3 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا امەريكا ونەركاسىپ ـ ساۋدا سالاسىنىڭ جانە ستراتەگيالىق ٴىلىم سالاسىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن توپتىق كەزدەستى.
□سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن
3 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا امەريكا ونەركاسىپ ـ ساۋدا سالاسىنىڭ جانە ستراتەگيالىق ٴىلىم سالاسىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن توپتىق كەزدەستى.
□ سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ٴتىلشىسى شىن حۇڭ تۇسىرگەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (ٴتىلشى ياڭ يجۇن). 3 ـ ايدىڭ 27 ـ كۇنى مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا امەريكا ونەركاسىپ ـ ساۋدا سالاسىنىڭ جانە ستراتەگيالىق ٴىلىم سالاسىنىڭ ۋاكىلدەرىمەن توپتىق كەزدەستى.
شي جينپيڭ امەريكا ونەركاسىپ ـ ساۋدا سالاسىنداعى جانە ستراتەگيالىق ٴىلىم سالاسىنداعى قايراتكەرلەردىڭ گۇل جايقالعان شۋاقتى كوكتەمدە جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەندىگىن قارسى الاتىندىعىن ٴبىلدىردى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى _ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ماڭىزدى ەكى جاقتى قارىم ـ قاتىناستاردىڭ ٴبىرى. جۇڭگو _ امەريكا ەكى ەلدىڭ سەلبەسۋى نەمەسە قارسىلاسۋى ەكى ەل حالقىنىڭ قۇت ـ ىرىسىنا جانە ادامزاتتىڭ بولاشاق تاعدىرىنا سايادى. جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ٴارقايسىنىڭ تابىسقا جەتۋى ٴبىر ـ بىرىنە وراي سانالادى. تەك ەكى جاق تۇگەلدەي قارسى جاعىن سەرىك ساناپ، ٴوزارا قۇرمەت ەتىپ، بەيبىت قاتار ٴومىر ٴسۇرىپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلگەندە عانا، جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى جاقسارا تۇسەدى. بيىل جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 45 جىلدىعى. جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى تاريحى _ ەكى ەل حالقىنىڭ دوستىق بارىس ـ كەلىس تاريحى، وتكەندە حالىققا سۇيەنىپ جازىلعان، بولاشاقتا ٴتىپتى دە حالىققا سۇيەنىپ جاراتىلادى. جۇڭگودا جاقسىلىق ىستەۋ شىڭعا شىققانداي قيىن، جاماندىق ىستەۋ قۇزدان قۇلاعانداي وڭاي دەيتىن ٴسوز بار. ەكى ەلدىڭ ٴار سالاداعى قايراتكەرلەرىنىڭ كوبىرەك بارىس ـ كەلىستە بولىپ، كوبىرەك اۋىس ـ كۇيىس جاساپ، ۇزدىكسىز ورتاق تانىم ۇيىستىرىپ، سەنىمدى نىعايتىپ، ٴتۇرلى كەدەرگىلەردى الاستاپ، ٴوزارا تيىمدىلىك جەتكىزۋ سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، ەكى ەل حالقىنا اناعۇرلىم كوپ ناقتى قۇت ـ ىرىس اكەلىپ، دۇنيە جۇزىنە اناعۇرلىم كوپ ورنىقتىلىق ۇستەۋىن ٴۇمىت ەتەمىن.
شي جينپيڭ امەريكا جاق ۋاكىلدەرىنىڭ ٴسوزىن مۇقيات تىڭدادى ٴارى ولار كوڭىل ٴبولىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە ٴبىر ـ بىردەن جاۋاپ قايتاردى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو ەكونوميكاسى اقاۋسىز، باياندى. بىلتىر جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ قارقىنى دۇنيە جۇزىندەگى نەگىزگى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ ىشىندە الدىڭعى قاتاردا تۇرىپ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋىنا قوسقان ۇلەس مولشەرى ۇزدىكسىز %30تەن استى، بۇل جۇڭگو حالقىنىڭ ەڭبەگىنەن كەلگەن ٴارى حالىقارالىق سەلبەستىكتەن ايرىلا المايدى. جۇڭگونىڭ دامۋى ٴتۇرلى قيىنشىلىقتاردى، سىن ـ سايىستاردى باستان كەشىرىپ بۇگىنگە جەتتى، وتكەندە ”جۇڭگو كۇيرەيدى ساندىراعى“ سالدارىنان كۇيرەمەگەن، قازىر دە ”جۇڭگو دامۋ شەگىنە جەتتى“ دەگەننەن شەكتەلىپ قالمايدى. ٴبىز جوعارى ساپالى دامۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ٴارى جۇڭگو حالقىنىڭ ۇزدىكسىز اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاسايمىز، ٴارى دۇنيە ٴجۇزىنىڭ باياندى دامۋىنا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسامىز. جۇڭگونىڭ دامۋ بولاشاعى نۇرلى، بىزدە بۇنداي نەگىز جانە سەنىم بار.