مىڭداعان تاۋ ـ وزەن، تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك
_ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى باسقان ىزدەرىنەن حالىققا سۇيىسپەنشىلىگىن سەزىنۋ
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
ەسكىشە كالەندار بويىنشا جياچىن ۇلۋ جىلى تاياپ قالدى، باس شۋجي شي جينپيڭ تيانجيندە قىزمەت تەكسەرىپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، نەگىزگى ساتىداعى كادرلار مەن بۇقاراعا امانداستى جانە ولاردان حال سۇرادى. وزگەرىستەردى كورىپ، حالىقتىڭ ۇنىنە قۇلاق اسىپ، ىزگى تىلەك ٴبىلدىرىپ، بۇقاراعا مەيىر جەتكىزدى.
پارتيانىڭ 18 ـ قۇرىلتايىنان بەرى، ٴار جىلى كوكتەم مەرەكەسىندە مەملەكەت ىستەرى قانشاما قاربالاس بولسا دا، باس شۋجي شي جينپيڭ ۋاقىت شىعارىپ، شارشاپ ـ شالدىقتىم دەمەي، نەگىزگى ساتىنى ىشكەرىلەي ارالاپ كەلەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى باسقان ىزدەرىن بويلاپ، تاۋلاردان اسىپ، وزەندەردەن ٴوتىپ، 12 جىلدان بەرگى مەيىرلى ساتتەردى ەسكە الىپ، حالىق بيلىگى جاراتقان باقىتتى مەرەكە كارتيناسىن سەزىنىپ، جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىنىڭ سان الۋان تىرشىلىك تىنىسىنا كۋا بولدىق.
ول كىسىنىڭ بەتكە العان ساپارى _ كوڭىل تياناعى. سان مىڭ شاقىرىمدىق ساپار سۇيىسپەنشىلىككە تولى بولدى.
مەيىرىمدى قامقورلىق
قىسقى تيانجين، جولدىڭ ەكى جاعىنا تۇمشالامالى شام ٴىلىنىپ، ۇلكەندى ـ كىشىلى كوشەلەردە اۆتوكولىكتەر قايشالىسىپ جاتىر.
2 ـ ايدىڭ 1 ـ كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ تيانجينگە بارا سالا شيچيڭ رايونى شينكوۋ قالاشىعى ديليۋبۋ قىستاعىنا بارىپ، اپاتتان كەيىنگى قالپىنا كەلتىرۋ، قايتا قۇرۋ جانە بۇقارانىڭ ٴوندىرىس، تۇرمىس جاعدايىن تەكسەرىپ كوردى.
ديليۋبۋ قىستاعى تيانجيننىڭ تاسقىننان ساقتانۋداعى ماڭىزدى جەرى، وتكەن جىلى 7 ـ ايدىڭ سوڭى مەن 8 ـ ايدىڭ باسىندا قاتتى جاۋعان جاڭبىردىڭ ىقپالىنان بۇل اراداعى 10 مىڭ مۋدان استام اتىزدى سۋ باسىپ كەتتى.
اپاتقا ۇشىراعان وڭىردەگى بۇقارانىڭ مەرەكەنى جىلى وتكىزۋى ٴۇشىن، باس شۋجي شي جينپيڭ ايرىقشا قامقورلىق جاسادى.
”باس شۋجي ۇيىمىزگە كەلىپ بىزبەن شۇيىركەلەستى، اپاتقا ۇشىراۋ جاعدايىنان، اپاتتان كەيىنگى قوسىمشا قاراجاتتان بالالاردىڭ وقۋىنا، وتباسىنىڭ كىرىسىنە دەيىن، ول ٴبارىن ەگجەي ـ تەگجەيلى ٴارى ىشكەرىلەي سۇرادى، جانىمىز شۋاققا شومدى“. قىستاق تۇرعىنى دۋ حۇڭگاڭ بىلاي دەدى: تاسقىن قايتقاننان كەيىن، ۇكىمەت دەرەۋ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كوكونىس جىلىجايىن جوندەۋىنە كومەكتەسىپ، ٴوندىرىستى، تۇرمىستى تەز قالپىنا كەلتىردى. قازىر ٴوز جىلىجايىمىزدا ەگىلگەن بالدىركوكتەن مول ٴونىم الامىز دەگەن ۇمىتتەمىز.
قىستاق الاڭىندا بيىك ىلىنگەن قىزىل تۇمشالامالى شامداردان قويۋ مەرەكەلىك بەينە بايقالادى، جالىندى تىرشىلىك تىنىسىنان تىڭ ٴۇمىت ۇشقىنى سەزىلەدى.
بۇقارانىڭ امان ـ ەسەن ۇيىنە قايتىپ كوكتەم مەرەكەسىن وتكىزە الۋ ـ الماۋىن باس شۋجي شي جينپيڭ ۇنەمى كوكەيىندە ساقتاپ كەلدى.
حىناننىڭ “米” ٴارىبى فورماسىنداعى جوعارى جىلدامدىقتى تەمىر جول تورابىنىڭ شەشۋشى تۇيىنىنە ورنالاسقان جىڭجوۋ شىعىس ۆوگزالىندا اۋىلدارىنا قايتاتىن جولاۋشىلار ٴيىن تىرەسەدى.
”ىندەتتەن ساقتانۋ ـ تىزگىندەۋ جاڭا كەزەڭگە وتكەننەن كەيىنگى ەكىنشى رەتكى كوكتەم مەرەكەسى كەزىندەگى تاسىمال رەتىندە، بيىلعى ساپار سۇرانىسى قاۋىرت ارتتى. قاۋىرت مەزگىلدە ٴار 78 سەكۋندتا ٴبىر رەت جوعارى جىلدامدىقتى پويەز وسى ارادان جولعا شىعادى“. جولاۋشى تاسىمال كەزەكشى قىزمەتكەرى جاڭ حۋا بىلاي دەدى: بيىل كوكتەم مەرەكەسى كەزىندەگى تاسىمال باستالعالى بەرى، جىڭجوۋ شىعىس ۆوگزالىنىڭ ٴار كۇنى قابىلداعان ـ جونەلتكەن جولاۋشى سانى 280 مىڭعا (رەت) تاياپ، بىلتىرعى سول تۇستاعىدان زور مولشەردە ارتتى.
