ديسسەرتاتسيانىڭ وزىنە ەمەس قولدانىلۋىنا باسا ٴمان بەردى
بۇل عىلمي زەرتتەۋ نىساندارىن ساراپتاۋ ٴماجىلىسى دابىرالى اشىلدى
انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى شيە حۇيبيان 3 ـ ايدىڭ 21 ـ كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. ”وسى 5 تاقىرىپتاعى جاڭالىق اشۋدىڭ جارقىن ٴتۇيىنى قايدا“؟ ”كاسىپ سالالاندىرۋداعى قانداي ماسەلەلەر شەشىلدى“؟... 3 ـ ايدىڭ 20 ـ كۇنى مەملەكەتتىڭ ”14 ـ بەسجىلدىقتاعى“ ٴتۇيىندى زەرتتەۋ ـ اشۋ جوسپارى شينجياڭ جاڭعاعى سياقتى ەرەكشە مايلى داقىل كاسىپ سالاسىنىڭ شەشۋشى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ـ اشۋ جانە قولدانۋ نىساندارىنىڭ ورتا مەرزىمدىك اۋىس ـ كۇيىس ماجىلىسىندە بەيجيڭ قالالىق ەگىن، ورمان شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى ۋاڭ يۇيجۋ مامانداردىڭ اۋىس ـ كۇيىس جاساۋ بۋىنىندا ميكروفوندى قولىنا الىپ تىكەلەي سۇراۋ قويدى.
سۇراۋدان كەيىن، ٴماجىلىس الاڭى تىم ـ تىرىس بولدى.
”ٴبىز بىرنەشە عىلمي ماقالا جاريالاپ، قانشا پاتەنت ۇقىعىن العاندىعىمىزدى ايتپاۋىمىز، تەحنيكانىڭ وزىقتىعىنىڭ قاي جەرىندە ەكەندىگىنە، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنداعى ماسەلەلەردى شىن مانىندە شەشكەن ـ شەشپەگەندىگىنە قاراۋىمىز كەرەك“... ـ دەدى ۋاڭ يۇيجۋ ٴسوزىن جالعاپ.
ساعات سترەلكاسىن 60 مينۋتتىڭ الدىنا شەگىندىرەيىك.
شينجياڭ جاڭعاعى سياقتى ەرەكشە مايلى داقىل كاسىپ سالاسىنىڭ شەشۋشى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ـ اشۋ جانە قولدانۋ نىسانىنا قاراستى 5 تاقىرىپتىڭ قاتىستى جاۋاپتىلارى جەكە ـ جەكە نىساننىڭ اياق الىسى، ورىن تەپكەن ماسەلەلەر جانە 2024 ـ جىلعى قىزمەت جوسپارى سياقتىلار توڭىرەگىندە مالىمەت بەردى.
بۇل نىسان 2022 ـ جىلى 11 ـ ايدا باستالعان، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسى باستاماشى بولىپ، شينجياڭنىڭ ٴىشى ـ سىرتىنداعى 10 كاسىپورىن، جوعارى مەكتەپ سياقتىلارداعى 100دەن استام عىلىم ـ تەحنيكا قىزمەتكەرىمەن بىرلەسىپ قامال العان، بۇعان ساياتىن سوما 33 ميلليون يۋان.
نىساننىڭ جاۋاپتىسى، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى جاڭ پيڭ تانىستىرىپ بىلاي دەدى: بۇل نىسان نەگىزىنەن شينجياڭنىڭ جاڭعاق وڭدەۋگە ارنايى پايدالانىلاتىن جانە جەر جاڭعاعى مايىنا پايدالانىلاتىن سايكەستى ەگۋ تەحنيكاسىنىڭ كەمەلدى بولماۋى، مايلى داقىلداردى وڭدەۋ جانە ساقتاۋ بارىسىندا وڭاي توتىعىپ، ساپاسى وزگەرۋى سياقتى كاسىپ سالاسى تەحنيكاسىنداعى كەدەرگىلەرگە باعىتتالعان، شينجياڭنىڭ جاڭعاعى مەن جەر جاڭعاعىن تۇرلىشە ەگۋ ۇلگىسىندە ەگۋ تەحنيكاسى، مايلى داقىلداردىڭ ىشكى قاينارلىق توتىقتانۋعا قارسى قۇرامىن مەڭگەرۋ ـ تىزگىندەۋ، كوپ ٴونىمدى ورنىقتى وڭدەۋ، ساقتاۋ، قوراپتاۋ سياقتىلارعا ۇيلەسەتىن شەشۋشى تەحنيكالاردى زەرتتەپ اشىپ، سول ارقىلى شينجياڭنىڭ جاڭعاعى، جەر جاڭعاعى مايىنىڭ تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىندەگى جالپىلىق ٴوندىرىس تەحنيكالىق دەڭگەيىن جوعارىلاتامىز.
