كەدەيلىكتەن ارىلتۋ ارەكەتىنىڭ گۇلىن ماڭداي تەرىمىزبەن سۋارىپ، ماۋەلى جەمىس بەرگىزەيىك
كەدەيلىكتەن ارىلىپ، اۋقاتتانۋ، تۇپتەپ كەلگەندە، كەدەي بۇقارانىڭ ءوزىنىڭ قاجىرلى ەڭبەگىمەن ىسكە اسۋى كەرەك.
− شي جينپيڭ
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىنىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزەتىن جىلىندا قايتكەندە رايونىمىزداعى 165 مىڭ 800 ادامدى دەر كەزىندە كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا، ەڭ سوڭعى 10 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋگە بولادى؟ كەدەي بۇقارانىڭ بەلسەندىلىگى مەن ىرىقتىلىعىن تولىق جۇمىلدىرىپ، ”مەنى كەدەيلىكتەن ارىلتۋلارىڭ كەرەك“ دەگەندى ”مەن كەدەيلىكتەن ارىلۋىم كەرەك“ دەگەنگە وزگەرتىپ، قاجىرلى ەڭبەككە سۇيەنىپ، كەدەيلىك، مەشەۋلىك بەت - بەينەنى وزگەرتۋ توتەنشە ماڭىزدى.
كەدەيلىكتەن ارىلتۋدىڭ شەشۋشى شايقاسىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە زەر سالعاندا −
بارلىق ادام جۇمىس ىستەۋگە پەيىلدەنسە، قاجىرلى ەڭبەگىمەن كەدەيلىكتەن ارىلادى
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەيبىرەۋى كوكونىس سۋارسا، كەيبىرەۋى اۋلانى رەتتەۋدە، ال كەيبىرەۋلەرى كەپتەر قوراسىن تازالاۋدا... بۇل 5 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ياركەن اۋدانى ميشا قالاشىعى توعاچ قىستاعىنداعى قاربالاس ارەكەتتىڭ ءبىر كورىنىسى ەدى.
2018 - جىلدان بەرى توعاچ قىستاعى كوكونىس ەگىنشىلىگىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ياركەن اۋدانىنداعى ”كوجە - قاتىق بازاسىن“ قالىپتاستىردى؛ ەرەكشە جەمىس ورمانى كاسىبىن زورايتىپ، كىرىستى ارتتىرۋدىڭ تىڭ جولىن كەڭەيتتى؛ كەپتەر باعىمشىلىعى فەرماسىن قۇرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاقىن ماڭدا جۇمىستانۋىنا كومەكتەستى...
”نەنى دامىتساق تا، قىستاق تۇرعىندارىن ارەكەتكە كەلتىرىپ، ەڭبەكشىل بولۋعا جەتەكتەدىك“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق مۇگەدەكتەر بىرلەستىگىنىڭ وسى قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيى ۋاڭ ميڭفۋ تانىستىرىپ، بۇكىل قىستاقتا 495 وتباسى، 2030 ادام بار، ادام باسىنا تۋرا كەلەتىن ەگىستىك جەر از، كىرىس ارناسى ءبىر سىدىرعى، كەدەيلەسۋ مولشەرى جوعارى. ”بۇقارانىڭ سەنىم ورناتۋىنا، قايراتتانا جۇمىس ىستەۋىنە كومەكتەسكەندە عانا، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارىنىڭ تامىر تارتىپ، جەمىس بەرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋعا بولادى“.
جىلىجاي سالۋ، كەپتەر باعىمشىلىعى فەرماسىن قۇرۋ، شيە باقشاسىن دامىتۋ... ءبىر قىدىرۋ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارى تياناقتانىپ، جۇمىس ىستەگىسى كەلەتىن ءبىر توپ كەدەي وتباسىلارى جۇمىستانۋ مۇمكىندىگىنە يە بولدى، جۇمىس ىستەي الاتىن ءبىر توپ قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسى بىرتىندەپ ارتتى، جانەدە ءبىر ءبولىم ىسكەر ادامدار باستاماشىلدىقپەن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارىنىڭ بىرتىندەپ زورايۋىن ىلگەرىلەتتى. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارىن جەتەكشى ەتكەن توعاچ قىستاعى ءبىر ءبولىم ادامداردى الدىمەن اتتانىسقا كەلتىرىپ، الدىڭعىلارى سوڭعىلارىن جەتەكتەپ، بىرتە - بىرتە باسىم كوپ ساندى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ بەلسەندىلىگىن، ىرىقتىلىعىن جۇمىلدىردى. قاجىرلى ەڭبەگىنە سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن ارىلۋ، قاجىرلى ەڭبەگىنە سۇيەنىپ اۋقاتتانۋ جولىنا ءتۇسۋ الدەقاشان تۇتاس قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ورتاق تانىمىنا اينالدى.
قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جىگەرى تاسقىنداعاندا عانا، بولاشاقتان ءۇمىت كۇتۋگە بولادى. ”بيىل كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ نىسانالارىن، مىندەتتەرىن جوعارى ساپامەن ورىنداۋعا كامىل سەنىمدەمىز“، - دەدى ۋاڭ ميڭفۋ.
ۋاكىلدەر، مۇشەلەر قامال الۋدى تىلگە تيەك ەتتى −
”كوزقاراس وزگەرىسىمەن ءورىس تە كەڭەيدى“
”كوپشىلىك تەك قاجىرلىلىقپەن ەڭبەك ىستەگەندە عانا، ءسوزسىز، كەدەيلىكتەن ارىلا الادى“، - دەدى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى ريزا باعداۋلەت، كوپتەگەن كەدەي وتباسىلارىنىڭ تاربيە الۋ ورەسى تومەن، يدەيا كوزقاراستارى توماعا - تۇيىق، ءبىرىنشى شۋجيدىڭ، قىزمەت اترەتىنىڭ، قىستاق ”ەكى كوميتەتىنىڭ“ كوپشىلىكتى باستاپ بىرگە ىستەۋگە جەتەكتەۋىنە مۇقتاج.
