− شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ قۇرىلۋى قورعاس قالاسىنداعى ءارقايسى تاراۋلاردى، ورىنداردى، كاسىپورىنداردى ىزدەنىس جاساۋعا، جاڭالىق اشۋعا ىنتالاندىردى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى بارشا تەگىس، ەرىكتى ءتىلشى فىڭ حايسىن
11 - ايدىڭ 1 - كۇنى جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى ماڭدايشالىق اشىپ، قۇرىلدى. شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ 3 اۋماعىنىڭ ءبىرى رەتىندە، قورعاس اۋماعى 58. 16 شارشى كيلومەتر بولىپ، ەركىن ساۋدا سىناق رايونى جالپى اۋدانىنىڭ شامامەن ％22. 9ىن يەلەدى.
”شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ ماڭدايشالىق اشىپ، قۇرىلۋى قورعاسقا اناعۇرلىم كوپ دەربەس ىزدەنىس جاساۋ، دەربەس رەفورما جاساۋ، دەربەس جاڭالىق اشۋ ورايىن اكەلدى“، - دەدى قورعاس قالالىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ۋاقىتتىق قالا باستىعى پي لۇيپيڭ.
جاڭا تاريحي باستامادا قورعاس قالاسىنداعى ءارقايسى تاراۋلار، ورىندار جانە كاسىپورىندار ەرەكشە سەرپىلىپ، كۇش - قايراتى تاسقىندادى، كوپشىلىك مىنالاردى ءبىلدىردى: قورعاستىڭ ستراتەگيالىق ورنىن مىقتاپ يگەرىپ، تاريحي ورايدى مىقتى يگەرىپ، تاريحي جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالاپ، وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىن تياناق ەتىپ، تۇزىمدە جاڭالىق اشۋ مەن امالياتتا ىزدەنىس جاساۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، شەكارا اتتاعان ەكونوميكا - ساۋدا، قارجى قوسۋ سەلبەستىگىنىڭ جاڭا ۇلگىسىن قۇلشىنا تۇلعالاپ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدە سىرتقا ەسىك اشۋدى جەبەپ، شينجياڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىن جاڭا داۋىردەگى رەفورما جاساۋدىڭ، ەسىك اشۋدىڭ جاڭا بيىگى ەتىپ قۇرۋعا بەلسەنە ۇلەس قوسامىز.
كوپ تۇيىندە سەرپىلىس جاساپ، فينانستىق قىزمەت وتەۋ يقۋاتىن كۇشەيتەمىز
11 - ايدىڭ 3 - كۇنى قازاقستان ورتالىق امانات - قارىز بانكەسى بولىمشە بانكەسى جۇڭگو − قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىنا ىرگە تەپتى. بۇل − جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى ماڭدايشالىق اشىپ، قۇرىلعاننان كەيىن جۇڭگو − قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىنا ىرگە تەپكەن شەتەل قارجىلاندىرعان تۇڭعىش بانكە.
«جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ جالپى تۇلعالىق جوباسىندا» (تومەندە قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) مىنالار العا قويىلدى: شەكارا سىرتىنداعى فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ ەركىن ساۋدا سىناق رايونىندا زاڭ بويىنشا، ەرەجە بويىنشا جاڭادان بانكە، قامسىزداندىرۋ، باعالى قاعاز سياقتى زاڭدىق يە فينانس قۇرىلىمدارىن قۇرۋىنا قولداۋ كورسەتىلەدى. بانكە كاسىبىن، فينانس قۇرىلىمدارىن زاڭمەن باسقارىلاتىن، بازارلانعان پرينسيپ بويىنشا ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلار جانە سايكەستى قۇرىلعىلار قۇرىلىسىنا فينانستىق قولداۋ كورسەتۋ سەرپىنىن ارتتىرۋعا شابىتتاندىرادى.
”جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعى ساياساتتىڭ قاباتتاسۋ باسىمدىعىنا يە، فاكتورلىق اينالىم جانە شەكارا اتتاعان فينانس سياقتى سالالاردا ىلگەرىلەي جاڭالىق اشۋىنان جانە سەرپىلىس جاساۋىنان ءۇمىت بار“. جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ كەڭسە مەڭگەرۋشىسى لەي زىڭتاۋ بىلاي دەدى: سەلبەستىك ورتالىعى ەلىمىزدىڭ باسقا ەلدەرمەن قۇرعان تۇڭعىش شەكارا اتتاعان شەكارالىق سەلبەستىك رايونى ءارى شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى جۇلگەسىندەگى وڭىرلىك ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىنەن ۇلگى كورسەتەتىن رايون، ساياساتتىق قولداۋدى جانە كورشى ەلدەرمەن بىرگە اقىلداسىپ ورناتقان بايلانىس مەحانيزمى مەن باسقارۋ قۇرىلىمىن سۇيەنىش ەتە وتىرىپ، رايون ىشىندە ادام، تاۋار سياقتى فاكتورلاردىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ەركىن اينالىمىن، سونداي - اق كورشى ەلدەردىڭ ناق اقشاسىنىڭ جەتكىزىلۋى، شەكارا سىرتىنداعى حالىق اقشاسى اماناتىن قابىلداۋ سياقتى فينانس سالاسىندا جەلىلەس جاڭالىق اشۋدى جۇزەگە اسىردى.
لەي زىڭتاۋ مىنالاردى ءبىلدىردى: جۇڭگو - قازاقستان ەكى جاق فينانس قۇرىلىمدارىن ۇدايىلانعان سەلبەستىك، اۋىس - كۇيىس مەحانيزمىن ورناتۋعا بارىنشا جەتەكتەپ جانە ىلگەرىلەتىپ، اركىمنىڭ باسىمدىققا يە بايلىعىن سۇيەنىش ەتىپ، شەكارا اتتاعان فينانس ونىمدەرىنە قىزمەت وتەۋدە جاڭالىق اشۋ سياقتى جاقتاردا تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساپ، سەلبەستىك ورتالىعى فينانس كاسىبىنىڭ گۇلدەنىپ، دامۋىن بىرگە جەبەيمىز.
جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرىپ، سىرتقى ساۋدانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەمىز
«جوبادا» ىشكى قۇرلىق شەكارا وتكەلى ەكونوميكاسىنىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن ىلگەرىلەتۋ العا قويىلدى.
بيىل جىل باسىنان بەرى قورعاس قالاسى ەل ءىشى ۇلكەن اينالىمىن نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ەل ءىشى، حالىقارا سىندى قوس اينالىم ءبىرىن - ءبىرى جەبەيتىن جاڭا دامۋ ارناسىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، تۇزىمدە، كاسىپ كۇيىندە جانە ۇلگىدە جاڭالىق اشۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ساۋدا ساپاسىن جەدەل جوعارىلاتىپ، سىرتقى ساۋدانىڭ دامۋ ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، سىرتقى ساۋدانىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى.
قورعاس كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنا ىرگە تەپكەن تۇڭعىش كاسىپورىن رەتىندە، شينجياڭ جاۋفىڭحى بيو عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى نەگىزىنەن قازاقستاننان ارپا سياقتى شيكىزاتتاردى يمپورت ەتىپ، ولاردى ءوندىرىپ، وڭدەيدى، كەزەكتە سەرىكتەستىكتىڭ 1 - مەرزىمدىك جىلىنا 150 مىڭ توننا جەم - ءشوپ وندىرەتىن ءوندىرىس جەلىسى جانە 2 - مەرزىمدىك جىلىنا 50 مىڭ توننا ماي تارتىلاتىن ءوندىرىس جەلىسى تۇگەلدەي وندىرىسكە قوسىلدى، بيىل ءونىم قۇنى 110 ميلليون يۋان بولاتىندىعى مەجەلەندى.
