”شينجياڭ جاقسى جەر ەكەن، ٴبىز تاعى دا كەلەمىز“
_ مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامى ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىنىڭ شينجياڭداعى ەكسكۋرسيا ـ ساپارىنان ەستەلىك
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ميھىرگۇل عوپۇر
”جۇڭگونىڭ شينجياڭى جاقسى جەر ەكەن، ٴار ۇلت حالقى تاماشا تۇرمىس كەشىرىپ جاتىپتى، ٴبىز تاعى كەلەمىز“. 3 كۇندىك ەكسكۋرسيا مەن ساپاردى اياقتاتقاننان كەيىن، مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامىنىڭ باستىعى يە يۇڭشين اسەرلەنە وسىلاي دەدى.
4 ـ ايدىڭ 17 ـ كۇنىنەن 19 ـ كۇنىنە دەيىن مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامى ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىندەگىلەر شينجياڭدا ساپاردا بولىپ، ٴۇرىمجى قالاسىنداعى كورىنىس اۋماعى، مۇراجاي، مەشىت سياقتى جەرلەردى ارالاپ، شينجياڭنىڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ دامىعان، قوعامى ورنىقتى بولعان، مادەنيەتى گۇلدەنىپ ـ كوركەيگەن، ٴدىن تاتۋ بولعان، حالقى تىنىش ٴومىر، شات ـ شادىمان تىرشىلىك كەشىرگەن شىنايى جاعدايىن تىكەلەي سەزىندى.
شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق مۇراجايدا ٴبىر ـ بىرلەگەن قۇندى مادەني ەسكەرتكىشتەر كوپشىلىككە شينجياڭنىڭ ەجەلدەن بەرى جۇڭگونىڭ ايرىلماس ٴبىر بولىگى ەكەندىگىن ايگىلەيدى. ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىنىڭ مۇشەلەرى ٴالسىن ـ ٴالى ايالداپ زەر سالا قاراپ، ٴتۇسىندىرۋشىنىڭ تانىستىرۋىن مۇقيات تىڭداپ، سۇراستىرىپ، مادەني ەسكەرتكىشتەردىڭ استارىنداعى حيكايالاردى ۇعىستى. ”مۇراجايدا ساقتالعان زاتتار مول، تاريحي ٴمانى تەرەڭ، ٴبىز شينجياڭنىڭ تاريحىن ىشكەرىلەي ٴتۇسىنىپ، شينجياڭداعى ٴار ۇلت مادەنيەتىنىڭ جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ قۇرامداس بولىگى ەكەندىگىن شىنايى سەزىندىك“، ـ دەدى مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامىنىڭ ورىنباسار باستىعى حۋاڭ شيۋمەي.
شينجياڭنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ كۇرەسى نەگىزگى تاقىرىپتىق كورمەسىندە قىرۋار ناقتى دىبىس، كەسكىن ماتەريالدارىمەن لاڭكەستىكتىڭ، ۇشقارىلىقتىڭ شينجياڭعا اكەلگەن زيانى باياندالادى. ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىنىڭ مۇشەلەرى ٴبىر اۋىزدان مىنانى ٴبىلدىردى: جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ جانە ۇشقارىلىقتى الاستاۋ قىزمەتىنىڭ تابىسى كورنەكتى، ٴار ۇلت حالقىنىڭ نەگىزگى ۇقىق ـ مۇددەسىنە تولىق قۇرمەت ەتىلگەن جانە قامتاماسىزداندىرىلعان. جەرگىلىكتى ورىننىڭ قوعامى ورنىقتى، ەكونوميكاسى گۇلدەنگەن، حالقى باقىتتى، الاڭسىز تۇرمىس كەشىرۋدە، مۇنىڭ ٴبارى باتىستاعى ٴىشىنارا مەديالاردىڭ حابارلاعانىمەن مۇلدە ۇقسامايدى.
ۇرىمجىدەگى شانشي ۇلكەن مەشىتىندە، ياڭحاڭ مەشىتىندە، شينجياڭ ٴىسلام ٴدىنى شۋەيۋانىندا ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىنىڭ مۇشەلەرى ٴدىني قايراتكەرلەرمەن اڭگىمەلەسىپ، ٴدىني وقىتۋشىلاردى، قىزمەتكەرلەردى تاربيەلەۋ، ٴدىني قيىمىلداردى ورىستەتۋ سياقتى جاعدايلاردى ۇعىسىپ، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ ٴدىني وقىتۋشىلاردى، قىزمەتكەرلەردى تاربيەلەۋ، ٴدىني قيمىل ورىندارىنىڭ ورتاسىن جاقسارتۋ، دىنگە سەنەتىن بۇقارانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىس قاجەتىن قامتاماسىزداندىرۋ جاعىنداعى ٴتۇرلى شاراسىن القادى.