”بىلتىر كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا باس شۋجي بىزبەن بەينە ەكران ارقىلى سويلەسىپ، بىزگە ورنالاستىرۋدى دەن قويا ۇيىمداستىرىپ، حاۋىپسىزدىكتىڭ تومەنگى شەگىن قاتاڭ ساقتاپ، قالىڭ جولاۋشىلاردىڭ حاۋىپسىز ساپارعا شىعۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋدى تاپسىردى. بەينە ەكراننان باس شۋجيدىڭ ىقىلاستى بەينەسىن كورگەندە، ٴبىز ەرەكشە شابىت الدىق. بيىل ۆوگزالىمىز كوتەرىلىپ ـ تۇسىرىلەتىن حاۋىپسىزدىك قورعانۋ جابدىقتارى سياقتى جاڭا قۇرىلعىلاردى كوبەيتىپ، جولاۋشىلاردىڭ ٴتىپتى جاقسى ساپار اسەرىنە بولەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادى“، ـ دەدى جاڭ حۋا.
جاڭبىر، قار، ايازدى اۋا رايىنا توتەپ بەرۋ ٴۇشىن، جىڭجوۋ شىعىس ۆوگزالى 24 ساعات كەزەكشى ورنالاستىرىپ، سۋىقتان ساقتانۋ زاتتىق ماتەريالدارىن كوبەيتىپ دايىنداپ، تولىقتاپ، جولاۋشىلاردىڭ حاۋىپسىز ساپارلاۋىنا بار كۇشپەن شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
قويۋ مەرەكەلىك تۇسكە ەڭ قاستەرلى سۇيىسپەنشىلىك سىڭگەن.
تەڭىز دەڭگەيىنەن 2400 مەتردەن استام بيىكتىكتەگى گانسۋ ولكەسى ديڭشي قالاسى ۋييۋان اۋدانى يۋانگۋدۇي قىستاعىندا قىستاق تۇرعىندارى ”قىستاق ساۋىق كەشىنە“ دايىندالۋدا، شاتتىق ٴۇنى الاڭدا جاڭعىرۋدا.
ون نەشە جىلدىڭ الدىندا، بۇل ارا باتپاقتى ساي بولاتىن، اۋىز سۋدىڭ ٴوزى قيىن شارۋا ەدى.
2013 ـ جىلى كوكتەم مەرەكەسىنىڭ الدىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ توعىز يرەك، ون سەگىز يىننەن ٴوتىپ، ”الەمدەگى ەڭ قۇنارسىز جەر“ ديڭشيگە كەلىپ، قىستاق تۇرعىنى ما گاڭنىڭ توزىعى جەتكەن الاسا تام ۇيىنە كىرىپ، تامنىڭ تۇبىندەگى سۋ كۇبىسىن كورىپ، ٴبىر ٴشومىش سۋدى قولىنا الدى.
”سۋدى قىستاعىمىزداعى تاۋ بۇلاعىنان تاسىپ اكەلگەنبىز، بەتىندە تۇنبا داقتار قالقىپ جۇرگەن ەدى، باس شۋجي ٴارى ـ ٴسارى بولماستان ىشە سالدى“، ـ ما گاڭنىڭ نەمەرەسى ما حايلۇڭ سول ٴساتتى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ۇمىتقان ەمەس، ـ ”باس شۋجي ٴبىزدىڭ حاۋىپسىز سۋ ىشە الۋ ـ الماۋىمىزعا كوڭىل ٴبولىپ، بۇقارانىڭ قامىن ويلادى“.
قازىر يۋانگۋدۇي قىستاعىنا سۋ جەتكىزىلدى، جول تۇتاستى، ينتەرنەت جالعاندى، جاۋجۇمىر، ايۋ بالدىرعان، لالاگۇل سياقتى ەكونوميكالىق داقىلدار ساي ـ سايعا كەڭىنەن ەگىلدى. بۇرىنعى ”باتپاقتى ساي“ شىت جاڭا بەينەگە ەندى.
يۋانگۋدۇي قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى گو ليانبيڭ بىلاي دەدى: ”باس شۋجي ٴبىزدى ٴوزىن الۋەتتەندىرۋ، ٴوز كۇشىنە سۇيەنىپ ٴومىر ٴسۇرۋ رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، دامۋ جولىن ٴداپ باسىپ تاۋىپ، قاجىرلىلىقپەن ناقتى ىستەۋگە شابىتتاندىردى. ٴبىز باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، ەرەكشە ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق كاسىبى مەن اۋىل ـ قىستاق ساياحات كاسىبىن دامىتتىق. قازىر كوپشىلىك ۋاقىتتى ۇتا قۇلشىنۋدا، تۇرمىستارى تاماشا!“
حاربيننىڭ تانىمال بولعانىن كورگەن قىستاق مادەنيەت ـ ساياحات قۇرىلىسىمەن شۇعىلدانۋدى دا ۇيرەنىپ، جۋىقتا قار ـ مۇز سايرانباعىن قۇردى، بۇل جاڭا كورىنىس جەلىسىنە اينالدى. گو ليانبيڭ جاڭا تۇرمىستى قۇتتىقتاۋ ٴۇشىن، قازىر كوپشىلىكتىڭ وزدىكتەرىنەن ۇيىمداسىپ ”قىستاق ساۋىق كەشىن“ دايىنداپ جاتقانىن، كونە اۋەن مەن جاڭا ىرعاقتاردىڭ بارىندە كۇن سايىن جاڭارىپ، اي سايىن تۇلەجىگەن وزگەرىستەر جىرلانعانىن قۋانا ايتتى.
وتاننىڭ كەڭ ـ بايتاق تاۋ ـ وزەندەرى ەڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى قامقورلىقتى ورنەكتەدى.
”مەنىڭ ەڭ قام جەيتىنىم ٴالى دە قيىنشىلىعى بار بۇقارا، ولاردىڭ تاماعى قالاي، تۇراعى قالاي، جاڭا جىلدى، كوكتەم مەرەكەسىن جاقسى وتكىزە الا ما، جوق پا“.
