شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالىپ، لاڭكەستىككە قاتاڭ سوققى بەرىپ، ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋگە تاباندى بولايىق

日期:2019年12月10日
来源:新疆日报
【字体:

شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالىپ، لاڭكەستىككە قاتاڭ سوققى بەرىپ، ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋگە تاباندى بولايىق

اۆتونوميالى رايوندىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ باستىعى باھارگۇل سامەت

تاياۋدا امەريكا پارلامەنتى قاۋىم پالاتاسى ايتىلمىس شينجياڭعا ساياتىن ”زاڭ جوبا“ ماقۇلداپ، شىندىقپەن ساناسپاي، بۇرمالاپ، ويدان قۇراستىرىپ، بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ادامدىق ۇقىق جاعدايىنا قاساقانا جالا جاۋىپ، جۇڭگونىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ جانە لاڭكەستىككە سوققى بەرۋ قۇلشىنىسىن ورشەلەنە قارالاپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ساياساتىنا جانە لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ شاراسىنا جات نيەتپەن سوقتىعىپ، جۇڭگونىڭ ىشكى ىسىنە دورەكىلىكپەن كيلىكتى.

مەن بۇعان قاتتى كەكتەنەمىن جانە باتىل قارسى تۇرامىن. شينجياڭ − جۇڭگو تەرريتورياسىنىڭ ايرىلماس ءبىر بولىگى، شينجياڭعا ساياتىن ماسەلە استە ادامدىق ۇقىق، ۇلت، ءدىن ماسەلەسى ەمەس، قايتا زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە بولشەكتەۋگە قارسى تۇرۋ ماسەلەسى.

الدىڭعى عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان بەرى، شينجياڭدا لاڭكەستىك شابۋىل دەلولارى (ۋاقيعا) ءجيى تۋىلىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باس اماندىعى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە اۋىر قاتەر ءتوندىردى. رەال حاۋىپ - قاتەر الدىندا، ەلىمىز ۇكىمەتى كەسكىن شارا قولدانىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسىن زاڭ بويىنشا ورىستەتىپ، لاڭكەستىك ارەكەتتەردىڭ كوپ تۋىلۋ، ءجيى تۋىلۋ اۋقىمىن ءونىمدى تۇردە تەجەپ، ءار ۇلت حالىق بۇقاراسىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعى، دامۋ ۇقىعى سياقتى نەگىزگى ادامدىق ۇقىقتارىن قامتاماسىز ەتىپ، حالىقارالىق لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ ىسىنە بەلسەندى ۇلەس قوستى. پارتيا مەن ۇكىمەت قىرۋار قارجى سالىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستا 3 جىلدا 100 مىڭ ادامدى باسقا كاسىپ سالالارىنا ويىستىرىپ جۇمىستاندىرۋ جوسپارىن ۇزدىكسىز اتقاردى؛ مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە مەن كاسىپتىك تاربيەنى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 4 ايماق - وبلىستا مەكتەپكە دەيىنگى 3 جىلدىق اقىسىز تاربيەنى جۇزەگە اسىردى؛ 15 ءتۇرلى ۇلكەن ناۋقاستى شوعىرلى تۇردە قۇتقارۋ، ەمدەۋ جانە سوزىلمالى ناۋقاستارعا كەلىسىم - شارت بويىنشا قىزمەت وتەۋ جاپپاي قامتۋدى ورىندادى؛ اۋىل - قىستاق نوپوسىنداعى ناۋقاستاردىڭ ايماق، وبلىس، قالا، رايون وڭىرىندە الدىمەن دياگنوز قويىپ ەمدەگەن سوڭ اقىسىن تولەۋدى جانە ءبىر بەكەتتىك ەسەپ جابۋدى جۇزەگە اسىردى؛ 22 اۋىر كەدەي اۋدانداعى ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىلارىنىڭ بەيقۇت ۇيلەرى تۇگەل سالىنىپ بولدى؛ قالا، اۋىلدارداعى قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ ولشەمى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. قازىر شينجياڭدا قوعام جاراسىمدى، ورنىقتى بولىپ، ەكونوميكا باياندى دامىپ، حالىق تۇرمىسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى زور دارەجەدە جوعارىلادى.

