شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (تىلشىلەر ما جويان، گو يۇيجيڭ). 9 ـ ايدىڭ 6 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋ ٴارى مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ ٴۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن كونگو (براززاۆيل) زۇڭتۇڭى ساسوۋمەن كەڭەس وتكىزدى.
شي جينپيڭ كونگونىڭ (براززاۆيل) جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ افريكا جاق ورتاق ٴتوراعا ەلى مىندەتىن وتكىزىپ العاندىعىن قۇتتىقتاپ، ساسوۋدىڭ وسى رەتكى جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ تابىستى بولۋىنا قوسقان ماڭىزدى ۇلەسىن القادى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: افريكا ەلدەرىمەن ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى دامىتۋ _ جۇڭگونىڭ ديپلوماتيالىق ساياساتىنىڭ ماڭىزدى ىرگە تاسى، 2013 ـ جىلى مەن افريكادا ساپاردا بولعان كەزىمدە شىنايى، بۇكپەسىز، باۋىرمال، ادال بولۋ سىندى افريكاعا باعىتتالعان ساياسات ۇستانىمىن جانە دۇرىس ادىلەت ـ مۇددە كوزقاراسىن العا قويدىم، بۇل جۇڭگونىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان بارلىق ەلمەن قارىم ـ قاتىناسىن دامىتۋىنىڭ جەتەكشى پرينسيبىنە اينالدى. وسى رەتكى تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرى افريكاداعى جۇڭگومەن ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقان ەلدەردىڭ بارىنە تيىمدىلىك جەتكىزىپ، جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىگىنىڭ تىڭ دەڭگەيگە كوتەرىلۋىن پارمەندى ىلگەرىلەتەدى، جۇڭگو _ افريكا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دامۋىنا جانە جۇڭگو مەن افريكانىڭ وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋدە تەرەڭ مانگە يە. جۇڭگو جاق كونگومەن (براززاۆيل) بىرگە ورتاق ٴتوراعا ەلدىڭ جەتەكشىلىك رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىن بىرگە ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى سياقتى ”التىن ٴارىپتى ماڭدايشالىقتىڭ“ بارعان سايىن جارقىراي تۇسۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، حالىقارالىق قوعامعا جۇڭگو مەن افريكانىڭ جاڭا داۋىردەگى بارلىق جاعدايدا بىردەي جۇڭگو _ افريكا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن قول ۇستاسا ىلگەرىلەتۋىنىڭ بەرىك بەكىمىن جەتكىزۋدى قالايدى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بيىل جۇڭگو مەن كونگونىڭ ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 60 جىلدىعى. جۇڭگو مەن كونگونىڭ دوستىق سۇيىسپەنشىلىگىنىڭ قۇرىشتاي بەرىك بولۋىنىڭ قاينارى ەكى ەلدىڭ ٴبىر ـ بىرىنە ايرىقشا ساياسي سەنىم ارتۋىندا، ورتاق ۇستانىمدىق تالپىنىسىندا، تاباندىلىقپەن ٴبىر ـ ٴبىرىن قولداپ ـ قۋاتتاۋىندا. جۇڭگو _ افريكا قارىم ـ قاتىناسى تىڭ جورىققا قادام تاستادى، جۇڭگو مەن كونگونىڭ دوستىق سەلبەستىگى دە اناعۇرلىم شۇعىلالى كەلەسى 60 جىلدى قارسى الادى. ەكى جاق جۇڭگو مەن كونگونىڭ ٴداستۇرلى دوستىعىن ويداعىداي بەكەمدەپ، ويداعىداي دامىتىپ، جۇڭگو _ افريكا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ ۇلگىسىن سومداۋ كەرەك.
شي جينپيڭ جۇڭگو مەن كونگو ەكى ەلدىڭ ”4 رولدى“ ويداعىداي ارقالاۋىن، ياعني تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا قۇرۋدىڭ تۋ ۇستاۋشىسى، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋدىڭ اتويشىسى، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋدىڭ ۇلگىسى، ىنتىماقتاسىپ ىستەستىك جاساۋدىڭ ۇلگىسى بولۋىن ۇسىنىس ەتتى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق كونگو جاقتىڭ جۇڭگونىڭ وزەكتى مۇددەسىنە جانە ٴجىتى قاداعالاپ وتىرعان ىستەرىنە ساياتىن كەلەلى بارلىق ماسەلەدە تاباندى، ايقىن قولداۋ كورسەتكەندىگىن القايدى، كونگو جاقپەن ەل باسقارۋ تاجىريبەلەرىن اۋىستىرۋدى تەرەڭدەتىپ، ٴار سالاداعى، ٴار دارەجەدەگى بارىس ـ كەلىستى جيىلەتىپ، وسىزاماندانعان دامۋ جولىن بىرگە قاراستىرۋدى قالايدى. جۇڭگو جاق كونگو جاقتىڭ كوپ نەگىزدى ەكونوميكانى دامىتۋىن قولدايدى، جۇڭگو كاسىپورىندارىن كونگونىڭ (براززاۆيل) ماڭىزدى نەگىزدىك قۇرىلعى جانە وڭىرلىك ۇلاستىرۋ نىسانى قۇرىلىسىنا ات سالىسۋعا شابىتتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، سيفرلى ەكونوميكا، جاسىل دامۋ سياقتى سەلبەستىكتى ورىستەتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىستى تەرەڭدەتىپ، ەكى ەل حالقىنىڭ جۇڭگو _ كونگو دوستىق ىستەرىنە ىرىقتىلىقپەن ات سالىسۋىن ىلگەرىلەتەدى. جۇڭگو جاق كونگو جاقپەن بەيبىت قاتار تۇرۋدىڭ بەس پرينسيبىن اسقاقتاتىپ، الەمدىك باسقارۋ سياقتى سالالارداعى حالىقارالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ دامۋدى، گۇلدەنۋدى جۇزەگە اسىرۋىنا اناعۇرلىم ٴتيىمدى حالىقارالىق ورتا ازىرلەۋدى قالايدى.