2017 ـ جىلى 1 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ حىبەي ولكەسى جاڭجياكوۋ قالاسىنىڭ دىشىڭ قىستاعىنا بارىپ قيىنشىلىعى بار بۇقاراعا امانداسىپ، ولاردان حال سۇرادى، قىستاق تۇرعىنى شۇي حايچىڭنىڭ ۇيىندە نەگىزگى ساتى كادر ـ بۇقاراسىمەن بىرگە كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ەسەبىن جاساپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ امالىن قاراستىرىپ، كوپشىلىكتى كارتوپ كاسىپ سالاسىن زورايتۋعا، كۇشەيتۋگە جىگەرلەندىردى.
دىشىڭ قىستاعىنىڭ كارتوپ ٴونىم مولشەرى ورنىقتى جوعارىلاپ، بىلتىرعى ٴونىم قۇنى 12 ميلليون يۋانعا جەتىپ، جان باسىندىق كىرىس 20 مىڭ يۋاننان اسىپ، بىرنەشە جىلدىڭ الدىنداعىدان نەشە ەسەلەندى. كەزىندەگى الىس ـ جۋىققا ايگىلى ”كەدەي قىستاق“ ” مەملەكەت بويىنشا اۋىل ـ قىستاق ساياحاتىنداعى ٴتۇيىندى قىستاققا“ اينالدى.
شۇي حايچىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ تۇرمىسى بارعان سايىن جاقسارىپ، قىزى شۇي يارۋ وقۋىن بىتىرگەننەن كەيىن اۋىلىنا قايتىپ كاسىپ اشتى، دىشىڭ قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ مۇشەسى بولدى. ول جاستارعا ٴتان كوز ايامەن ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرىنا بەت الىپ، ”دىشىڭ ماركاسىن“ جاراتۋعا قامداندى.
شۇي حايچىڭ جاڭا عانا مايعا توعىتىلعان ”كايكوۋشياۋدى“ الىپ كەلدى: ”قازىرگى تۇرمىسىمىز وسى تاعام سياقتى جالىندى، ’بەينە كۇلىپ تۇرعان نۇرلى جۇزگە ۇقسايدى!“‘
مەيىرگە تولى قامقورلىق، تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىككە تولى تاپسىرما، بارلىعى بۇقارانىڭ باقىتتى تۇرمىسىنا اينالدى.
شانشيدەگى لياڭجياحىدا ادىرلاردى اپپاق قار قىمتاپ، ادامدار مەرەكەلىك بۇيىم دايىنداۋمەن قاربالاستانۋدا.
9 جىلدىڭ الدىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ٴوزى اقشا شىعارىپ ساتىپ العان شوشىرە ۇنى، كۇرىش، ازىقتىق ماي، ەت ونىمدەرى، تاعى بوساعالىق، مەرەكەلىك سۋرەت سياقتى ”مەرەكەلىك بۇيىمداردى“ الىپ وسى اراعا قايتىپ كەلىپ اۋىلداستارعا امانداستى. ”جينپيڭ قايتىپ كەلدى!“ قىستاق تۇرعىندارى اسەرلەنگەندەرىنەن باس شۋجيدى قاۋمالاپ، بىرىنەن سوڭ ٴبىرى ول كىسىگە امانداستى.
”باس شۋجي لياڭجياحىدا اترەتكە قاتىناسىپ ٴبىزدىڭ ۇلكەن اترەتتىڭ پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى بولىپ تۇرعان كەزدە، ونىڭ جاۋاپكەرشىلىك سەزىمى، جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىندىعى ماعان ەڭ تەرەڭ اسەر قالدىرعان بولاتىن” !“كونە دوسىن“ تىلگە تيەك ەتكەندە، 70 جاستاعى لياڭ يۇيجين تەبىرەنىسىن باسا المادى.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى قامقورلىعىندا اۋىلداستار الما اعاشىنان دوڭگەلەك داۋلەتتى تۇرمىسقا ”قول جەتكىزىپ“، ”ساياحاتتىڭ“ يگىلىگىن كوردى. 2023 ـ جىلى لياڭجياحى قىستاعى 500 مىڭنان استام (رەت) ساياحاتشى قابىلدادى.
كەزىندە سىرتتا ون نەشە جىل ۋاقىتشا جۇمىس ىستەگەن لياڭ يۇيجين اۋىلىنا قايتىپ كەلىپ شاعىن ەرەن بازار اشتى. ساياحات بارعان سايىن جاندانىپ، قالتالارى دا بارعان سايىن قامپيدى. ”بىلتىرعى كىرىسىمىز 200 مىڭ يۋاننان استى، جاعداي وتە تاماشا! ەندىگى ەڭ ۇلكەن ارمانىم باس شۋجيدىڭ تاعى دا لياڭجياحىعا قايتىپ كەلىپ ارالاپ كورۋىن كوكسەيمىن...“
لياڭجياحىنىڭ ساياحاتتى دامىتۋىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، قىستاق تۇرعىندارى شارۋالار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ، جەرگىلىكتى ەرەكشە ونىمدەردى ساتىپ، قىستاق قۇرعان كاسىپورىنعا بارىپ جۇمىس ىستەپ، ”بولاشاعىنان ٴۇمىت كۇتتىرەتىن“ باقىتتى تۇرمىسقا قول جەتكىزدى.
ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ كۇشى
جيڭگاڭشاننىڭ ەرتە كوكتەمى.
ماۋپيڭ قالاشىعى شىنشان قىستاعىنىڭ تۇرعىنى پىڭ شيايىڭ بوساعالىقتى جاپسىرىپ بولىپ، ٴوز ٴۇيىنىڭ ەكى قاباتتىق شاعىن عيماراتىنىڭ مەرەكەلىك تۇسكە تولى ماڭدايشالىعىنا قاراپ تۇرىپ، كوزى جاساۋراپ، قيالى وتكەن كۇندەردى شارلادى _
2016 ـ جىلعى كوكتەم مەرەكەسىنىڭ قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ قارلى بورانعا قاراماي، تايعاق تاۋ جولىن بويلاي وسى اراعا كەلدى.
”سىرتتان ۇيگە كىرگەنگە دەيىن باس شۋجي مەنىڭ قولىمدى ۇستاپ جىبەرمەدى، قازىر ويلاسام ىشتەي قاتتى تەبىرەنەمىن“. مەيىرگە تولى كورىنىس پىڭ شيايىڭنىڭ كەشەگىدەي ەسىندە.