شينجياڭ جاۋفىڭحى بيو عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگى قامداۋ تىزبەگىن باسقارۋ ءبولىمىنىڭ ديرەكتورى ديڭ شياۋجاڭ بىلاي دەدى: ”ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنىڭ قۇرىلۋى ءبىز جونىنەن توتەنشە تاماشا وراي، كاسىپورىننىڭ جوعارعى، تومەنگى بۋىنداعى كاسىپ سالاسى تىزبەگىنە اناعۇرلىم تاماشا شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ازىرلەيدى. ءبىز عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ باسىمدىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ونىمدەردى اشۋ جانە بازاردا جالپىلاستىرۋ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، اناعۇرلىم كوپ ’قورعاس وندىرگەن‘ ونىمدەردى ەل ءىشى - سىرتى بازارىنا ساتۋعا كۇش - قۋات ارنايمىز.
”ىشكى - سىرتقى ساۋدانى ءبىر تۇلعالاندىرىپ دامىتۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ەرەكشەلىككە يە ونىمدەردىڭ تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ولشەم جۇيەسىن جەدەل ورناتىپ، جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونى قورعاس اۋماعى قۇرىلىسىنىڭ دامۋىنا پارمەندى قامتاماسىزدىق ازىرلەدى“. قورعاس قالالىق ساۋدا ىستەرى مەكەمەسىنىڭ باستىعى سۇن يۇڭحۇڭ بىلاي دەدى: ”قورعاس دامۋ نەگىزگى تاقىرىبىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، قارجى قوسۋدىڭ ەركىن بولۋىن، قولايلى بولۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ قارجى قوسۋىنا قىزمەت وتەۋ قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، ’تۇعىر + باقشا رايونى‘، ’قۇرىلىم + كاسىپورىن‘ سىندى ورتاقتاساتىن، اشىق، سەلبەسەتىن دامۋ ۇلگىسىنە بەلسەنە ىزدەنىس جاساپ، سىرتقى قارجى قوسۋ سەلبەستىگىنىڭ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، سىرتقى قارجى قوسۋ بويىنشا ساياساتتىق جەبەۋ، قىزمەت وتەۋدى قامتاماسىز ەتۋ جانە حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ جۇيەسىن ورناتىپ، كاسىپورىنداردىڭ ’سىرتقا شىعارۋ‘ تەرەزەسى مەن جالپىلىق قىزمەت وتەۋ تۇعىرىن ورناتۋىن ىلگەرىلەتىپ، سىرتقى قارجى قوسۋدى باسقارۋدى اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، فينانسقا جاتپايتىن تۇردەگى شەكارا سىرتىندا قارجى قوسۋدىڭ قولايلىلانۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتادى“.
”عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى، فينانستىق قىزمەت وتەۋدى، ادام كۇشى بايلىعىن تىرەك ەتىپ، شەكارا وتكەلدىڭ زات جيناۋ قۋاتى مەن كەلگەن جەرىندە وڭدەۋ، كادەگە جاراتۋ قۋاتىن جەدەل جوعارىلاتىپ، شەكارا وتكەل ەكونوميكاسىنىڭ، وتىرىقتى ەكونوميكانىڭ، كاسىپ سالاسى ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىن جەبەپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ ماڭىزدى تىرەك ءتۇيىنىن جانە بۇكىل شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ ارتۋ ۇيەگىن تۇلعالايمىز“. قورعاس ەكونوميكالىق اشۋ رايونى شەكارا وتكەلىن باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى حۋ لايجيە مىنالاردى ءبىلدىردى: 5Gلىق زەردەلى زات اينالىم پورتى، زەردەلى شەكارا وتكەلى، تەمىر جول ارناۋلى لەنياسى سياقتى نىساندار قۇرىلىسىن جەدەل تۇلعالاپ، كەڭەسۋ، ديدارلاسۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى فورمالار ارقىلى سىرتپەن سەلبەستىكتى، اۋىس - كۇيىستى ارتتىرىپ، ەل ءىشى، حالىقارا سىندى قوس اينالىمدى ىركىلىسسىزدەندىرۋگە پارمەندى قىزمەت وتەيمىز.
