ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما

　ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما

　　− شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 3 - ماجىلىسىندە 2020 - جىلى 1 - ايدىڭ 6 - كۇنى جاسالدى

اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتوراعاسى شوكىرات زاكىر

1 - ايدىڭ 6 - كۇنى شوكىرات زاكىر اۆتونوميالى رايوندىق 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 3 - ماجىلىسىندە ۇكىمەت قىزمەتىنەن بايانداما جاساۋدا. 

ۋاكىلدەر:

قازىر مەن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى اتىنان ماجىلىسكە قىزمەتتەن بايانداما جاسايمىن، قاراپ شىعۋلارىڭىزدى ءارى اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ جانە سىرتتاي قاتىناسقانداردىڭ پىكىر بەرۋىن وتىنەمىن.

　ءبىرىنشى، 2019 - جىلعى قىزمەتتەرگە كوز جىبەرگەندە

جۋىقتا عانا وتكەن 2019 - جىل شينجياڭنىڭ دامۋ تاريحىندا كەلەلى ماڭىزعا يە ءبىر جىل بولدى، ءبىز جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن جانە شينجياڭ بەيبىت ازات بولعاندىعىنىڭ 70 جىلدىعىن قارسى الدىق. ورنىقتىلىقتىڭ، دامۋدىڭ كۇردەلى جاعدايى مەن ماشاقاتتى مىندەت الدىندا، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، ءبىز شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايى مەن 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، پارتيانىڭ جاڭا داۋىردەگى شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ”1 + 3 + 3 + رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ“ قىزمەت ورنالاستىرۋىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەتىن كۇش سالا جاقسى ىستەدىك، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ۇزدىكسىز ورنىقتى بولۋىن جانە ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن ساقتادىق، ”13 - بەسجىلدىق“ جوباداعى نەگىزگى كورسەتكىشتەردىڭ قارقىنى مەجەدەگىمىزگە ساي كەلدى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرىپ شىعۋدا تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزدىك.

− ورنىقتىلىقتىڭ پايداسى ۇزدىكسىز جارىققا شىقتى. شينجياڭدى زاڭ بويىنشا جونگە سالۋدان، شينجياڭدى ىنتىماقتاستىرا ورنىقتىرۋدان، شينجياڭدى ۇزاق ۋاقىت گۇلدەندىرۋدەن جازباي، نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، كەشەندى شارالاردى تىڭعىلىقتى ىستەپ، جان - جاقتى شەشىم جاساپ، ۇستىنەن دە، تۇبىرىنەن دە وڭاپ، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن ۇزدىكسىز ساقتاپ، رەفورمالاۋعا، دامۋعا تاماشا ورتا ازىرلەندى. ورنىقتىلىقتىڭ پايداسىن ۇزدىكسىز كورىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ دامۋىن، اسىرەسە، ساياحات كاسىبىنىڭ تەز قارقىنمەن ارتۋىن ساقتاۋدى پارمەندى جەبەپ، بۇكىل رايونىمىز بويىنشا شەكارا ءىشى - سىرتىنان قابىلداعان ساياحاتشىلار تۇڭعىش رەت 200 ميلليون ادام - رەتتەن اسىپ، 209 ميلليون ادام - رەتكە جەتىپ، ساياحات كىرىسى 345 ميلليارد 265 ميلليون يۋان ورىندالىپ، جەكە - جەكە ％41.6 جانە ％40.4 ارتتى.

− ەكونوميكانىڭ دامۋى ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەدى. تۇتاس جىلدا وڭىرلىك ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنى ءبىر تريلليون 378 ميلليارد يۋان ورىندالىپ، بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن ％6 شاماسىندا ارتاتىندىعى، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجى بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىمەن سالىستىرعاندا 27.2 پايىزدىق قارقىنمەن ارتاتىندىعى، زور كولەمدى باجى كەمەيىپ، قاراجات تومەندەگەن جاعدايدا، ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ كىرىسى 157 ميلليارد 730 ميلليون يۋانعا جەتىپ، ％3 ارتاتىندىعى، قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسى ％6 شاماسىندا ارتاتىندىعى، يمپورت - ەكسپورت جالپى سوماسى ％30 شاماسىندا ارتاتىندىعى، تۇتاس قوعامنىڭ توك پايدالانۋ مولشەرى مەن تەمىر جول زات تاسىمال شاماسى جەكە - جەكە ％7 جانە ％22.1ارتاتىندىعى، قالا - قالاشىقتاردا تىركەلگەن جۇمىسسىزدار مولشەرى ％3.5، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسىنىڭ قىمباتتاۋى ％3 ىشىندە تىزگىندەلەتىندىگى، ەكونوميكالىق اينالىم ۇيلەسىمدى ارالىقتا بولاتىندىعى مەجەلەندى.

− كاسىپ قۇرىلىمى ۇزدىكسىز ساپالىلاندى. استىقتى، ماقتانى، مال شارۋاشىلىعىن، جەمىس - جيدەكتى ۋاكىل ەتكەن ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى ساپالىلانا دامىدى. ونەركاسىپ ەكونوميكاسى ورنىقتىلىق بارىسىندا جاقسارۋعا بەت الدى، جاڭا قوزعاۋشى قۋات ۇزبەي تۋىندادى، ستراتەگيالىق جاڭادان كوركەيگەن كاسىپتەر، جوعارى، جاڭا تەحنيكالى جاساۋ كاسىبىنىڭ ارتقان قۇنى جەكە - جەكە ％8.4 جانە ％11.4 ارتىپ، ادەتتەگى ونەركاسىپتىكىنەن كورنەكتى جوعارى بولدى. ەلەكتروندىق ساۋدانى، ساۋدا - زات اينالىمىن ءتۇيىن ەتكەن وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىبى جەدەل دامىدى، 3 - كاسىپتىڭ ەكونوميكاعا قوسقان ۇلەسى ％63.3 كە جەتتى.

− ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىنان ماڭىزدى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتتى. 2019 - جىلى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەردىڭ ەرەجەگە قايشى قارىزى بولماۋ، جاسىرىن قارىزدانۋدى اداقتاۋ مىندەتى تولىق ورىندالدى. فينانس كاسىبىندە جۇيەلىك حاۋىپ - قاتەردىڭ تۋىلۋىنىڭ ۇتىمدى تۇردە الدى الىندى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدان شەشۋشى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتىپ، 645 مىڭ ادام كەدەيلىكتەن ارىلىپ، 976 كەدەي قىستاق كەدەيلىكتەن شەگىندىرىلىپ، 12 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعى الىنىپ، كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ مولشەرى بىلتىرعى ％6.1تەن ％1.2كە تومەندەيتىندىگى مەجەلەندى. ەكولوگيالىق ورتا ساپاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، ءتۇيىندى قالالاردىڭ ورتاشا اشىق كۇن سالىستىرماسى بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن 1.5 پايىز جوعارىلادى، وزەندەردىڭ تازا سۋ ساپاسى بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن1.2 پايىز ارتتى، كولدەر مەن سۋ قويمالارىنىڭ ناشارV سۋى بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن 3.2 پايىز ازايدى، ەنەرگيا قۇراۋ مەن باستى لاس زاتتاردى شىعارۋ شاماسى جالعاستى تومەندەدى.

− رەفورمالاۋ، ەسىك اشۋ اناعۇرلىم تەرەڭدەدى. ورتالىق ورنالاستىرعان رەفورمانىڭ مىندەتى جاپپاي تياناقتانىپ، اۆتونوميالى رايون ورنالاستىرعان رەفورما قىزمەتى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورما، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتال جانە مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىن، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، ”بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ سياقتى ءتۇيىندى سالالار مەن شەشۋشى بۋىنداردىڭ رەفورماسىندا تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىك بولدى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەدى، ساۋدانى قارجىلاندىرۋعا قولايلىلىق جاساۋ دارەجەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى.

− تيجارات ساۋدا ورتاسى ۇزدىكسىز جاقساردى. زور كولەمدە باجىنى كەمەيتىپ، قاراجاتتى ىقشامداۋ اتقارىلىپ، بازار سۋبيەكتىنىڭ 26 ميلليارد 290 ميلليون يۋان باجىسى كەمەيتىلىپ، كەشىرىم ەتىلىپ، بازار سۋبيەكتىنىڭ ومىرشەڭدىگى مەن جاسامپازدىق قۋاتى ونان ارى جۇمىلدىرىلدى. تۇتاس رايونىمىز قارجىلاندىرعان نىسانداردىڭ، ءىس جۇزىندە، تياناقتانعان قارجىسى ％11.3 ارتتى، حالىقتىق قارجى 38 پايىزدىق قارقىنمەن ارتىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنىڭ ％36.2ىن يەلەدى، جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ ارتقان قۇنى ％6.3 مولايىپ، كولەمدەنگەن ورتاشا كاسىپورىنداردىڭ، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ تيجارات كىرىسى جەكە - جەكە ％14.3 جانە ％10.7 ارتتى، تۇتاس رايونىمىزداعى ءتۇرلى بازار سۋبيەكتىنىڭ جالپى سانى ءبىر ميلليون 863 مىڭعا جەتىپ، ％26 ارتتى.

− حالىق تۇرمىسى ۇزدىكسىز جاقساردى. قازىنالىق مەجە ەسەپتىڭ ％70تەن استامىن حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ مەن جاقسارتۋعا جۇمساۋعا تاباندى بولىپ، قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان جۇمىستانعاندار 480 مىڭ ادام ارتاتىندىعى، اۋىل - قىستاقتاعى ارتىق ەڭبەككۇشتەن 2 ميلليون 860 مىڭ ادام - رەت باسقا سالاعا ويىسىپ كاسىپتەنەتىندىگى، 4 ميلليون 194 مىڭ 600 ادام جەكە تابىس باجىسىنان الىناتىن قاراجات پەن باجىنى كەمەيتۋ، 866 مىڭ 900 ادام جەكە تابىس باجىسىنىڭ ارناۋلى ۇستەمە پايداسىن شىعارىپ تاستاۋ ساياساتىنان يگىلىكتەنەتىندىگى، قالا - اۋىل تۇرعىندارىنىڭ مەڭگەرۋىندەگى كىرىس جەكە - جەكە ％5.5، ％9 اينالاسىندا ارتاتىندىعى مەجەلەنىپ، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى ۇزدىكسىز ارتتى!

ءبىر جىلدان بەرى ءبىز، باستىسى، مىناداي قىزمەتتەردى ىستەدىك:

　　(1) قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ باياندى ورنىقتىلىعىن ساقتاۋعا كۇش سالدىق

پارتيا، ۇكىمەت، ارميا، ساقشى، بيڭتۋان، حالىق سەلبەسە، بىرلەسە ارەكەتكە كەلۋگە تاباندى بولىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستىق ارەكەتكە باتىل سوققى بەرۋ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتىن زاڭ بويىنشا ورىستەتۋگە تاباندى بولدىق. قارا كۇشتەردى الاستاۋ، سۇرقيا كۇشتەردى جويۋ ارناۋلى كۇرەسىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، قوعامدىق ورتانى تازارتتىق. قوعامدىق باسقارۋدى ۇزبەي جاڭالاپ، نەگىزگى ساتىنى وڭاۋدى كۇشەيتتىك. ”حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتىن ءۇرتىس، ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، بۇقارالىق قىزمەتتى تىڭعىلىقتى جاقسى ىستەپ، شينجياڭنىڭ جاڭا داۋىردەگى ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىن“ قالىپتاستىردىق. تۇتاس شينجياڭنىڭ جوعارىدان تومەن قاراي بىرگە قۇلشىنىس جاساۋىندا، قوعامنىڭ جالپى جاعدايى باياندى ورنىقتى بولىپ، جالعاستى 3 جىل زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك دەلوسى تۋىلماي، ءتۇرلى دەلولاردىڭ تۋىلۋى ءۇرتىس تومەندەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى ارتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىققا سەنىمى كورنەكتى كۇشەيدى.

　　(2) ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتتىك

اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى ىلگەرىلەتتىك. استىقتى ورنىقتىرۋدى، ماقتانى ساپالىلاندىرۋدى، مال شارۋاشىلىعىن جەبەۋدى، جەمىس - جيدەك كاسىبىن كۇشەيتۋدى، ەرەكشە كاسىپتەردى كوركەيتۋدى جالعاستى ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالانۋ اياق الىسىن تەزدەتىپ، اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىنىڭ نىق قاداممەن دامۋىن ىلگەرىلەتتىك. استىقتىڭ جالپى ءونىم مولشەرى 15 ميلليون 270 مىڭ توننا بولىپ، رايون ىشىندە تەپە - تەڭ بولىپ، ءسال ىركىندى قالدى؛ ماقتانىڭ جالپى ءونىم مولشەرى 5 ميلليون 2 مىڭ توننا بولىپ، بۇكىل ەلدىڭ ％84.9 ىنە جەتتى؛ مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ ساپاسى مەن ونىمدىلىگى بىردەي جوعارىلادى، افريكا شوشقا وباسى ۆيرۋسىنىڭ تارالۋ جاعدايىن ۇتىمدى تۇردە تىزگىندەدىك. سيىر، قوي، تاۋىق، ۇيرەك، قاز، قويان سياقتىلاردىڭ باعىمشىلىعى اقاۋسىز دامىپ، تۇتاس جىلداعى ەتتىڭ جالپى ءونىم مولشەرى ءبىر ميلليون 589 مىڭ 100 توننا بولىپ، ％2.2 ارتاتىنى مەجەلەندى؛ ورمان جەمىس - جيدەگى كاسىبىنىڭ ساپاسى كورنەكتى جوعارىلاپ، ونىمدىلىگى كورنەكتى ارتىپ، ورمان جەمىس - جيدەگىنىڭ ءونىم مولشەرى 7 ميلليون 865 مىڭ توننا بولىپ، ％2.3 ارتاتىنى مەجەلەندى. وڭىرلىك ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىندا تىڭ جارقىن ءتۇيىن جارىققا شىعىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالانۋ قوزعاۋشى كۇشى ۇزدىكسىز ارتتى. اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ بازار اشۋ ونىمدىلىگى كورنەكتى بولدى. وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ورمان جەمىس - جيدەك ونىمدەرى مەملەكەت قاقپاسىنان تۇڭعىش رەت توپ - توبىمەن شىعارىلىپ، شەتەلگە ساتىلدى. شينجياڭنىڭ ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن رايون ىشىنە دە، سىرتىنا دا ساتاتىن ”ەكى توراپ“ قۇرىلىسى جۇرگىزىلىپ، ”ءجۇز قالادا مىڭ دۇكەن اشۋ“ ينجەنەريالىق قۇرىلىسى جەدەل ىلگەرىلەدى، شينجياڭنان باسقا جەرلەردىڭ الەۋمەتتىك اۋماقتارىندا 3140 توتە ساتاتىن دۇكەن مەن ساۋدا سارايلارىنىڭ ەرەن بازار تەكشەسى قۇرىلدى، ورمان جەمىس - جيدەگى ونىمدەرىن بازارعا مىندەتتەپ ساتۋ ساياساتى ۇتىمدى تۇردە اتقارىلىپ، ءوندىرۋ - ساتۋدى ۇشتاستىرۋ ىركىلىسسىزدەندى. جوعارى ءونىمدى، سۋ ۇنەمدەپ سۋارۋ اۋدانى جاڭادان 2 ميلليون 270 مىڭ مۋ ارتتى. اۋىل شارۋاشىلىعىن جابدىقتاۋ مەن ماشينالاندىرۋ دەڭگەيى اناعۇرلىم جوعارىلاپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءۇرتىس دامۋى جەبەلدى.

ونەركاسىپتىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋىن ىلگەرىلەتتىك. ءتۇيىندى كاسىپتەر مەن ءتۇيىندى سالالاردىڭ ساۋداگەر شاقىرۋدى يگەرۋىن، وندىرىسكە قوسۋدى جەبەۋىن، اينالىمعا كەپىلدىك ەتۋىن قاداعالادىق. جاڭا كەزەكتى ءداستۇرلى كاسىپتەرگە كەلەلى تەحنيكالىق وزگەرىس ەنگىزۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، مۇناي، مۇناي حيميا، كرەمني نەگىزى، وزىق جابدىقتاۋ - جاساۋ سياقتى كاسىپتەردىڭ دامۋىن جەدەلدەتتىك، جاڭا ماتەريال، جاڭا ەنەرگيا، بيولوگيالىق ءدارى - دارمەك، ينفورماتسيا تەحنيكاسى سياقتى ستراتەگيالىق جاڭا كوركەيگەن كاسىپتەردى بەلسەنە جەتىلدىرىپ جانە دامىتىپ، توقىما، كيىم - كەشەك، ەلەكتر ونىمدەرىن قۇراستىرۋ، اياق كيىم، باس كيىم سياقتى ەڭبەك شوعىرلى كاسىپتەردى زور كۇشپەن دامىتىپ، اينالمالى ەكونوميكانىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتتىك. ءبىر توپ جوعارى، جاڭا تەحنيكالار نىساندارىن وندىرىسكە قوسىپ، ءىرى مۇناي الابى سياقتى ءبىر توپ كەلەلى ەنەرگيا نىساندارىنىڭ قۇرىلىسىن جەدەلدەتتىك. ونەركاسىپ ءوندىرىسى ورنىقتى قايتا ورلەپ، ءوندىرۋ - ساتۋدىڭ ۇشتاسۋى تاماشا بولدى، ونەركاسىپ ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتى جەدەل ارتىپ، تۇتاس جىلدا ونەركاسىپكە قوسىلعان قارجى ％9 ارتىپ، كولەمدەنگەن ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنى ％5 اينالاسىندا ارتاتىندىعى مەجەلەندى.

قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ جەدەل دامۋىن ىلگەرىلەتتىك. شينجياڭدى ساياحاتپەن گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، تۇتاس سالا بويىنشا ساياحاتتىڭ دامۋىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەت ساياحاتىنىڭ تەرەڭدەي توعىسۋىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ”ءۇش قيىن بولۋ، ءبىر ىركىلىسسىز بولماۋ“ سياقتى كىلتەڭ ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشتىك. قار - مۇز ساياحاتى، ءوز اۆتوكولىگىمەن ساياحاتتاۋ، تومەن كەڭىستىك ساياحاتى، دەمالىستا ساياحاتتاۋ، حالىقتىق قونالقى ساياحاتى سياقتىلاردى جەدەل دامىتتىق. پامير ساياحات رايونىن مەملەكەتتىك Ａ5 دارەجەلى كورىنىس رايونىنا كوتەردىك. ساۋدا، زات اينالىمى، ەلەكتروندىق ساۋدا، بالالاردى تاربيەلەپ، قارتتاردى كۇتىمدەۋ، مادەنيەت، دەنە تاربيە، سەرۋەندەپ كوڭىل اشۋ سياقتىلارعا قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىن زور كۇشپەن دامىتىپ، كەشكى ەكونوميكانىڭ دامۋىن جەبەپ، ساۋدا، زات اينالىمى ورتالىعى مەن زات اينالىمى باقشا رايونى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، توراپتا زات ساتىپ الۋ، كەشكى ەكونوميكا سياقتىلارداعى تۇتىنۋ جاڭا كاسىپ كۇيىنىڭ قاۋىرت دامۋىن جەدەلدەتىپ، جاسىل، زەيىندى تۇتىنۋدى تەز ارتتىردىق. اۋدان دارەجەلى ەلەكتروندىق ساۋدادان الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ ورتالىعى مەن زات اينالىمى، زات جەتكىزۋ ورتالىعىنان 47سىن، اۋىل - قىستاقتا ەلەكتروندىق ساۋدادان قىزمەت وتەۋ پۋنكت - تۇيىنىنەن 3000ىن قۇرىپ، جەرگىلىكتى ەلەكتروندىق ساۋدا كاسىپورنىن 1000نان استامعا دامىتتىق.