سول كەزدە ونىڭ وتباسى كەدەي وتباسى بولاتىن، تام ۇيدە تۇراتىن ەدى. ”باس شۋجي قوناق بولمەدەن اس ٴۇي، جاتىن بولمە، تازالىق بولمەسىنە دەيىن ٴبىر ـ بىردەن ارالاپ كورىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋ ەسەبىن ٴبىر ـ بىردەن جاساپ، ٴبىزدى كەدەيلىكتەن ارىلىپ بايۋعا سەنىم ورناتۋعا جىگەرلەندىردى“.
وسى ٴبىر ەرەكشە ”كوكتەم مەرەكەسىندەگى قامقورلىق“ قىزىل قاسيەتتى جەر جيڭگاڭشانعا شەكسىز قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.
حالىق ٴبىر نيەتكە كەلسە، تاۋدى دا كوشىرە الادى. 2017 ـ جىلى 2 ـ ايدا جيڭگاڭشان بۇكىل ەل بويىنشا ەڭ الدىمەن كەدەيلىكتەن ارىلىپ، ەلىمىزدە كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارۋ مەحانيزمى ورناتىلعاننان كەيىن العاش ”كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاعان“ كەدەي اۋدانعا اينالدى.
باس شۋجيدىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى باسقان ىزدەرىنەن ٴبىز كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدان اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋگە دەيىنگى اسەرلى كارتينالاردىڭ باياۋ اشىلعانىن كوردىك.
بۇگىنگى كۇندە شىنشان قىستاعىن سىرتقى دۇنيەمەن تۇتاستىراتىن قاپتالداما تاس جولى ىركىلىسسىز بولىپ، شىنشان قىزىل مادەنيەتىنىڭ جاڭا كاسىپ كۇيى گۇلدەندى، سەلبەستىك كووپەراتيۆى كۇننەن ـ كۇنگە كوركەيىپ، سارا حالىقتىق تۇسەلحانالار اۋىل اراسىنا كەڭ تارالدى... تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ كەلبەتى اناعۇرلىم ايشىقتى بولا ٴتۇسىپ، اۋىل ـ قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ بەينەسى جاڭارا ٴتۇستى.
”سوڭعى جىلدارى حالىقتىق تۇسەلحانا سالدىق، جاڭا اۆتوكولىك ساتىپ الدىق، 2 ۇلىم ۇيلەنىپ، نەمەرە قىزىم دا دۇنيەگە كەلدى، قۋانىشتى ىستەر كوبەيىپ، تۇرمىسىمىز دا بارعان سايىن جاقسارا ٴتۇستى، باس شۋجي تاعى دا كەلسە ٴبىزدى تاني الار ما ەكەن!“ ـ دەدى پىڭ شيايىڭ كۇلىمدەپ، ـ ”باس شۋجي، الاڭسىز بولىڭىز، بايىرعى رايونداعى حالىقتىڭ تۇرمىسى جاقساردى، جىل سايىن جاقسارا تۇسەدى!“
باس شۋجيدىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى باسقان ىزدەرىنەن حالىق كوسەمىنىڭ سان ميلليونداعان قاراپايىم ەڭبەكشىلەرگە ىقىلاستى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىن سەزىندىك.
سۇيەكتەن وتەتىن ۇسكىرىك جەل سوعىپ تۇر، بەيجيڭ قالاسىنىڭ قوسالقى ورتالىعى، بەيجيڭ _ تاڭشان قالا ارالىق تەمىر جولى يۇنچاۋجيانحى تۋنەلى بۇرعىلاۋ بولىگىنىڭ قۇرىلىس ورنىندا اۋەلگىدەي دابىرالى جۇمىس جۇرگىزىلۋدە.
جۇڭگو تەمىر جولى 14 ـ مەكەمەسى بەيجيڭ _ تاڭشان قالا ارالىق تەمىر جولى نىسانىن ولشەۋ جۇمىسىنا جاۋاپتى لي ۋيچۋان ٴبىرىنشى شەپتەن تاپجىلماي، ”تۋنەل قازۋ ماشيناسىنىڭ كوزى“ رەتىندە، ”ٴىرى ەلدىڭ ماڭىزدى جابدىعىنىڭ“ جەر استىندا قازۋ جۇمىسىن جۇرگىزۋىنە قورعان بولدى.
”شارۋا جۇمىسكەردەن اعا تەحنيك بولعانعا دەيىن باس شۋجيدىڭ قامقورلىعى ەسەيۋىمە شابىت بەردى“. كوز الدىنداعى تۋنەل بەينە ۋاقىت پەن كەڭىستىكتى تۇتاسىرعانداي، لي ۋيچۋاندى 11 جىلدىڭ الدىنداعى بەيجيڭ مەتروسى 8 ـ ٴنومىرلى جەلىسىنىڭ قۇرىلىس ورنىنا الىپ باردى.
2013 ـ جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ تار قۇرىلىس باسپالداعىمەن 20 نەشە مەتر تەرەڭدىكتەگى جەر استى جۇمىس تۇعىرىنا ٴتۇسىپ، ٴبىرىنشى شەپتەگى ەڭبەكشىلەردەن حال سۇراپ، ولارعا امانداستى. ەندى عانا قىزمەتكە قاتىناسقان لي ۋيچۋان جۇمىستاستارىمەن بىرگە ٴوزىنىڭ باس شۋجيگە سونشاما جاقىن تۇرعاندىعىن ەرەكشە باقىت سەزىندى.
”باس شۋجي: الەۋمەتتىك قاتىناستى دامىتۋ _ وسى زامانعى قالا دامۋىنىڭ بەتالىسى، ـ دەدى“. ىقىلاستى تاپسىرما لي ۋيچۋاننىڭ جۇرەگىنە سەنىم تۇقىمىن سەپتى. 11 جىلدان بەرى ٴبىرىنشى شەپكە تامىر تارتىپ، قايراتتانا ۇمتىلىپ، قازىلاتىن 16 تۋنەلدى ولشەۋ مىندەتىنە قاتىناستى ٴارى 2021 ـ جىلى قۇرىلىس جۇرگىزۋ كاسىبىنىڭ ەڭ جوعارى كاسىپتىك تولىمدىلىعى 1 ـ دارەجەلى قۇرىلىسشى ەمتيحانىنان ٴبىر جولدا ٴوتتى.
