18 كۇن بويى ساۋلەتپەن اشىلعان ءۇرىمجىنىڭ ”وتانىم جاساسىن“ نەگىزگى تاقىرىپتىق شىراق سالتاناتىنىڭ تاماشاسى بىرىنەن - ءبىرى اسىپ ءتۇستى. وسىزاماندانعان، زاماناۋي، گۇلدەنگەن، كورىكتى ءۇرىمجى جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاپ قالدى
■ قالا مادەنيەتىن ايگىلەگەن سالتاناتتى قوناعاسى
تۇس - تۇستان قويىلىپ، بۇكىل قالا بىرلەسىپ ارەكەتتەنگەن وسى رەتكى ءىرى كولەمدى نەگىزگى تاقىرىپتىق شىراق سالتاناتىندا، شيداچياۋ - حۇڭسان اۋماعى دەسە دەگەندەي ماڭىزدىنىڭ - ماڭىزدىسى، كوركەم كورىنىستىڭ بىرەگەيى سانالادى.
9 - ايدىڭ 20 - كۇنى شىراق سالتاناتى شىمىلدىعىن اشقان العاشقى كەزدە، ءۇرىمجىنىڭ بەلگى سيپاتتى قۇرىلىس شوعىرى كەڭىستىگىندە شۇعىلا شاشقان شىراق نۇرى ەرەكشە تارتىمدىلىق تانىتتى. توڭىرەكتەگى بيىك قاباتتى قۇرىلىستار بۇرىنعىداي جەكە - دارا كورسەتەتىن شەكتەمەلىلىكتى بۇزىپ، بىرلەسىپ ارەكەتتەنىپ، كولەمدى دە كەڭ تىنىستى ۇلكەن ەكران قالىپتاستىردى.
ۇلكەن ەكراندا جۇڭگو ارمانى، كورىكتى شينجياڭ، قالا ساۋلەسى، جىبەك جولى سىندى 4 تاراۋدىڭ باياۋ اشىلۋىنا ىلەسە، ءۇرىمجىنىڭ قالا مادەنيەتى قامتىلعان جاندى كورىنىستەر ءبىر - بىردەن كوزگە ايگىلەنىپ جاتتى.
وركەشتەنگەن ءشول - جازيراداعى بايىرعى جولدا، كەرۋەن قوڭىراۋ داۋىسى الىستان بىرتىندەپ جاقىنداي ءتۇستى، زىمىراپ جەتكەن جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى كوكتى تىلگەن جارىق نايزاعايداي جارق ەتىپ ءوتىپ، كوز ۇيالتارلىق جارىق شوعىن عانا قالدىرىپ كەتتى.
ەجەلگى جىبەك جولى مەن جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى ۋاقىت كەڭىستىگىندە توعىسقان وسى تۇستا، ءۇرىمجى سىندى جىبەك جولىنداعى جارقىراعان مەرۋەرتتىڭ جاڭا تاريحي وراي الدىندا ايگىلەگەن جىلدامدىعى مەن تاسقىنداعان سەزىمى بويداعى قايرات - جىگەردى تاسقىنداتادى. شەتسىز - شەكسىز جاسىل تاۋ، تۇنىق سۋ − كورىكتى دە كەڭ - بايتاق جاراتىلىستىق كورىنىستىڭ شوعىرلى بەينەسى. قۇلشىنا شىڭعا ورلەگەن كۇرەسكەرلەر مەن قار شاڭعى جارىس الاڭىندا اعالاپ العا شىعۋعا تالاسقان سپورتشى ساڭلاقتار وتانىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىك مۇيىسىنەن ەڭسە كوتەرگەن وسىناۋ قالانىڭ الدىنداعىلاردى باسىپ وزىپ، جۇرت الدىنا جۇرەكتىلىكپەن شىعاتىن رۋحاني بەت - بەينەسىن اناعۇرلىم تولىق ايگىلەدى.
شياۋلۇيگۋدا، مەملەكەت داڭق اتاعىنىڭ يەگەرلەرىنىڭ، مەملەكەتتىك ءمورال ۇلگىلەرىنىڭ جانە قاراپايىم بۇقارانىڭ كۇلىپ تۇسكەن سۋرەتتەرى مەيىرگە تولى ءبىر ”كۇلىمسىرەگەن جۇزدەر تام قابىرعاسىن“ تۇلعالاپ، ادامداردى تالىقپاي كۇرەسۋگە شابىتتاندىردى.