　　(3) كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن ءۇرتىس جاقسى جۇرگىزدىك

نازاردى اۋىر كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن ارىلتۋعا شوعىرلاندىرىپ، ”ەكىدەن تارىقتىرماۋ، ۇشپەن قامتاماسىز ەتۋ“دى ارقاۋ ەتىپ، ”جەتى ءبىر توپ“، ”ءۇش تەبىندى ارتتىرۋ“دى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، كەدەيلەردى ارناۋلى سۇيەمەلدەۋ، كاسىپ ارقىلى سۇيەمەلدەۋ، قوعام ارقىلى سۇيەمەلدەۋ، شينجياڭعا كومەكتەسۋ ارقىلى سۇيەمەلدەۋ سىندى كەدەيلەردى ”ءتورتتىڭ ءبىر تۇلعالانا“ سۇيەمەلدەۋ ۇلكەن جەلىسىن بەكەمدەدىك جانە دامىتتىق، كەدەيلەردى قازىنا ارقىلى سۇيەمەلدەۋگە جيىنى 37 ميلليارد 567 ميلليون يۋان قارجى ورنالاستىردىق. تۇتاس رايونىمىز بويىنشا 14 ايماق، وبلىس، قالا مەن 95 اۋدان، قالا، رايوندا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن قامال الۋدى قامتىعان ءىرى ساندى مالىمەت تەكشەسىن قۇرىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ وبيەكتىسىن دالمە - ءدال اۋقىمدىق باسقارىپ، قايتا كەدەيلەسكەن حالىق پەن جاڭادان كەدەيلەسكەن حالىقتى دەر كەزىندە كومەكتەسىپ سۇيەمەلدەدىك. ورتالىقتىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن قامال الۋدى ارناۋلى ارالاپ تەكسەرۋ، رەتتەۋ - وزگەرتۋ شارالارىن باتىل تياناقتاندىرىپ، بارلىق ماسەلەنىڭ تۇبەگەيلى وزگەرۋىنە، وزگەرىپ بولۋىنا جانە قايتالاماۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتىك. اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى مەن تۇرعىن ءۇي حاۋىپسىزدىگىندەگى ولقىلىقتى بار كۇشپەن تولىقتاپ، ”13 - بەسجىلدىق“ كەزىندە كەدەيلەردى باسقا جەرگە كوشىرىپ سۇيەمەلدەۋ قۇرىلىسى مىندەتىن ءبىر جىل بۇرىن ورىنداپ، 40 مىڭ 146 وتباسىن، 169 مىڭ 400 ادامدى جاڭا قونىسقا كوشىرىپ ورنالاستىردىق؛ اۋىل - قىستاقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن بەكەمدەۋ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن جەدەل اتقارىپ، 346 مىڭ كەدەي حالىقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن شەشتىك؛ حاۋىپتى ۇيلەردى وزگەرتۋ ينجەنەرياسىن زور كۇشپەن اتقارىپ، قالعان 9355 كەدەي وتباسىنا حاۋىپسىز تۇرعىن ءۇي سالىپ بەرىپ، كوشىرىپ ورنالاستىردىق، كەدەي حالىقتىڭ حاۋىپتى تۇرعىن ۇيدە تۇرۋ تاريحى تۇبەگەيلى اياقتادى!

　　(4) نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك

قارجىلاندىرۋدى، اسىرەسە، نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن ارتۋدى جەبەۋدىڭ ماڭىزدى تۇتقاسى ەتۋگە تاباندى بولىپ، شەشۋشى سالالار مەن ءالسىز بۋىنداردى قارجىلاندىرۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، قاتىناس، سۋ يگىلىگى، ەنەرگيا، حابارلاسۋ، قالا - قالاشىق سياقتى سالالاردىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتتىك. ءۇرىمجى جەر استى تەمىر جولىنىڭ 1 - ءنومىرلى جەلىسى، قارامايلى - شاۋەشەك تەمىر جولى، ءۇرىمجى - كۇيتۇن جانە داحۋاڭشان - ءۇرىمجى جوعارى قارقىندى تاس جولىن 8 اۆتوكولىك قاتار جۇرەتىن ەتىپ كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى، شىعىس جوڭعار - شىعىس جۇڭگو (ۋاننان) ±1100 كيلوۆولت ەرەكشە جوعارى كەرنەۋلى تۇراقتى ەلەكتر جەتكىزۋ ينجەنەرياسى، شەريا اۋدانىنىڭ نۇر سۋ قويماسى سياقتى ءبىر توپ ءتۇيىندى نىساندار سالىنىپ پايدالانۋعا بەرىلدى. ءۇرىمجى اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ قۇرىلىسى، كەريا اۋەجايى، ءۇرىمجى - لوپنۇر جوعارى قارقىندى تاس جولى، حوشۇت اۋدانى بەيسام سۋ قويماسى، تۇرپان - بايىنعولين - كۇشارⅡقايتىمدى 750 كيلوۆولتتىق ترانسفورماتور ينجەنەرياسى سياقتى ءبىر توپ ءتۇيىندى نىساندار قۇرىلىسى باستالدى. كورلا - گولمۋد تەمىر جولى، حوتان - چارقىلىق تەمىر جولى، شوڭسۇلاق سۋ قۇرىلىسى تورابى سياقتى سالىنىپ جاتقان ءبىر توپ ءتۇيىندى نىسانداردىڭ قۇرىلىسى جەدەلدەتىلدى. قۇلجا - اقسۋ تەمىر جولى سياقتى نىسانداردىڭ الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتتەرى بەلسەنە ىلگەرىلەتىلدى. قاشقار - قاراقاش جوعارى قارقىندى تاس جولىنىڭ، قارامايلى - شاۋەشەك تەمىر جولىنىڭ، سونداي - اق ءبىر توپ جاڭا اۋەجايلاردىڭ قۇرىلىسى ءبىتىپ، پايدالانۋعا بەرىلۋىنە بايلانىستى، تۇتاس رايونىمىزداعى بارلىق ايماق، وبلىس، قالالار جوعارى قارقىندى تاس جول داۋىرىنە قادام تاستادى، تەمىر جولدىڭ ءبىر - بىرىنە ۇلاسىپ، تۇتاستىرىلۋى ىسكە اسىرىلدى، 56 ايروپلان تارماق جەلىسى جاپپاي اشىلىپ، ”شينجياڭ ءىشىن اينالىپ، شينجياڭعا تەز كىرىپ - شىعۋ“ نىسانىندا كەلەلى ىلگەرىلەۋ بولدى! اسىرەسە، وسى ءبىر جىلدا 9 اۋەجاي ۇقساس ءبىر ۋاقىتتا قۇرىلىس باستادى، قۇرىلىس تەبىنى بۇرىن - سوڭدى بولماعان دارەجەگە جەتىپ، شينجياڭنىڭ اۋە قاتىناسىنىڭ دامۋىندا جاڭا جاعداي اشتى؛ تارىم ويپاتىن اينالعان مارالباسى - ياركەن، قاشقار - ياركەن، ياركەن - حوتان سياقتى جەرلەردىڭ 750 كيلوۆولتتىق ترانسفورماتور ينجەنەرياسى سالىنىپ پايدالانۋعا بەرىلدى، بۇل ينجەنەريا حوتان، قاشقار ايماقتارىنىڭ توكپەن قامداۋى جەتىسپەۋ جاعدايىن ۇتىمدى تۇردە شەشتى؛ ارتاش سۋ قۇرىلىس تورابىندا توسپا تيەگى ءتۇسىرىلىپ، سۋ ساقتالۋى ياركەن وزەنى ارناسىندا مىڭ جىل سۋ تارتىلۋ ماسەلەسىن تۇبەگەيلى شەشتى!

　　(5) رەفورمالاۋ، ەسىكتى ايقارا اشۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتتىك

ءتۇيىندى سالالاردىڭ رەفورماسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك. قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ”ءۇشتى ازايتۋ، ءبىردى تومەندەتۋ، ءبىردى تولىقتاۋ“دى جالعاستى ىلگەرىلەتىپ، ءوندىرىس قۋاتىن ازايتۋدىڭ ناتيجەسىن بەكەمدەپ، كاسىپورىنداردىڭ ەنەرگيا جۇمساۋ، زات اينالىمى، تۇزىمدىك ساۋدا سياقتىلاردىڭ وزىندىك قۇنىن تومەندەتتىك. ”بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، 94 اكىمشىلىك ىستەر رەفورماسىن جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، تيجارات ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋعا قاتىستى 10 ءىرى ارەكەت جوباسىن دەن قويا تياناقتاندىرىپ، ”26 كۋالىكتى بىرىكتىرۋ“دى جولعا قويىپ، كاسىپورىن قۇرۋ كۋالىگى، قۇرىلىس جۇرگىزۋ رۇقسات كۋالىگى، ەلەكتر پايدالانۋ كۋالىگى، مۇلىك ۇقىعىن تىركەۋ كۋالىگى، ونەركاسىپ ونىمدەرىن ءوندىرۋ رۇقسات كۋالىگى سياقتىلاردى ءبىتىرىپ بەرۋ ۋاقىتىن كورنەكتى تۇردە قىسقارتتىق. اۆتونوميالى رايوننىڭ ءبىر تۇلعالانعان جەلىدە اكىمشىلىك ىستەردى ءبىتىرۋ تەكشەسىن رەسمي ىسكە قوسىپ، اكىمشىلىك ىستەردە قىزمەت وتەۋدىڭ تۇتاس بارىسىن توراپتا ءبىتىرۋدى جۇزەگە اسىردىق. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتال جانە مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىن رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتالدى باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزمىن بىرتىندەپ كەمەلدەندىرىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتال قارجىسىن اينالىمعا سالۋ سىناق ءتۇيىنىن بىرتىندەپ ىلگەرىلەتىپ، ”ۇشپەن قامداۋدى، ءبىر كاسىپتى“ وتكەرىپ بەرۋدى نەگىزىنەن ورىندادىق. شينجياڭ قاتىناس قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋ، سۋ قۇرىلىسىن قارجىلاندىرۋ، ساياحات كاسىبىن قارجىلاندىرۋ، گەولوگيالىق كەن ونىمدەرى توبى سياقتى مەملەكەت مەنشىگىندەگى ءبىر توپ كاسىپورىندار توبىن ۇيىمداستىرىپ قۇرۋ مىندەتىن ورىندادىق، ارالاسپا مەنشىك ءتۇزىمى رەفورماسىن بەلسەندى، ورنىقتى ىلگەرىلەتتىك. حالىق باسقارۋىنداعى شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىنا زور كۇشپەن قولداۋ كورسەتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ بازارعا تەڭ تۇرعىدا كىرۋىنە رۇقسات ەتۋ ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، قوعامدىق كاپيتالدى قاتىناس، سۋ قۇرىلىسى سياقتى 13 ءتۇيىندى سالانىڭ 46 نىسانىنا اشىق ۇستادىق. ۇكىمەت تاراۋلارىنىڭ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا كەشەۋىلدەتكەن 18 ميلليارد 330 ميلليون يۋان قارىز اقشاسىن اداقتادىق. اۋىل - قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ مۇلىك ۇقىعى ءتۇزىمى رەفورماسىن، كوللەكتيۆ ورمان ۇقىعى ءتۇزىمى رەفورماسىن، ەگىن شارۋاشىلىق سۋ اقىسى كەشەندى رەفورماسىن، ءبيدايدى ساتىپ الىپ، قامبادا ساقتاۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن، ماقتاعا نىسانالى باعا قويۋ رەفورماسىن، كەشەندى اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ رەفورماسىن، تاس جولدا اقى الۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن، ەلەكتر ءتۇزىلىسى رەفورماسىن، دارەجەگە ءبولىپ ەمدەۋ ءتۇزىمى مەن ۇكىمەت باسقارۋىنداعى شيپاحانالاردىڭ كەشەندى رەفورماسىن تەرەڭدەتتىك. باعانى بازارلاندىرۋ رەفورماسىنىڭ بويلىق تەرەڭدەۋىن ىلگەرىلەتتىك.

جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك. ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق ساۋدا رايونى، كەڭىستىك ەكونوميكادان ۇلگى كورسەتۋ رايونى، باجىسى كەشەندى قورعالاتىن رايون قۇرىلىستارىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتتىك، قۇرلىق ساۋدا رايونىنىڭ ”زات توپتاۋ، باقشا قۇرۋ، كاسىپتەردى شوعىرلاندىرۋ“ قۋاتى ۇزبەي جوعارىلادى. شينجياڭ جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى 1102 رەت قاتىناپ، بىلتىرعى ۇقساس مەزگىلدەگىدەن ％10 ارتتى. شينجياڭ جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ ”زاتتى شوعىرلى قوراپتاپ، شوعىرلى تاسۋ“ ۇلگىسى بۇكىل ەلگە ەلىكتەمەلى جالپىلاستىرىلدى. قورعاس، قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، كاسىپتەردى شوعىرلاندىرۋ قۋاتى ورنىقتى جوعارىلادى. ”بەس ءىرى ورتالىق“ قۇرىلىسىندا تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىك بولىپ، شەكارا وتكەل ەكونوميكالىق بەلدەۋى قۇرىلىسىندا تىڭ قادام تاستالدى. كەدەننەن وتۋگە قولايلىلىق جاساۋ ورەسى اناعۇرلىم جوعارىلاپ، ەكسپورت تاۋارلارىنىڭ كەدەننەن ءوتۋ ۋاقىتى بۇكىل ەلدىڭ ۇقساس ۋاقىتىمەن سالىستىرعاندا 3.69 ساعات تەزدەدى.

جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ تاجىريبە رايونى مەن ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى مەملەكەتتىك دەربەس جاڭالىق اشۋ جاڭا سىناق رايونىن دانەكەر ەتە وتىرىپ، عىلىم - تەحنيكادان جاڭالىق اشاتىن 20 سىناق ءتۇيىنىن ورىستەتىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىن جەبەدىك. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ جاعالاۋىنداعى ەلدەرمەن ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگى تەرەڭدەگەندىكتەن، حالىقارالىق ءوندىرىس قۋاتى سەلبەستىگىندە جاڭا ونىمدىلىككە قول جەتتى. ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋ قىزمەت تەبىنىن اناعۇرلىم ارتتىرىپ، شىعىس بولىك تەڭىز جاعالاۋىنداعى دامىعان رايونداردىڭ كاسىپتەردى كوشىرۋىن ىرىقتى تۇردە قابىلداپ، ءتۇرلى تيپتەگى كاسىپورىنداردى شينجياڭعا كەلىپ جاڭادان كوركەيگەن كاسىپتەردى قارجىلاندىرۋعا باۋرادىق جانە ولاردى قولدادىق، رايون سىرتىنان ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋدەن 3475 نىساندى تياناقتاندىرىپ، رايون سىرتىنان 344 ميلليارد 380 ميلليون يۋان قارجى ەنگىزدىك.

　　(6) كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك

جاسىل دامۋعا تاباندى بولىپ، ”ءۇش جوعارى“ نىسانداردىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قاتاڭ تەجەپ، ەنەرگيا، كەن ونىمدەرى بايلىعىن اشۋدى اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى ”ءبىر قولدى“ قاراپ بەكىتۋ ءتۇزىمىن قاتاڭ اتقارىپ، وزەن باستىعى، كول باستىعى تۇزىمدەرىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمىن، كەڭىستىكتىڭ پايدالانىلۋىن باسقارۋ ءتۇزىمىن، سۋ كوزىن باسقارۋ ءتۇزىمىن اتقارىپ، ەكولوگيا قىزىل سىزىعىن باتىل ساقتادىق. اشىق اسپان، ءمولدىر سۋ، تازا توپىراق، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىستانۋ ورتاسىن وڭاۋ سىندى ءتورت نىشاندىق شايقاستى بار كۇشپەن ويداعىداي جۇرگىزىپ، ”ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى“، ”كۇيتۇن - مايتاۋ - شيحۋ“ وڭىرلەرىنىڭ اتموسفەرا لاستانۋىن وڭاۋدان قامال الۋ تەبىنىن ۇزبەي ارتتىرىپ، قالالاردىڭ قارا، لاس سۋ ايدىنىن وڭاۋدان قامال الۋ مەن قالا - قالاشىقتاردىڭ لاس سۋىن ءبىر جاقتى ەتۋدە ”ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ“دى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتتىك، ىلە دارياسى اعارىنىڭ سۋ ورتاسىن جان - جاقتى جونگە سالۋدىڭ ناتيجەسى كورنەكتى بولدى. ايماق دارەجەلىدەن جوعارى قالالاردا تۇرمىس قوقسىعىن تۇرگە ايىرىپ ءبىر جاقتى ەتۋدى جاپپاي ورىستەتىپ، ”مىڭ قىستاقتا ۇلگى كورسەتۋ، ون مىڭ قىستاقتى وڭاۋ“ ينجەنەرياسىن جاپپاي اتقاردىق، 7532 قىستاقتا تۇرمىس قوقسىعىن شوعىرلى جيناپ ءبىر جاقتى ەتۋ جۇزەگە استى، 1600 قىستاقتا اۋىل - قىستاق تۇرمىس لاس سۋىن ءبىر جاقتى ەتۋ قۇرىلعىلارى سالىندى نەمەسە قالا - قالاشىق لاس سۋى قۇبىرىنا قۇيۋ تورابى قۇرىلدى، جالپى ءبىر ميلليون 636 مىڭ 500 دارەتحانا سالىنىپ، جالپىلاسۋ مولشەرى ％50.02كە جەتتى. تابيعي ورماندى، ءتۇيىندى ىقتاسىن ورماندى، جايلىمدى قالپىنا كەلتىرۋ، ەگىستىكتەن ورماندى، ءشوپتى قالپىنا كەلتىرۋ سياقتى ەكولوگيانى قورعاپ، قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىن جالعاستى اتقارىپ، جايلىم ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىرۋ - وڭاۋ قىزمەتىن جاپپاي باستادىق، ەرتىس وزەنى اعارىنداعى بۇلاقتاردىڭ، ورماندى ءوڭىردىڭ، سۋ وسىمدىكتەرىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ - قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسى سىناق ءتۇيىنى نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتتىك، 2 ميلليون 142 مىڭ مۋ ورمان ەگىپ، قۇمايتتانعان 5 ميلليون 248 مىڭ 900 مۋ جەردى وڭاۋ مىندەتىن ورىندادىق. اۆتونوميالى رايوننىڭ وڭىرلىك كەڭىستىگىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن باعالاۋدى جاپپاي ورىستەتىپ، ”ءۇش شەك، ءبىر تىزىمدىك“تى قۇراستىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ەكىنشى رەت لاستاۋ قاينارىن جاپپاي تەكسەرۋ قىزمەتىن ءتارتىپتى ىلگەرىلەتتىك. ورتالىقتىڭ قورشاعان ورتانى باقىلاۋ - تەكسەرۋ گرۋپپاسى ورتاعا قويعان 113 تۇزەتۋ - وزگەرتۋ مىندەتىن تياناقتاندىرۋدى جالعاستى ويداعىداي يگەرىپ، مۇنىڭ 75ىن ورىندادىق. ”قۇرىلىس ءۇي“ ماسەلەسىن ارناۋلى اداقتاۋ - وڭاۋ مىندەتىن ورىنداۋدان كەزەڭدىك تابىسقا قول جەتكىزدىك.

