”رەليس شيپاگەرلەرى“ كوكتەمگى تاسىمال جۇمىسىن قورعادى
2020 − جىلعى كوكتەمگى تاسىمالعا نازار
1 - ايدىڭ 15 - كۇنى قۇمىل قالاسى يجوۋ رايونىنان اتتانىپ، شىعىسقا قاراي اۆتوكولىكپەن 70كيلومەتردەن استام جول باسىپ، ءتىلشى جۇڭگو تەمىر جولى ءۇرىمجى مەكەمەسى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى قۇمىل قىزمەت وتەۋ بولىمشەسى ياندۇن لەنياسى كوپىر شارلاۋ، كۇتىمدەۋ سەحىنا كەلدى.
ياندۇن بەكەتى شينجياڭداعى تەمىر جولدار جاعالاۋىنداعى كوپتەگەن شاعىن بەكەتتەردىڭ ءبىرى. ءشول دالاداعى قوس باعىتتاعى 4 تال رەليس، بىرنەشە اۋىز جاتاعان تام ۇيلەر ياندۇن بەكەتىندەگى بىردەن كوزگە تۇسەتىن نارسەلەر.
ءتىلشى جەتكەن كەزدە ساعات 12نى كورسەتتى، قۇمىل قىزمەت وتەۋ بولىمشەسى ياندۇن لەنياسى كوپىر شارلاۋ، كۇتىمدەۋ سەحىنداعى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەر تاڭ بوزىنداعى رەليس اۋىستىرۋ قىزمەتىن اياقتاتىپ، تۇسكى تاماقتارىن ءىشىپ جاتىر ەكەن.
”ءبىزدىڭ 3 ۋاققى تاماعىمىزدىڭ ۋاقىتى تۇراقتى ەمەس، ءبىزدىڭ شارلاۋ - تەكسەرۋ، كۇتىمدەۋ ۋاقىتىمىزعا ساي بەكىتىلەدى. بۇگىن تۇسكى ساعات 2 مولشەرىندە ءبىز لەنيادا ’ءۇش ۇزىلۋگە تەكسەرۋ‘ جۇرگىزەمىز، سوندىقتان تۇسكى تاماق ۋاقىتىن ىلگەرىلەتتىك“، - دەدى ياندۇن بەكەتى رەمونتتاۋشىلار اترەتىنىڭ باسقارۋشىسى سۇن جيە.
بيىل 30 جاستاعى سۇن جيە گانسۋلىق، ياندۇن لەنياسى كوپىر شارلاۋ، كۇتىمدەۋ سەحىندا قىزمەت ىستەگەلى 16 جىل بولىپتى، رەمونتتاۋ قىزمەتكەرىنەن باسقارۋشى بولعانعا دەيىن قىزمەت ورنىندا وزگەرىس بولعانىمەن، كۇندەلىكتى ىستەيتىن قىزمەتىندە وزگەرىس بولعان ەمەس.
”تىلدەسكى، بەلگى جالاۋ، رەليس ارالىعىن ولشەۋىش، تەكسەرۋ بالعاسى...“. ساعات 14تەن 30 مينۋت وتكەندە، شارلاۋ - تەكسەرۋگە قاجەتتى قۇرالدارىن تۇگەندەپ شىققاننان كەيىن، سۇن جيەنىڭ باستاۋىندا جۇمىسشى - قىزمەتشىلەر جولعا شىعىپ ”ءۇش ۇزىلۋگە تەكسەرۋ“ جۇرگىزۋدى باستادى.
تەمىر جولداعى ”ءۇش ءۇزىلۋ“ دەگەنىمىز بولات رەليستىڭ، قايتارۋ اشاسىنىڭ جانە جاستىق تاقتايدىڭ ءۇزىلۋىن كورسەتەدى، ”ءۇشتىڭ ءۇزىلۋى“ پويەزدىڭ حاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەدى، حالىقتىڭ ءومىرىنىڭ، مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەدى، تەمىر جول تاسىمالى حاۋىپسىزدىگىنىڭ جاۋى، سۇن جيە تىلشىگە بىلاي دەدى: ”وسى تەكسەرۋ جۇمىسى قىس ماۋسىمىنداعى حاۋىپسىزدىك قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى، قازىر كوكتەمگى تاسىمال باستالدى، ءبىز ءتىپتى دە مۇقيات بولىپ، پويەز قاتىناسى حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك“.
ياندۇن بەكەتى 1959 - جىلى سالىنعان، سانشىلي جەل ءوتى رايونىنا ورنالاسقان، ورتاسى وتە ناشار. جازدا تاسقىننان ساقتانۋعا، قىستا ۇزىلۋدەن ساقتانۋعا تۋرا كەلەدى، كوكتەمدە مۇز ەرىگەندە جولدى بۇزادى، جىل بويى قۇمدى بوراننان ساقتانادى. جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان بەرى، قۇمىل قىزمەت وتەۋ بولىمشەسى ياندۇن لەنياسى كوپىر شارلاۋ، كۇتىمدەۋ سەحىنىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرى كۇش جالعاپ وسى شاعىن بەكەتتى، تەمىر جول لەنياسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قورعاپ كەلەدى.