”قوس قولىمىزبەن وسى قالانى ءتىپتى جاقسى ەتىپ قۇرىپ شىقساق، ول، ءسوز جوق، ءبىز جاس ۇرپاقتاردىڭ ماقتانىشى بولادى!“ - دەدى شىراق سالتاناتى الاڭىنداعى ءۇرىمجى كاسىپتىك داشۋەسى قولدانىلمالى ينجەنەريا شۋەيۋانىنىڭ وقۋشىسى ياڭ شۋەلياڭ.
■ كوڭىل تۇكپىرىمدەگى ماقتانىش سەزىمىم تىلمەن جەتكىزگىسىز
ءۇرتىس 18 كۇن جالعاسقان شىراق سالتاناتى شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازار، شيداچياۋ − حۇڭسان، شياۋلۇيگۋ سياقتى جەرلەردى ينتەرنەتتە تانىلعان، ءسوزسىز باراتىن جەرلەرگە اينالدىردى. جۇزدەرگە جاپسىرىلعان مەملەكەت تۋى بەلگىسى، قولدارعا ۇستالعان مەملەكەت تۋى جانە اسەرلەنگەن، تەبىرەنگەن قۋانىشتى جۇزدەر قوسىلىپ، ءۇرىمجىنىڭ تۇنگى اسپانىن قىزارتىپ جىبەردى.
”شەشە، شەشە! تەز قاراڭىزشى، نەدەگەن ادەمى!“ 10 - ايدىڭ 5 - كۇنى كەشتە شياۋلۇيگۋعا بارىپ شىراق سالتاناتىن كورۋگە وتباسىنداعىلارىن ەرتىپ شىققان جۋ ليدىڭ اۆتوكولىگى ورنىعىپ توقتاپ بولعانشا، 3 جاستاعى قىزى تەبىرەنگەنىنەن ورىندىقتىڭ ۇستىنە تۇرەگەلىپ الدى.
”وتانىم جاساسىن!“، ”سۇيەمىن سەنى، جۇڭگو!“ كوز تارتار شىراق سالتاناتىن ارتقى كورىنىس ەتكەن ءبىر توپ جاس قۋانا سەكىرىپ، جارق ەتكەن شىراق نۇرىمەن ۇمىتىلماس وسى ساتتەن ەستەلىك قالدىردى.
”تەگىس جەردەن بيىك عيماراتتار كوتەرىلىپ، قاعىر تاۋلاردىڭ جاسىلدانىپ، كۇن سايىن وزگەرگەن بەينەسىن كورىپ، وسى جەردىڭ قاۋلاعان جالىندى كۇشىن شىنايى سەزىندىم“، - دەدى جۋ لي.
شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىنداعى ”سۇيەمىن سەنى، جۇڭگو“ دەگەن جازۋمەن ايشىقتالعان تاماشالاۋ مۇناراسى استىندا، دۋماندى دا ويناقى اۋەنگە ىلەسە بيگە باسقان ادامدار قاتارى بارعان سايىن كوبەيدى، شىن جۇرەكتەن شالقىعان شاتتىقتارى جۇزدەرىنەن ەسىپ، تۇنگى اسپان استىنداعى ەڭ تاماشا كورىنىسكە اينالدى.
شيداچياۋ كوپىرىندە ءۇرىمجى قالالىق حىتان ءدالىزىن جاسىلداندىرۋ باسقارماسىنىڭ قىزمەتكەرى ءراشيدا سىمايىل تانىس اۋەنگە باسەڭ داۋىسپەن قوسىلا شىرقادى.
”قالانى جاسىلداندىرۋ قىزمەت ورنىندا 10 نەشە جىل ىستەدىم، وسى قالانىڭ بارعان سايىن جاسىلدانىپ، بارعان سايىن كورىكتەنە تۇسكەندىگىن كورگەندە، كوڭىل تۇكپىرىمدەگى ماقتانىش سەزىمىم تىلمەن جەتكىزگىسىز. قالانىڭ العا باسقان ءاربىر قادامىن قۇرىلىسشىلاردىڭ قۇلشىنا كۇرەس جاساۋىنان بولە قاراۋعا بولمايدى، ۇلى وتانىمىز سىندى وسى قۇدىرەتتى تىرەكتەن بولە قاراۋعا ءتىپتى دە بولمايدى. وتباسى ەڭ شاعىن مەملەكەت، مەملەكەت سانسىزداعان وتباسىنان قۇرالادى، وتانىمىزدىڭ بارعان سايىن جاقسى بولۋىن تىلەيمىن!“ - دەدى ءراشيدا.