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: مەن كوپ رەت رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ زامانىمىزداعى جۇڭگونىڭ ارشىندى قاداممەن داۋىرگە ىلەسۋدەگى ماڭىزدى اسىلى دەپ ايتقانمىن. جۇڭگونىڭ رەفورما جاساۋى كىدىرمەيدى، ەسىك اشۋ دا توقتامايدى. ٴبىز رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ ٴبىر قىدىرۋ ماڭىزدى شارالارىن جوسپارلاۋدامىز جانە اتقارىپ وتىرمىز، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان بىرەگەي شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ۇزدىكسىز قۇرىپ، امەريكا كاسىپورىندارىن قامتىعان ٴار ەل كاسىپورىندارىنا ٴتىپتى دە كەڭ دامۋ ٴورىسىن ازىرلەيمىز. جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ەكونوميكا ـ ساۋدا قارىم ـ قاتىناسىندا تاياۋ جىلداردان بەرى جارىققا شىققان جاڭا جاعدايلارعا، جاڭا وزگەرىستەرگە قاراتا، ەكى جاق ٴوزارا قۇرمەت ەتۋگە، ٴوزارا تيىمدىلىك جەتكىزۋگە، ٴوزارا پايدا جەتكىزۋگە، تەڭ تۇرعىدا كەڭەسۋگە تاباندى بولىپ، ەكونوميكا زاڭدىلىعى جانە بازار ەرەجەسى بويىنشا جۇمىس تىندىرىپ، ەكونوميكا ـ ساۋدادا ٴوزارا پايدا جەتكىزۋ سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ جانە تەرەڭدەتىپ، ٴبىر ـ ٴبىرىنىڭ دامۋ ۇقىعىنا قۇرمەت ەتىپ، جۇڭگو مەن امەريكانىڭ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنە جانە دۇنيە ٴجۇزىنىڭ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنە تالپىنۋ كەرەك. امەريكا كاسىپورىندارىنىڭ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋعا اناعۇرلىم كوپ ات سالىسىپ، جۇڭگو حالىقارالىق يمپورت كورمەسى سياقتى كولەمدى ەكونوميكا ـ ساۋدا قيمىلدارىنا قاتىناسىپ، ۇزدىكسىز جۇڭگوعا قارجى قوسۋىن، جۇڭگوعا تەرەڭ تامىر تارتۋىن، جۇڭگودا يگىلىككە كەنەلۋىن قارسى الامىز.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: وسى بىرنەشە جىلدا جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى كوپتەگەن بۇراڭدىقتاردى باستان كەشىردى، قاتاڭ سىن ـ سايىستارعا دا ٴدوپ كەلدى، مۇنان ساباق قابىلداۋعا ٴتيىسپىز. جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى وتكەن كۇنگە قايتا المايدى، الايدا اناعۇرلىم تاماشا بولاشاققا يە بولا الادى. بىلتىر مەن بايدەن زۇڭتۇڭمەن سان _ فرانسيسكودا ديدارلاسقاندا جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسى ورنىقتى بولۋعا، جاقسارۋعا ٴتيىس دەگەن ەڭ ۇلكەن ورتاق تانىمعا كەلدىك. وتكەن بىرنەشە ايدا ەكى جاقتىڭ ۇجىمى مەنىڭ بايدەن زۇڭتۇڭمەن كەلىسكەن ورتاق تانىمدى ارقاۋ ەتىپ، ساياسي ديپلوماتيا، ەكونوميكا ـ ساۋدا، قازىنا ـ فينانس، زاڭ اتقارۋ، ەسىرتكىگە تيىم سالۋ، كليمات وزگەرىسى، گۋمانيتارلىق اۋىس ـ كۇيىس سياقتى سالالاردا بايلانىستى ساقتاپ، ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدى. قازىرگى جاعدايدا جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ورتاق مۇددەسى ازايعان جوق، قايتا ٴتىپتى دە كوبەيدى. مەيلى ەكونوميكا ـ ساۋدا، اۋىل شارۋاشىلىعى سياقتى ٴداستۇرلى سالا بولسىن، الدە كليمات وزگەرىسى، جاساندى زەردە سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن سالا بولسىن، جۇڭگو مەن امەريكا قارسى جاقتىڭ دامۋداعى كەدەرگىسىنە ەمەس، قايتا دەمەۋشىسىنە اينالۋعا