ساسوۋ مىنالاردى ٴبىلدىردى: 60 جىلدىڭ الدىندا، مەن كونگونىڭ (براززاۆيل) تۇڭعىش توپتاعى جاستارى قاتارىندا جۇڭگوعا ساپارلاي كەلدىم. جۋىق جىلداردان بەرى جۇڭگوعا تالاي رەت ساپارلاي كەلىپ، جۇڭگونىڭ ادامدى سۇيىندىرەتىن ەكونوميكالىق، عىلىم ـ تەحنيكالىق دامۋدى ۇزدىكسىز جۇزەگە اسىرعاندىعىنا كۋا بولدىم، جۇڭگو دۇنيە جۇزىندەگى قۇدىرەتتى ەلگە اينالدى، مۇنى جۇڭگو حالقى ايرىقشا ماقتانىش سەزىنەدى، بۇعان كونگو (براززاۆيل) حالقى ايرىقشا سۇيىنەدى، شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايدى. كونگو مەن جۇڭگو ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقان 60 جىلدان بەرى، ەكى ەل قارىم ـ قاتىناسى باستان ـ اياق تاماشا دامۋدى ساقتادى. كوپتەگەن جۇڭگو كاسىپورنى كونگونىڭ (براززاۆيل) بالىقشىلىق، كەن كاسىبى، ەنەرگيا، نەگىزدىك قۇرىلعى سياقتى سالالارداعى نىسان قۇرىلىستارىنا ات سالىسىپ، كونگونىڭ (براززاۆيل) ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىن جەبەدى. كونگو (براززاۆيل) جۇڭگو جاقپەن دوستىقتى ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، ٴار سالاداعى ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن جيىلەتۋدى قالايدى. كونگو جاق ٴبىر جۇڭگو پرينسيبىنە تاباندىلىقپەن بويسۇنىپ، جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن جانە تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋىن قولدايدى، وسى تۇرعىسىنان ەشقاشان اۋىتقىمايدى. جۇڭگو جاقتىڭ كونگونىڭ (براززاۆيل) جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ افريكا جاق ورتاق ٴتوراعا ەلى مىندەتىن وتكىزىپ الۋىنا قولداۋ كورسەتكەندىگىنە العىس ايتادى، جۇڭگو جاقتىڭ وسى رەتكى جۇڭگو _ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى بەيجيڭ باسشىلار ٴماجىلىسىن جاۋاپتى بولىپ ٴساتتى وتكىزگەندىگىن قۇتتىقتايدى. ٴتوراعا شي جينپيڭ كەشە جۇڭگو مەن افريكانىڭ وسىزامانداندىرۋدى قول ۇستاسا ىلگەرىلەتۋىنىڭ ”10 ٴىرى سەرىكتەستىك ارەكەتىن“ جاريالاپ، افريكا مەن جۇڭگونىڭ ىنتىماعىن، سەلبەستىگىن تىڭ دەڭگەيگە كوتەردى. جۇڭگو جاقتىڭ افريكانىڭ دامۋىن زور كۇشپەن قولداعاندىعىنا العىس ايتامىن، كونگو (براززاۆيل) جۇڭگو جاقپەن تىعىز سايكەسىپ، وسى رەتكى باسشىلار ٴماجىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىن تياناقتاندىرىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى افريكا _ جۇڭگو تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.
كەڭەستەن كەيىن ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ جونىندەگى سەلبەستىك جوباسى، ەكونوميكالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناستى بىرگە دامىتۋ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ، تۇرعىن ٴۇي جانە قالا قۇرىلىسى، قارجى قوسۋ جانە ەكونوميكالىق سەلبەستىك، شەكارادان كىرگىزىپ ـ شىعاراتىن حايۋاناتتار مەن وسىمدىكتەردى كارانتيندەۋ، قاراعاي ساڭىراۋقۇلاعىن جۇڭگوعا شىعارۋ، سيفرلى ەكونوميكا، ادام كۇشى بايلىعى، اقپارات مەدياسى سياقتى سالالارداعى كوپ ٴتۇرلى ەكى جاقتى سەلبەستىك حۇجاتتارىنا قول قويۋعا بىرگە كۋا بولدى.
ەكى جاق «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن كونگو رەسپۋبليكاسىنىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناستى تەرەڭدەتىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى جۇڭگو ـ كونگو تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىن» جاريالادى.
كەڭەستەن ىلگەرى شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ سولتۇستىك زالىندا ساسوۋدى جانە حانىمى انتوۆانەتتى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى.
ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.