　　(7) قازىنانىڭ، فينانستىڭ تىرەكتىك رولىن شىنايى ساۋلەلەندىردىك

جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ زايوم تاراتۋىن تۇتاس رايونىمىزداعى ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەردىڭ قارىزىن قايتارۋدىڭ بىردەن - ءبىر زاڭدى جولى ەتۋدە تاباندى بولىپ، جاسىرىن قارىزدى جاڭادان كوبەيتۋ ارقىلى جاڭادان نىسان ارتتىرۋدى، تىڭنان جايمالاۋدى قاتاڭ تىزگىندەپ، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەردىڭ جاسىرىن قارىزىنىڭ ارتۋ مولشەرىن باتىل تەجەدىك. باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى ازايتۋ الا كەلگەن كىرىس - شىعىستى تەڭەستىرۋ قىسىمىنا بەلسەنە توتەپ بەرىپ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ زايومىنان 103 ميلليارد 800 ميلليون يۋان تاراتىپ، ونى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ، نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى سياقتى ءتۇيىندى سالالارعا، ءالسىز بۋىندارعا جۇمسادىق. قازىنالىق كىرىس كوزىن اشۋ تەبىنىن ۇدەتىپ، قازىنا قاينارىن مولىنان جەتىلدىرىپ، ساقتالعان قارجىنى جانداندىرىپ، ادەتتەگى قارجى شىعىسىن بارىنشا قىسا ۇستاپ، ەڭبەكاقىنى، قارجى اينالىمىن، نەگىزگى حالىق تۇرمىسىن، ورنىقتىلىق شىعىسىن قامتاماسىزداندىرۋدى بارىنشا تياناقتاندىرىپ، قازىنانىڭ تىرەك بولۋ، قامتاماسىز ەتۋ رولىن ايتارلىقتاي ارتتىردىق. فينانس حاۋىپ - قاتەرىن الدىن الا ساقتاندىرىپ تىزگىندەۋ مەن ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەت مەحانيزمىن ورناتىپ، بانكە كاسىبىنىڭ اينالىسىن جالپى تۇلعالىق جاقتان ورنىقتىرىپ، كاپيتال بازارى حاۋىپ - قاتەرىن نەگىزىنەن مەڭگەردىك، ينتەرنەتتىك فينانس حاۋىپ - قاتەرىن ۇتىمدى تۇردە تىزگىندەپ، زاڭسىز قارجى توپتاپ ساقتاۋ حاۋىپ - قاتەرىن ورنىقتى شەشتىك. فينانس قۇرىلىمدارىن تۇلعالىق شارۋاشىلىققا امانات - قارىز بەرىپ قولداۋىن ارتتىرۋعا جەتەكتەپ، رايونىمىزداعى ءتۇرلى كاسىپورىنداردىڭ كاپيتال بازارىنان پايدالانىپ تىكە قارجى قۇراۋىنا شابىت بەرىپ، تۇلعالىق شارۋاشىلىقتىڭ قۋاتىن ۇزدىكسىز ارتتىرۋعا فينانستىق قىزمەت وتەدىك. فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ شەتەل اقشاسىن امانات قويۋدان قالدىق سوماسى ％3.2، ءتۇرلى قارىز اقشا قالدىق سوماسى ％8.6 ارتتى، مۇندا شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارىز اقشا قالدىق سوماسى ％17.6 ارتتى. تۇتاس رايونىمىزدا 55 كاسىپورىنＡ جارناسىن بازارعا شىعارىپ، باتىس سولتۇستىكتەگى 5 ولكە بويىنشا ءبىرىنشى ورىنعا شىقتى.

　　(8) حالىق تۇرمىسىن كۇش سالا قامتاماسىز ەتتىك جانە جاقسارتتىق

جۇمىستاندىرۋ ارناسىن ءتۇرلى شارا قولدانىپ كەڭەيتتىك. ”جۇمىستاندىرۋدى ورنىقتىرۋ“ ساياساتىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، نازاردى ءتۇيىندى توپتار مەن اۋىر كەدەي رايوندارعا شوعىرلاندىرىپ، قالا، اۋىلدارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردى باسقا سالاعا ويىستىرىپ جۇمىسقا ورنالاستىردىق، جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى جۇمىستاندىرۋدى، قوسىننان قايتقان اسكەريلەردى جۇمىستاندىرۋدى، قيىنشىلىعى بار توپتاردى جۇمىستاندىرۋدى كۇش سالا ويداعىداي يگەرىپ، جۇمىستانىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋدى كوپ ارنالارمەن جەبەدىك. اۆتونوميالى رايونىمىزعا قاراستى جوعارى مەكتەپتەردەن بيىل وقۋ بىتىرەتىن وقۋشىلاردىڭ جۇمىستانۋ مولشەرى ％90تەن استى، وڭتۇستىك شينجياڭداعى كەدەي وتباسىلارىنىڭ 100 مىڭ ەڭبەككۇشىن 3 جىلدا باسقا سالاعا ويىستىرىپ جۇمىستاندىرۋ جوسپارىن ءبىر جىل بۇرىن ورىنداپ، بىردە - ءبىر ادامى جۇمىستانباعان وتباسىلارىنىڭ جاعدايىن 24 ساعاتتا اداقتاپ، ءاربىر وتباسىنان، كەم دەگەندە، ەڭبەك قۋاتىنا يە ءبىر ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىردىق!

وقۋ - اعارتۋ ىستەرىن الدىمەن دامىتتىق. مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋمەن وقىتۋدى جۇرگىزدىك، وقۋ الدىنداعى تاربيەنىڭ دامۋ جەتىستىگىن بەكەمدەدىك، وقۋ الدىنداعى تاربيە الۋ مولشەرى ％95.95كە جەتتى. قالا، اۋىلدارداعى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ ءبىر تۇلعالانا دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، باستاۋىش مەكتەپتەردەگى وقۋ جاسىنداعى بالالاردىڭ وقۋعا ءتۇسۋ مولشەرى ％99.9كە جەتىپ، 9 جىلدىق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ بەكەمدەلۋ مولشەرى ％95تەن استى. كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ رەفورماسىنىڭ دامۋىن زور كۇشپەن جەبەپ، ”قوس اتاق، قوس ساپا تيبى“ندەگى وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ءوندىرىس پەن وقىتۋ توعىسۋدى، مەكتەپ پەن كاسىپورىن سەلبەسۋدى تەرەڭدەتىپ، ءوندىرىس پەن وقىتۋ توعىسۋدان ۇلگى كورسەتۋ رايونىن قۇرۋ جاعىن ىزدەستىردىك. جوعارى وقۋ - اعارتۋدىڭ مازمۇندىق دامۋىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، وڭىرلىك كاسىپتەردىڭ دامۋىمەن سايكەسكەن ءپان، ماماندىق جۇيەسىن بەلسەنە قۇرىپ، دارىندىلاردى باۋلۋ ساپاسىن كۇش سالا جوعارىلاتتىق. جوعارى مەكتەپتەر مەن جوعارى دارەجەلى عىلىم - تەحنيكالىق مەكتەپتەر قۇرىلىمىنىڭ ورنالاسۋىن ساپالىلاندىردىق، شينجياڭ جاراتىلىستىق عىلىمدار شۋەيۋانى ماڭدايشالىق ءىلىپ قۇرىلدى، شينجياڭ عىلىم - تەحنيكا شۋەيۋانىنىڭ قۇرىلىمىن وزگەرتىپ قۇرۋ بەكىتۋدەن ءوتتى، حوتان شىفان مەكتەبىن، ۇيعۇر ەمشىلىگى مەكتەبىن بىرلەستىرىپ، تولىق كۋرسىعا كوتەرۋ جەدەل ىلگەرىلەتىلدى، جاڭادان 4 جوعارى دارەجەلى عىلىم - تەحنيكالىق مەكتەپ قۇرىلدى، تيانشان كاسىپتىك تەحنيكالىق شۋەيۋانى مەملەكەتتىك حالىق باسقارۋىنداعى تولىق كۋرس ورەسىندەگى كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋ سىناق مەكتەبىنە ەنگىزىلدى. وقىتۋشىلاردىڭ قۇرىلىمدىق، كەزەڭدىك، وڭىرلىك كەمشىل بولۋ ماسەلەسىن بىرتىندەپ شەشتىك. وقۋ - اعارتۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ ساياساتىن تياناقتاندىرىپ، وتباسىندا قيىنشىلىعى بار وقۋشىلاردىڭ ”كومەكتەسۋگە تيىستىلەرىنە مۇمكىندىگىنشە كومەكتەسۋ“دى جۇزەگە اسىردىق.

ەمدەۋ ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتتىك. اۋدان دارەجەلى جانە اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى شيپاحانالاردا الىس ارالىقتان ەمدەۋدىڭ جاپپاي قامتىمىن جۇزەگە اسىردىق، اۋىل - قالاشىق ەمحانالارى مەن الەۋمەتتىك اۋماقتا دەنساۋلىق ساقتاۋعا قىزمەت وتەۋ ورتالىقتارىندا الىس ارالىقتان ەمدەۋدىڭ جاپپاي قامتىمىن ％70كە جەتكىزىپ، اۋدان وڭىرىندەگى شيپاحانالاردا بىرگە ەمدەۋ جۇيەسىنىڭ جاپپاي قامتىمىن جۇزەگە اسىردىق. اۋىل، قالاشىق، قىستاق ەمحانالارىن ولشەمدەندىرىپ قۇرۋ ％100كە جەتتى. شينجياڭ بالالار شيپاحاناسى مەملەكەت كولەمىندەگى ەمدەۋ ورتالىق قۇرىلىسى نىسانى ەتىپ تۇراقتاندىرىلدى.

جالپى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋدى جالعاستى اتقارىپ، سالماقتى اۋرۋلاردى، سوزىلمالى اۋرۋلاردى تۇرگە ايىرىپ قۇتقارۋ - ەمدەۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتىك، جالپى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋ ارقىلى تۇتاس رايونىمىزداعى 15 جاستان جوعارى توپتارعا وكپە تۋبەركۋلەز اۋرۋىن باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، شينجياڭدا تۋبەركۋلەز اۋرۋىنا شالدىعۋ مولشەرىن بۇكىل ەلدىڭ ورتاشا ورەسىنە تۇسىردىك. بۇقارانىڭ اۋرۋ كورسەتۋى قيىن، قىمبات بولۋ ماسەلەسىن شەشىپ، تۇتاس رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاق نوپوسىنداعىلاردى تۇرعان رايونىندا سەلبەسىپ ەمدەلۋ شيپاحانالارىنا جاتقىزىپ ەمدەپ، الدىمەن ەمدەلىپ، سوڭىنان قاراجات تاپسىرۋ مەن ءبىر پۋنكت ۇلگىسىندە ەسەپ جابۋدى ىسكە اسىردىق. جوسپارلى تۋىتقا قىزمەت وتەۋ مەن ونى باسقارۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىردىك.

قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىردىك. جالپى حالىقتىڭ قامتاماسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ جوسپارىن اتقاردىق. ”نەگىزگى ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ، سالماقتى اۋرۋلاردى قامسىزداندىرۋ، ەمدەلۋگە كومەك بەرۋ“ سىندى ءۇشتى قامتاماسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، قامسىزداندىرۋعا قاتىناسۋ مولشەرىن ％95تەن جوعارى دەڭگەيدە ساقتادىق. قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، قامتاماسىزداندىرىلۋعا تيىستىلەرىن تۇگەل قامتاماسىزداندىردىق. الەۋمەتتىك كومەك جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، كومەك بەرۋ ولشەمى مەن دالمە - ءدال كومەك بەرۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتىق. ”بەستە قامتاماسىزداندىرۋ“دى قالايتىن قارتتاردىڭ شوعىرلى كۇتىمگە الىنۋ مولشەرىن ％90كە، جەتىم بالالاردىڭ شوعىرلى باعىمعا الىنۋ مولشەرىن ％92.9كە جەتكىزدىك. مۇگەدەكتەرگە ”ەكى قوسىمشا قاراجات ءتۇزىمىن“ جاپپاي تياناقتاندىردىق.

حالىققا مادەنيەت ارقىلى تيىمدىلىك جەتكىزۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتتىك. الەۋمەتتىك مادەنيەت ارقىلى قىزمەت وتەۋدىڭ رولى ۇزبەي جوعارىلاپ، اۋدان، اۋىل ەكى دارەجەلى الەۋمەتتىك مادەنيەت الاڭى، سارايى (پۋنكتى) جاپپاي قامتىلدى جانە تۇتاس شينجياڭنىڭ كەدەي رايوندارىندا مادەنيەت ارقىلى كەشەندى قىزمەت وتەۋدىڭ قىستاق دارەجەلى ورتالىقتارى جاپپاي قامتىلدى. مادەنيەت جابدىقتارىن، مادەنيەت ونىمدەرىن، ادەبيەت - كوركەمونەر نومىرلەرىن نەگىزگى ساتىعا جەتكىزۋ قيمىلىن كەڭ كولەمدە ورىستەتىپ، حالىققا مادەنيەت ارقىلى تيىمدىلىك جەتكىزۋ نومىرلەرىنەن 1000 رەتتەن استام قويىلدى، ءار دارەجەلى ”ءتورت ساراي، ءبىر پۋنكت“ تەگىن اشىق ۇستالىپ، ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسى ۇزدىكسىز بايىدى. ادەبيەت - كوركەمونەر جاسامپازدىعى ۇزبەي جاڭارىپ، ۇلتتاردىڭ جانە شەكارا رايوننىڭ تۇرمىسىن بەينەلەيتىن ءبىر توپ ۇزدىك مادەنيەت تۋىندىلارى جارىققا شىقتى. «شىعانداعان مالشى ءانى» مەملەكەتتىك رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسى بويىنشا ”بەس ءبىر ينجەنەريا سيلىعىن“ الدى.

بۇقارانىڭ تۇرمىسىن زور كۇشپەن جاقسارتتىق. قالا - قالاشىقتاردا قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى تۇرعىن ۇيدەن 197 مىڭ 900ىن سالدىق، مۇنىڭ ىشىندە الەۋمەتتىك جالعا بەرىلەتىن ءۇي 50 مىڭ 900، اۋىل - قىستاقتا بەيقۇت ءۇي قۇرىلىسىنان 200 مىڭ 200 تۇرعىن ءۇي سالدىق. وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستا كومىردى ەلەكترگە اينالدىرۋ ارقىلى تۇرعىندارعا توكپەن جىلۋ جەتكىزۋدىڭ (ءبىرىنشى مەرزىمدىك) ينجەنەرياسىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، 316 مىڭ وتباسىنا توكپەن جىلۋ جەتكىزۋ مىندەتىن ورىندادىق. كومىر - ەلەكتر، مۇناي - گاز تاسۋ سياقتى ءتۇيىندى فاكتورلاردى قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتىن بارىنشا كۇشەيتتىك.

بارلىق اكىمشىلىك قىستاقتارعا ماي جول، جولاۋشى اۆتوكولىك، ەنەرگەتيكالىق توك، وپتيكالىق تالشىقتى كەڭ ارنالى توراپ جەتكىزدىك. ءۇرىمجىنىڭ كونە رايوندارىن وزگەرتۋدە وراسان زور ونىمدىلىككە جەتىپ، ميلليونعا جۋىق تۇرعىننىڭ شارت - جاعدايى بارىنشا جاقساردى؛ اۋىل - قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىندە ايتارلىقتاي وزگەرىس بولىپ، ءار ۇلت بۇقاراسى وسى زامانعى وركەنيەتتى تۇرمىسقا نىق قادام تاستادى.

حالىققا حاۋىپسىزدىك ارقىلى تيىمدىلىك جەتكىزۋ تەبىنىن ارتتىردىق. تابيعي اپاتتاردان ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتى جەڭىلدەتۋ، اپاتتان قۇتقارۋ، شۇعىل جاعدايدى ءبىر جاقتى ەتۋ مەن جالپىلىق قۇتقارۋ - كومەك بەرۋ قۋاتىن جوعارىلاتتىق، 1200 كۇن اۋىر ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى شىرعالاڭى تۋىلمادى. ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ مەن ساپانى تەحنيكالىق باقىلاۋ تەبىنىن ارتتىردىق، ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك ءوندىرىسى مەن تيجارات حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جالعان، جارامسىز ونىمدەردى زاڭعا قايشى ءوندىرۋ ارەكەتتەرىنە قاتاڭ سوققى بەرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ دەنساۋلىعى مەن ءومىرىن، مال - مۇلىك حاۋىپسىزدىگىن بار كۇشپەن قورعادىق.

　　(9) ۇلتتار ىنتىماعىن، ءدىن جاراسىمدىلىعىن جەبەدىك

ۇلتتار ىنتىماعىن نىعايتتىق جانە دامىتتىق. پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، تەڭ، ىنتىماقتى، قارايلاسىمدى، جاراسىمدى سوتسياليستىك ۇلت قاتىناسىن نىعايتتىق جانە دامىتتىق. ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بويىنشا دوستاسۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ بىرگە قونىستانۋىنا، بىرگە ۇيرەنۋىنە، بىرگە ىستەۋىنە، بىرگە كوڭىلدى وتۋىنە قوعامدىق شارت - جاعداي جاراتىپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەدىك. جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى تاربيەسى مەن ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىندا وزات ورىن قۇرۋ قيمىلىن كەڭ كولەمدى ورىستەتىپ، ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىن ”ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋ“ يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، ”بەستى شىنايى مويىنداۋ“دى كۇشەيتىپ، اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسىپ، وتاننىڭ شەكاراسىن بىرگە قورعاپ، تاماشا تۇرمىس جاراتۋعا جەتەكتەدىك.

ءدىن قىزمەتىن مۇقيات جاقسى ىستەدىك. پارتيانىڭ ءدىن قىزمەتى جونىندەگى نەگىزگى باعىتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، زاڭدىلارىن قورعاپ، زاڭسىزدارىن تەجەپ، ۇشقارىلىقتى اۋىزدىقتاپ، سىنالاپ كىرۋگە قارسى تۇرىپ، قىلمىسقا سوققى بەرىپ، ءدىن ىستەرىن زاڭ بويىنشا باسقارىپ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ قالىپتى ءدىن قاجەتى مەن قالىپتى ءدىني قيمىلىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، مەشىتتەرگە، ءدىني قايراتكەرلەرگە، ءدىني قيمىلدارعا جانە دىنگە سەنەتىن بۇقاراعا قىزمەت وتەۋدى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردىڭ رولىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ءدىندى سوتسياليستىك قوعامعا ۇيلەسۋگە جەبەدىك.

ۋاكىلدەر! بيڭتۋان اۆتونوميالى رايوننىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولىگى، بيڭتۋاننىڭ دامۋىن قولداۋ ۇكىمەتتىڭ باس تارتۋعا بولمايتىن جاۋاپكەرشىلىگى، ءبىز بيڭتۋاننىڭ ورنىقتىلىقتى قورعاپ، شەكارانى كۇزەتۋدە ۇستىنە العان اناعۇرلىم ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىگىن بار كۇشپەن قولداپ، اناعۇرلىم زور رولىن ساۋلەلەندىردىك. بيڭتۋاننىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، ءتۇرلى اكىمشىلىك فۋنكتسيانى زاڭ بويىنشا جۇرگىزۋىن قولدادىق. بيڭتۋاننىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنا قاتىناسۋىن قولدادىق، بيڭتۋاننىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، وڭتۇستىككە قاراي دامۋىن قولدادىق. بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعام، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، كادرلار مەن دارىندىلاردى اۋىستىرۋ، ۇلتتار ىنتىماعى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ سياقتى جاقتارداعى توعىسۋىن ىلگەرىلەتتىك.

ۋاكىلدەر! شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋگە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جانە بۇكىل ەل حالقىنىڭ شينجياڭعا دەگەن ەرەكشە قامقورلىعى مەن شىنايى ءۇمىتى ارتىلعان. ءبىز مەملەكەتتىك 7 - رەتكى شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ قىزمەتى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، نەگىزگى تۇلعالىق رولىمىزدى تولىق ساۋلەلەندىرىپ، قىزمەتتىڭ ۇلاسپالىلىعى مەن تياناقتانۋىن كۇشەيتتىك، 19 ولكە، قالا شينجياڭعا كومەككە 18 ميلليارد 819 ميلليون يۋان قازىنالىق قارجى جۇمساپ، شينجياڭعا كومەكتەسۋ نىسانىنان 1935ىن اتقاردى، شينجياڭعا كومەكتەسۋ قارجىسىنىڭ حالىق تۇرمىسى سالاسى مەن اۋدان جانە اۋدان دارەجەلىدەن تومەن نەگىزگى ساتىعا جۇمسالىم سالىستىرماسى ％80تەن استى، شينجياڭعا كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ 820 اۋىل - قالاشىعى (قىستاق) كومەك قابىلداعان جەردەگى 774 اۋىل - قالاشىقپەن (قىستاق) كەدەيلەردى جۇپ قۇراپ سۇيەمەلدەۋ مەحانيزمىن ورناتتى، شينجياڭعا كومەكتەسۋدىڭ كەشەندى ونىمدىلىگى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. شينجياڭعا كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ قالتقىسىز كومەگى مەن شينجياڭعا كومەكتەسۋگە كەلگەن كادرلاردىڭ شوگەل ەڭبەكتەنىپ، ۇلەس قوسۋىن شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى ماڭگى ەستە ساقتايدى!