”بيىل نىسان قۇرىلىسىنداعى شەشۋشى جىل، جىل ورتاسىندا تۇتاس جەلى بويىنشا تۋنەلدەردىڭ تۇتاسۋىن جۇزەگە اسىرىپ، بەيجيڭ _ تاڭشان قالا ارالىق تەمىر جولى نىسانىنىڭ 2025 ـ جىلدىڭ سوڭىندا تۇتاس جەلى بويىنشا ىسكە قوسىلىپ جۇمىس جۇرگىزۋىنە نەگىز قالاۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز“. بولاشاققا كوز جىبەرگەندە، لي ۋيچۋاننىڭ كوكىرەگىن سەنىم كەرنەپ، جىگەرى تاسقىنداي ٴتۇستى.
ەڭبەكتى قادىرلەپ، ەڭبەكشىلەرگە قۇرمەت ەتتى، باس شۋجي شي جينپيڭ نەگىزگى ساتىداعى قالىڭ ەڭبەكشىلەرگە ٴاردايىم قامقورلىق جاساپ كەلدى. سانسىز قاراپايىم قاھارمانداردىڭ قايسارلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋى جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ اسقاق جىگەرمەن ەكپىندەي ىلگەرىلەۋىنىڭ تولقىنىن ۇيىستىردى.
2019 ـ جىلى 2 ـ ايدا، تاعى دا كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭ چيانمىن شىتوۋ تار كوشەسىندەگى جەدەل جولداما جەتكىزۋ پۋنكتىنە بارىپ، قىزمەت ىستەپ جاتقان ”جەدەل جولداما جەتكىزۋشىلەرگە“ امانداستى.
باس شۋجي شي جينپيڭ تەبىرەنە بىلاي دەدى: ”جەدەل جولداما جەتكىزۋشىلەردىڭ“ قىزمەتى توتەنشە جاپالى، تاڭ اتقاننان كۇن باتقانعا دەيىن تىنىم تاپپاي قىزمەت ىستەيدى، مەرەكە جانە دەمالىس كەزدەرى ٴتىپتى دە قاربالاس بولادى، ەڭبەكشىل كىشكەنتاي بال اراسى سياقتى، ەڭ قاجىرلى ەڭبەكشىلەر كوپشىلىكتىڭ تۇرمىسىنا قولايلىلىق اكەلدى.
سول كەزدە جەدەل جولداما جەتكىزۋشى ليۋ كو مەن ونىڭ قىزمەتتەستەرى سول جەردە باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن تىڭداپ، ەرەكشە جىگەرلەندى. ”باس شۋجيمەن قول الىسقاندا ىشتەي توتەنشە مەيىرگە بولەندىم جانە اسەرلەندىم. جاي ’جەدەل جولداما جەتكىزۋشىلىك‘ تە داڭقتى كاسىپ دەپ سانايمىن“.
حىبەيدىڭ اۋىل ـ قىستاعىندا ەسەيىپ ـ ەرجەتكەن وسى” 85ـ جىلدىڭ تۇلەگىنىڭ“ جەدەل جولداما جەتكىزۋگە جاۋاپتى ٴوڭىرى بەيجيڭدەگى ايگىلى ٴداستۇرلى حۇسنيحات ـ سۋرەت كوشەسى _ ليۋليچاڭ بايىرعى مادەنيەت كوشەسى. ”قازىر جەدەل جولداما جەتكىزۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلى، كۇنىنە 200دەن استام جەدەل جولداما جەتكىزەمىن، تاڭەرتەڭنەن كەشكە دەيىن قاربالاس بولامىز. بيىل كوكتەم مەرەكەسىن بەيجيڭدە وتكىزىپ، كوكتەم مەرەكەسىندە جەدەل جولداما جەتكىزۋدىڭ توقتاماۋىنا كەپىلدىك ەتەمىن“.
”باس شۋجي شىن پەيىلىمەن حالىق قامىن ويلادى. باس شۋجيدى كورگەن سول كۇننەن باستاپ وزىمە حالىق ٴۇشىن قىزمەت ىستەۋ ىقىلاس ـ پەيىلى بولۋى كەرەك دەپ تالاپ قويدىم“. ليۋ كو ٴوزىنىڭ باس شۋجيدىڭ ٴسوزىن ەسىندە بەرىك ساقتاپ، ەڭبەكشىل كىشكەنتاي بال اراسى بولۋعا قۇلشىنىپ كەلە جاتقاندىعىن ايتتى.
”جۇمىس ۇستىندە جارالانعانداردى قامسىزداندىرۋ، كاسىپتىك زاقىمدالۋ قامسىزداندىرۋى ٴبىزدى ۋايىمنان ارىلتتى. بەيجيڭ قالاسىنىڭ سايكەستى دارىندىلاردى ەنگىزىپ نوپۇسقا الۋ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا بالام بىلتىر بەيجيڭگە كەلىپ وقۋعا ٴتۇستى“.
كەشكە قاراي ليۋ كو قۋانا ەلەكترسيكلگە ٴمىنىپ، ۇلكەندى ـ كىشىلى كوشەلەردە توقتاماي شاپقىلاپ، وتباسىلارىنا جەدەل جولداما جەتكىزدى.
باس شۋجيدىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى باسقان ىزدەرىنەن ارمانىمىزدىڭ ٴبىر ـ بىردەن كوكتەپ ٴبۇر جارعان ٴۇنىن ەستىدىك.
ىشكى موڭعۇلدىڭ كوكحوتىندا ساڭىراۋ ـ مىلقاۋ قىز ۋاڭ ياني جاڭا وقۋ ماۋسىمىنداعى ساباققا دايىندالىپ جاتقان ەدى.
وقىتۋشى بولۋ _ ۋاڭ يانيدىڭ بالا كۇنىنەن بەرگى ارمانى، نەشە جىلدىڭ الدىندا باس شۋجي شي جينپيڭ ونىمەن كەزدەسكەن ساتتەن باستاپ بۇل ارمانىنىڭ الاۋ ۇشقىنى تۇتاندى.