■ شينجياڭ ءبىزدىڭ ويلاعانىمىزدان دا كوركەم ەكەن
”شەشە! تەلەۆيزوردان ءۇرىمجىنىڭ شىراق سالتاناتىن كوردىم، ساباقتاستارىمنىڭ بارلىعى وتە ادەمى ەكەن دەستى! شىنىندا ساۋلەتتى شاڭحايدان اۋمايدى ەكەن!“.
10 - ايدىڭ 5 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى ساۋ شينلين شاڭحايدا ىشكى ولكەدەگى شينجياڭ تولىق ورتا كلاسىن وقيتىن ۇلىنان كەلگەن تەلەفوندى الدى، ۇلىنىڭ داۋىسى تەبىرەنىسكە، قۋانىشقا تولى.
9 - ايدىڭ 25 - كۇنى ساعات 20دان 24 مينۋت وتكەندە، ورتالىق تەلەۆيزياسى اقپارات ارناسىنىڭ «شىعىس كەڭىستىگى» ايدارى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ ”وتانىم جاساسىن“ نەگىزگى تاقىرىپتىق شىراق سالتاناتىنىڭ ايبىندى كورىنىسىن 8 مينۋت ۋاقىتپەن تىكە تاراتتى. 10 - ايدىڭ 6 - كۇنى ساعات 20عا دەيىن، شينجياڭ گازەتى مەكەمەسى (شينجياڭ گازەتشىلىك تاراتۋ مەديا <توبى> شەكتى سەرىكتەستىگى) جاڭا اقپارات قۇرالدارى ورتالىعىنىڭ تۇعىرلارى شىراق سالتاناتىنا قاتىستى بەينەجازبادان، دوۋيىننەن، سونداي - اق سۋرەتتى حاباردان جيىنى 58ىن جاريالاپ، جالپى وقىلىمى 10 ميلليوننان استى.
مەملەكەت مەرەكەسى دەمالىسى كەزىندە، ۇرىمجىگە ساياحاتتاي كەلگەن ساياحاتشىلار دا وسى نەگىزگى تاقىرىپتىق شىراق سالتاناتىنىڭ ”يگىلىگىنە“ كەنەلدى.
شيداچياۋ كوپىرىندە، جياڭشيلىك ساياحاتشى لي بين ۋيچاتتا بەينەجازبامەن سويلەسىپ، اۋىلىنداعى تۋىسقاندارىنا كوز الداعى الۋان ءتۇستى كوركەم كورىنىستى كورسەتتى. ”قۇمدى شولدەگى توراڭعىنىڭ كوركەم كورىنىسىن كورگىم كەلىپ شينجياڭعا ساياحاتتاي كەلگەن ەدىم. بۇل جەردە ىشكى وڭىرلەردە كورە المايتىن وزگەشە كورىنىستەر بار بولۋمەن بىرگە، قالالارىنىڭ دا وسىنشاما ساۋلەتتى، زاماناۋي ەكەنىن ويلاماعان ەكەنمىن. جۇرتقا شينجياڭنىڭ ءبىزدىڭ ويلاعانىمىزدان دا كوركەم ەكەندىگىن كورسەتكىم كەلەدى!“.
سوناۋ قىرعىزستانداعى ۋ يىڭشۋە تەلەۆيزوردان اتا مەكەنى ءۇرىمجىنىڭ شىراق سالتاناتىن كورىپ، تەبىرەنگەنىنەن كوزىنە ىستىق جاس الدى. ”اتا مەكەنىمنەن كەتكەنىمە 10 نەشە جىل بولعانىمەن، بۇل قالا تۇسىمە ءجيى كىرەدى. كەلەر جىلعى مەملەكەت مەرەكەسىندە مەن دە شيداچياۋ كوپىرىندە تۇرىپ، بارعان سايىن كورىكتەنە تۇسكەن اتا مەكەنىمە كوز تاستايمىن!“.