نىسان اتقارىلعان ٴبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى دالمە ـ ٴدال مايلى جاڭعاقتى ساراپتاۋ، باعالاۋ تەحنيكالىق جۇيەسى ساندى مالىمەت قامباسىنان بىرەۋىن قۇرىپ، 2 جۇمساق بولشەك اۆتورلىق ۇقىعىن ٴوتىنىش ەتىپ، 11 ديسسەرتاتسيا جاريالاپ، 12 مەملەكەتتىك تاپقىرلىق پاتەنتىن ٴوتىنىش ەتىپ، قاشقار ايماعىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جەرگىلىكتى ولشەمىنەن ۇشەۋىن جانە كاسىپورىن ولشەمىنەن ەكەۋىن جاريالادى، 1000 مۋ جاڭعاقتى جوعارى ونىمدىلىكپەن ەگۋدەن ۇلگى كورسەتۋ باقشاسىن قۇردى، ت.ب.
”نىساننىڭ اياق الىسى جاپپاي باياۋ، زەرتتەۋ جەتىستىكتەرىنىڭ قالاي تياناقتانۋى، قولدانىلۋى ايقىن ەمەس“... شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى وسىمدىك قورعاۋ ـ زەرتتەۋ ورنىنىڭ زەرتتەۋشىسى گو ۋىنچاۋ مىنالاردى ٴبىلدىردى: شينجياڭ ەلىمىزدىڭ جاڭعاق ٴداستۇرلى وندىرىسىندە باسىمدىققا يە رايون جانە جاڭادان گۇلدەنگەن جەر جاڭعاعى ٴوندىرىس رايونى، نىساندى تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋدا شينجياڭنىڭ جاڭعاق جانە جەر جاڭعاعى كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىندا ٴدوپ كەلگەن شەشۋشى تەحنيكالىق قيىن ماسەلەلەردى شەشۋدى كوزدە ۇستاۋ كەرەك.
”نىسان باعدارناماسىنداعى ٴاربىر كورسەتكىش توڭىرەگىندە زەرتتەۋ جەتىستىكتەرىمىزدىڭ جاڭالىق اشۋ ٴتۇيىنى نە ەكەنىن سالىستىرىپ تابۋدى ۇسىنامىن. قالاي كادەگە جاراتىپ، تياناقتاندىرۋ، قولدانۋ كەرەك...“، ـ دەدى ىلە ـ شالا شينجياڭ تىڭ يگەرۋ عىلىم اكادەمياسى داقىل زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى ليۋ يانتاۋ.
مامانداردىڭ باعا بەرۋى ٴبىر ساعاتقا جۋىق جالعاستى، ٴماجىلىس الاڭى تىم ـ تىرىس، قالامنىڭ قاعاز بەتىندە جورعالاعان داۋىسى انىق ەستىلەدى.
2020 ـ جىلى 2 ـ ايدا عىلىم ـ تەحنيكا مينيسترلىگى قازىنا مينيسترلىگىمەن بىرگە «عىلىم ـ تەحنيكالىق باعالاۋداعى ”ديسسەرتاتسياعا عانا ٴمان بەرۋ“ سىندى ناشار بەتالىستى جويۋ جونىندەگى ٴبىرقانشا شارانى (سىناق رەتىندە اتقارىلادى)» باسىپ تاراتىپ، تۇرلەر بويىنشا تەكسەرۋ ـ باعالاۋ بەتالىسىن باسا دارىپتەپ، عىلىم ـ تەحنيكالىق باعالاۋداعى ”ديسسەرتاتسياعا عانا ٴمان بەرۋ“ سىندى ناشار بەتالىستى جويۋدى؛ جوعارى ساپالى جەتىستىكتەردى تەكسەرۋ ـ باعالاۋ سالماعىن جوعارىلاتۋدى باسا دارىپتەدى. مۇنىڭ ىشىندە اماليات بارىسىندا قولدانىلعانداردىڭ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ مەن مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنە ماڭىزدى ۇلەس قوسقانداردىڭ سالماعىن %50كە جەتكىزۋگە بولادى.