”بۇگىنگىدەي قاتتى بوران سوقپاعان كۇن وتە از ۇشىرايدى، قاراشى، ءبىزدىڭ بۇل اراداعى اعاشتاردىڭ ءبارى قيسىق“، - سۇن جيە سويلەي ءجۇرىپ رەليس ارالىعىن ولشەۋىشپەن رەليستىڭ ارالىعى، تۇزۋلىگى سياقتىلاردىڭ قالىپتى بولعان - بولماعاندىعىن تەكسەردى. تەكسەرۋ بارىسىندا وسى ”رەليس شيپاگەرلەرى“ توقتاۋسىز بىرەسە ەڭكەيىپ، بىرەسە تۇرەگەلەدى، ەكبەتتەي جاتىپ رەليستى مۇقيات باقىلايدى، تيتتەي دە اعاتتىق جىبەرمەۋ كەرەك.
ەگەر ماسەلە بايقالسا، ولار ”اشىق بولىك“تەن پايدالانىپ جوندەۋ، كۇتىمدەۋ جۇرگىزەدى. سۇن جيە تىلشىگە بىلاي دەدى: ”اشىق بولىك“ دەپ وتىرعانىمىز بەلگىلى ۋاقىت ىشىندە، تۇراقتى جول بولىگىندەگى تەمىر جول لەنياسىندا پويەزدى ازايتىپ نەمەسە پويەز قاتىناتپاي، قۇرىلىس جۇرگىزۋگە جانە رەمونتتاۋ جۇمىسىنا الدىن الا ۋاقىت شىعارۋدى كورسەتەدى.
”اشىق بولىك“تىڭ ۋاقىتى شەكتى، سول بولىك ۋاقىت ىشىندە ءبىز مينۋت، سەكۋندپەن ساناسامىز، - دەدى سۇن جيە.
تىلدەسكىدەن بۇيرىق كەلدى، قورعاۋشى قىزمەتكەر يۇسۇپ ءيمىت سول اراداعى قىزمەتكەرلەرگە لەنيادان ءتۇسۋدى قۇلاقتاندىردى. ”تەمىر جول لەنياسىنىڭ بارلىعىندا پويەز قاتىناپ جاتادى، پويەزدىڭ بەكەتكە كىرۋىنە تاعى 10 كيلومەتر قالعان كەزدە بىزگە شەگىنىپ شىعۋ بۇيرىعى تۇسىرىلەدى، پويەز ءوتىپ كەتكەننەن كەيىن ءبىز شارلاۋ، قورعاۋ جۇمىسىمىزدى جالعاستىرامىز“، - دەدى سۇن جيە.
شارلاۋ، تەكسەرۋ جۇرگىزگەندە عانا، بولات رەليستەردىڭ بۇراندا جانە قاقپاقشالارىنىڭ بوساعان - بوساماعاندىعى، بولات رەليستەردە جارىلۋ، زياندالۋ بولعان - بولماعاندىعى سياقتى جاعدايلاردى دەر كەزىندە بايقاۋعا بولادى، سونداي - اق پويەز دوڭعالاقتارى مەن رەليستىڭ ۇيكەلىسىنەن پايدا بولعان تەمىر ۇگىندىلەرىن دەر كەزىندە سىپىرىپ تازالاپ، جول ايىرىعىنداعى، جول بولىگىندەگى ءتۇرلى حاۋىپسىزدىك كومەسكى قاتەرلەردى جويۋعا بولادى.
مۇنداي قىزمەت ءار كۇنى قايتالانىپ جاتادى، جىل بويى قۇمدى بوران ىشىندە قىزمەت ىستەيتىن شارلاۋشى، تەكسەرۋشى قىزمەتكەرلەردىڭ تەرىسى قاپ - قارا بولىپ، شىجىعان كۇننىڭ قاقتاۋى مەن قاقاعان قىستاعى ۇسكىرىك جەل ولاردىڭ جۇزىنە ءوز ىزدەرىن قالدىرعان.
”ءبىزدىڭ شارلاۋ، كۇتىمدەۋ سەحىمىزدا 90 - جىلداردىڭ تۋمالارى از ەمەس، مەن 90 - جىلداردىڭ تۋمالارىنىڭ اراسىندا جاسى ەڭ ۇلكەنىمىن. بۇل جەردە شارت - جاعداي جاپالى بولعانىمەن، ءار كۇنگى قىزمەتىمىز وتە ماعىنالى. قۇلشىنىسىمىز ارقىلى تەمىر جول رەليستەرىن اناعۇرلىم حاۋىپسىز ەتىپ، جولاۋشىلاردىڭ وتباسىنا امان جەتۋىنە جاعداي جاسايمىز، قانشالىق جاپالى بولسا دا ءبىز ەڭبەگىمىز تاتيدى دەپ ويلايمىز“، - دەدى سۇن جيە.