2014 ـ جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا باس شۋجي شي جينپيڭ كوكحوت قالالىق بالالار يگىلىك ورنىنا كەلىپ، وسى ارادا تۇراتىن بالالارعا امانداستى. ۋاڭ ياني سولاردىڭ اراسىنداعى بىرەۋى بولاتىن.
”شي اتايدى كورگەن جەردەن تاني كەتتىم، جۇرەگىم ەرەكشە تەبىرەندى. شي اتاي كوكتەم مەرەكەسىندە ٴبىزدى كورۋگە ارنايى كەلەدى دەپ ويلاماعان ەكەنبىز“. ارادا 10 جىل وتسە دە، سول جىلداعى جاعدايدى اۋىزعا العاندا، سول كورىنىستەر ۋاڭ يانيدىڭ كوز الدىنا كۇنى كەشەگىدەي ەلەستەدى.
باس شۋجي ونى جاقسى ۇيرەنۋگە، وقۋدا تابىسقا جەتۋگە شابىتتاندىردى. ول وڭ قولىن سوزىپ، باس بارماعىن ٴيىپ باس شۋجيگە: ”راقىمەت“، ـ دەدى. باس شۋجي دە قولىن سوزىپ، ۇقساس ارەكەت جاسادى، جۇزىنەن مەيىرگە تولى كۇلكى ەستى.
”شي اتاي ماعان بارلىعىمىزدىڭ ول كىسىنىڭ جانىنداي جاقسى كورەتىن بالالارى ەكەنىن، بارلىعىمىزدىڭ ارمان جولىندا قۇلشىنا كۇرەس جاساۋىمىز كەرەكتىگىن ۇعىندىردى“.
قوعامنىڭ مەيىرىنە بولەنىپ ەسەيىپ ـ ەرجەتكەن ۋاڭ ياني وزىنە سەنىمدى بولىپ ٴوستى ٴارى بارعان سايىن قۇلشىندى. ونىڭ جانارىنان ۇنەمى ۇشقىن شاشىپ، جۇزىنەن كۇلكى ەستى، ەرەكشە وقۋ ـ اعارتۋدىڭ 3 كەز ساباق مىنبەرىندە جاستىق ورالى جالىنداپ، وسى مەيىردى تاراتۋعا، ٴوزى سياقتى ٴتىپتى دە كوپ بالالاردىڭ ارماندارىن ىسكە اسىرۋىنا كومەكتەسۋگە قۇلشىندى.
تاماشا تىلەك
سانشي پيڭياۋ، بار الاپ دۋماندى بەينەگە شومىپ، قويۋ مەرەكەلىك لەپ ەستى.
كوكتەم بوساعالىعىن وقىپ، اشەكەي شامدى تاماشالاپ، بەيزاتتىق مادەني مۇرا بازارىن ارالاپ، مەرەكە ساۋىعى كونسەرتىن كوردى... ”جۇڭگو جىلى“ قيمىلىنىڭ شىمىلدىعى اشىلىپ، جەر ـ جەردەن كەلگەن قوناقتار، دوستار بايىرعى قالانىڭ باۋرامدىلىعىن بارىنشا سەزىندى.
2 جىلدىڭ الدىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ وسى ”جالىنداعان بايىرعى قالاعا“ كەلىپ، كوشەنى بويلاپ بايىرعى قالانىڭ كەلبەتىنە زەر سالدى، پيڭياۋ سيىر ەتى دۇكەنىنە، جىلتىر سىرلى بۇيىمدار دۇكەنىنە، دۇڭحۋ ساقتامالى سىركە سۋى دۇكەنىنە كىرىپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ مادەنيەت مۇرالارىن قورعاۋ، پايدالانۋ جانە ەرەكشە شارۋاشىلىقپەن شۇعىلدانۋ جاعدايىن ۇعىستى.
سىرلى بۇيىمدار دۇكەنىندە الۋان ٴتۇرلى جىلتىر سىرلى بۇيىمدار سامالاداي سامسىپ، كوزدىڭ جاۋىن الادى. ”مەرۋەرت ويناعان قوس ايداعار“، ”ايداعار، سامۇرىق قۇت بەلگىسى“ سياقتى فاكتورلار جاڭا جىلعا مەرەكەلىك لەپ قوسقان.
باس شۋجي بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىن جالعاستىرۋعا، دامىتۋعا ەرەكشە كوڭىل ٴبولىپ، جىلتىر سىرلى بۇيىمداردى جاساۋ تەحنولوگياسىن تاپتەشتەي ۇعىسىپ، بىزگە تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتتىڭ جالعاستىرۋشىسى بولۋدى، جىلتىراتىپ سىرلانعان بۇيىمدار سياقتى مادەنيەت اسىلدارىن ويداعىداي قورعاپ، ۇلتتىق ەرەكشەلىككە يە ٴداستۇرلى مادەنيەت كاسىپ سالاسىن كوركەيتە ٴتۇسۋدى، ونى دۇنيە جۇزىنە بەت الدىرۋدى قاداعالاي تاپسىردى“، ـ دەدى حۇڭيۋانتاي سىرلى بۇيىمدار شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ديرەكتورى ۋاڭ حۇيميڭ ەسكە الا.
”جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ٴداستۇرلى مادەنيەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي اسقاقتاتىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا جانە حالىقتىڭ جوعارى ساپالى تۇرمىسىنا اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋ كەرەك“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىلىندە حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرۋدا مادەنيەت ماڭىزدى فاكتور سانالدى.
تەرەڭ مادەنيەت قورى مىڭ جىلدىق بايىرعى قالانى ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭا تۇسكە بولەدى.
كەزەكتە پيڭياۋ بايىرعى قالاسىنداعى 121 تارماق كوشەگە ساياتىن 30.22 كيلومەتر جەردەگى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى جاڭالاۋ نىسانى جاپپاي ورىندالىپ، بايىرعى قالانىڭ قورشاعان ورتاسى بارىنشا جاقساردى. 2023 ـ جىلى جىلتىر سىرلى بۇيىمدار كاسىپ سالاسى ٴونىم قۇنىن ٴبىر قاتتاۋدى، پايداسىن ەسەلەپ ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى ماركاسى ومىرشەڭدىك كۇشكە جانە باسەكەلىك قۋاتقا اناعۇرلىم يە بولدى.
