ەرىكتى تىلشىلەر ياڭ لەي، شيە ليڭ
«كورپە - جاستىق، كيىم - كەشەك، باس كيىم زاۆودىن قۇرىپ، قىستاعىمىزداعى ونداعان ارتىق ەڭبەككۇشتى ءوز جەرىندە، جاقىن ماڭدا جۇمىسقا ورنالاستىرىپ، ولاردىڭ ەسىك الدىندا - اق اقشا تابا الۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق. بۇكىل قىستاقتاعى بارلىق ادام جۇدىرىقتاي جۇمىلسا بولعانى، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋدىڭ امالى قاشاندا قيىنشىلىقتان كوپ بولماق»، - دەدى 10 - ايدىڭ 4 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ ءۇشتۇرپان اۋدانى العا قالاشىعى جارباسى قىستاعىندا تۇراتىن «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، ءبىرىنشى شۋجي جاڭ شين.
جارباسى قىستاعى − ءۇشتۇرپان اۋدانىنداعى اۋىر كەدەي قىستاقتاردىڭ ءبىرى، اۋدان قالاشىعىنان 14 كيلومەتر قاشىقتىقتا، بۇكىل قىستاقتا جيىنى 285 وتباسى، 1201 ادام بار، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكا بەرىلگەن 105 كەدەي وتباسى، 440 كەدەي بار.
بيىل جىل باسىندا، جاڭ شين قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى مەن قىستاق كادرلارىن ەرتىپ، وتباسىلارىن قايتا - قايتا ارالاپ، پىكىر الىپ، ءاربىر وتباسىنىڭ كەدەيلەسۋ سەبەبىنە تالداۋ جاساپ، «ءبىر وتباسىنا ءبىر شارا اتقارۋدى» «ءبىر وتباسىنا كوپ شارا اتقارۋعا» وزگەرتىپ، «پارتيا ياچەيكاسى + سەلبەستىك كووپەراتيۆى + كەدەي وتباسى» سىندى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ۇلگىسىن اتقارىپ، كەدەي وتباسىلارىن كوكونىس ەگىپ، سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، «توپتاسىپ» دامۋعا ۇيىمداستىردى؛ كەدەي وتباسىلارىنداعى ەڭبەككۇشتەردىڭ باسقا كاسىپ سالالارىنا ويىسىپ جۇمىستانۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن كۇشەيتتى؛ قىستاقتا «كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحىن» قۇرىپ، كەدەي بۇقارانى ءوز جەرىنەن، جاقىن ماڭنان قابىلداپ جۇمىسقا ورنالاستىردى.
«ءۇيىمىز چەزىدان مول ءونىم الدى، سەن توقىماشىلىق فابريكاسىندا جاقسى ىستەسەڭ، بيىل ءبىز، ءسوز جوق، كەدەيلىكتەن قۇتىلا الامىز!». وسى كۇنى چەزى اتىزىندا، جارباسى قىستاعىنداعى كەدەي توحايگۇل امەت توتەنشە قۋانىشپەن كۇيەۋىنە تەلەفون جالعادى. توحايگۇل بيىل كوكونىس سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە قوسىلىپ، تاپسىرىس بەرىلگەن چەزى ەكتى، تولىسقان چەزى جۇلىپ الىنعان جەرىنەن ساتىلىپ بولادى. ال، ونىڭ كۇيەۋى اقسۋ قالاسىنداعى ءبىر توقىماشىلىق كاسىپورنىندا قىزمەت ىستەيدى، ايىنا 2000 يۋاننان ارتىق ەڭبەكاقى الادى، وتباسىنىڭ تۇرمىسى كۇننەن - كۇنگە جاقسارىپ كەلەدى.
چەزىدان مول ءونىم الۋ − قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى نەشە اي قاربالاستاعان قىستاق دارەجەلى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ نىسانى بولعان «كوجە - قاتىق ينجەنەرياسىنىڭ» قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىنا جاڭا ءبىر جولدى ءساتتى تۇردە اشقاندىعىن كورسەتەدى. «قان قۇيۋدان» «قان جاساۋعا» وزگەردى، قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قوزداتۋعا كۇش سالىپ، كوكونىس كاسىبىنىڭ دامۋىن مىقتاپ يگەرىپ، 44 قىستاق تۇرعىنىن كوكونىس ەگۋ سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرۋعا جەتەكتەدى، قىستاق تۇرعىندارىن جارنا قوسۋعا ءارى اتىزداردى باسقارۋعا ات سالىسۋعا شابىتتاندىردى. قازىر اپتاسىنا 5 توننا شاماسىندا چەزى ءۇزىپ الۋعا بولادى، 10 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن جالپى ءونىم مولشەرى 80 تونناعا جەتىپ، جىل سوڭىندا ءاربىر وتباسىنىڭ 2000 دا 3000 يۋان كىرىس كىرگىزە الاتىندىعى مەجەلەنۋدە.
باسشى قاز باعداردى دۇرىس تاڭداعاندا عانا، قازدار الىسقا سامعاي الادى، قىستاق پارتيا ياچەيكاسى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى «باسشى قاز». قىستاق كادرلارى مەن ەگىنشى - مالشى پارتيا مۇشەلەرىن جۇمىسقا ويداعىداي سەپتەپ، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدىڭ تاماشا مەحانيزمىن ورناتقاندا عانا، ءارقايسى قوسىن بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرا الادى. «ايتسە دە، قىستاق كادرلارى مەن ەگىنشى - مالشى پارتيا مۇشەلەرىنىڭ جالپىلىق ساپاسى تومەن، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەدەيلىكتەن ىرىقتىلىقپەن قۇتىلۋ ساناسى ءالسىز بولعاندىقتان، اقىل - پاراساتپەن سۇيەمەلدەۋ، ەرىك - جىگەرمەن سۇيەمەلدەۋ مىندەتى ءالى دە اۋىر...». وسىلاردى ويلاعان جاڭ شين قايتا - قايتا تەرەڭ ويعا باتىپ، اۋناقشىپ ۇيىقتاي المايدى.
قىستاق كادرلارىنىڭ، ەگىنشى - مالشى پارتيا مۇشەلەرىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدا اتويشى، ۇلگى بولۋىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەلەرى قىستاق كادرلارىمەن، ەگىنشى - مالشى پارتيا مۇشەلەرىمەن «1+1» كومەكتەسۋ، جەتەكتەۋ جۇبىن قۇراپ، پارتيا مۇشەلەرىنىڭ «جاۋاپتى ءوڭىرىن» بەلگىلەپ، «پارتيا مۇشەسى وتباسىنا»، «پارتيا مۇشەسى ونەگەلى وتباسىنا» ۆيۋەسكا ءىلىپ، بايۋدىڭ باستاماشىلارىن، اۋىلعا قايتىپ شارۋاشىلىق قۇرعان قابىلەتتىلەردى پارتيا ۇيىمىنا جاقىنداسۋعا جەتەكتەدى.
«پارتيا مۇشەسى وتباسىلارىنا ۆيۋەسكا ءىلىنىپ، سالاۋاتتارىنىڭ ايگىلەنۋىنە ىلەسە، جۇمىس ىستەپ، شارۋاشىلىق قۇراتىن پارتيا مۇشەلەرى كوبەيدى، قىستاق <ەكى كوميتەتىنىڭ> قىزمەتىن قولدايتىن پارتيا مۇشەلەرى كوبەيدى، پارتيا مۇشەلەرى بىرتىندەپ بۇقارانى كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ، بايۋعا باستاۋداعى تىرەكتى كۇشكە اينالدى»، - دەدى جارباسى قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى تۇرعۇن يمىن.
