شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 11 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. تاياۋدا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسى «تۇتاس قوعامدا زات اينالىمى وزىندىك قۇنىن ٴونىمدى تومەندەتۋ ارەكەت جوباسىن» (تومەندە قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) باسىپ تاراتتى ٴارى حابارلاندىرۋ شىعارىپ، وڭىرلەردەن، تاراۋلاردان ٴىس جۇزىندىكپەن بىرلەستىرىپ مۇقيات دايەكتىلەندىرۋدى، تياناقتاندىرۋدى تالاپ ەتتى.
«جوبادا» مىنالار اتاپ كورسەتىلدى: تۇتاس قوعامدا زات اينالىمى وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ _ ەكونوميكالىق اينالىم ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى، جوعارى دەڭگەيدەگى سوتسياليستىك بازار شارۋاشىلىعى ٴتۇزىلىسىن قۇرۋ، جاڭا دامۋ ارناسىن جەدەل قالىپتاستىرۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىنەن ماڭىزدى ٴمان الادى. شي جينپيڭ جاڭا ٴداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، پارتيا 20 ـ قۇرىلتايىنىڭ جانە 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەت ەكىنشى، ٴۇشىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن تولىق، دالمە ـ ٴدال، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تۇلعالىق ەكونوميكاعا جانە حالىق بۇقاراسىنا قىزمەت وتەۋدى شىعار ٴتۇيىن جانە تابان تىرەر تياناق ەتىپ، جاساۋ كاسىبى ارا سالماعىنىڭ نەگىزىنەن ورنىقتى بولۋىن ساقتاۋدى باستى العى شارت، قۇرىلىمدى رەتتەۋدى، رەفورمانى جەبەۋدى نەگىزگى جول ەتىپ، قۇرىلىمدى رەتتەۋ مەن رەفورمانى تەرەڭدەتۋدىڭ، توردى كۇشەيتىپ قۇرۋ مەن سوڭعى ۇشىن ىركىلىسسىزدەندىرۋدىڭ، توراپ تۇلعالاۋ مەن ورنالاسىمدى ساپالىلاندىرۋدىڭ قاتىناسىن ويداعىداي ٴبىر جاقتى ەتىپ، تۇتاس قوعامدا زات اينالىمى بايلىعىن ورنالاستىرۋ ونىمدىلىگىنىڭ ەڭ جوعارى ساپاعا، پايداسىنىڭ ەڭ زور دارەجەگە جەتۋىن جەبەپ، زات اينالىمىنىڭ ۇيىمداستىرىلۋ دەڭگەيى مەن ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، زات اينالىمى مەن كاسىپ سالاسىن توعىستىرۋدا جاڭالىق اشۋدى جەبەپ، سايكەستى ٴتۇيىلىستىرۋ مەن فاكتور قامتاماسىزدىعىن كۇشەيتىپ، زات اينالىمى دامۋىنىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى ماسەلەسىن شەشىپ، زات اينالىمى وزىندىك قۇنىن ماندىك تومەندەتۋدى ٴبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، تاسىمال وزىندىك قۇنىن، قامبادا ساقتاۋ وزىندىك قۇنىن، باسقارۋ وزىندىك قۇنىن ٴونىمدى تومەندەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ وزەكتى باسەكەلىك قۋاتىن كۇشەيتۋگە، حالىق شارۋاشىلىعىنىڭ اينالىمىن ىركىلىسسىزدەندىرۋگە پارمەندى تىرەك ازىرلەۋ كەرەك.
«جوبادا» ايقىندالعان جالپى تۇلعالىق نىسانا: 2027 ـ جىلعا بارعاندا، قوعامنىڭ زات اينالىمى جالپى قاراجاتى مەن ەلىمىزدىڭ ىشكى ٴوندىرىس جالپى قۇنىنىڭ سالىستىرماسىن قۇلشىنا %13.5 اينالاسىندا تومەندەتۋ. كەشەندى قاتىناس ـ تاسىمال جۇيەسى رەفورماسىندا تىڭ سەرپىلىستى جۇزەگە اسىرىپ، جۇك تاسىمالى قۇرىلىمىن ونان ارى ساپالىلاندىرىپ، تەمىر جول جۇك تاسىمالى مولشەرىنىڭ، تەمىر جول جۇك تاسىمالى پەريودتىق مولشەرىنىڭ ارا سالماعىن قۇلشىنا جەكە ـ جەكە %11، %23 اينالاسىندا جوعارىلاتۋ، پورتتاعى كونتەينەرلىك تەمىر جول، سۋ جولى بىرلەسىپ تاسىمالداۋ مولشەرىنىڭ ٴبىرشاما جىلدام ارتۋىن ساقتاۋ. حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتقا يە ٴبىر توپ وسى زامانعى زات اينالىمى كاسىپورىندارىن جەتىلدىرىپ، مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى جۇيەسى مەن وسى زامانعى زات اينالىمى قىزمەت وتەۋ تورىن اناعۇرلىم اقاۋسىزداندىرىپ، ٴبىر تۇتاس ٴارى جوعارى ٴونىمدى، باسەكەسى ٴتارتىپتى زات اينالىمى بازارىن نەگىزىنەن قالىپتاستىرىپ، وسى زامانعى زات اينالىمىنىڭ كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ سەرپىمدىلىگى مەن حاۋىپسىزدىك دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا ستراتەگيالىق تىرەك بولۋىن كورنەكتى كۇشەيتۋ.