10 مىڭ شاقىرىم جول باسىپ، قوردالى مادەنيەتتى سەزىندى. باس شۋجي شي جينپيڭ چاڭجياڭ وزەنىنىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىن ارالادى ٴارى مادەنيەت كۇشىن بۇقارانىڭ جان الەمىنە جەتكىزدى _
ىشكى موڭعۇلدا موڭعۇل ۇلتىنىڭ ادەت ـ عۇرپى بويىنشا، اتسىز ساۋساعىن كۇمىس شىنىعا قۇيىلعان سۇتكە مالىپ، ٴۇش رەت شەرتىپ، الداعى جىلدا ٴتۇسىمنىڭ مول بولۋىن، ٴتورت تۇلىكتىڭ ٴوسىپ ـ كوبەيۋىن، حالىقتىڭ باقىتتى، امان ـ ەسەن بولۋىن تىلەدى؛ بەيجيڭدە تار كوشەدەگى كونە كورشى ـ قولاڭدارمەن بىرگە تۇشپارا ٴتۇيدى، “福” ٴارىبىن جاپسىردى؛ يۇنناندا ۋازۋ ۇلتىنىڭ تىلەك اعاش بارابانىن سوقتى... كوكتەم مەرەكەسىندىك ىزگى تىلەكتەر تاماشا ارمانعا جۇكتى بولىپ، جۇرەك پەن جۇرەكتەر ۇندەستىگىن، كوڭىل مەن كوڭىلدەردىڭ توعىسۋىن تۋدىردى.
كۇنميڭ ديانچى كولى، كۇن شايداي اشىق، شاعالالار توپ ـ توبىمەن ۇشىپ ٴجۇر.
جۇڭگو عىلىم اكادەمياسى كۇنميڭ حايۋاناتتاردى زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا ينجەنەرى لي ۋيۋي 8 جاستاعى ەگىز ۇلىن ەرتىپ جاعالاۋداعى كوگالدا سەيىلدەي وتىرىپ بالاسىنا: ”اسپاندا ۇشىپ جۇرگەنى قىزىل تۇمسىقتى شاعالا، سۋدا ٴجۇزىپ جۇرگەنى قاسقالداق دەپ ٴتۇسىندىردى...“
سوناۋ ٴبىر مەزگىلدە ديانچى كولى سىندى وسى ”ۇستىرتتەگى مەرۋەرت“ ەلىمىزدەگى لاستانۋى ەڭ اۋىر كولدەردىڭ بىرىنە اينالعان ەدى.
2020 ـ جىلى 1 ـ ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ يۇنناندا قىزمەت تەكسەرگەندە، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزگەندە ديانچى كولىنە ارنايى جاعداي ۇعىسا كەلىپ، بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ديانچى كولى_ كۇنميڭدى ارلەندىرىپ تۇرعان ٴبىر جاقۇت، العان بەتتەن قايتپايتىن ارىنمەن، تاۋ، سۋ، ورمان، ەگىنجاي، كول، جايلىم _ تىرشىلىكتىڭ ورتاق تۇلعاسى دەگەن ۇستانىم بويىنشا كەشەندى جونگە سالۋدى، جۇيەلى جونگە سالۋدى، قاينارىنان جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، كۇش ۇستىنە كۇش قوسىپ، ديانچى كولىن وڭاۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم جاقسى ىستەۋ كەرەك“.
وزەن (كول) باستىعى ٴتۇزىمىن جاپپاي ىشكەرىلەتۋ، ديانچى كولىنىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسىن قالپىنا كەلتىرۋ، ديانچى كولى الابىنىڭ ەكولوگيالىق كەڭىستىگىن عىلمي بەلگىلەۋ... ”ەكولوگيانىڭ قايتادان تۇلەۋىن“ جۇزەگە اسىرعان ديانچى كولى قازىر ساياحاتشىلار بارۋدى اڭسايتىن ”جىر مەن ارمانعا تولى جەرگە“ اينالدى.
”قورشاعان ورتا دەگەنىمىز حالىق تۇرمىسى، جاسىل تاۋ دەگەنىمىز اسەمدىك، اشىق اسپاننىڭ ٴوزى باقىت” .“حالىقتىڭ باقىت سەزىمى قايدان كەلەدى؟ ٴدال تاماشا تۇرمىس ورتاسىنان كەلەدى“. باس شۋجيدىڭ قاراپايىم سوزدەرى حالىقتى وزەك ەتكەن بيلىك جۇرگىزۋ ۇستانىمىن ايگىلەدى.
گۇيجوۋدىڭ تاۋلى وڭىرىندەگى ”جۇڭگو تيانيانىندا“ قۇس جولىنا كوز تاستادى.
كوكتەم مەرەكەسى تاياپ قالدى، 37 جاستاعى FAST ولشەۋ جانە مەڭگەرۋ ينجەنەرى سۇن چۇن باقىلاۋ مىندەتىن قاربالاس بەلگىلەۋدە، ونىمەن تىزە قوسا شايقاس جاساعان تاعى 100گە جۋىق قىزمەتتەسى بار.
عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ ٴبىرىنشى شەبىندە شايقاس جاساپ جاتقان قالىڭ عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرىنە باس شۋجي شي جينپيڭ زور ٴۇمىت ارتىپ وتىر.
2021 ـ جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ گۇيجوۋدا قىزمەت تەكسەرگەندە ”جۇڭگو تيانيان“ نىسانىنىڭ جاۋاپتىلارىمەن جانە عىلمي زەرتتەۋ تىرەكتىلەرىمەن ىقىلاسپەن كەزدەستى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”كوپشىلىكتىڭ نان رىندۇڭ مىرزانى ۇلگى ەتىپ، عالىمدار رۋحىن اسقاقتاتىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ عىلىم ـ تەحنيكا شىڭىنا ەرلىكپەن شىعىپ، ٴىز قۋالاي جۇگىرۋدەن قاتارلاسا جۇگىرۋگە، ارى قاراي كوش باستاپ جۇگىرۋگە قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جەدەلدەتىپ، ٴىشىنارا سالالاردا كوش باستايتىن باسىمدىقتى ساقتاپ، عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل قۇرۋعا، عىلىم ـ تەحنيكادا ٴوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ٴوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋعا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋىن ٴۇمىت ەتەمىن“.