ريزا باعداۋلەت تۇرعان جەمەنەي اۋدانى جەمەنەي قالاشىعى سارولەڭ قىستاعى 2016 - جىلى كەدەي قىستاقتار قاتارىنان شەگىنگەننەن كەيىن، كاسىپ سالاسى ارقىلى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتۋ جولىمەن ءجۇردى. ”كوزقاراس وزگەرىسىمەن ءورىس تە كەڭەيدى، قاجىرلى ەڭبەك بولاشاقتى جاراتادى“. ريزا باعداۋلەت مىنالاردى ءبىلدىردى: عىلمي جوسپارلانعان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارىنىڭ بولاشاعى جارقىن، تەك ءار ۇلت بۇقاراسى شابىتقا ءمىنىپ، ارەكەتكە كەلگەندە عانا، ءسوزسىز، قاجىرلى ەڭبەكشىل قوس قولدارىمەن كوركەم بولاشاقتى جاراتا الادى“.
”قايراتتانا ىستەگەندە كەدەيلىكتەن ارىلۋعا بولادى“
”قازىر كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزەتىن ماڭىزدى مەزگىلگە ءوتتى، نەعۇرلىم وسى ۋاقىتقا وتكەن سايىن، سولعۇرلىم كەدەي بۇقارانىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن ونان ارى قاۋلاتۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جولىندا ورنىقتى، مىعىم قادام تاستاۋ كەرەك“، - دەدى مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى ءدىلنار ابىلا.
ءدىلنار ابىلا بىلاي دەپ قارادى: كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ جەڭىسىن بەكەمدەۋدە، تۇپتەپ كەلگەندە، كەدەي وتباسىلارىنىڭ وزدەرىنىڭ قۇلشىنىسىنا سۇيەنۋگە تۋرا كەلەدى، مۇندا سۋبيەكتيۆ بەلسەندىلىك نەگىز. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى جىگەر - قايرات جانە اقىل - پاراسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋمەن بىرلەستىرگەندە عانا، كەدەي بۇقارانىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن تولىق قاۋلاتۋعا، ولار كوڭىل تۇكپىرىنەن كەدەيلىكتەن ارىلۋدى كوكسەيتىن، شەبەرلىك يگەرىپ كەدەيلىكتەن ارىلعىسى كەلەتىن، قايراتىن تاسقىنداتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلا الاتىن بولادى.
كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىستى ارتتىرۋ مەنىڭ قولىمنان كەلەدى −
”تەك جۇمىس ىستەگەندە عانا اقشا تابۋعا بولادى“
تاماق ۋاقىتى بولدى، توعاچ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى روزى ۋانيحان ءيۇسۇپ جوڭىشقا، قوي ەتى شوشىرەسىن تۇيۋگە دايىندالدى. بۇرىن ءبىر وتباسىنداعى ادامدار ءبىر ۋاق قوي ەتىن جەۋ ءۇشىن ىجداعاتتىلىقپەن ەسەپ جاساۋىنا تۋرا كەلەتىن.
روزى ۋانيحاننىڭ سول اياعى كەمتار، كۇيەۋى ابىليمىت اليدىڭ تاپقان اقشاسىنا سۇيەنىپ كۇنەلتەتىن. ءبىراق وتباسىندا تەك 2 مۋ عانا جەر بولعاندىقتان، ءوندىرىس ءونىمى وتە تومەن ەدى. كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن ەرىك - جىگەر جاعىنان سۇيەمەلدەۋ كەرەك، ءبىرىنشى شۋجي مەن قىستاق كادرلارى ابىليمىتتىڭ ۇيىنە بارىپ، ولارعا كەڭەس بەرىپ، ءادىس - امال تابۋلارىنا كومەكتەستى. اقىر - اياعىندا ابىليمىت قايراتىنا ءمىنىپ قىستاق كادرلارىنا وزدەرىنىڭ شاعىن ساۋدا ىستەۋ ويلارى بار ەكەندىگىن، قىستاقتاعى شيە اعاشى باقشاسىن تىرەك ەتىپ، ەرەكشە ساياحات كاسىبىن سىناپ كورمەكشى ەكەندىگىن ايتادى.
سونىمەن ەرلى - زايىپتى ەكەۋى جيناپ - تەرگەندەرىن جۇمساپ، ءبىر جىلقى ساتىپ الادى، قىستاق ولاردىڭ وتباسىنا ءبىر ات اربا سيلاپ كومەكتەسەدى، بىلتىر ساياحاتتىڭ قاۋىرت مەزگىلىندە ابىليمىت 20 مىڭ يۋاننان استام اقشا تابادى. بۇرىندارى بولسا، ءبىر جىلدىڭ وزىندە دە مۇنشالىق كوپ اقشا تابا الماس ەدى.
كۇيەۋىنىڭ اقشا تاپقانىن كورگەن روزى ۋانيحان بايىزداپ وتىرعانى جوق، كيىم تىگۋ كۋرسىنا تىزىمدەلدى، وندا ۇيرەنىپ كەلگەننەن كەيىن بۋدا - بۋدا كيىم ۇلگىلەرى جۋرنالدارىن جيناپ، وتباسىلىق كيىم تىگۋ دۇكەنىن اشۋ قامىنا كىرىسىپ، تۇرمىسى دۋمانعا بولەندى.