ۋاكىلدەر! مەملەكەت قورعانىسى مەن شينجياڭدا تۇراتىن اسكەري بولىمدەر قۇرىلىسىن بار كۇشپەن قولداۋ جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ قاسيەتتى بورىشى. ءبىز مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسىن بارىنشا كۇشەيتىپ، مەملەكەت قورعانىسى مەن اسكەري بولىمدەردىڭ رەفورماسىن بار كۇشپەن قولداپ، ارميا مەن حالىقتىڭ توعىسا دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، قوسىننان قايتقان اسكەريلەردى جۇمىستاندىرىپ ورنالاستىرۋ، قىزمەت وتەپ قامتاماسىزداندىرۋ، ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ سياقتى جاقتارداعى قىزمەتتەردى جان - جاقتى ويداعىداي ىستەپ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماعىن نىعايتىپ جانە دامىتىپ، ارميا مەن ۇكىمەت، ارميا مەن حالىق قوس قورعاۋدىڭ، بىرگە قۇرۋدىڭ تىڭ داستانىن جازدىق!

ۋاكىلدەر! وتكەن ءبىر جىلداعى تابىستار وڭايلىقشا قولعا كەلمەدى، بۇل شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعى مەن شىنايى قامقورلىعىنىڭ ناتيجەسى، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىنىڭ ناتيجەسى، مەملەكەتتىڭ ءارقايسى مينيسترلىكتەرىنىڭ، كوميتەتتەرىنىڭ زور كۇشپەن قولداۋى مەن شينجياڭعا كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ قالتقىسىز كومەگىنىڭ ناتيجەسى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تۇتاس شينجياڭداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقاراسىنىڭ بىرگە كۇرەس جۇرگىزۋگە ىنتىماقتاستىرا باستاعاندىعىنىڭ ناتيجەسى، وعان حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنىڭ، سونداي - اق قوعامنىڭ ءار سالاسىنىڭ شوگەل قۇلشىنىسى سىڭگەن، وسى ارادا، مەن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى اتىنان تۇتاس شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىنا، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنە، ساياسي كەڭەس مۇشەلەرىنە، دەموكراتيالىق پارتيا - توپتارعا، پارتيادا، توپتا جوق قايراتكەرلەرگە، حالىقتىق ۇيىمدار مەن ءار سالاداعى قايراتكەرلەرگە شىنايى راقىمەت ايتامىن! شينجياڭدا تۇراتىن حالىق ازاتتىق ارمياسى مەن قارۋلى ساقشى بولىمدەرىندەگى كوماندير - جاۋىنگەرلەرگە، قوعام حاۋىپسىزدىگى كادر - ساقشىلارىنا، ورتالىقتىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ورىندارىنا، شينجياڭعا كومەكتەسكەن ولكە، قالالار مەن شينجياڭعا كومەككە كەلگەن بارلىق كادرلارعا شىنايى راقىمەت ايتامىن! شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعى مەن دامۋىنا كوڭىل ءبولىپ، قولداۋ كورسەتكەن بارلىق دوستارعا شىنايى راقىمەت ايتامىن!

تاۋقىمەت تانىمى بولعاندا زەينەتتى كۇننىڭ قادىرىنە جەتۋگە بولادى. تابىستاردى تولىق تۇراقتاندىرۋمەن بىرگە، ءبىز ءدوپ كەلگەن ماسەلەلەر مەن سىن - سايىستى دا سەرگەكتىكپەن تاني ءبىلۋىمىز كەرەك. ەكونوميكانىڭ باسەڭدەۋ قىسىمى نەداۋىر زور، ءبىر ءبولىم كاسىپورىنداردىڭ شارۋاشىلىعى قيىنشىلىقتا تۇر، وسىزاماندانعان ەكونوميكالىق جۇيە ورناتىپ، ەكونوميكانىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ مىندەتى جاپالى. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ ارىنداۋ ساتىسىندا تۇر، قالعاندارى وڭايلىقشا ءتىس باتپاس ”قيىن قامال“، اۋىر كەدەي رايونداردا كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن جۇرگىزۋ ءۇشىن ءالى دە قاجىرلىلىقپەن قۇلشىنىس جاساۋعا تۋرا كەلەدى. جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدا ءالى ءبىرتالاي ولقىلىقتار بار، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، زەينەتكەرلىك، تۇرعىن ءۇي، ەكولوگيالىق ورتا سياقتى جاقتاردا بۇقارا رازى بولماي وتىرعان جەرلەر ءالى بار. ۇكىمەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى ءالى اقاۋسىزدانىپ بولمادى، جونگە سالۋ قابىلەتى مەن ورەسى جوعارىلاتۋدى كۇتىپ ءتۇر، تيجارات - ساۋدا ورتاسى جاقسارتۋدى قاجەت ەتەدى، ”تومەنگە بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسى تەرەڭدەتۋدى قاجەت ەتەدى. ءىشىنارا كادرلاردىڭ جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ تانىمى جەتكىلىكسىز، قابىلەتى كۇشتى ەمەس، ستيلى ناقتى ەمەس، ەكونوميكالىق قىزمەتتى يگەرۋى ءۇستىرت، ءبىز ماسەلەلەر مەن سىن - سايىستارعا بەتپە - بەت كەلىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاپ، ءوز مىندەتىمىزدى شوگەل ورىنداپ، قىزمەتتەردى بار كۇشىمىزدى جۇمساي وتىرىپ جاقسى ىستەپ، حالىقتىڭ كۇتكەن ءۇمىتىن استە جەردە قويماۋىمىز كەرەك!

　　ەكىنشى، 2020 - جىلعى باستى قىزمەتتەر

بيىل − جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ مەن «13 - بەسجىلدىق» جوبانىڭ اياقتالار جىلى، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتىپ، ءبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ شەشۋشى جىلى. ۇكىمەتتىڭ بيىلعى قىزمەتتەرىن جاقسى ىستەۋدىڭ ماڭىزى زور.

2020 - جىلعى ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ جالپى تالابى: شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، ”ءتورت تانىم“دى كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىم“دى بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋ“دى ورىنداپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايى مەن 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، پارتيانىڭ نەگىزگى نازارياسىن، نەگىزگى لۋشيانىن، نەگىزگى جالپى جوباسىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ، اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى سوزدەرى مەن ماڭىزدى نۇسقاۋلارىنىڭ، بەكىتۋلەرىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋى مەن تالاپتارى بويىنشا جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ نىساناسى مەن مىندەتىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەۋ قىزمەت نەگىزگى ارناسىنا تاباندى بولىپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىنا تاباندى بولىپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى نەگىزگى جەلى ەتۋگە تاباندى بولىپ، رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى قوزعاۋشى كۇش ەتۋگە تاباندى بولىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىن تاباندىلىقپەن جۇرگىزىپ، ”التىنى ورنىقتىرۋ“ قىزمەتىن جاپپاي جاقسى ىستەپ، ارتۋدى ورنىقتىرۋدى، رەفورمانى جەبەۋدى، قۇرىلىمدى رەتتەۋدى، حالىققا يگىلىك جەتكىزۋدى، حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋدى، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق كەلەلى جاعدايدىڭ باياندى ورنىقتىلىعىن، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىقتا بولۋىن ساقتاپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ مەن ”13 - بەسجىلدىق“ جوبانىڭ تولىق ورىندالۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ.

2020 - جىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ نەگىزگى مەجەلى نىساناسى: وڭىرلىك ءوندىرىستىڭ جالپى قۇنىن ％5.5 شاماسىندا ارتتىرۋ، قوعامدىق تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجىنى ％5 شاماسىندا ارتتىرۋ، قوعامدىق تۇتىنۋدىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسىن ％5.5 شاماسىندا ارتتىرۋ، يمپورت - ەكسپورت ساۋدا جالپى سوماسىن ％5 شاماسىندا ارتتىرۋ، ادەتتەگى الەۋمەتتىك مەجە ەسەپ كىرىسىن ％3 شاماسىندا ارتتىرۋ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ كىسى باسىنا جۇمساۋعا بولاتىن ورتاشا كىرىسىن جەكە - جەكە ％6، ％7.5 شاماسىندا ارتتىرىپ، تۇرعىندار كىرىسىنىڭ ارتۋىن ەكونوميكانىڭ ارتۋىمەن نەگىزىنەن تەڭەستىرۋ؛ قالا - قالاشىقتاردا 450 مىڭنان استام ادامدى تىڭنان جۇمىستاندىرىپ، قالا - قالاشىقتاردا تىركەلگەن جۇمىسسىزدىق مولشەرىن ％4.5تەن اسىرماۋ، قالا - قالاشىقتاردا تەكسەرىلگەن جۇمىسسىزدىق مولشەرىن ％5.5تەن اسىرماۋ، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ باعاسىنىڭ ارتۋىن ％3 شاماسىندا ساقتاۋ، اۋىل - قىستاقتاردا كىرىسى قازىر اتقارىلىپ وتىرعان ولشەمنەن تومەن كەدەي حالىقتى تۇگەل كەدەيلىكتەن ارىلتۋ، كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك قالپاعىن تۇگەل الۋ، ەكولوگيالىق ورتانى اناعۇرلىم جاقسارتۋ، بىرلىك وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى قۇنىنىڭ ەنەرگيا قۇراۋىن ％1.2 تومەندەتۋ، باستى لاس زاتتاردى شىعارۋ مولشەرىن مەملەكەت تۇسىرگەن كورسەتكىش كولەمىندە تىزگىندەۋ. جوعارىدا ايتىلعان مەجەلى نىسانانى تۇراقتاندىرۋدا ەل ءىشى - سىرتىنىڭ ورتاسى مەن شارت - جاعداي وزگەرىسى جالپىلىق ويلاستىرىلدى، جاڭا دامۋ ۇستانىمى دايەكتىلەندىرىلدى، ورنىقتىلىقتى باستى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولىپ، ءىس جۇزىندىكتى تياناق ەتىپ، بەلسەندى دە ورنىقتى بولىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ مەن «13 - بەسجىلدىق» جوبا نىساناسىنا سالىستىرىپ، ءتۇيىندى يگەرىپ، ولقىلىقتى تولىقتاپ، ءالسىز تۇرلەردى كۇشەيتىپ، ەكونوميكانىڭ مولشەر جاعىنداعى ۇيلەسىمدى ارتۋى مەن ساپاسىنىڭ ورنىقتى جوعارىلاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

بيىلعى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ مىندەتى وتە اۋىر، ءبىز كەلەشەگى جارقىن ماڭىزدى تاريحي ورايدى مىقتى يگەرىپ، جالپى جاعدايدى كوزدەپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، تەڭ ءمان بەرىپ، ءتۇيىندى كورنەكتىلەندىرىپ، شەشۋشى بۋىندى مەڭگەرىپ، ورنىقتىلىقتىڭ پايداسىن ۇزدىكسىز شىعارىپ، ءتۇرلى قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى، جاقسى ىستەپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى جۇزەگە اسىرۋعا بەرىك نەگىز قالاۋىمىز كەرەك.

　　(1) زاڭمەن جونگە سالۋ تۋىن بيىك ۇستاپ، قوعام ورنىقتىلىعىن باتىل قورعاۋ

نازاردى قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىنا شوعىرلاندىرىپ، ساقتىق دابىلىن ۇنەمى قاعىپ، ساقتىقتى ۇدايىلاندىرىپ، ۇستىنەن دە، تۇبىرىنەن دە وڭاپ، كەشەندى شارالار قولدانۋ كەرەك. ”ەكى القا“ قىزمەت مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، پارتيا، ۇكىمەت، ارميا، ساقشى، بيڭتۋان، حالىق سايكەسە، بىرلەسە ارەكەتكە كەلۋگە تاباندى بولىپ، ءبىر جاعىنان، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك ارەكەتتەرىنە زاڭ بويىنشا سوققى بەرۋ، ەندى ءبىر جاعىنان، حالىق تىلەگىن ەڭ زور شەكتە وزىمىزگە قاراتۋ جانە ۇيىستىرۋ، بۇقارالىق قىزمەتتى تىڭعىلىقتى، ويداعىداي ىستەپ، قوعامدىق ساقتانۋ - تىزگىندەۋدى ساپالىلاندىرىپ، قالا، اۋىلداردىڭ نەگىزگى ساتىسىن جونگە سالۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ. شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋعا، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋگە اناعۇرلىم ءمان بەرىپ، زاڭ قارۋىن قولدانا وتىرىپ كۇرەس جۇرگىزۋگە تاباندى بولىپ، قىلمىسقا سوققى بەرۋ، زاڭمەن جونگە سالۋ وي جەلىسىن جانە زاڭمەن جونگە سالۋ ءتاسىلىن شەبەرلىكپەن قولدانۋ ارقىلى حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ، ماسەلەلەردى ءبىر جاقتى ەتۋ، قايشىلىقتاردى شەشۋ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ ۇدايىلانۋىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتىپ، قوعامدىق كەلەلى جاعدايدىڭ ۇدايى، ۇزاق ۋاقىت، جاپپاي ورنىقتى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

　　(2) ءۇش ءىرى قامال الۋ شايقاسىن باتىل، ويداعىداي جۇرگىزىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامدى بۇكىل ەلمەن بىرگە ورناتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ

كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن باتىل جۇرگىزۋ. نىسانا مەن ولشەمگە تاباندى بولىپ، ”ەكىدەن تارىقتىرماۋدى، ۇشپەن قامتاماسىز ەتۋ“دى تىعىز ارقاۋ ەتىپ، ”التى دالمە - ءدال“دى تياناقتاندىرىپ، ”جەتى ءبىر توپ“تى، ”ءۇش تەبىندى ارتتىرۋ“دى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، اۋىر كەدەيلىكتىڭ قورعانىن باتىل بۇزىپ، قالعان 165 مىڭ كەدەي حالىقتىڭ ءوز ۋاعىندا كەدەيلىكتەن ارىلۋىن ىسكە اسىرىپ، قالعان 560 كەدەي قىستاقتى كەدەيلىك تىزىمدىكتەن شەگىندىرىپ، 10 كەدەي اۋداننىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الىپ، 2020 - جىلى اۋىل - قىستاقتاعى كىرىسى قازىر اتقارىلىپ وتىرعان ولشەمنەن تومەن كەدەي حالىقتى تۇگەل كەدەيلىكتەن ارىلتىپ، تاقىر كەدەيلىكتى جويىپ، كەدەي اۋدانداردىڭ كەدەيلىك قالپاعىن الۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ، وڭىرلەر بويىنشا تۇتاستاي كەدەيلىك ماسەلەسىن شەشىپ، بۇكىل ەلمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا وتۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. نىعايتۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا تاباندى بولىپ، كەدەيلىك قالپاعى الىنعان كەدەي اۋدانداردا، كەدەي قىستاقتاردا، كەدەي وتباسىلارىندا كەدەيلىك قالپاعى الىنعانىمەن جاۋاپكەرشىلىكتى الماۋ، كەدەيلىك قالپاعى الىنعانىمەن ساياساتتى الماۋ، كەدەيلىك قالپاعى الىنعانىمەن كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋدى الماۋ، كەدەيلىك قالپاعى الىنعانىمەن باقىلاۋ - باسقارۋدى الماۋ، قايتا كەدەيلەسكەن حالىقتى باقىلاۋ - تەكسەرۋدى، ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكا بەرىلگەن كەدەي وتباسىلارىن اۋقىمدىق باسقارۋدى كۇشەيتىپ، قايتا كەدەيلەسكەن حالىق پەن جاڭادان كەدەيلەسكەن حالىققا دەر كەزىندە كومەكتەسۋ، ونى سۇيەمەلدەۋ كەرەك. كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى جاپپاي تەكسەرۋگە ۇيىمداستىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ سوڭعى كەزىندەگى ۇشتاسۋدى ويداعىداي يگەرىپ، سالىستىرمالى كەدەيلىكتى شەشۋدىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق ۇتىمدى مەحانيزمىن دەر كەزىندە ورناتۋ كەرەك.

لاستانۋدىڭ الدىن الۋدان قامال الۋ شايقاسىن شىنايى جاقسى جۇرگىزۋ. تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − قىمباتتى بايلىق، مۇزدى القاپ، قارلى ءوڭىر دە قىمباتتى بايلىق دەيتىن دامۋ ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، تۇلعالىق يقۋاتتى ءوڭىر جوباسىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، مەملەكەت جەرى كەڭىستىك بايلىعى جوباسىن جاساۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ”ءۇش جوعارى“ نىسانىنىڭ شينجياڭعا كىرۋىن قاتاڭ تەجەۋ تالابىن بۇلجىتپاي تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ ءتۇزىمى مەن كەڭىستىكتى پايدالانۋدى باسقارۋ ءتۇزىمىن، سۋ بايلىعىن ەڭ قاتاڭ باسقارۋ ءتۇزىمىن اتقارۋ كەرەك. ”ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى، كۇيتۇن - مايتاۋ - شيحۋ“ سياقتى وڭىرلەردى ءتۇيىن ەتىپ، كاسىپ قۇرىلىمىن، ەنەرگيا قۇرىلىمىن، قاتىناس - تاسىمال قۇرىلىمىن رەتتەۋدى جانە ساپالىلاندىرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، وڭىرلەر بىرلەسىپ ساقتانۋدى، بىرلەسىپ تىزگىندەۋدى جانە اۋىر لاستانعان اۋا رايىنا توتەپ بەرۋدى كۇشەيتىپ، كوگىلدىر اسپاندى ساقتاۋ شايقاسىن باتىل جۇرگىزۋ كەرەك. وزەن باستىعى، كول باستىعى ءتۇزىمىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، وزەن - كولدەردى وڭاۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەتىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، لاستانۋدىڭ قاينار كوزى مەن سۋ ەكولوگياسىن جۇيەلى وڭاۋدى جەدەلدەتىپ، تۇنىق سۋدى قورعاۋ شايقاسىن باتىل، ويداعىداي جۇرگىزۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ساپاسىن، حاۋىپسىزدىگىن جانە ءتان سالاماتتىعىن قامتاماسىز ەتۋدى نىسانا ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدالانىلاتىن ەگىستىك جەر مەن قالا قۇرىلىسىنا پايدالانىلاتىن جەردىڭ توپىراق ورتاسى قاتەرىن ۇتىمدى تۇردە تىزگىندەپ، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەملەكەتتىك باقشانى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن تابيعي قورىق جۇيەسىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، تابيعي قورىقتاردى باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ مەن قالپىنا كەلتىرۋدى تەزدەتۋ كەرەك. قورشاعان ورتاعا قاتىستى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشىپ، كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك.