زاڭمەن جونگە سالۋ ويىنا باستان - اياق تاباندى بولۋ، زاڭمەن جونگە سالۋ ءتاسىلىن قولدانۋ − شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە سوققى بەرۋىنىڭ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋىنىڭ ماڭىزدى پرينسيبى، شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ كۇرەسى، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتى باستان - اياق زاڭمەن جونگە سالۋ ارناسىمەن ءجۇرىلدى. شينجياڭ ءوز ءوڭىرىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا تابان تىرەپ، ”ءبىر جاعىنان، سوققى بەرۋدى يگەرۋگە، ەندى ءبىر جاعىنان، ساقتانۋدى يگەرۋگە“ تاباندى بولىپ، ازاماتتاردىڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىعىنىڭ لاڭكەستىك پەن ۇشقارىلىقتىڭ زيانكەستىگىنە ۇشىراماۋىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتتى. «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ نەگىزگى زاڭى»، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر زاڭى»، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر ارىز - شاعىم زاڭى»، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى زاڭى»، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭى»، «ءدىن ىستەرى ەرەجەسى» سياقتى قاتىستى زاڭدار مەن زاڭ ەرەجەلەر مەملەكەتتىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋدىڭ زاڭ جۇيەسىن بىرگە قالىپتاستىردى. شينجياڭ ءوز ءوڭىرىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ <جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭىن> اتقارۋ ءادىسىن»، «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ ەرەجەسىن» شىعارىپ، لاڭكەستىكتى، ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى تەجەۋگە، وعان سوققى بەرۋگە پارمەندى زاڭ قارۋىن ازىرلەدى.

شينجياڭنىڭ ءادىليا ورگاندارى باستان - اياق فاكتتى نەگىز، زاڭدى ولشەم ەتۋگە تاباندى بولىپ، كەڭشىلدىك جاساۋ مەن قاتاڭ بولۋدى بىرگە قولدانۋداي قىلمىستىق ىستەر ساياساتىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك جانە ءدىني ۇشقارىلىق سىندى زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەردى ۇيىمداستىرعان، جوبالاعان، اتقارعان باستى ەلەمەنتتەردى، تىرەكتى مۇشەلەردى، قىلمىسى اۋىرلاردى، سونداي - اق كەزىندە زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك، ءدىني ۇشقارىلىق سىندى زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەر سەبەبىنەن اكىمشىلىك، قىلمىستىق ىستەر جازاسى بەرىلگەن نەمەسە قىلمىستىق جازا بەرىلمەي، تاعى دا زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك، ءدىني ۇشقارىلىق قىلمىستىق ارەكەتتەر اتقارعانداردى زاڭ بويىنشا قاتاڭ جازالادى؛ قىلمىسى جەڭىلدەۋ، قاتەرى از، قىلمىسىن تانىپ، ءتاۋ باسىنا كەلگەندەردى، سونداي - اق ازامات جاسىنا تولماعانداردى جانە الداۋمەن، ماجبۇرلەۋمەن قاتىناسقانداردى زاڭ بويىنشا جەڭىل جازالادى؛ ءوزىن مالىمدەگەندەردى، ەڭبەك سىڭىرگەندەردى زاڭ بويىنشا جەڭىل نەمەسە جەڭىلدەتىپ جازالاپ، قىلمىستىق جازانىڭ تاربيەلەۋ، وزگەرتۋ جانە قىلمىستىڭ الدىن الۋ رولىن تولىق ساۋلەلەندىردى. قىلمىستى زاڭ بويىنشا جازالاۋمەن قاتار، ءادىليا ورگانى ايىپكەردىڭ اقتالۋ ۇقىعى، ءوز ۇلتىنىڭ ءتىل - جازۋىمەن ارىز - شاعىم بەرۋى سياقتى ۇقىقتارىن زاڭ بويىنشا قامتاماسىز ەتىپ، ءتارتىپتىڭ ادىلەتتىلىگىن جانە ازاماتتاردىڭ نەگىزگى ۇقىقتارىن قورعاۋدى تولىق ايگىلەدى.

شينجياڭنىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتىن زاڭ بويىنشا ورىستەتۋى ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ ءوسىپ - ءوربۋىن پارمەندى تۇردە تەجەدى. ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ اكىمشىلىككە، ءادىلياعا، وقۋ - اعارتۋعا، ۇيلەنۋگە، ەمدەۋگە كيلىگۋى سياقتى جايتتەر ءونىمدى تۇردە تەجەلىپ، بۇقارانىڭ ءدىني ۇشقارى يدەيانىڭ قاتەرىنە بولعان تانىمى كورنەكتى جوعارىلادى. زاڭ بويىنشا ۇشقارىلىقتى الاستاۋمەن قاتار، شينجياڭ زاڭدى ءدىني قيمىلداردى قورعاۋ سەرپىنىن دە ارتتىرىپ، «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءدىن ىستەرى ەرەجەسى» سياقتى ءدىن ىستەرىن باسقارۋعا قاتىستى جەرگىلىكتى زاڭ ەرەجەلەردى ىركەس - تىركەس شىعارىپ نەمەسە وزگەرىس ەنگىزىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ زاڭدى ءدىني قيمىلداردى جۇرگىزۋىن زاڭمەن جونگە سالۋ جاعىنان قامتاماسىز ەتتى.

شينجياڭ «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭى»، «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ <جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭىن> اتقارۋ ءادىسى»، «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ۇشقارىلىقتى الاستاۋ ەرەجەسى» سياقتى زاڭدار مەن زاڭ ەرەجەلەرگە ساي، كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعىن قۇرىپ، كومەكتەسۋ، تاربيەلەۋ قىزمەتىن ورىستەتتى. كاسىپتىك شەبەرلىككە تاربيەلەۋ - باۋلۋ ورتالىعى مەكتەپ سيپاتىن الادى، تاربيەلەۋ - باۋلۋ قىزمەتىن ورىستەتۋدىڭ ماقساتى − لاڭكەستىك، ءدىني ۇشقارىلىق ءوسىپ - ءوربيتىن توپىراق پەن شارت - جاعدايدى قاينارىنان جويىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ تىرشىلىك ۇقىعىن، سالاماتتىق ۇقىعىن، دامۋ ۇقىعىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتتى.

لاڭكەستىك ارەكەتتەرگە زاڭ بويىنشا سوققى بەرىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ باس اماندىعى مەن مال - مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ − ادامدىق ۇقىقتى ەڭ ءتۇبىرلى قورعاۋ. از ۇلت پارتيالى باسشى كادرى رەتىندە، مەن ساياسي تاباندىلىقتى قاشاندا ساقتاپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردا جۇكتەلگەن سوتتاۋ فۋنكتسياسىن زاڭ بويىنشا ويداعىداي وتەپ، زاڭ بويىنشا لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ مەن ادامدىق ۇقىقتى قامتاماسىز ەتۋدى ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، قالىڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ نەگىزگى ادامدىق ۇقىقتارىنىڭ لاڭكەستىك پەن ۇشقارىلىقتىڭ زيانكەستىگىنە ۇشىراماۋىن ەڭ جوعارى شەكتە قامتاماسىز ەتەمىن.

فاكت بۇلتارتپايدى، ادىلەتتىك جۇرت جۇرەگىندە. شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى تىعىز ىنتىماقتاسسا بولعانى، جۇڭگونىڭ ۇلت قاتىناسىنا ىرتكى سالاتىن، شينجياڭنىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن، دامۋىن بۇلدىرەتىن، جۇڭگونىڭ دامۋىن تەجەيتىن ءارقانداي قاسكۇنەمدىك، ءسوز جوق، جۇزەگە اسپايتىندىعىنا كامىل سەنەمىز.