”مەن كوپ جەرگە بارعانمىن، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنداعى ساپاردىڭ مەنىڭ ەڭ جاقسى ەستەمەلەرىمنىڭ ٴبىرى بولاتىندىعىن كەسەتىپ ايتا الامىن“. مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامى ساباح بولىمشە قوعامىنىڭ ٴتوراعاسى زىڭ ليچي بىلاي دەدى: شينجياڭ _ شىعىس پەن باتىس وركەنيەتىنىڭ اۋىس ـ كۇيىس جاساعان، تارالعان جەرى، بۇل اراعا كوپ نەگىزدى مادەنيەت شوعىرلانىپ، كوپ ٴتۇرلى مادەنيەت قاتار ٴومىر سۇرگەن، كوپ ٴتۇرلى ٴدىن جاراسىمدى دامىعان، ٴار ۇلت حالقىنىڭ تولىق ٴدىني سەنىم ەركىندىگى بار، ٴبىز وسى جولعى ساپارىمىزداعى تاماشا اسەرلەرىمىزدى ٴتىپتى دە كوپ اداممەن بولىسەمىز.
شينجياڭ حالىقارالىق ۇلكەن بازارىن ارالاعاندا، كوزدىڭ جاۋىن الاتىن تاۋارلار، ەرەكشە ۇلگىدەگى قۇرىلىستار مەن قايشالىسقان ادامدار ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىندەگىلەرگە قويۋ تۇرمىستىق لەپتى سەزىندىردى؛ شينجياڭ كوركەمونەر شۋەيۋانىنىڭ ۋانتۇڭشۋ مۇقام جازبا دەرەك سارايىندا ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىندەگىلەر شينجياڭنىڭ كوپ نەگىزدى مادەنيەتىنىڭ تارتىمدىلىعىن شىنايى سەزىندى، ولار جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ ٴار ۇلتتىڭ ٴداستۇرلى مادەنيەتىن قورعاۋ، دامىتۋ جانە ونى جالعاستىرۋ جاعىندا جاساعان قۇلشىنىستارىن جوعارى باعالادى.
”مىڭ ەستىگەننەن ٴبىر كورگەن ارتىق.’شينجياڭ جاقسى جەر‘ دەگەندى اناعۇرلىم تەرەڭ سەزىندىم“. مالايزيا حۋارىن مۇسىلماندار قوعامىنىڭ باس حاتشىسى ليۋ مەيفىڭ مىنانى ٴبىلدىردى: جۇڭگونىڭ شينجياڭىنىڭ شىنايى جاعدايىن كوردىك، كورگەندەرىمىز، ەستىگەندەرىمىز ماعان تاماشا اسەر قالدىردى، بۇدان كەيىن تاعى كەلۋدى ٴۇمىت ەتەمىن.
”شينجياڭ باستان ـ اياق اشىق بەينەمەن دۇنيە جۇزىنە قۇشاعىن ايقارا اشىپ كەلەدى“. 4 جىلدىڭ الدىندا شينجياڭعا كەلگەن يە يۇڭشين بىلاي دەدى: شينجياڭنىڭ اي سايىن جاڭارىپ، كۇن سايىن تۇلەجىگەن جاعدايىن شىن مانىندە سەزىندىم، ول اناعۇرلىم اشىق، ٴوز ـ وزىنە سەنىمدى جاڭا بەت ـ بەينەمەن، جاڭا رايمەن قۇشاعىن ايقارا اشىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ٴار ەل حالىقتارىنىڭ ساپارلاي كەلۋىن قارسى الۋدا، شينجياڭنىڭ بولاشاعى، ٴسوزسىز، اناعۇرلىم جارقىن بولادى.
ەكسكۋرسيا ـ ساپار كەزىندە ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىندەگىلەر شينجياڭنىڭ قاتىستى جاقتارىمەن اڭگىمە وتكىزدى، قاتىستى تاراۋلاردىڭ جاۋاپتىلارى شينجياڭنىڭ ۇلت، ٴدىن، مادەنيەت، ساياحات جاقتارىنداعى جاعدايىن تانىستىردى. ەكسكۋرسيا ـ ساپار ۇيىرمەسىنىڭ مۇشەلەرى ٴبىر اۋىزدان مىنانى ٴبىلدىردى: ۋاقىت قىسقا بولعانىمەن، ٴبىراق شينجياڭنان كورگەن ـ بىلگەندەرىمىز كوپشىلىككە تاماشا دا تەرەڭ اسەر قالدىردى، شىنايى شينجياڭنىڭ امەريكا جانە باتىس ەلدەرىندەگى ٴىشىنارا مەديالار وتىرىك وسەك تاراتىپ، كۇيە جاققان شينجياڭنان مۇلدە باسقاشا ەكەندىگىن، جۇڭگونىڭ شينجياڭىنداعى ٴار ۇلت حالقىنىڭ باقىتتى دا تىنىش تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعىن، جاراسىمدى دا ورنىقتى اسا تاماشا جاعدايعا ەش شاك كەلتىرۋگە كەلمەيتىندىگىن ٴوز باسىمىزدان سەزىندىك، ٴبىز كورىكتى شينجياڭ حيكاياسىن ٴتىپتى دە كوپ ادامعا باياندايمىز.