ەلەۋلى حاۋىپ - قاتەرلەردەن ساقتانۋدان جانە ونى شەشۋدەن قامال الۋ شايقاسىن جالعاستى جاقسى جۇرگىزۋ. جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ قارىزىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ ەرەجەگە قايشىلىق جاساپ قارىزدانۋ جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋدى قاتايتىپ، جاسىرىن قارىزدىڭ ارتۋىن قاتاڭ تەجەۋ كەرەك. ورتالىق قازىنانىڭ جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەرگە ورنالاستىرعان ارناۋلى زايومىنان ويداعىداي پايدالانىپ، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەردىڭ جاسىرىن قارىزىن بەلسەنە، ورنىقتى شەشۋ كەرەك. فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ نەگىزگى تۇلعالىق جاۋاپكەرشىلىگىن، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەردىڭ قاراستىلىق جەردى باسقارۋ جاۋاپكەرشىلىگىن، فينانس باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ باقىلاۋ - باسقارۋ جاۋاپكەرشىلىگىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، حاۋىپ - قاتەرى كوپ، ءجيى تۋىلاتىن ءتۇيىندى سالالار مەن شەشۋشى بۋىنداردى مىقتاپ قاداعالاپ، ۇتىمدى شارالار قولدانىپ، زاڭسىز قارجى توپتاۋعا زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرىپ، ينتەرنەتتىك فينانس حاۋىپ - قاتەرىنەن بەلسەنە ساقتانۋ جانە ونى شەشۋ كەرەك. فينانستىڭ تۋ باستاعى حاۋىپ - قاتەرىن تىزگىندەۋدى كۇشەيتىپ، فينانس سالاسىنىڭ ماسەلەلەرى مەن حاۋىپ - قاتەرىنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى حاۋىپ - قاتەرىنە اينالۋىنان باتىل ساقتانىپ، وڭىرلىك، جۇيەلىلىك فينانس حاۋىپ - قاتەرلەرىنىڭ تۋىلماۋىنىڭ سوڭعى شەگىن ساقتاۋ كەرەك.

　　(3) ەرەكشە باسىمدىققا يە كاسىپتەردى جەتىلدىرىپ جانە زورايتىپ، شينجياڭ ەرەكشەلىگىنە يە وسى زامانعى ەكونوميكا جۇيەسىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋ

”ءۇش بازا، ءبىر ءدالىز“ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ. ءتۇيىندى وڭىرلەردى كورنەكتىلەندىرىپ، كاسىپ سالاسى كەڭىستىگىنىڭ ورنالاسۋىن ساپالىلاندىرىپ، وڭىرلەردىڭ سايكەستى دامۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. جۇڭگو مۇناي توبىنىڭ تارىم 30 ميلليون توننالىق مۇناي - گاز الابى، ماناس كولى مۇناي الابى، جەمسارى جىمي مۇناي الابى، جوڭعار ويپاتىنىڭ وڭتۇستىك جيەگىندەگى مۇناي - گاز الابى، جۇڭگو مۇناي - حيميا توبىنىڭ شۇنبەي مۇناي الابى سياقتى ءىرى مۇناي - گاز الاپتارى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ءۇرىمجىنىڭ، بايىنعولين وبلىسىنىڭ تابيعي گاز ساقتاۋ قۇرىلعى قۇرىلىسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، وسى زامانعى كومىر، كومىر ەلەكتر، كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، قۇمىل سانتاڭحۋ شىتۋمەي 1 - ءنومىرلى اشىق كومىر كەنىنىڭ 1 - مەرزىمدىك ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن باستاۋ كەرەك. شىعىس جوڭعار مەملەكەتتىك وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ ۇلگى كورسەتۋ رايونىنىڭ، قۇمىل جاڭا تۇرپاتتى كەشەندى ەنەرگيا بازاسى مەن وسى زامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ ۇلگى كورسەتۋ رايونىنىڭ، بايىنعولين وبلىسى شاڭكۋ مۇناي حيميا ونەركاسىبى باقشا رايونىنىڭ قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، شىعىس جوڭعار، قۇمىل ەكونوميكالىق اشۋ رايونىن ابزال ەنەرگيانى ۇتىمدى پايدالانۋدان ۇلگى كورسەتۋ رايونى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ، ”شينجياڭنىڭ ەلەكترىن سىرتقا جەتكىزۋ“ 3 - ءدالىزىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ”باتىستىڭ گازىن شىعىسقا جەتكىزۋ“ 4 - جەلىسىنىڭ الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتىن بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيادا ءىرى رايوننان ەنەرگيادا مىعىم رايونعا قاراي بۇرىلىس جاساۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىنىڭ دامۋىن جوعارى ساپالى ىلگەرىلەتۋ. مەملەكەتتىڭ شينجياڭنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىنىڭ دامۋىن قولداۋ جونىندەگى ءتيىمدى ساياساتىن جەتكىلىكتى، ويداعىداي پايدالانىپ، نازاردى جۇمىستاندىرۋ ءبىرىنشى، وڭتۇستىك شينجياڭعا الدىمەن ءمان بەرۋ دەگەنگە شوعىرلاندىرىپ، ءجىپ ءيىرۋ، كەزدەمە توقۋ، كەزدەمە بوياۋ، كيىم - كەشەك، كاسىپتەرگە ىستەتىلەتىن توقىما بۇيىم سياقتى امبەباپ كاسىپ تىزبەگىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ، ءۇرىمجى توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبىن زەرتتەۋ - اشۋ - ساتۋ ورتالىعىن قۇرۋدى تەزدەتۋ كەرەك. ساپالى ماقتا توقىماشىلىق كاسىبىنىڭ ورنالاسۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ساپالى ماقتانىڭ قوسىمشا قۇنى مەن سول جەردە كادەگە جاراتۋ سالىستىرماسىن اناعۇرلىم ارتتىرىپ، بۇكىل جەر شارىندا باسەكەلىك قۋاتقا يە جۇڭگو ساپالى ماقتا ءجىپ ءوندىرىس بازاسىن بەلسەندىلىكپەن قۇرىپ، ماقتا وندىرىسىندە ءىرى رايوننان توقىما بۇيىم وندىرىسىندە ءىرى رايونعا بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

ستراتەگيالىق جاڭادان كوركەيگەن كاسىپتەردى زور كۇشپەن دامىتۋ. وزىق جاساۋ كاسىبىنىڭ، كوركەيگەن تۇلعالىق ەكونوميكانىڭ ءتۇزىلىس - مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ، ىلگەرىلەتۋ جانە دامىتۋ، جاڭا ەنەرگيا، جاڭا تەحنيكا، جاڭا ماتەريال، ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، بيولوگيالىق ءدارى - دارمەك، ءىرى ساندى مالىمەت، زەردەلى تەرمينال سياقتى ستراتەگيالىق جاڭادان كوركەيگەن كاسىپتەردى زور كۇشپەن دامىتىپ، كاسىپ باسىمدىعىن تەز قالىپتاستىرۋ كەرەك. ترانسفورماتور جابدىعى، جەل ەلەكتر جابدىعى سياقتى ءبىر توپ ابزال، ەرەكشە، وزىق جابدىقتاۋ، جاساۋ كاسىپتەرىن جەدەل دامىتىپ، كاسىپتەردىڭ نەگىزدىك قۋاتى مەن كاسىپ تىزبەگىنىڭ وسىزاماندانۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. سيفرلى ەكونوميكانى زور كۇشپەن دامىتىپ، جاساندى زەردە، ونەركاسىپ ينتەرنەتى، زات اينالىمىن بايلانىستىرۋ تورابى سياقتى جاڭاشا نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، جاڭا ۇرپاق ينفورماتسيا تەحنيكاسى مەن جاساۋ كاسىپتەرىن توعىستىرا پايدالانۋدى تەزدەتۋ كەرەك.

ەڭبەك شوعىرلى كاسىپتەردى زور كۇشپەن دامىتۋ. توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، ەلەكتر ونىمدەرىن قۇراستىرۋ، اياق كيىم، باس كيىم، ويىنشىق، چەمودان - سومكە سياقتى جەڭىل ونەركاسىپ بۇيىمدارى مەن وڭىرلىك ەرەكشەلىككە يە ازىق - تۇلىك، ساياحات بۇيىمدارىن مانەرلەۋ ونەركاسىبى سياقتى ەڭبەك شوعىرلى كاسىپتەردىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ تىزبەگىن بىرتىندەپ قالىپتاستىرىپ، كەدەي رايونداردىڭ جۇمىستانۋىن جەبەپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋعا كومەك كورسەتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىق قوسىمشا ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ كاسىبىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ورمان جەمىس - جيدەگىن، ەت ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋدى كولەمدەندىرىپ، ولشەمدەندىرىپ، كاسىپ سالالاندىرىپ، ماركالاندىرىپ دامىتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ءجۇزىم اراعى، ءسۇت ونىمدەرى، پاميدور قويمالجىڭى، سۋسىن، قىزىلشا قانتى، روزا گۇلى، شىرعاناق، ەتتى سۇڭعىلا سياقتى ەرەكشە كاسىپتەردى دامىتۋ، زورايتۋ كەرەك.

وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىبىن جەدەل دامىتۋ. ساۋدا - زات اينالىمى، ەلەكتروندىق ساۋدا، فينانستىق قىزمەت وتەۋ، ينفورماتسيا دەلدالى، دەنساۋلىق - كۇتىنۋ كاسىبى سياقتى وسى زامانعى قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتىپ، پاراساتتى ەمدەۋ، قارتتاردى كۇتىمدەۋگە قىزمەت وتەۋ، جاپپاي تيىمدىلىك جەتكىزۋ نەگىزىندە سابيلەردى باعۋ، دەنە تاربيە، دەنساۋلىق، وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ، الەۋمەتتىك اۋماقتا قىزمەت وتەۋ سياقتى كاسىپتەردى جەتىلدىرۋ جانە زورايتۋ كەرەك. 5G حات - حابار تورابى قۇرىلىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، بۇلت ەسەپتەۋدى، ءوڭىر - بولەك تىزبەگىن بار كۇشپەن دامىتۋ كەرەك. زات اينالىمى توراپ قۇرىلىسى مەن قالا، اۋىل بازار توراپ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ءبىر توپ وسى زامانعى زات اينالىمى باقشا رايونىن جەدەل قۇرىپ، ءبىر توپ ءتۇيىندى ساۋدا، زات اينالىمى كاسىپورنىن دامىتۋ كەرەك. كوبىنەسە بازار مەحانيزمى مەن وسى زامانعى عىلىم - تەحنيكادان جاڭالىق اشۋعا سۇيەنىپ قىزمەت وتەۋ كاسىبىن دامىتىپ، وندىرىستىك قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ سالالانۋىن جانە باعا تىزبەكتەلۋىن جوعارى ساتىعا قاراي كەڭەيتىپ، تۇرمىستىق قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ دارەجەسىن جوعارى ساپاعا جانە الۋان تۇرلىلىككە قاراي جوعارىلاتۋ كەرەك. كەشكى ەكونوميكانى زور كۇشپەن دامىتىپ،ءتۇرلى تيپتەگى بازار نەگىزگى تۇلعالارىن قىزمەت وتەۋمەن قامداۋعا قاتىناستىرىپ، قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ دامۋ كومەسكى كۇشىن اناعۇرلىم اشۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا شابىت بەرۋ ستراتەگياسىن زور كۇشپەن اتقارۋ. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا شابىت بەرۋ تاجىريبە رايونى مەن ءۇرىمجى - سانجى - شىحىزى مەملەكەتتىك دەربەس جاڭالىق اشۋدان ۇلگى كورسەتۋ رايونىن شينجياڭنىڭ عىلىم - تەحنيكادان جاڭالىق اشۋىن جانە ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەتىن ماڭىزدى قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرىپ، مەملەكەت دارەجەلى باقشا رايونىنىڭ جاڭالىق اشىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارىپ، شىعىس جوڭعار ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنان بيڭتۋان كاسىپ باقشاسىن، ءۇرىمجى كاسىپ باقشاسىن قۇرىپ، باقشا رايونىنىڭ تۇزىمىنەن، ۇلگىسىنەن، باسقارۋىنان، قىزمەت وتەۋىنەن جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، وسىزاماندانعان ەكونوميكالىق جۇيەسىن قۇرۋدى جوعارى دەڭگەيگە قاراي جەتەكتەۋ كەرەك. ءبىر توپ ماڭىزدى عىلىم - تەحنيكا نىسانىن ۇيىمداستىرىپ اتقارىپ، ماڭىزدى جاڭالىق اشۋدان قامال الۋ جانە عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن وندىرىسكە قوسىپ پايدالانۋدى جەدەلدەتۋ كەرەك. كاسىپورىننىڭ جاڭالىق اشۋداعى نەگىزگى تۇلعالىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، عىلىم - تەحنيكادان جاڭالىق اشۋدى وزەك ەتكەن جاپپاي جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتىپ، جەتەكتەۋ رولى بار ءبىر توپ شارۋاشىلىق قۇرىپ، جاڭالىق اشۋ تۇعىرى بازاسىن قۇرىپ، كاسىپ تىزبەگى كەمەلدى، تەحنيكالىق ورەسى وزىق ءبىر توپ جاسامپاز كاسىپ شوعىرىن جەتىلدىرۋ جانە ەنگىزۋ كەرەك. مۇناي، مۇناي حيميا، جابدىق جاساۋ، مەتال قورىتۋ، قۇرىلىس ماتەريالى، ۇلتتىق ءدارى - دارمەك سياقتى ءداستۇرلى كاسىپتەردىڭ تيبىن جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، جاڭا كەزەكتى ءداستۇرلى كاسىپتەردىڭ ماڭىزدى تەحنيكاسىن جاڭالاپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، قالىڭ جۇرتشىلىق شارۋاشىلىق قۇرۋدى، جالپى حالىق جاڭالىق اشۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ قاجەت. ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى تۇزىمىنەن تولىق پايدالانىپ، تەحنيكادان جاڭالىق اشۋعا شابىت بەرىپ، كاسىپورىننىڭ بازارداعى باسەكەلىك قۋاتىن جوعارىلاتۋ كەرەك.

　　(4) اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن زور كۇشپەن اتقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ وسىزاماندانۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ

اۋىل - قىستاق كاسىبىنىڭ گۇلدەنۋىن جەدەلدەتۋ. استىقتى ورنىقتىرۋ، ماقتانى ساپالىلاندىرۋ، مال شارۋاشىلىعىن جەبەۋ، جەمىس - جيدەك كاسىبىن كۇشەيتۋ، ەرەكشە كاسىپتى گۇلدەندىرۋ وي جەلىسى بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن ۇتىمدى قامداۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋدى نەگىزگى قامال الۋ بەتالىسى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالانۋىن ىلگەرىلەتۋدى ءتۇيىن ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالانعان جەتەكشى كاسىپورىندارىن تەز جەتىلدىرىپ، كولەمى نەداۋىر ۇلكەن، قۇرىلعىلارى كەمەلدى، ەرەكشەلىگى كورنەكتى ءبىر توپ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ بازاسىن قۇرىپ، وڭىرلىك ەرەكشەلىككە يە ءبىر توپ ماركا جاراتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى بازارىن اشۋ تەبىنىن ارتتىرۋ، ءوندىرۋ − ساتۋ ۇشتاسقان جۇيەنى كەمەلدەندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ تۇتاس كاسىپ تىزبەگىنىڭ دامۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. استىق ءوندىرىسىن ورنىقتىرىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ؛ ساپالى ماقتا ءوندىرىس بازاسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ماقتانىڭ وزىندىك قۇنىن تەجەپ، ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدى جەبەۋ؛ جايلىم مال شارۋاشىلىعىنىڭ ماركاسىن قالىپتاستىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ەگىن شارۋاشىلىق رايون مال شارۋاشىلىعىن دامىتىپ، ەتتى قوي - سيىر كاسىبىن جەدەل دامىتىپ، ءسۇت شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ؛ ورمان جەمىس - جيدەگى كاسىبىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ينجەنەرياسى مەن ماركا قۇرىلىسىن جالعاستى ىلگەرىلەتىپ، ولشەمدەنگەن ءوندىرىس پەن دەرت - دەربەز، زياندى جاندىكتەردىڭ الدىن الۋدى مىقتى يگەرىپ، ساپالى ەرەكشە جەمىس - جيدەك ءوندىرۋ مەن جىنتىكتەي مانەرلەنگەن ونىمدەر ءوندىرۋدى مولايتۋ؛ ەرەكشە ەگىس داقىلدارى ەگىنشىلىگىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ەرەكشە ەگىن شارۋاشىلىعى باسىمدىعىنا يە رايون قۇرۋدى جەدەلدەتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن ساتۋدىڭ ۇشتاسۋىن كۇشەيتىپ، شينجياڭنىڭ ءىشى - سىرتىندا ”ەكى توراپ“ قۇرىلىسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جەمىس - جيدەكتى بازارعا مىندەتتەپ ساتۋ ساياساتىن كەمەلدەندىرىپ، ءبىر توپ وڭىرلىك جيناۋ - تاراتۋ بازارىن قۇرىپ، سۋىق كۇيىندە جەتكىزۋ مەن سۋىق، جاس ساقتاۋ قامبا قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، ديقانداردى ەرەن بازارمەن ۇشتاستىرىپ، تىكە ساتۋ تىزبەگى، ەلەكتروندىق ساۋدا سياقتى جاڭا كاسىپ قالپىن دامىتىپ، جاس، جاڭا جەمىس - جيدەكتەردى ساتۋدى كەڭەيتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالالاندىرۋدى ءتۇيىن ەتىپ اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن العاشقى مانەرلەۋدىڭ، جىنتىكتەي مانەرلەۋدىڭ، كەشەندى پايدالانىپ مانەرلەۋدىڭ جانە نەگىزگى ازىقتىقتى مانەرلەۋدىڭ سايكەستى دامۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ كاسىپ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپا، جاسىل ءونىم ارقىلى كوركەيۋىن ىلگەرىلەتىپ، ”ءۇش ءونىم، ءبىر ولشەم“ بويىنشا اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپا حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىن كۇشەيتىپ، جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسىن تىرەك ەتۋدى كۇشەيتىپ، تۇقىم بازاسى قۇرىلىسى مەن مال شارۋاشىلىق اسىل تۇقىمىن جەتىلدىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كەشەندى ءوندىرىس قۋاتىن اناعۇرلىم جوعارىلاتۋ كەرەك.

اۋىل - قىستاق دارىندىلارىنىڭ، مادەنيەتىنىڭ، ەكولوگياسىنىڭ، ۇيىمىنىڭ گۇلدەنۋىن جەدەلدەتۋ. اۋىلدان شىققان قولدانبالى دارىندىلاردى باۋلىپ، دارىندىلاردىڭ اۋىل - قىستاققا ءتۇسۋ ارنالارىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ، ءتۇرلى دارىندىلاردى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنا قاتىناسۋعا جەتەكتەۋ كەرەك. وسى زامانعى وركەنيەتتى تۇرمىس ءتاسىلىن بەلسەنە دارىپتەپ، اۋىل - قىستاق مادەنيەتىنىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن ىلگەرىلەتۋ قاجەت. اۋىل - قىستاق ەكولوگياسىن قورعاۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل دامۋىن ىلگەرىلەتۋ ءتيىس. اۋىل - قىستاقتىڭ قونىستانۋ ورتاسىن رەتتەۋ وڭاۋدى ۇزبەي ورىستەتىپ، اۋىل - قىستاق قوقسىعىن ءبىر جاقتى ەتۋدى، دارەتحانا توڭكەرىسىن جانە قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىن جاقسارتۋدى زور كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ەكولوگيالىق قونىستانۋ ورتاسى جايلى اۋىل - قىستاق قۇرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتى وڭاۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، ومىرشەڭدىككە تولى، جاراسىمدى دا ءتارتىپتى، وڭاۋعا قولايلى اۋىل - قىستاق قۇرۋعا كۇش سالۋ كەرەك!