كوپ ءتۇرلى شارا قولدانىپ، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىنىڭ زاڭمەن باسقارىلۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتامىز
«جوبادا» زاڭدىق قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، شەتەلگە قاتىستى زاڭ ماماندارى مەن ادۆوكاتتار ۇجىمىن قۇرىپ، شەتەلگە قاتىستى زاڭدىق قىزمەت وتەۋ ماماندار قويماسىن قۇرىپ، حالىقارالىق زاڭ جانە ولشەمگە تولۋ باۋلۋىن ورىستەتىپ، زاڭمەن باسقارۋدى قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ العا قويىلدى.
”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ وزەكتى رايونى قۇرىلىسىنا قىزمەت وتەۋ مەملەكەتتىڭ جۇڭگو (شينجياڭ) ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنا جۇكتەگەن ستراتەگيالىق ورىن تۇراقتاندىرۋى، قورعاس جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ ماڭىزدى ءتۇيىنى رەتىندە، حالىقارالانعان، ماماندانعان زاڭدىق قىزمەت وتەۋگە اناعۇرلىم مۇقتاج.
جۇڭگو - قازاقستان ەكى ەلدىڭ تەرەڭدەي سەلبەستىك جاساسۋىن ىلگەرىلەتۋ، ەكى ەلدىڭ زاڭمەن باسقارىلاتىن شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرۋ ءۇشىن، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسى جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىندا جۇڭگو - قازاقستان داۋ - شاردى شەشۋ بىرلەسكەن تۇعىرىن قۇرىپ، زاڭنان كەڭەس بەرۋ، جاراستىرۋ، تورەلىك ايتۋ، كۋالاندىرۋ، ارىز - شاعىم ايتۋ سياقتى كاسىپتىك كۇشتەردى بىرىكتىرۋ ارقىلى ءتۇرلى ازاماتتىق، ساۋدالىق داۋ - شارلاردى ءبىر ورىندا كوپ نەگىزدى شەشىپ، ينفورماتسيا تەحنيكالارىنان جانە ODRدان پايدالانىپ، جەتكىزۋ ءتاسىلىن ساپالىلاندىرىپ، داۋ - شارلاردى ءبىتىرۋ ءتارتىبىن رەفورمالاپ، شەتەلگە ساياتىن دەلولاردى جەتكىزۋ قيىن، ۋاقىت كوپ جۇمسالۋ، كۋالاندىرۋ، ىسپاتتاۋ باياۋ بولۋ سياقتى ءىس جۇزىندىك قيىنشىلىقتاردى شەشىپ، حالىقارالىق ساۋدا ىستەرى داۋ - شارىن جوعارى ءونىمدى، وزىندىك قۇنى تومەن تۇردە شەشتى.
جۇڭگو - قازاقستان داۋ - شاردى شەشۋ بىرلەسكەن تۇعىرىنىڭ جاۋاپتىسى، قورعاس قالالىق حالىق سوتى مەكەمەسى تەرگەۋ كوميسسياسىنىڭ ارناۋلى مىندەتتەگى مۇشەسى رىن ليجۇن بىلاي دەدى: ”ءبىز تۇعىر فۋنكتسياسىن كەمەلدەندىرۋگە كۇش سالىپ، توڭىرەگىمىزدەگى ەلدەرمەن، اسىرەسە، قازاقستانمەن زاڭمەن باسقارۋ جونىندەگى اۋىس - كۇيىستى كۇشەيتىپ، جۇڭگو - قازاقستان ەكى جاق سەلبەستىك ورتالىعىنداعى سىرتقا قاتىستى ازاماتتىق ىستەر، ساۋدالىق ىستەر داۋ - شارلارىن بىرلەسىپ شەشۋ نىساناسىن العاشقى ادىمدا جۇزەگە اسىرىپ، بازارلانعان، زاڭمەن باسقارىلاتىن، حالىقارالانعان شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسىن تۇلعالاپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسىنا قىزمەت وتەۋ جانە قامتاماسىز ەتۋگە زاڭمەن باسقارۋ كۇش - قۋاتىن ارنايمىز.
