دەلو ارقىلى زاڭدى ءتۇسىندىرۋ | ءوزىنىڭ بالاسى بار بولا تۇرا باسقا بالانى اسىراپ الۋىنا بولا ما؟

　　دەلو مىسالى

　　نۇرلان مەن ساۋلە ۇيلەنگەننەن كەيىن ءبىر قىز بالالى بولدى، بالالارى بيىل 5 جاسقا كەلدى. جۇبايلار يگىلىك ورنىندا مىندەتتى جۇمىس ىستەپ جۇرگەندە ءبىر 3 جاستاعى ۇل بالانى كورەدى، كوزدەرىنە سونداي سۇيكىمدى كورىنىپ، ءبىر كورگەننەن ەرەكشە جاقىن سەزىلەگەندىكتەن، ولار بالانى اسىراپ الۋ ويىنا كەلەدى. ولاي بولسا جۇبايلاردىڭ وزىندە ٴبىر قىز بالا بار بولا تۇرا تاعى ءبىر ۇل بالانى اسىراپ الۋىنا بولا ما؟

　　دەلو ارقىلى زاڭدى ءتۇسىندىرۋ

　　بولادى. ازاماتتىق زاڭنامانىڭ 1098 – تارماعىندا بىلاي دەپ بەلگىلەنگەن: اسىراپ الۋشى مىناداي شارتتاردى ءبىر ۋاقىتتا ازىرلەۋى كەرەك: 1) بالاسى جوق نەمەسە ءبىر عانا بالاسى بولۋ؛ 2) اسىراپ الىنۋشىنى باعىپ – قاعۋ، تاربيەلەۋ جانە قورعاۋ قابىلەتى بولۋ؛ 3) مەديتسينادا بالا اسىراپ الۋىنا بولمايدى دەپ تانىلعان ناۋقاسقا شالدىقپاعان بولۋ؛ 4) اسىراپ الىنۋشىنىڭ اقاۋسىز ءوسىپ – جەتىلۋىنە ءتيىمسىز قىلمىس وتكىزۋ ەستەلىگى بولماۋ؛ 5) جاسى 30عا تولعان بولۋ. ازاماتتىق زاڭنامانىڭ 1100 – تارماعىندا بىلاي دەپ بەلگىلەنگەن: بالاسى جوقتاردىڭ ەكى بالا اسىراپ الۋىنا بولادى؛ بالاسى بارلاردىڭ ءبىر عانا بالا اسىراپ الۋىنا بولادى. جەتىم بالالاردى، كامەلەتكە تولماعان مۇگەدەك بالالاردى نەمەسە بالالار يگىلىك قۇرىلىمدارىنىڭ باعىپ – قاعۋىنداعى تۋعان اكە – شەشەسى تابىلماعان كامەلەتكە تولماعان بالالاردى اسىراپ العاندا، الدىڭعى تارماقشاداعى جانە وسى زاڭنىڭ 1098 – تارماعىنىڭ 1 – مازمۇنىنداعى بەلگىلەمەلەردىڭ شەكتەمەسىنە ۇشىراماسا دا بولادى.