　　(5) شينجياڭدى ساياحات ارقىلى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن جاپپاي اتقارىپ، ساياحات كاسىبىن جەتەكتەۋ قۋاتى ەڭ كۇشتى، حالىق بۇقاراسىنا ەڭ كوپ باقىت جاراتاتىن حالىقتى بايىتۋ كاسىبى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ

شينجياڭدى ساياحات ارقىلى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدى ارقاۋ ەتىپ، ستراتەگيالىق تىرەكتى كاسىپتەردى تياناق ەتۋگە تاباندى بولىپ، ساياحاتتى دامىتۋ جوباسىن كەمەلدەندىرىپ، سارا ساياحات جەلىسىن سالىپ، ەرەكشە ساياحات ونىمدەرىن اشىپ، ساتۋ ارقىلى ساياحات بازارىن دامىتىپ، ”شينجياڭ جاقسى جەر“ اتتى ادەمى تانىسقى جاساپ، تۇتاس سالا بويىنشا مەملەكەت دارەجەلى ساياحاتتان ۇلگى كورسەتەتىن رايون قۇرۋ كەرەك. مەملەكەت مەنشىگىندەگى ساياحات كورىنىس رايونىن باسقارۋ ۇقىعى، مەنشىك ۇقىعى، تيجارات ۇقىعى سىندى ”ءۇش ۇقىقتى ءبولۋ“دى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ”ساياحات +“دى زور كۇشپەن اتقارىپ، تۇتاس سالا بويىنشا ”كاسىپ ساياحاتتى توڭىرەكتەي جۇرىلەتىن، ءونىم ساياحاتتى توڭىرەكتەي كۇشەيەتىن، قۇرىلىم ساياحاتتى توڭىرەكتەي رەتتەلەتىن، يقۋات ساياحاتتى توڭىرەكتەي ورنالاستىرىلاتىن، حالىق تۇرمىسى ساياحاتتى توڭىرەكتەي جاقساراتىن“ ساياحاتتىڭ دامۋ جۇلگەسىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاق ساياحاتى مەن حالىقتىق ساياحات ورىندارىن زور كۇشپەن دامىتىپ، ساياحات كاسىبىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ گۇلدەنۋىن جەبەۋ رولىن كۇشەيتۋ كەرەك. بايلىقتىڭ بازارلانا توعىسۋىن تەز ساپالىلاندىرىپ، شينجياڭ ساياحاتتى قارجىلاندىرۋ توبىنىڭ دامىپ، زورايۋىن قولداۋ قاجەت. ساياحات بازارىنىڭ ىشكە دە، سىرتقا دا اشىلۋىن كەڭەيتىپ، ءتۇرلى بازار سۋبيەكتىنىڭ شينجياڭنىڭ ساياحات بازارىن اشۋىن قولداۋ كەرەك. ساياحات نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ساياحات نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن، پاراساتتى ساياحات جانە ساياحات ءىرى ساندى مالىمەت تەكشەسى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ساياحاتتى جابدىقتاۋ كاسىبىن دامىتۋ قاجەت. ”جايدارى شينجياڭ“ ساياحاتى ارقىلى قىزمەت وتەۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن ورىستەتىپ، ساياحات تيجارات - ساۋدا ورتاسى مەن بازار ورتاسىن بۇلدىرەتىن ارەكەت اتاۋلىعا قاتاڭ سوققى بەرۋ كەرەك. 5A دارەجەلى كورىنىس رايونىنىڭ دارەجەسىن تەز كوتەرىپ، جەر - جەردىڭ سارا كورىنىس رايونىن، سارا جەلىسىن قۇرۋىن زور كۇشپەن قولداۋ كەرەك. ”شينجياڭ تارتۋى“ وڭىرلىك الەۋمەتتىك تۇتىنۋ ماركاسىن جاراتىپ، ءتۇرلى ساياحات تاۋارىن اشاتىن، ساتاتىن كاسىپورىنعا امبەباپ قولداۋ كورسەتۋ ءتيىس. شينجياڭنىڭ ساياحات وبرازىن ۇگىتتەۋ - ساتۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، ”شينجياڭ جاقسى جەر“دى ءتىپتى دە اسقاقتاتىپ، تۇتاس جىلدا ساياحاتشىلاردى قابىلداۋ سانىن 300 ميلليون ادام - رەتتەن اسىرۋعا كۇش سالۋ كەرەك.

　　(6) جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، شار تاراپقا ەسىك اشۋ ارناسىن كۇش سالا ىلگەرىلەتۋ

”ءبىر پورت“، ”ەكى رايون“، ”بەس ۇلكەن ورتالىق“، ”وتكەل ەكونوميكالىق بەلدەۋى“ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ. جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ ءۇرىمجى شوعىرلاندىرۋ ورتالىعى مەن حالىقارالىق قايتقان جۇكتى ءبولىپ جونەلتۋ ورتالىعى قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ جاعالاۋىنداعى ولكە، قالالار سەلبەسە اشقان الەۋمەتتىك كەزەكشى پويەزى مەن وتكەل پويەزىن جۇرگىزىپ، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ شوعىرلى جيناۋ - تاسۋ زەردەلى الاڭ - پۋنكت تۇعىرىنىڭ جۇيەلى تاسىمال تيجاراتىن جەبەپ، قۇرلىق بەكەتىنىڭ كەڭىستىك ەكونوميكاسىنان ۇلگى كورسەتەتىن رايونمەن بىرلەسە ارەكەتكە كەلىپ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ ءىرى شوعىرلاندىرۋ ورتالىعىن قۇرۋ كەرەك. قورعاس، قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى قۇرىلىسىنىڭ دەڭگەيىن كۇش سالا جوعارىلاتىپ، كاسىپتى دامىتۋدان تۇسكەن كاسىپورىن تابىس باجىسىنا جەڭىلدىك مازمۇنىن كەمەلدەندىرۋ جانە وعان ءتۇيىندى تۇردە شابىت بەرۋ، جەڭىلدىك ساياساتتى ۇلاستىرىپ جانە ساپالىلاندىرىپ، سىرتقا باعىتتالعان كاسىپتەردىڭ دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ”بەس ءىرى ورتالىق“تىڭ ارناۋلى جوباسىن رەتتەۋ جانە كەمەلدەندىرۋ كەرەك. وتكەل ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى مەن كاسىپ دامۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ”ءدالىز ەكونوميكاسى“نىڭ ”وتكەل ەكونوميكاسى“نا قاراي تيبىن وزگەرتۋىن جەبەۋ كەرەك. جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق كاريدورىنىڭ كەشەندى كوتەرىمدىلىك رايونى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق ءتۇيىنى رايونىن جوعارىعا جولداۋ قىزمەتىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك. 7 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىن جاقسى وتكىزۋ ءتيىس.

ىشكە دە، سىرتقا دا ەسىك اشۋدى ۇزدىكسىز كەڭەيتۋ. ساۋداگەر شاقىرىپ، قارجى ەنگىزۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ساۋداگەر شاقىرۋ ءتاسىلىن جاڭالاپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى ءتۇرلى كاسىپورىنداردى شينجياڭعا كەلىپ قارجى قوسىپ، كاسىپتى گۇلدەندىرۋگە باۋراپ، مەملەكەت دارەجەلى ءتۇرلى اشۋ رايونىنا (باقشا رايونى) شىعىس بولىكتەگى كاسىپتەردىڭ ويىسۋىن بەلسەنە قابىلداۋ كەرەك. شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ ابزالدىلىعىن ساۋلەلەندىرىپ، شينجياڭعا كاسىپ ارقىلى كومەكتەسۋدىڭ اۋىس - كۇيىس جاساۋىنا، سەلبەسۋىنە تۇعىر ازىرلەپ، شينجياڭعا كومەكتەسەتىن ولكە، قالالاردىڭ كاسىپ جاعىنان شينجياڭعا ساتىلى ويىسۋىن جەتەكتەۋ كەرەك. سىرتقى ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن بەلسەنە ورىستەتىپ، توقىما، كيىم - كەشەك، ماشينا - ەلەكتر، حيميا ونەركاسىبى، قۇرىلىس ماتەريالى، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ءونىمى سياقتى جەرگىلىكتى ابزال ونىمدەر ەكسپورت سالىستىرماسىن كەڭەيتۋ كەرەك. شينجياڭ كاسىپورىندارىنىڭ ”سىرتقا ءورىس اشۋ“ىن قولداپ، جاڭالىق اشۋ تيبىندەگى كاسىپورىنداردىڭ حالىقارالىق بازارعا ءورىس اشۋىنا شابىت بەرىپ، كاسىپورىنداردىڭ حالىقاراعا قاتىناۋ توراپ جۇيەسىن قولداۋ كەرەك. شەكارا سىرتىندا باقشا رايونىن قۇرىپ، ۇجىم ۇيىمداستىرۋ ۇلگىسىندەگى حالىقارلىق ءوندىرىس قۋاتى سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتىپ، جاعالاۋداعى مەملەكەتتەردىڭ كاسىپ دامىتۋىنا شابىت بەرۋ كەرەك.

　　(7) نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى تەبىنىن ارتتىرىپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ

ماڭىزدى قاتىناس نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. مەملەكەتتىڭ قاتىناستا قۋاتتى ەل قۇرۋدىڭ تۇڭعىش توپتاعى سىناق ءتۇيىنىن تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى ءىرى ءدالىز قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ءبىر توپ تاس جول، تەمىر جول، اۋە جولى ماڭىزدى نىساندارىن اتقارىپ، ”شينجياڭدى اينالىپ شىعۋ، شينجياڭعا كىرىپ - شىعۋدى تەزدەتۋ“دى شاپشاڭ جۇزەگە اسىرۋ كەرەك. G7 جەلىسىندەگى اراتۇرىك - باركول - موري جوعارى قارقىندى تاس جولى، G0711 ءۇرىمجى - لوپنۇر جوعارى قارقىندى تاس جولى سياقتى نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ، S21 جەلىسىندەگى التاي - ءۇرىمجى جوعارى قارقىندى تاس جولى سياقتى نىسان قۇرىلىسىن باستاۋ، G216 جەلىسىندەگى ءۇرىمجى قالاسى شەكارا بولىگىنەن وتەتىن تاس جول، G30 شياۋساۋحۋ - ءۇرىمجى جوعارى قارقىندى تاس جولى، G314 جەلىسىندەگى بۇلۇڭكول - كۇنجىراپ وتكەلى بولەگىندەگى تاس جول سياقتى نىساندار قۇرىلىسىن سالىپ بولۋ. حوتان - چارقىلىق تەمىر جولى، شىعىس جوڭعار جياڭجۇنمياۋ - قۇمىل جوماۋحۋ تەمىر جولى سياقتى نىسان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ، ءۇرىمجى جياڭجۇنمياۋ تەمىر جولىنىڭ 2 - جەلىسىنىڭ يقۋاتىن كەڭەيتىپ، وزگەرتىپ سالۋ، شينحى - باي اۋدانى بايلىق تەمىر جول تارماق جەلىسى سياقتى نىساندار قۇرىلىسىن باستاۋ، گولمۋد (حولىمتى) - كورلا تەمىر جولىن، التاي - كوكتوعاي - شىعىس جوڭعار تەمىر جولىن، وڭتۇستىك شينجياڭ تەمىر جولىنىڭ كورلا - اقسۋ - قاشقار بولىگىنىڭ يقۋاتىن كەڭەيتىپ، وزگەرتىپ سالۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ كەرەك. ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايىنىڭ سولتۇستىك بولىگىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى، قاشقار اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى، موڭعۇلكۇرە اۋەجايى، تاشقورعان اۋەجايى سياقتى نىساندار قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، كەريا اۋەجايىن، اقسۋ اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ، قۇلجا اۋەجايىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى سياقتى نىسانداردى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ءۇرىمجى زاپاس اۋەجايى قۇرىلىسىن، اۋە جولى، تەمىر جول بىرلەسكەن تاسىمالدى تەزدەتىپ، ءۇرىمجى حالىقارالىق توراپ اۋەجايىنىڭ تولىق كۇن اينالىمعا تۇسۋىنە كۇش سالۋ كەرەك. شىعىس جوڭعار (شونجى) اۋەجايى، بايىنبۇلاق اۋەجايى، باركول اۋەجايى سياقتى نىسانداردىڭ قۇرىلىس باستاۋدان ىلگەرگى دايىندىق جۇمىستارىن بەلسەنە جاقسى ىستەۋ كەرەك.

ءىرى سۋ يگىلىگى قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ. سۋ يگىلىگى ينجەنەرياسىن جانە وعان سايكەستى قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن ءتۇيىن ەتىپ، ءبىر توپ سۋ يگىلىگى تورابىن، جەتەكشى ينجەنەريالاردى جانە ءىرى، ورتاشا سۋارۋ رايونىن جالعاستىراتىن سايكەستى ينجەنەريالاردى، سۋ ۇنەمدەۋ ينجەنەريالارىن سالىپ، اپاتتان ساقتانىپ، اپاتتى ازايتۋ قۋاتىن كۇشەيتىپ، ەگىن شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزىن نىعايتۋ كەرەك. ارتاش سۋ يگىلىگى تورابى، شۇڭسۇلاق سۋ يگىلىگى تورابى، چارقىلىق سۋ قويماسى سياقتى نىسانداردى سالىپ، يۇرۇڭقاش سۋ يگىلىگى تورابى ينجەنەرياسىن، قورعان سۋ يگىلىگى ينجەنەرياسىن، باي اۋدانى اراسان سۋ يگىلىگى تورابى يجەنەرياسىن باستاۋ كەرەك.

قالا - قالاشىق قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ. ادامنىڭ قالا - قالاشىقتانۋىن وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، قالا كەڭىستىگىنىڭ ورنالاسۋىن ساپالىلاندىرىپ، قالا - قالاشىقتاردىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىسى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، جاڭاشا قالا - قالاشىقتانۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. شەكارا قالا - قالاشىقتارى، وتكەل قالا - قالاشىقتارى جانە شاعىن قالا - قالاشىقتار قۇرىلىسىنىڭ اياق الىسىن تەزدەتىپ، قالا - قالاشىقتاردىڭ كەشەندى كوتەرىمدىلىك قۋاتىن كۇشەيتۋ كەرەك. قالا - قالاشىقتارداعى كونە شاعىن رايوندار مەن لاشىقتى رايونىن وزگەرتىپ سالۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، قالانى باسقارۋ تورابى، اۆتوكولىك توقتاتۋ الاڭى، ونىمدەردى سۋىق كۇيىندە جەتكىزۋ سياقتى قۇرىلىستاردى ىلگەرىلەتىپ، زات اينالىمى تورابى قۇرىلعىسى مەن قالا، اۋىل بازارى توراپ قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، تۇرمىس قوقسىقتارىن تۇرگە ايىرۋ سىناق ءتۇيىنىن بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كوپ نەگىزدى، باياندى قالا - قالاشىقتانۋدى قارجىمەن قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن تەز ورناتىپ، قوعامدىق كاپيتالدى جاڭاشا قالا - قالاشىقتانۋ قۇرىلىسىنا ارالاسۋعا جەتەكتەۋ كەرەك.

ماڭىزدى ەنەرگيا قۇرىلعى قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ. مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا بايلىعىنىڭ قۇرلىق ۇلكەن ءدالىزىن قۇرۋدى ارقاۋ ەتىپ، ءبىر توپ ماڭىزدى ەنەرگيا قۇرىلعىلار قۇرىلىسى نىسانىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ياركەن - حوتانⅡقايتىمدى جانە ياجۇڭ - دابانچىڭⅡقايتىمدى 750 كيلوۆولتتىق ترانسفورماتور ينجەنەرياسىن، شىعىس جوڭعار جاڭا ەنەرگيا بازاسىن، فۋكاڭ مەن قۇمىلدىڭ سۋ شىعارىپ، سۋ ساقتاۋ ەنەرگيا ەلەكتر ستانسياسىن، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ كۇن ەنەرگياسىن جيناۋ قۇرىلعى قۇرىلىسىن جالعاستى ىلگەرىلەتىپ، قۇمىلدىڭ سولتۇستىگى - چۇڭچيڭ 800± كيلوۆولت جوعارى كەرنەۋلى تىكە توك جەتكىزۋ ينجەنەرياسىنىڭ الدىڭعى مەرزىمدىك قىزمەتىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، شىعىس جوڭعار، قۇمىل كومىر ەلەكتر - مۇناي - گاز - جەل - كۇن ەنەرگياسىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ بازاسىنان ۇلگى كورسەتۋ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭ ەنەرگيا بايلىعىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

كەلەلى ەكولوگيالىق قۇرىلىستى جەدەلدەتۋ. تاۋ - سۋ - ورمان - اتىز - كول - ءشوپ ەكولوگياسىن قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ، وڭاۋ قىزمەتىن جاپپاي باستاپ، تابيعي ورمانداردى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ، جايلىمدى قالپىنا كەلتىرۋ، ەگىستىكتەن ورماندى، جايلىمدى قالپىنا كەلتىرۋ سياقتى ءتۇيىندى ورمان - جايلىم ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ، اقسۋ ايماعىنداعى كوڭتايلىك ءبىر ميلليون مۋ قۇمايتتانعان ەگىستىكتى وڭاۋ، شىعىس تيانشان ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىرۋ جانە قورعاۋ، ايدىنكول ەكولوگياسىن وڭاۋ سياقتى ماڭىزدى ەكولوگيالىق قۇرىلىستى جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك. مەملەكەت دارەجەلى الەۋمەتتىك يگىلىك ورمانىن قورعاۋ، باسقارۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، تارىم وزەنى اعارىنداعى توراڭعى ورمانىن قۇتقارۋ ارەكەتىن اتقارۋ كەرەك.

　　(8) ءتۇيىندى سالالارداعى رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، تيجارات - ساۋدا ورتاسىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، بازار ومىرشەڭدىك قۋاتىن قاۋلاتۋ

مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتال جانە مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىن رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ. وسى زامانعى كاسىپورىن ءتۇزىمىن اقاۋسىزداندىرىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىننىڭ زاڭدىق يەسىن جونگە سالۋ قۇرىلىمى مەن تيجارات مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتالمەن قارجىلاندىراتىن ءبىر توپ سەرىكتەستىكتەردى، اينالىم سەرىكتەستىكتەرىن قايتا ۇيىمداستىرىپ قۇرىپ، تۇتاس رايونىمىزدا مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتالدى باقىلاۋ - باسقارۋ ۇلكەن جۇلگەسىن تەز قالىپتاستىرىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتالدى باقىلاۋ - باسقارۋدىڭ ءبىر تۇلعا بولۋىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. ارالاسپا مەنشىك ءتۇزىمى رەفورماسىن بەلسەنە، ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيا، قاتىناس، ساياحات، سۋ يگىلىگى سياقتى سالالاردا مەملەكەت مەنشىگىندەگى ءبىر توپ قارجىلاندىرۋ توبىن جەتىلدىرىپ جانە زورايتىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاپيتالدى قۋاتتاندىرۋ، ساپالىلاندىرۋ كەرەك. مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردان دەمالىسقا شىققانداردى قوعامداندىرىپ باسقارۋ قىزمەتىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ. اۋىل - قىستاقتىڭ نەگىزگى شارۋاشىلىق باسقارۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاقتاعى كوتەرمەگە العان جەردىڭ ”ءۇش ۇقىعىن ءبولۋ“دى ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ مۇلىك ۇقىعى ءتۇزىمى رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، جەردى اينالىمعا سالۋدى جەدەلدەتىپ، جەردەن پايدالانۋدىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتىپ، اۋىل - قىستاقتا اق قالعان تۇرعىن ۇيلىك جەر مەن بوس تۇرعان ءۇيدى قايتا پايدالانۋعا شابىت بەرۋ كەرەك. استىقتى جيناپ الىپ ساقتاۋ اينالىم ءتۇزىلىس - مەحانيزمى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ماقتانىڭ كورسەتكىش باعا رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، سۋ يگىلىگىن بازارلاندىرۋ رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، قالا، اۋىل توعىسا دامۋ ءتۇزىلىس - مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك.