”باس شۋجيدىڭ شابىتتاندىرۋى قۇلاعىمدا ۇنەمى جاڭعىرىپ، اۋىر مىندەت ارقالاپ وتىرعانىمدى سەزىندىردى.“ FAST جۇمىس جۇرگىزۋ جانە دامىتۋ ورتالىعىنىڭ باس ينجەنەرى جياڭ پىڭ بىلاي دەدى: قىزمەتكەرلەر تۇتاس جىل بويى دەمالماي، كۇندىز ـ ٴتۇنى تاپجىلماي ىستەپ، ”جۇڭگو تيانيانىنىڭ“ يقۋاتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. تاياۋ جىلداردان بەرى ”جۇڭگو تيانيانى“ ارت ـ ارتىنان جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى: تۇڭعىش رەت راديو تولقىنى بولىگىنەن قارا ۇڭگىردىڭ ”تامىر سوعۋىن“ باقىلاپ، قازىرگە دەيىنگى وربيتا پەريودىنداعى ەڭ قىسقا لىپىلداۋىق جۇلدىزدىڭ قوس جۇلدىز جۇيەسىن بايقاپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن بەيتاراپ سۋتەكتى جۇلدىزدار جۇيە ۇلگىسىن بارلادى جانە قۇردى...
”وسى كەلەلى عىلمي نەگىزدىك قۇرىلعىنى جوعارى دەڭگەيمەن باسقارۋ جانە ونى ويداعىداي جۇرگىزۋ، جەتىستىكتەردى ەرتەرەك قولعا كەلتىرۋ، كوپ جەتىستىكتەرگە جەتۋ، جاقسى جەتىستىكتەرگە جەتۋ، كەلەلى جەتىستىكتەرگە جەتۋ كەرەك“... باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ىقىلاستى تاپسىرماسى، ىقىلاستى ٴۇمىتى نەشە ۇرپاق عىلىم ـ تەحنيكا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قيىندىقتاردى جەڭىپ قامال الۋ، ٴورىس اشا العا ىلگەرىلەۋ بارىسىندا سۇبەلى تابىستارعا اينالۋدا.
سىچۋاننىڭ دالياڭشان تاۋىندا يزۋ بويجەتكەن جيحاۋ يوۋگونىڭ اسەم ٴان اۋەنى اسپاندا شارىقتاۋدا.
ول مۋزيكا وقىتۋشىسى بولۋدى ارماندايدى. ارمانىنىڭ باستاماسى 2018 ـ جىلدان باستالعان.
سول جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ اۆتوكولىككە وتىرىپ تىك بەتكەي، تەرەڭ شاتقالدى تاۋ اينالما تاس جولىمەن جاۋجۋە اۋدانى سانحى قىستاعىنداعى جيحاۋ يوۋگونىڭ ۇيىنە كەلەدى.
جيحاۋ يوۋگونىڭ ٴان ايتۋدى جاقسى كورەتىنىنەن حاباردار بولعان باس شۋجي شي جينپيڭ ودان: ”بىرەر ٴان سالىپ بەرەسىز بە؟“ دەپ سۇرادى. سوندا كىشكەنتاي بويجەتكەن: ”جارايدى!“ دەدى قۋانا جاۋاپ بەرىپ. ٴسوز اياقتالىسىمەن ـ اق مەكتەپتە ۇيرەنگەن «مەملەكەت تۋى، مەملەكەت تۋى قانداي اسەم» ٴانىن شىرقاي جونەلدى. كىرشىكسىز ٴان اۋەنى سول جەردەگى ادامداردى اسەرلەندىردى. باس شۋجي شي جينپيڭ باستاپ شاپالاق سوعىپ، ونى جاقسى شىرقادى دەپ القادى.
”شي اتايىم مەنى جاقسى ۇيرەنۋگە شابىتتاندىردى، مەن دە قاي ـ قاشان دا وزىمە ارمانعا قاراي قۇلشىنۋدى ەسكەرتىپ وتىرامىن“. جيحاۋ يوۋگو بىلاي دەدى: ”اۋىلىمدا قازىر وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلدى، ٴوزىم دە اناعۇرلىم ۇلكەن ساحناعا شىقتىم“.
”مەملەكەت تۋى، مەملەكەت تۋى قانداي اسەم، التىن جۇلدىز، التىن جۇلدىز بايتاق دالانى نۇرلاندىرادى، مەن قىزىل بۇلتقا اينالىپ، كوك اسپاندا قالىقتاپ، ٴسىزدى سۇيگىم كەلەدى...“ بىلتىر وتكىزىلگەن چىڭدۋ جوعارى مەكتەپ وقۋشىلارى جازعى سپورت جارىسىنىڭ اشىلۋ سالتىندا جيحاۋ يوۋگو تاعى ٴبىر رەت تانىس اۋەندى شىرقادى. اسەم ٴان اۋەنى دالياڭشاننان ۇشىپ شىعىپ، بۇكىل دۇنيە جۇزىنە شىعاندادى...
”حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسىندا ٴبىر ۇلتتىڭ، ٴبىر وتباسىنىڭ، بىردە ـ ٴبىر ادامنىڭ قاعىس قالۋىنا بولمايدى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ مىعىم ىزدەرى ارقىلى ”حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ“ سىندى وزگەرمەس نەگىزگى ماقساتتى دالەلدەدى، ”ٴوزىمدى قالتقىسىز ارنايمىن“ دەگەن وسكەلەڭ دەڭگەيدى ايگىلەدى، ”حالىقتىڭ ٴۇمىتىن اقتايمىن“ دەيتىن ماڭگىلىك اۋەلگى ماقساتتى ٴتۇسىندىردى.
جاڭا جىل قادامىنىڭ داۋىسى بارعان سايىن تاياپ كەلەدى، ومىرشەڭدىك كۇشكە تولى، جالىندى جۇڭگو شىت جاڭا كوكتەمگە قاراي ەكپىندەي العا تارتۋدا!