«جوبادا» تومەندەگى جاقتاردا ورنالاستىرۋ جاسالدى: ٴبىرىنشى، ٴتۇزىلىس ـ مەحانيزم رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جاعىندا، تەمىر جولدىڭ ٴتۇيىندى سالالارىندا رەفورمانى ىلگەرىلەتىپ، تاس جول جۇك تاسىمالى بازارىن باسقارۋ مەن رەفورما جاساۋدى ىلگەرىلەتىپ، زات اينالىمى ساندى مالىمەتتەرىنىڭ اشىق بولۋىن، ۇلاستىرىلۋىن ىلگەرىلەتۋ تالاپ ەتىلدى. ەكىنشى، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ، قامداۋ تىزبەگىنىڭ توعىسپالى دامۋىن جەبەۋ جاعىندا، وسى زامانعى قامداۋ تىزبەگى جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، وسى زامانعى ساۋدا اينالىمى جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، كوپ تۇتىنىلاتىن تاۋارلار تىڭعىلىقتى زات اينالىمى ينجەنەرياسىن اتقارىپ، ”جاڭا 3 تۇردەگى“ زات اينالىمىنىڭ جوعارى ٴونىمدى، قولايلى بولۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، حالىقارالىق قامداۋ تىزبەگىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، وسىزاماندانعان زات اينالىمى جەتەكشى كاسىپورىندارىن جانە ارنايىلاندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان كاسىپورىنداردى تۇلعالاۋ تالاپ ەتىلدى. ٴۇشىنشى، مەملەكەتتىك زات اينالىمى تورابى مەن وتكەل تورىن اقاۋسىزداندىرىپ، زات اينالىمى تورابى قۇرىلعىلارىنىڭ فۋنكتسياسىن بىرىكتىرە جوعارىلاتىپ، كوپ ۇلگىدەگى بىرلەسىپ تاسىمالداۋ جۇيەسىن جەدەل اقاۋسىزداندىرىپ، تاسىمال قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋدان قامال الۋ ارەكەتىن ورىستەتىپ، وسى زامانعى زات اينالىمى مەن وندىرگىش كۇش ورنالاسىمىن سايكەستى دامىتۋدىڭ جاڭا ۇلگىسىن قۇرۋ تالاپ ەتىلدى. ٴتورتىنشى، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋدى جانە ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى كۇشەيتۋ جاعىندا، زات اينالىمىنىڭ سيفرلانىپ، زەردەلىلەنىپ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، زات اينالىمىنىڭ جاسىل تيپ جاڭالاۋىن جەدەلدەتىپ، زات اينالىمىن ولشەمدەندىرۋ ارەكەتىن اتقارۋ تالاپ ەتىلدى. بەسىنشى، ساياساتتىق قولداۋ، جەتەكتەۋ سەرپىنىن ارتتىرۋ جاعىندا، قارجى قوسۋدى ساياساتتىق قولداۋدى كۇشەيتىپ، سەنىمدى امانات ـ قارىز ارقىلى قارجى قۇراۋدى قولداۋ سەرپىنىن ارتتىرۋعا ىنتالاندىرىپ، زات اينالىمىنا، قامباعا پايدالانىلاتىن جەرمەن قامتاماسىز ەتۋدى كۇشەيتۋ، ماماندانعان دارىندىلاردى باۋلۋدى كۇشەيتۋ تالاپ ەتىلدى.
«جوبادا» تاعى ۇيىمداستىرىپ اتقارۋدى كۇشەيتۋ جونىندە تالاپتار قويىلدى.