حالىق تۇرمىسى سالاسىنىڭ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ. وقۋ - اعارتۋ سالاسىنىڭ كەشەندى رەفورماسىن، ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، الەۋمەتتىك اۋماقتاعى قۇرىلىمدار ءوزارا سايكەسكەن، ەمدەلۋ - ساۋىعۋ ارقىلى كۇتىمدەلۋ ءوزارا ۇشتاسقان زەينەتكەرلىككە قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن جەدەل قۇرىپ، كوپ جىكتى، الۋان ءتۇرلى قامداۋ قۋاتىن كۇشەيتۋ كەرەك. نوپوس ءتۇزىمى رەفورماسىن جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، ورتالىقتىڭ حۇجاتىنىڭ تالابىنا ساي، حالقى 3 ميلليوننان از قالالار نوپوس شەكتەمەسىن جاپپاي كۇشىنەن قالدىرىپ، قالا، اۋىلداردا ءتارتىپتى جىلجيتىن نوپوس كوشىرۋ ساياساتىن اتقارىپ، قونىستانۋ كۋالىگى ءتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، قالا - قالاشىقتاردا قونىستانۋ كۋالىگىن دانەكەر ەتە وتىرىپ قالا - قالاشىقتاردا تۇراقتى قونىستانعان حالىققا نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ اينالىم مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، قالا - قالاشىقتاردا تۇراقتى قونىستانعان حالىققا نەگىزدىك الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدىڭ جاپپاي قامتىمىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

”بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ“ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ. بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋدىڭ كەرى تىزىمدىگى ءتۇزىمىن جاپپاي اتقارىپ، اكىمشىلىك قاراپ بەكىتۋ رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ، ”ەڭ كوپ بولعاندا ءبىر - اق رەت بارۋ“، ”نەگىزگى ساتىدا ءبىر كەستە بولۋ“ رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، باجىنى كەمەيتىپ، اقىنى ازايتۋ ساياساتىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، كاسپورىنداردىڭ توك، گاز، زات اينالىم وزىندىك قۇنىن تومەندەتىپ، تيجارات - ساۋدا ورتاسىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، ءتۇرلى بازار سۋبيەكتىنىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتۋ كەرەك. ينجەنەريالىق قۇرىلىس نىساندارىنا مەردىگەرلىككە شاقىرۋ، مەردىگەرلىككە مالىمدەتۋ، جەر پايدالانۋ ۇقىعى مەن كەن ۇقىعىن وتكەرمەلەپ بەرۋ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى مۇلىك ۇقىعىن ساۋداعا سالۋ، ۇكىمەت ساتىپ الۋ سياقتى الەۋمەتتىك بايلىق ساۋدا تۇعىرىن بىرىكتىرىپ، ورتاق يگىلىكتەنۋدى ىشكەرىلەي جۇرگىزىپ، ساۋدا مازمۇنىن اداقتاۋ ءتىزىمىن ورناتىپ، الەۋمەتتىك بايلىقتى اشىق ساۋداعا سالۋ كەرەك. ءۇي قۇرىلىسى مەن قالا نەگىزدىك قۇرىلعىلار ينجەنەرياسىنا كەپىل بولۋ ءتۇزىمىن اتقارۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ينجەنەرياعا قويىلاتىن كەپىل اقشانىڭ ورنىنا ەلەكتروندى كەپىلحاتتى باستىرۋ كەرەك.

حالىق باسقارۋىنداعى شارۋاشىلىقتى زور كۇشپەن دامىتۋ. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ «اناعۇرلىم تاماشا دامۋ ورتاسىن جاراتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ رەفورماسى مەن دامۋىن قولداۋ جونىندەگى پىكىرىن» مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، بارىنە تەڭ ءمان بەرۋگە تاباندى بولىپ، بازارعا كىرۋگە رۇقسات ەتۋ، قاراپ بەكىتۋ رۇقساتى، تيجارات اينالىمى سياقتى جاقتاردا حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا ءادىل باسەكەگە تۇسەتىن ورتا ازىرلەۋ كەرەك. فينانس بازارىنا كىرۋگە رۇقسات ەتۋ اياسىن، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ قارجى بىرىكتىرۋ جولدارىن كەڭەيتۋ كەرەك. ۇكىمەت، بانكە، كاسىپورىن ۇشتاسۋدى كۇشەيتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندار مەن ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى بىرىكتىرۋى قيىن، قىمبات بولۋ ماسەلەسىن كۇش سالا شەشىپ، حالىق باسقارۋىنداعى اناعۇرلىم كوپتەگەن كاسىپورىننىڭ بازارعا توتە كىرىپ، قارجى بىرىكتىرۋىن قولداۋ كەرەك. قارىزدى ارناۋلى اداقتاۋ ارەكەتىن كۇش سالا ورىستەتىپ، ۇكىمەت تاراۋلارى مەن مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ قارجىسىن بەرمەي كەشىكتىرۋ ماسەلەسىن ءتۇيىندى تۇردە جونگە سالىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا قورعاۋ ءتيىس.

ساۋدا قوعامى، كەڭەس قوعامى سياقتى حالىقتىق ۇيىمداردىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، كاسىپورىن مەن جەرگىلىكتى ورىن ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا كومەكتەسۋ كەرەك. حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ رەفورمادان جاڭالىق اشىپ، تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جاسامپازدىق ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتۋ كەرەك. اكىمشىلىك پەن ساۋدانىڭ باۋىرمال، پاك جاڭاشا قاتىناسىن كۇش سالا ورناتىپ، باسشى كادرلاردىڭ حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارمەن بايلانىس جاساۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، ولاردىڭ ءىس جۇزىندىك قيىنشىلىعىن شەشۋىنە كومەكتەسىپ، كاسىپورىنشىلاردىڭ ءىس تىندىرىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋىنا قۇرمەت كورسەتەتىن، شابىت بەرەتىن جانە ونى قورعايتىن قويۋ راي قالىپتاستىرۋ كەرەك!

　　(9) قوعامدىق ىستەردىڭ دامۋىن تەزدەتىپ، حالىق تۇرمىسىن، اسىرەسە، قيىنشىلىعى بار جۇرتشىلىقتىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن ۇتىمدى قامتاماسىزداندىرۋ مەن جاقسارتۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ

جۇمىستانۋدى ورنىقتىرۋعا، كەڭەيتۋگە كۇش سالۋ. جۇمىستانۋدى ورنىقتىرۋدى ءتۇيىننىڭ ءتۇيىنى ەتىپ، جۇمىستانۋدىڭ جالپى مولشەرىن ورنىقتىرىپ، جۇمىستانۋ قۇرىلىمىن كەمەلدەندىرىپ، جۇمىستانۋ ساپاسىن جوعارىلاتۋ، قالا، اۋىلدارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردى، جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى، قوسىننان قايتقان اسكەريلەردى، قيىنشىلىعى بار توپتى جۇمىستاندىرۋدى كورنەكتى تۇردە يگەرىپ، جوعارى مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردىڭ جۇمىستانىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋىن جەبەۋ جوسپارىن اتقارىپ، جۇمىستانۋعا قىزمەت وتەۋ مەن كاسىپتىك شەبەرلىككە باۋلۋدى كۇشەيتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن قالاعا ءتارتىپتى كىرىپ جۇمىستانۋعا، سول جەردىڭ وزىندە، جاقىن ماڭدا جۇمىستانۋعا جانە دەربەس شارۋاشىلىق قۇرۋعا جەتەكتەۋ، ءۇي قۇرىلىس سالاسىندا 5 جىلدا 200 مىڭ ادامدى جۇمىستاندىرۋ جوسپارىن اتقارىپ، قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان جۇمىستانعاندار سانىن 450 مىڭنان، اۋىل - قىستاقتاعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 2 ميلليون 700 مىڭ ادام - رەتتەن ارتىق ويىستىرۋدى ىسكە اسىرىپ، ەڭبەك قابىلەتىنە يە ءاربىر وتباسىنان، كەم دەگەندە، ءبىر ادامدى جۇمىستاندىرۋعا كەپىلدىك ەتىپ، جۇرت كوڭىلىن جۇمىستاندىرۋ ارقىلى الاڭسىز ەتۋ، جۇمىستاندىرۋ ارقىلى ورنىقتىرۋ، جۇمىستاندىرۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ كەرەك.

اناعۇرلىم ءادىل، اناعۇرلىم ساپالى وقۋ - اعارتۋدى دامىتۋ. وقىتۋشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن، يدەيالىق - ساياسي تاربيەنى كۇشەيتىپ، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋمەن وقىتۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتا وقۋ الدىنداعى تاربيەنى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، 9 جىلدىق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ جەتىستىكتەرىن نىعايتۋ كەرەك. ”مەكتەپ تاڭداۋ اپتىقپالىعى“، ”بەلگىلەنگەن وقۋشى سانىنان اسقان كلاس“ قۇبىلىسىن كوپ ءتۇرلى شارالار قولدانىپ الاستاپ، ادەتتەگى تولىق ورتانىڭ الۋان ءتۇرلى ەرەكشەلىككە يە دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدى زور كۇشپەن دامىتىپ، ءوندىرىس پەن وقىتۋدى توعىستىرۋدى، مەكتەپ پەن كاسىپورىن سەلبەسۋدى تەرەڭدەتىپ، كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدا ءوندىرىس پەن وقىتۋ توعىسا دامۋدان ۇلگى كورسەتەتىن ايماق (وبلىس، قالا) قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ورتالاۋ، ورتا مەكتەپتەردەن وقۋ تاۋىسىپ ءالى جۇمىستانباعان وقۋشىلاردى تەحنيكالىق باۋلۋدىڭ تۇتاس قامتىمىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جوعارى مەكتەپ وقۋ - اعارتۋىنىڭ ىشكى ماندىك دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭ داشۋەسىنىڭ ”قوس بىرەگەي“ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ ماماندىق قۇرىلىمى مەن كاسىپ قۇرىلىمىنىڭ سايكەسىمدىلىك دارەجەسىن ۇزبەي جوعارىلاتۋ كەرەك. مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى كەڭىنەن جالپىلاستىرۋدى تىڭعىلىقتى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، كوپ ۇلت ءتىل - جازۋىن عىلمي قورعاۋ جانە ولشەمدەندىرۋ كەرەك. وقۋدان قول ءۇزۋدى تىزگىندەپ، وتباسىندا قيىنشىلىعى بار وقۋشىلاردى قارجىلاي دەمەۋمەن جاپپاي قامتىپ، ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكا بەرىلگەن وقۋشىلار، ەرەكشە قيىنشىلىعى بار قارايلاساتىن وقۋشىلار، اۋىل - قىستاقتاعى اۋىلدا قالعان بالالار جانە مۇگەدەك بالالار سياقتى ەرەكشە توپتاردىڭ وقۋ - اعارتۋدى تەڭ قابىلداۋ ۇقىعىن قامتاماسىز ەتىپ، قالاعا كىرىپ جۇمىس ىستەگەندەردىڭ پەرزەنتتەرىنىڭ وقۋى قيىن بولۋ ماسەلەسىن ۇتىمدى تۇردە شەشىپ، ءاربىر بالانى ءادىل ءارى ساپالى وقۋ - اعارتۋدان يگىلىكتەندىرۋ كەرەك!

دەنساۋلىق، سالاماتتىق دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ. سالامات شينجياڭ ارەكەتىن اتقارىپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋدى تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، قالا، اۋىلدارداعى تۇرعىنداردىڭ باس اماندىعىنىڭ توسىن زاقىمدالۋىن قامسىزداندىرۋدى، قالا - قالاشىق جۇمىسشى - قىزمەتشىلەرىنىڭ سالماقتى اۋرۋىن قامسىزداندىرۋدى قامتۋ اياسىن كەڭەيتىپ، ەلەۋلى جۇقپالى اۋرۋلاردىڭ، ءتۇيىندى جەرگىلىكتى اۋرۋلاردىڭ، كاسىپتىك اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ جانە ونى قۇتقارۋ - ەمدەۋ تەبىنىن ارتتىرۋ، جۇڭگو ەمشىلىگى مەن باتىس ەمشىلىگىن ۇشتاستىرۋعا كوڭىل ءبولىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ دەنساۋلىققا قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ەمدەۋگە قىزمەت وتەۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. ”ەمدەۋ، ەمدەۋدى قامسىزداندىرۋ، ەمدەۋ - ءدارى - دارمەك“ سىندى ءۇشتىڭ بىرلەسە ارەكەتكە كەلۋىن تەرەڭدەتىپ، بۇقارانىڭ اۋرۋ كورسەتۋ قيىن، قىمبات بولۋ ماسەلەسىن ۇتىمدى تۇردە شەشۋ كەرەك. قوعامدىق كۇشتەردىڭ رولىن جاقسى ساۋلەلەندىرىپ، كۇتىمدەلەتىن قارتتاردى، بالاباقشاسىنا بەرىلگەن بالالاردى ەمدەۋمەن قىزمەت وتەۋ تەبىنىن ارتتىرۋ كەرەك. تۋىت ساياساتىن ساپالىلاندىرىپ، حالىقتىڭ ساپاسىن جوعارىلاتۋ قاجەت.

بۇقارانىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىن بايىتۋ. نەگىزگى ساتىعا، اسىرەسە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستاعى حالىققا مادەنيەت ارقىلى تيىمدىلىك جەتكىزۋ بويىنشا ويىن قويۋ ءىسىن بەلسەنە ورىستەتۋ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن اسقاقتاتىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جالپىلاستىرۋ كەرەك. الەۋمەتتىك مادەنيەت ارقىلى قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، الەۋمەتتىك مادەنيەت ارقىلى قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ قابىلەتىن جاپپاي جوعارىلاتۋ ءتيىس. الەۋمەتتىك سيفرلى مادەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ءتۇرى كوپ، مازمۇنى كەمەلدى، فورماسى جاڭا، تاراتۋعا وڭاي سيفرلى مادەنيەت ونىمدەرى جەلىسى مەن ءوزارا ۇلاسىپ، تۇتاسقان مادەنيەت بايلىعىمەن قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن قۇرۋ كەرەك. اۋدان دارەجەلى توعىسقان مەديا ورتالىعى قۇرىلىسىن جاقسى ىستەۋ ءتيىس. مەملەكەتتىك 14 - كەزەكتى قىسقى سپورت جينالىسىن وتكىزۋگە كۇش سالا دايىندىق كورۋ، اۆتونوميالى رايوننىڭ 14 - كەزەكتى سپورت جينالىسىنىڭ دايىندىعىن ويداعىداي ىستەپ، جاقسى وتكىزۋ كەرەك.

قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرۋ. جالپى ازاماتتاردى قامسىزداندىرۋعا قاتىناستىرۋ جوسپارىن بار كۇشپەن اتقارىپ، قالا، اۋىلدارداعى تۇرعىنداردىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ، زەينەتكەرلىكتى قامسىزداندىرۋ، ەمدەۋدى قامسىزداندىرۋ، جۇمىس ۇستىندە جارالانۋدى قامسىزداندىرۋ، قوعامدىق كومەك سياقتى تۇزىمدەردى كەمەلدەندىرىپ، قوعامدىق قامسىزداندىرۋدىڭ قامتىمىن كەڭەيتىپ، 2020 - جىلدىڭ سوڭىنان بۇرىن نەگىزگى زەينەتكەرلىكتى قامسىزداندىرۋ قورىن اۆتونوميالى رايون ءبىر تۇتاس جيناپ، ءبىر تۇتاس شىعىس ەتۋگە كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. قالا، اۋىلداردىڭ قوعامدىق قۇتقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، قالا، اۋىلداردىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن بىرتىندەپ جوعارىلاتىپ، ۋاقىتشا قۇتقارۋ، كومەكتەسۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ ارقىلى كەدەيلەردىڭ قالتاسىن قاقتىرماي كەدەيلىكتەن ارىلتۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىستەۋ كەرەك. ”بەستە قامتاماسىزداندىرۋ“دى قالايتىن قارتتاردىڭ ءبارىن جيناپ باعۋدى، جەتىم بالالاردىڭ ءبارىن جيناپ اسىراۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. قارتتار، مۇگەدەكتەر، جۇيكەسى جۇقارعان اۋرۋلار سياقتى ەرەكشە توپتاردى قىزمەت وتەۋمەن قامداۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن تەزدەتىپ، مۇگەدەك بالالاردى ساۋىقتىرۋ - قۇتقارۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، قالا، اۋىلدارداعى قاراۋسىز قارتتار، جەتىم بالالار، مۇگەدەكتەر سياقتى قيىنشىلىقتاعى جۇرتشىلىققا باعىتتامالى كومەكتەسىپ سۇيەمەلدەۋ كەرەك.

قالا، اۋىلداردىڭ بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن اتقارۋ. قالا جاعدايىنا قاراي ءىس كورىپ، قالا جاعدايىنا قاراي ساياسات اتقارىپ، تۇرعىن ۇيمەن قامداۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتاردا بەيقۇت ءۇي سالۋ مەن كوشپەندى مالشىلاردى وتىرىقتاندىرۋ، قالا - قالاشىقتاردا قامتاماسىزدىق سيپاتتى بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، قالا - قالاشىقتاردا قامتاماسىزدىق سيپاتتى 109 مىڭ تۇرعىن ءۇي، اۋىل - قىستاقتا 75 مىڭ بەيقۇت ءۇي سالۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ كەرەك. كوپ سۋبيەكت قامداپ، كوپ ارنامەن قامتاماسىز ەتىپ، جالعا بەرۋ - ساتىپ الۋ قاتار جۇرگىزىلەتىن تۇرعىن ءۇي ءتۇزىمىن جەدەل ورناتۋ، ەگىن، مال شارۋاشىلىق رايوندارىنان قالالارعا كوشىپ قونىستاناتىن حالىقتى ءتارتىپتى جەتەكتەپ، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

حالىققا مەيىر جەتكىزىپ، تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن ىلگەرىلەتۋ. وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ كومىرىن ەلەكترگە اينالدىرۋ (1 - مەرزىمدىك) ينجەنەرياسىن جالعاستى اتقارىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستىڭ كومىرىن ەلەكترگە اينالدىرۋ سايكەستى ەلەكتر تورابى قۇرىلىسىن جانە 288 مىڭ 700 وتباسىن توكپەن جىلۋ جەتكىزۋ (1 - مەرزىمدىك) ينجەنەرياسىن ورىنداپ، جىلۋمەن قامداۋ شارت - جاعدايىن جاقسارتىپ، تۇرمىس وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ كەرەك. قالا - قالاشىقتارداعى كونە شاعىن رايونداردىڭ سۋ - ەلەكتر - جىلۋ جەتكىزۋىن وزگەرتۋ مەن ليفتپەن جابدىقتاۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، كونە شاعىن رايونداردىڭ قوجالىق باسقارۋ قامتىمىن جوعارىلاتۋ كەرەك. ءبىر ءبولىم قالالارداعى ”كوشىرگەنىمەن ءۇي بۇزباۋ، بۇزعانىمەن قۇرىلىس سالماۋ“ سىقىلدى بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان ماسەلەلەردى شەشۋگە ءمان بەرۋ كەرەك.

حاۋىپسىزدىك جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ. حاۋىپسىز ءوندىرىس جاۋاپكەرشىلىگى مەن ونى باسقارۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، الەۋمەتتىك حاۋىپسىزدىك كومەسكى كىناراتتارىن تەكسەرۋ مەن حاۋىپسىزدىك جونىنەن الدىن الۋ - تىزگىندەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتى ازايتۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جۇيەسى مەن شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرىپ، بارلىق اپات تۇرىنە شۇعىل توتەپ بەرۋدە كەشەندى قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ قوسىنى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اپات زيانىنىڭ حاۋىپ - قاتەرىن تەكسەرۋ مەن ءتۇيىندى كومەسكى كىناراتتاردى تەكسەرپ انىقتاۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، ءتۇرلى توسىن وقيعالاردىڭ تۋىلۋىنا توتەپ بەرۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، ەلەۋلى حاۋىپسىزدىك شىرعالاڭدارىنىڭ تۋىلۋىن تىزگىندەۋ كەرەك. ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك پەن ءونىم ساپاسى حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ماڭىزدى سالالاردى ارناۋلى وڭاۋدى جالعاستى ورىستەتىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ دەنساۋلىعى مەن باس اماندىعىن شىنايى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتى ازايتۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ ءتيىس.