ٴتيىس. دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ قايتا جاندانۋىن ىلگەرىلەتۋ، حالىقارالىق جانە وڭىرلىك قولامتالى ماسەلەلەردى شەشۋ بولسىن، تۇگەلدەي جۇڭگو مەن امەريكانىڭ سايكەسىپ سەلبەسۋىن، ٴىرى ەلدىڭ دارقاندىعىن ايگىلەپ، ٴىرى ەلدىڭ جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋىن كورسەتۋىن قاجەت ەتەدى. امەريكا جاق جۇڭگو جاقپەن ۇقساس بەتالىستا ٴجۇرىپ، دۇرىس ستراتەگيالىق تانىم ورناتىپ، سەزىمتال ماسەلەلەردى ۇيلەسىمدى ٴبىر جاقتى ەتىپ، جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسىنداعى قۇلدىراۋ توقتاپ، ورنىقتىلىققا بەت العان جاعدايدى ساقتاپ، دۇرىس بىرگە جاساسۋ جولىن بەلسەنە قاراستىرىپ، جۇڭگو _ امەريكا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز ورنىقتى، اقاۋسىز العا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
امەريكا _ جۇڭگو قارىم ـ قاتىناسى مەملەكەتتىك كوميتەتى القالار كەڭەسىنىڭ ٴتوراعاسى گرينبەرگ، حيشى توبىنىڭ باسالقاسى، قوسىمشا باس اتقارۋشى ٴمانساپتىسى سۋ شىمين، گاۋتۇڭ سەرىكتەستىگىنىڭ باس جوراسى، قوسىمشا باس اتقارۋشى ٴمانساپتىسى ان مىڭ، حارۆارد داشۋەسى كەننەدي ۇكىمەت شۋەيۋانىن قۇرۋشى باستىعى اليسون، امەريكا _ جۇڭگو ساۋدا مەملەكەتتىك كوميتەتىنىڭ باستىعى اللىن قاتارلى امەريكا جاق ۋاكىلدەرى سوزدەرىندە ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ ۋاقىت شىعارىپ كەزدەسكەندىگىنە العىس ايتتى. ولار مىنالاردى ٴبىلدىردى: وتكەن نەشە ون جىلدان بەرى جۇڭگو ەكونوميكادا وزگەشە ارتۋدى جانە تيپ وزگەرتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، كۇشتى سەرپىمدىلىگى مەن جالىندى كۇشىن ايگىلەدى. ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ ەرەن باسشىلىعىندا، جۇڭگو جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋعا كۇش سالىپ، اناعۇرلىم باياندى جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىردى. جۇڭگو حالقىنىڭ دامۋ ۇقىعى قۇرمەتتەلۋى ٴتيىس. جۇڭگونىڭ وزىندىك دامۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرىپ، دۇنيە ٴجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ دامۋى مەن توعىسۋىن جەبەيتىندىگىنە سەنەمىز. قۇدىرەتتى، گۇلدەنىپ ـ كوركەيگەن جۇڭگو دۇنيە ٴجۇزىنىڭ وڭ ەنەرگياسى سانالادى. امەريكا مەن جۇڭگونىڭ ەكونوميكا قارىم ـ قاتىناسى ٴبىر ـ بىرىنە تىعىز سۇيەنىپ ٴومىر سۇرەدى، ەكى ەل تەك بەيبىت قاتار ٴومىر سۇرگەندە عانا، وزىندىك دامۋىن، گۇلدەنىپ ـ كوركەيۋىن جۇزەگە اسىرا الادى. ”زۋسيديدەس شىرعاسى“ سوزسىزدىك ەمەس. امەريكا كاسىپورىندارى جۇڭگو جاقتىڭ تاياۋدا شىعارعان ىلگەرىلەي رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ ماڭىزدى شارالارىن القايدى، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ بولاشاعىنا ۇمىتپەن قارايدى، بۇلجىماي ۇزدىكسىز جۇڭگوعا تامىر تارتىپ، جۇڭگومەن ۇزاق ۋاقىتتىق تىعىز سەلبەستىك قارىم ـ قاتىناسىن دامىتادى. ٴتوراعا شي جينپيڭ بايدەن زۇڭتۇڭمەن بىلتىر 11 ـ ايدا سان _ فرانسيسكودا ٴساتتى ديدارلاسىپ، امەريكاداعى ٴار سالانىڭ جانە دۇنيە ٴجۇزىنىڭ امەريكا _ جۇڭگو قارىم ـ قاتىناسىنىڭ بولاشاعى جونىندەگى مەجەسى مەن سەنىمىن سەرپىلتتى. امەريكا ونەركاسىپ ـ ساۋدا سالاسى جانە ستراتەگيالىق ٴىلىم سالاسى امەريكا _ جۇڭگو ەكى جاقتىڭ ٴار جىكتەگىلەردىڭ بارىس ـ كەلىسىن، اۋىس ـ كۇيىسىن كۇشەيتىپ، ٴوزارا تۇسىنىستىكتى، سەنىمدى جانە سەلبەستىكتى نىعايتىپ، الەمدىك سىن ـ سايىستارعا قول ۇستاسا توتەپ بەرىپ، ورنىقتى، باياندى، تابىسقا تولى امەريكا _ جۇڭگو قارىم ـ قاتىناسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋىن قولدايدى.
ۋاڭ ي كەزدەسۋگە قاتىناستى.
