭ سايابىر كەزىندە مال ساۋداسىمەن اينالىساتىن. 2007 - جىلى ءبىر رەتكى كەزدەيسوق ورايدا، ول تۇيە باعىمشىلىعىنىڭ وزىندىك قۇنى تومەن، تۇلا بويى تولعان اسىل ەكەندىگىن بىلەدى. سونىمەن ول ۇيىندەگى بار - جوق اقشاسىن الىپ 8 تۇيە ساتىپ الادى، وسى جىلدارى ۇزدىكسىز ىزدەنۋىنىڭ ارقاسىندا، ول تۇيە باعۋ - باسقارۋ تەحنيكاسىن يگەرەدى، قازىر ونىڭ تۇيەسى كوبەيىپ، 200گە جەتتى.
تۇيەنىڭ ساۋىن مەزگىلى ءبىرشاما ۇزاق، ادەتتە 9 − 18 اي ساۋىلادى. بولات پەن ايەلى تالاي جىلدى ءبىر كۇندەي وتكەرىپ، جاپالى ەڭبەك ەتتى، قىس كۇندەرى سۇيەك قاريتىن ايازدا تۇيە ساۋىپ ءسۇتىن ساتتى، جاز كۇندەرى شىلىڭگىر ىستىقتا ءجۇنىن قىرقىپ ساتتى، ءسويتىپ، تۇرمىستارى كۇن سايىن جاقسارا ءتۇستى.
تۇيە ءسۇتىن ساتۋ ارناسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن، بولاتتىڭ ۇلى ىقىلاس ىلگەرىندى - كەيىندى قالاشىق، قىستاق ۇيىمداستىرعان ەلەكتروندى ساۋدا كۋرستارىنا قاتىناسىپ، ”ساتۋشىعا“ اينالدى، ءتۇرلى ءىرى ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرلارىنا سۇيەنىپ، تۇيە ءسۇتىن اۋدان قالاشىعىنا جانە ماڭىنداعى اۋدان، قالالارعا ساتىپ، ساتۋ جولىن اشتى. قازىر بولات وتباسى تۇيە ءسۇتىنىڭ ساتىلۋىنان الاڭدامايتىن بولدى، ءار كۇنگى تۇيە ءسۇتىن الارماندار تاپسىرىس بەرىپ، ەشتەڭەسىن قالدىرماي ساتىپ الادى. تۇيە سۇتىنەن سىرت، تۇيە ءتۇبىتى، تۇيە ەتى بازاردا تالاسا - تارماسا ساتىلاتىن دۇنيەگە اينالدى.
بولات وتباسى تۇيە ساۋداسىنىڭ بارعان سايىن جاقسارۋىنا بايلانىستى، ماڭىنداعى باعىمشىلىق وتباسىلارىنا دا باستاماشىلدىق ەتتى. ول قاقپاسىن اشىپ تاستاپ، ماڭىنداعى مالشىلاردىڭ كەز كەلگەن ۋاقىتتا كەلۋىن قارسى الدى ءارى جاتىن ورىن، اسپەن تەگىن قامدادى، كەلىپ - كەتكەن مالشىلارمەن اڭگىمەلەسىپ، تاجىريبەلەرىن ءبولىستى. سوڭعى جىلدارى كەلەتىن مالشى ساۋداگەرلەردىڭ اياعى ۇزىلمەدى، ول ءوزىنىڭ قانشا ادامعا كومەكتەسكەنىن، قانشا ادامنىڭ وزىنە كومەكتەسكەنىن ساناپ تاۋىسا المايدى.
”اكەمنىڭ جاسى ەگدەلەگەنىمەن، ونىڭ وي ءورىسى وتە كەڭ“، - دەدى بولاتتىڭ قىزى گۇلزار. ساۋداگەرلەرمەن اڭگىمەلەسۋ ارقىلى بولات تۇيە ءسۇتىنىڭ قورەكتىك قۇنىنىڭ جوعارى ءارى بازار ءورىسى كەڭ بولعانىمەن، ونى ۇزاق ۋاقىت ساقتاۋعا بولمايتىندىعىن، ساتۋدا ولقىلىقتار ورىن تەۋىپ وتىرعاندىعىن تۇسىنەدى. سوندىقتان ول باعىمشىلىق كولەمىن كەڭەيتىپ، كاسىپورىندارمەن سەلبەستىك جاساپ، وسىزاماندانعان باعىمشىلىق جولىمەن ءجۇرۋدى ءۇمىت ەتتى.
ونىڭ بۇل ارمانى قازىر شىندىققا اينالۋدا، بۇراتالا قالاسى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ، دامىتۋ ورتالىعىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ما باۋچۇن مىنالاردى ءبىلدىردى: بۇكىل شينجياڭداعى بىردەن - ءبىر مەملەكەت دارەجەلى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەگى ۇلگىلى اۋدان (قالا) رەتىندە، تاياۋ جىلداردان بەرى بۇراتالا قالاسى قىستاق تۇرعىندارىن اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسى قۇرىلىمىن رەتتەۋگە بەلسەنە باستاپ، ەرەكشە باعىمشىلىق ءتۇرىن جانە كولەمىن ۇزدىكسىز دامىتىپ، زورايتىپ، ەرەكشە باعىمشىلىقتى شارۋالاردى كىرىسىن ارتتىرىپ بايۋعا باستاۋدىڭ ”قارقىن ۇدەتكىشىنە“ اينالدىردى. الداعى جەردە نىسان قارجىسى ارقىلى دەمەپ، ساۋداگەر شاقىرىپ قارجى ەنگىزۋ تەبىنىن كۇشەيتىپ، باستاماشى كاسپورىنداردىڭ باستاماشىلدىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، باسىمدىققا يە بايلىقتاردى ۇزدىكسىز بىرىكتىرىپ، ەگىنشى - مالشىلاردى كىرىسىن ارتتىرىپ بايۋعا باستايمىز.