　　(10) پارتيانىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتىنا تاباندى بولىپ، ۇلتتار ىنتىماعى، ءدىن جاراسىمدىلىعىن بار كۇشپەن جەبەۋ

ۇلتتار ىنتىماعىن نىعايتۋ، دامىتۋ. پارتيانىڭ ۇلت ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ۇلتتىق وڭىرلىك اۆتونوميا تۇزىمىنە تاباندى بولىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، ۇلتتاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، ۇلتتاردىڭ سالت - ساناسىنا تولىق قۇرمەت ەتۋ كەرەك. ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ جانە ۇلتتار ىنتىماعى بويىنشا دوستاسۋ قيمىلىن ۇدايىلاندىرىپ ورىستەتىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنا، اسىرەسە، قيىنشىلىعى بار وتباسىلارىنا كوڭىل ءبولىپ، قامقورلىق جاساۋ، كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ، قۇتقارۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىستەپ، ۇلتتاردىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەۋ كەرەك. ۇلتتار ىنتىماعى تاربيەسىن ورگانعا، اۋىل - قىستاققا، الەۋمەتتىك اۋماققا، مەكتەپكە، كاسىپورىنعا، كازارماعا، تۋان - الاڭعا، ءدىني قيمىل ورىندارىنا جەتكىزىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىن ”ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋى“ يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، ”بەستى شىنايى مويىنداۋ“دى كۇشەيتۋگە جەتەلەپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەپ، ءار ۇلتتىڭ تاتۋ - ءتاتتى ءوتۋىن، ءبىر نيەتپەن قيىنشىلىقتى جەڭۋىن، جاراسىمدى دامۋىن جەبەپ، اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىستىرۋ كەرەك. ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىندا وزات ورىن قۇرۋ قيمىلىن كەڭ كولەمدى ورىستەتىپ، مەملەكەت بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىندا وزات رايون قۇرۋعا كۇش سالۋ كەرەك.ءدىن تاتۋلىعى مەن جاراسىمدىلىعىن جەبەۋ. پارتيانىڭ ءدىن قىزمەتى نەگىزگى باعىتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ەلىمىز دىندەرىنىڭ جۇڭگوشالانۋ بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، زاڭدىلارىن قورعاۋ، زاڭسىزدارىن تەجەۋ، ۇشقارىلىقتى اۋىزدىقتاۋ، سىنالاپ كىرۋگە قارسى تۇرۋ، قىلمىسقا سوققى بەرۋگە تاباندى بولىپ، ءدىن ىستەرىن زاڭ بويىنشا باسقارىپ، دىنگە سەنەتىن جۇرتشىلىقتىڭ قالىپتى ءدىن قاجەتى مەن قالىپتى ءدىني قيمىلىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردى ايالاۋ، تاربيەلەۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ءوربۋىن باتىل تەجەۋ، ءدىندى سوتسياليستىك قوعامعا ۇيلەسۋگە بەلسەنە جەتەكتەپ، رايونىمىزدىڭ ءدىن جاراسىمدىلىعىنىڭ جاڭا جاعدايىن كۇش سالا نىعايتۋ كەرەك.

　　(11) بيڭتۋاننىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتىپ، دامۋدى جەدەلدەتۋىن زور كۇشپەن قولداپ، بيڭتۋاننىڭ ەرەكشە رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ

”بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىن ءبىر تۇتاس جۇيە“ دەيتىن يدەيانى بەرىك ورناتىپ، بيڭتۋاننىڭ رەفورماسىن، دامۋىن قولداپ، بيڭتۋاننىڭ ”ورنىقتىرعىش، دومنا پەش، ۇلگى كورسەتۋ رايونى بولۋ“ ەرەكشە رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. بيڭتۋاننىڭ ورنىقتىلىقتى قورعاپ، شەكارانى كۇزەتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ ءبىر تۇلعالانا لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ كۇشى قۇرىلىسىن ارتتىرۋ كەرەك. بيڭتۋاننىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتۋىن، بيڭتۋاننىڭ اۆتونوميالى رايون بەرگەن اكىمشىلىك فۋنكتسيا مەن اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ ۇقىعىن ءتارتىپتى قابىلداۋىن جانە زاڭ بويىنشا پايدالانۋىن قولداۋ كەرەك. بيڭتۋاننىڭ وڭتۇستىك شينجياڭعا قاراي دامىپ، كاسىپتەردى دامىتۋ، جۇمىستانۋدى جەبەۋ ارقىلى ەكونوميكانىڭ كولەم الۋىن ۇزدىكسىز زورايتىپ، بيڭتۋاننىڭ تۇتاس شينجياڭداعى جەتەكتەۋ قۋاتىن، ىقپال كۇشىن ارتتىرۋ كەرەك. بيڭتۋان مەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ توعىسا دامۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، كەلەلى وندىرگىش كۇشتىڭ ورنالاسۋى، بازار جۇيەسى، نەگىزدىك قۇرىلعى، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ سياقتى جاقتارداعى جوباسىن كەمەلدەندىرىپ، ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعام، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، دارىندىلار، ۇلتتار ىنتىماعى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ سياقتى جاقتاردا ىشكەرىلەي توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، شەكارانى بىرگە كۇزەتىپ، بىرلەسىپ ىنتىماقتى ورىن قۇرىپ، بايلىقتان ورتاق پايدالانىپ، ابزالدىلىق ارقىلى ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاپ، مادەنيەت توعىستىرىپ، بىرگە گۇلدەنىپ دامۋدىڭ اسەرلى جاعدايىن تەز قالىپتاستىرۋ كەرەك!

ۋاكىلدەر! شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسۋ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق كەلەلى ستراتەگياسى. شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە، قالالاردىڭ شينجياڭعا كومەكتەسۋ جوباسىنا ويداعىداي سايكەسىپ، شينجياڭعا كومەكتەسۋشى ولكە، قالالاردىڭ وزىق ۇستانىمىن دەن قويا ۇيرەنىپ، شينجياڭعا كادر - دارىندى، كاسىپ، حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ، جاقسارتۋ، ارالاسۋ، ىشتەسۋ، توعىسۋ، مادەنيەت، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كومەكتەسۋ جاعىنا كۇش شوعىرلاندىرىپ، شينجياڭعا كومەكتەسۋدىڭ كەشەندى ونىمدىلىگىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ كەرەك!

ۋاكىلدەر! شينجياڭ − ەلىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىگىندەگى ماڭىزدى حاۋىپسىزدىك قالتقىسى. ارميا مەن حالىقتىڭ توعىسا دامۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، مەملەكەت قورعانىسى تاربيەسىن كۇشەيتىپ جانە جاقسارتىپ، مەملەكەت قورعانىسى مەن ارميا قۇرىلىسىن قولداۋ، جاڭا داۋىردەگى قوسىننان قايتقان اسكەرلەر قىزمەتىن مۇقيات جاقسى ىستەپ، قوس قولداۋ قىزمەتى مەن ارميا - حالىق بىرگە قۇرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اسكەريلەردىڭ داڭق جۇيەسىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، ارميا مەن ۇكىمەتتىڭ، ارميا مەن حالىقتىڭ ىنتىماق اعاشىنىڭ تەرەڭ تامىر تارتىپ، جاپىراعىنىڭ قاۋلاپ ءوسىپ، ماڭگى جاسىل بولۋىن ساقتاۋ كەرەك!

ۋاكىلدەر! الدىمىزدا كەلەتىن ”14 - بەسجىلدىق“ كەز ەلىمىز جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدان سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىرۋعا قادام تاستايتىن ماڭىزدى مەزگىل. ستراتەگيالىق، جۇيەلى وي جۇگىرتۋگە تاباندى بولىپ، ”14 - بەسجىلدىق“ جوبانى دەن قويا دايىنداپ، حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق دامۋدىڭ جالپى تۇلعالىق جوباسىن باسشىلىققا العان، كەڭىستىك جوبانى نەگىز، ارناۋلى جوبا مەن وڭىرلىك جوبانى تىرەك ەتكەن جوبا جۇيەسىن ورناتىپ، دامۋ جوباسىنىڭ ستراتەگيالىق باعدارلىق رولىن اناعۇرلىم جاقسى ساۋلەلەندىرۋ كەرەك!

　　ءۇشىنشى، ۇكىمەتتىڭ ءوز قۇرىلىسىن شىنايى كۇشەيتۋ

وتكەن ءبىر جىلدا ءبىز پارتيا باسشىلىعىن ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، ساياسي قۇرىلىستى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ورىستەتىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ۇيرەنۋدى رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ، ورنىقتىلىقتىڭ ءتۇرلى قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتىنە اينالدىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن ناقتى تياناقتاندىردىق. پارتيا، ۇكىمەت قۇرىلىمدارىنىڭ رەفورما پرينسيبىنە ساي، مىندەت پەن جاۋاپكەرشىلىگى ايقىن، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزەتىن ۇكىمەتتى جونگە سالۋ جۇيەسىن ورناتىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ءوز دارەجەسىندەگى جانە ايماقتىق، اۋداندىق ۇكىمەتتەردىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن تۇتاستاي ورىنداپ بولدىق. الەۋمەتكە زاڭدىق قىزمەت وتەۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدى جاريا ۇستاۋ، زاڭ اتقارۋدىڭ تۇتاس بارىسىن ەستەلىككە الۋ، زاڭ اتقارۋدىڭ ماڭىزدى ۇيعارىمىن زاڭ - تۇزىمدىك قاراپ شىعۋ سىندى ”ءۇش ءتۇرلى ءتۇزىم“ رەفورماسى سىناق ءتۇيىنى قىزمەتىن جاپپاي ورىستەتىپ، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن جوعارىلاتتىق. حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ زاڭدىق باقىلاۋىن، حالىق ساياسي كەڭەسىنىڭ دەموكراتيالىق باقىلاۋىن، ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ باقىلاۋىن جانە قوعامنىڭ ءار سالاسىنىڭ باقىلاۋىن سانالى قابىلدادىق. كادرلاردىڭ قىزمەت ستيلىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ جانە جاقسارتىپ، فورماشىلدىق پەن تورەشىلدىككە قاتىستى كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشىپ، ۇكىمەت جۇيەسىنىڭ ستيلىندە كورنەكتى بۇرىلىس بولدى. ”نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋ جىلى“نداعى ءتۇرلى قىزمەت شارالارىن تياناقتاندىرىپ، باقىلاۋ - تەكسەرۋ، باعالاۋ ىستەرىن ازايتىپ جانە ارناعا ءتۇسىرىپ، ءماجىلىس پەن حۇجاتتى زور مولشەردە ىقشامداپ، نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن ەڭ زور شەكتە جەڭىلدەتتىك. ۇكىمەت جۇيەسىنىڭ پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسى مەن ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋ كۇرەسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ءتۇرلى ءىرىپ - ءشىرۋ ارەكەتىن باتىل جازالاپ، ستيلى پاك، سالتى دۇرىس تاماشا ساياسي ەكولوگيا قالىپتاستىردىق.

جاڭا ءبىر جىلدا، ءبىز جۇڭگوشا سوتسياليستىك اكىمشىلىك تۇزىلىسكە ۇزدىكسىز تاباندى بولىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، مىندەت پەن جاۋاپكەرشىلىك ايقىن، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزەتىن ۇكىمەتتى جونگە سالۋ جۇيەسىن ورناتىپ، حالىق رازى بولاتىن ۇكىمەت قۇرۋعا قۇلشىنامىز.

　　(1) پارتيانىڭ ۇكىمەت قىزمەتىنە باسشىلىعىن جاپپاي كۇشەيتەمىز

شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن وي - سانانى قارۋلاندىرۋعا، امالياتقا جەتەكشىلىك ەتۋگە، قىزمەتتەردى ىلگەرىلەتۋگە قاشاندا تاباندى بولىپ، ”ءتورت تانىم“دى اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، ”ءتورت سەنىم“دى بەكەمدەپ، ”ەكىنى قورعاۋ“دى ورىنداپ، ساياسي قۇرىلىستى ءتۇبىرلى قۇرىلىس ەتىپ، ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، قاشاندا شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە شارتسىز ادال بولىپ، ساياسي تۇرعى، ساياسي بەتالىس، ساياسي پرينسيپ، ساياسي جول جاقتارىندا باستان - اياق پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن وسكەلەڭ ءبىر اۋىزدىلىقتى ساقتاپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن جاپپاي، ءدال مەڭگەرىپ، ءارقانداي كەزدە بەرىك، بەكىم بولىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن بۇلجىتپاي ناقتى تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ءتۇرلى قىزمەت ورنالاستىرۋلارىن ناقتىلى تياناقتاندىرىپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋعا مىعىم كەپىل ازىرلەيمىز.

　　(2) ۇكىمەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتەمىز

ۇكىمەتتىڭ حالىق ءۇشىن قىزمەت ىستەپ، حالىققا جاۋاپتى بولىپ، حالىقتىڭ باقىلاۋىن قابىلداۋىنا تاباندى بولىپ، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋىن، اكىمشىلىك تاسىلىندە جاڭالىق اشىپ، اكىمشىلىكتىڭ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋىن ىلگەرىلەتە بەرەمىز. ۇكىمەتتىڭ قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگى جۇيەسى مەن ۇيىمدىق قۇرىلىمىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكانى رەتتەۋ، بازار باقىلاپ - باسقارۋ، قوعامدىق باقىلاۋ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ سەكىلدى يقۋاتىن كەمەلدەندىرەمىز. قىزمەت مىندەتىن جاپپاي زاڭ بويىنشا وتەپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭدارعا قاتاڭ بويسۇنىپ، ۇكىمەتتىڭ بارلىق قيمىلىن زاڭمەن جونگە سالۋ ارناسىنا ءتۇسىرىپ، ۇقىقتى جاريا جۇرگىزەمىز، يقۋاتى عىلمي، ۇقىعى مەن جاۋاپكەرشىلىگى زاڭدا بەلگىلەنگەن، زاڭ اتقارۋى قاتاڭ، جاريا، ءادىل، پاك، جوعارى ءونىمدى، زاڭعا بويسۇنۋى سەنىمدى زاڭمەن جونگە سالىناتىن ۇكىمەتتى تەز قۇرىپ شىعامىز. قىزمەت وتەۋگە قۇلىقتى ۇكىمەت قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قىزمەت وتەۋ مەن ءىس ءبىتىرۋدى وڭايلاستىرىپ جانە قىزمەت وتەۋمەن قامداۋدى اشالاپ، ۇكىمەتتىڭ قىزمەت وتەۋ ساپاسى مەن دەڭگەيىن جوعارىلاتامىز. عىلمي، دەموكراتيالى، زاڭ بويىنشا شەشىم جاساۋعا تاباندى بولىپ، ءتۇرلى شەشىمدەردى رايونىمىزدىڭ نەگىزگى جاعدايى مەن وبيەكتيۆ ءىس جۇزىندىگىنە، حالىققا اناعۇرلىم جاناسىپ، حالىق تىلەگىنە اناعۇرلىم ۇيلەسۋگە مۇمكىندىك جاسايمىز. اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ جاۋاپكەرشىلىك ءتۇزىمى مەن جاۋاپقا تارتۋ ءتۇزىمىن جاپپاي تياناقتاندىرىپ، زاڭ ەرەجەگە قايشى ارەكەت اتاۋلىنى باتىل تەكسەرىپ ءبىر جاقتى ەتىپ، زاڭ اتقارۋى ادىلەتسىز، وركەنيەتسىز قۇبلىستاردى باتىل وڭاپ، اكىمشىلىك ىستەردە ءىس تىندىرمايتىن قىزمەتكەرلەردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن باتىل قۋزاستىرامىز!

　　(3) ۇكىمەتتىڭ ستيل قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتەمىز

شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋگە تاباندى بولىپ، وبيەكتيۆ زاڭدىلىققا بويسۇنىپ، ساياساتتى اتقارۋ قاراپايىم، مەحانيكالى بولۋدان، ”ءبارىن ءبىر شىبىقپەن ايداۋدان“ باتىل ساقتانامىز. ناقتى، شوگەل ىستەۋدى ارداقتاپ، تياناقتاندىرۋدى شەگە قاعۋ رۋحمەن مىقتى يگەرىپ، شىنايى ەڭبەك ءسىڭىرۋدى كوزدەپ، ناقتى ونىمدىلىككە ۇمتىلۋ جاعىنا كۇش جۇمسايمىز. فورماشىلدىق پەن تورەشىلدىككە ساياتىن كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشىپ، قىزمەتكە قالتقى قويۋ، ەپتەپ - سەپتەپ كۇنەلتۋ، فورماعا اينالدىرۋدىڭ باتىل الدىن الامىز، قۇر ايعايمەن ءدۇمپۋ قوزعاۋ، تياناقتاندىرۋدا الاڭعاسارلىق ىستەۋ جانە جوعارىنى الداپ، تومەننەن جاسىرۋ، جالعانشىلىق ىستەپ، وتىرىك ايتۋ سياقتى ارەكەتتەردىڭ باتىل الدىن الامىز. حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىندا تاباندى بولىپ، حالىقتىڭ مۇددەسىن قاشاندا ەڭ جوعارى ورىنعا قويىپ، ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىنىڭ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، ۇكىمەت ستيلىندە ۇزدىكسىز بۇرىلىس بولۋدى ىلگەرىلەتەمىز!

　(4) پاك ۇكىمەت قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتەمىز

پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسىندا تۇلعالىق جاۋاپكەرشىلىكتى مۇقيات وتەپ، پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسى قىزمەت مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، ۇكىمەت جۇيەسىنىڭ پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسى مەن ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋ كۇرەسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ءتۇرلى ءىرىپ - ءشىرۋ ارەكەتتەرىن قاتاڭ جازالاپ، ۇكىمەتتىڭ الەۋمەتتىك سەنىمىن اناعۇرلىم جوعارىلاتامىز. بازار سۋبيەكتىن ومىرشەڭدىككە يە ەتۋ، جۇرتتى جاقسى تۇرمىس كەشىرتۋ ءۇشىن، ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر، ءسوز جوق، ناعىز جۇپىنى بولىپ، ۇنەمشىل ورگان قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، مەيلى كۇندەلىكتى شىعىس، الەۋمەتتىك ينجەنەريا قۇرىلىسى، الدە كورمە اشىپ، ءماجىلىس اشۋ سياقتىلاردا بولسىن، بارىندە ۇنەمشىلدىك ىستەپ، استا - توك ىسىراپشىلدىققا قارسى تۇرىپ، قازىنالىق قارجىنى شىنايى قاجەتتى جەرگە جۇمسايمىز!

ۋاكىلدەر! ءبىز جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىندەگى ”قوس 100 جىل“دىڭ تاريحي توعىسۋ تۇيىلىسىندە تۇرمىز. وسى ۇلى داۋىردە اسقاق ارمان ارقالاعان ءبىز بولاشاقتى قارسى الا كۇرەس جۇرگىزۋشىلەرمىز! شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە اناعۇرلىم تىعىز ىنتىماقتاسىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى، ءتورتىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى سوزدەرى مەن ماڭىزدى نۇسقاۋلارىنىڭ، بەكىتۋلەرىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، قيىندىققا قارسى اتتانىپ، ءورىس اشا العا ۇمتىلىپ، ”13 - بەسجىلدىق“ جوبانىڭ تولىق اياقتاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، بۇكىل رايونىمىزداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ بۇكىل ەل حالقىمەن بىرگە دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا قادام تاستاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، ىنتىماقتى دا جاراسىمدى، كوركەيىپ - گۇلدەنگەن، باي - باقىتتى، وركەنيەتتى دە العا باسقان، الاڭسىز تۇرمىس كەشىرەتىن جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىنىڭ شينجياڭ پاراعىن جازۋ جولىندا قۇلشىنا كۇرەس جۇرگىزەيىك!