شينجياڭ داشۋەسى:
تەكسەرۋ - زەرتتەۋدى يگەرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعاسى نەگىزدىك سيپاتتى ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدى ىلگەرىلەتەمىز
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ يۇنمەي، ەرىكتى ءتىلشى جاڭ فاڭ
7 - ايدىڭ 3 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسىنداعى ”التى ساراي، ءبىر ورتالىق“ ءبىر توپ ەرەكشە قوناقتاردى قارسى الدى. ولار وسى ارادا زەرتتەۋ، ۇيرەنۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، بەرىلۋ، سەزىنۋ فورماسىندا ۇيرەنۋ ارقىلى تاريحي ىزدەرگە زەر سالىپ، مادەنيەت باۋرامدىلىعىن سەزىندى.
بۇل قوناقتار شينجياڭ داشۋەسىنەن كەلگەن. ”ءبىز وسىنداي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ قيمىلدارىن ۇنەمى وتكىزىپ تۇرامىز. وسى ارادا كوپشىلىك شينجياڭنىڭ كوپ نەگىزدى، ءبىر تۇلعالى مادەنيەتى جونىندەگى تانىمىن اناعۇرلىم تەرەڭدەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن شىن مانىندە بەرىك ورناتادى“. شينجياڭ داشۋەسى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى زەرتتەۋ بازاسىنىڭ مامانى، بۇكىل ەلدەگى جوعارى مەكتەپتەر يدەيا - ساياسي ساباعىنداعى ايتۋلى ۇستازدار قىزمەت كەڭسەسىنىڭ (شينجياڭ داشۋەسى) جاۋاپتىسى ياڭ لي: ”جازعى دەمالىس كەزىندە ءبىز تاعى ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنا بارىپ، يدەيالىق تاربيە، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ سياقتى نەگىزگى تاقىرىپتاردى ارقاۋ ەتە وتىرىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ورىستەتەمىز“، - دەدى.
ءبىر جىلدىڭ الدىندا باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭعا كەلىپ قىزمەتتەردى كوزدەن كەشىرگەندەگى تۇڭعىش ايالداماسى وسى شينجياڭ داشۋەسى بولعان ەدى، سونداي - اق وسى مەكتەپتىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى زەرتتەۋ بازاسىندا كوپشىلىككە جالىندى يدەيا - ساياسي ساباعىن وتكەن ەدى.
”تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى ءبىز سەنىم ورناتا ءبىلۋىمىز كەرەك“، ”ۇلت ماسەلەسىن شەشۋدىڭ جۇڭگوشا دۇرىس جولىمەن جۇرۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ ۇلت نازارياسىن ۇزدىكسىز بايىتىپ جانە دامىتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعاسى نەگىزدىك ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك“...
باس شۋجيدىڭ ءسوزى − ارەكەت باعدارى. ءبىر اپتادان كەيىن، ياڭ لي شينجياڭ داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ زەرتتەۋ تاقىرىبى گرۋپپاسىن باستاپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ، شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ سياقتى نەگىزگى تاقىرىپتار جونىندە نەگىزگى ساتىعا بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ورىستەتتى.
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ گرۋپپاسىنداعىلار ءمالى، الەۋمەتتىك اۋماقتاردى جانە اۋىل - قالاشىق، قىستاقتاردى ىشكەرىلەي ارالاپ احۋال ۇعىسىپ، ەكسكۋرسيالاپ، نەگىزگى ساتى كادر - بۇقاراسى ۋاكىلدەرىمەن بەتپە - بەت كەڭەسىپ، نەگىزگى ساتى بۇقاراسىنىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ امالياتتىق قيمىلى بارىسىنداعى جاڭا تانىمدارىن، جاڭا ادىستەرىن ۇعىستى.
”تاقىرىپتىق تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ءبىر جىلعا جالعاستى، ءبىز جالپى 58 نەگىزگى ساتى كادر - بۇقاراسىنان احۋال ۇعىستىق، كەزەكتە ءبىز 300 مىڭ ارىپتىك تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بايانداماسىن العاشقى قادامدا دايىندادىق“. ياڭ لي: ءبىز باس شۋجيگە ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىزبەن كوڭىل قالاۋىنان شىعاتىنداي ”تاپسىرما“ تاپسىرامىز، - دەدى.
بيىل شينجياڭ داشۋەسى جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋعا قاتىستى 15 ءتۇرلى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ تاقىرىبىن تۇراقتاندىردى، مازمۇنى جاستار مەن ورەندەردىڭ ”نەگىز قالاۋ“ ينجەنەرياسى، قىزىل مادەنيەت جانە شينجياڭدى مادەنيەتپەن نارلەندىرۋ، ۇلتتار ىنتىماعى، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ، ت. ب قامتىدى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ تۇتاس شينجياڭنىڭ 6 ايماق، وبلىس، قالاسىن شارپىدى.
”باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزى ءبىزدىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعاسى نەگىزدىك سيپاتتى ماسەلەلەرى جونىندە زەرتتەۋ جانە امالياتتىق قىزمەت ورىستەتۋىمىزگە ءتۇبىرلى بويسۇنۋ ولشەمىن ازىرلەدى“. شينجياڭ داشۋەسىنىڭ باستىعى ياۋ چياڭ بىلاي دەدى: شينجياڭ داشۋەسىنىڭ جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى زەرتتەۋ بازاسى 2020 - جىلى 3 - ايدا قۇرىلعاننان بەرى ”جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسى مەن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋ“ زەرتتەۋ بەتالىسىن ارقاۋ ەتە وتىرىپ قۇرىلىس ورىستەتىپ، شەشىم جاساۋ، كەڭەس بەرۋ، عىلمي زەرتتەۋ، دارىندىلاردى باۋلۋ، قوعامدىق قىزمەت وتەۋ سياقتى جاقتاردا كورنەكتى تابىستارعا قول جەتكىزدى.
”ءبىز باس شۋجي تاپسىرعان مىندەتتى بار كۇشىمىزدى سالا ورىندايمىز“، - دەدى بازا مامانى مىڭ نان تىلشىگە، بىلتىر ونىڭ باسقا ماماندارمەن بىرگە ورىستەتكەن ”جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتۋدى «شينجياڭنىڭ قىسقاشا جەرگىلىكتى تاريحى وقۋلىعىنا» ەنگىزۋ ساباق قۇرىلىسى جانە رەفورما امالياتتىق زەرتتەۋى“ اۆتونوميالى رايوننىڭ جوعارى دارەجەلى وقۋ - وقىتۋ جەتىستىگىنىڭ 1 - دارەجەلى سيلىعىن ەنشىلەدى.
بىلتىر باس شۋجيگە تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جاعدايىنان بەتپە - بەت مالىمەت بەرگەن ۋاكىل رەتىندە، شينجياڭ داشۋەسىنىڭ وقۋشىسى گۇزالنۇر ءيۇسۇپ وسى مەكتەپ ماركسيزم شۋەيۋانىنىڭ ”انار ءدانى“ ۇلتتار ىنتىماعى قوعامدىق اماليات ۇيىرمەسىنە قاتىناستى. ونسۋ اۋدانىندا قوعامدىق اماليات قيمىلىنا قاتىناسۋ بارىسىندا ول ونسۋ قالاشىعى جينحۋا جاڭا قىستاعى مادەنيەت ۇلكەن ساحناسىنىڭ ەكى جانىنداعى كورمە تاقتاسىنا ”ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى“ قيمىلىنا قاتىستى ءتۇرلى سۋرەتتەردىڭ جاپسىرىلعاندىعىن، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىسقاندىعىن كوردى؛ قىزىل قالاشىعى وقتەرەك قىستاعىنىڭ اۋىل - قىستاق قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋ ارقىلى قىسقا ۋاقىت ىشىندە ”ينتەرنەتتە تانىمالى“ قىستاققا اينالىپ، كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنا ۇلگى بولعاندىعىن كوردى...
”دۋماندى تۇرمىستان مەن ءبىزدىڭ ۇلت نازاريامىزبەن ساياساتىمىزدىڭ جاقسى ەكەندىگىن، جارامدى ەكەندىگىن تەرەڭ سەزىندىم ءارى نەگىزگى ساتى كادر - بۇقاراسىنىڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتتەرىمەن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتقاندىعىن سەزىندىم“. گۇزالنۇر بىلاي دەدى: الداعى جەردە باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، نازاريا مەن امالياتتى ءوزارا ۇشتاستىرىپ، مەملەكەتكە جارامدى دارىندىعا شىن مانىندە اينالامىن.
جازعى دەمالىس كەزىنە تۋرا كەلىپ، دەمالىسقا تاراعانىمەن، ءار كۇنى شينجياڭ داشۋەسىنىڭ مەكتەپ تاريحى سارايىنا كەلىپ ەكسكۋرسيالايتىن ادامداردىڭ اياعى ۇزىلمەدى. ”شينجياڭ داشۋەسىنىڭ بيىلعى مەكتەپ تاريحى سارايى بىلتىرعىمەن ۇقسامايدى“. شينجياڭ داشۋەسى ارحيۆ سارايىنىڭ باستىعى يۇي فۋ - ىن بىلاي دەدى: ءبىز باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىنا ساي، مەكتەپ تاريحى سارايىنىڭ كورمە مازمۇنىن تولىقتىرىپ، بايىتىپ، قىزىل گەندى اناعۇرلىم كورنەكتىلەندىرىپ، تاماشا ونىمدىلىككە قول جەتكىزدىك. بيىل 2 - ايدا جاڭا وقۋ ماۋسىمى باستالعاننان قازىرگە دەيىن مەكتەپ تاريحى سارايىن ەكسكۋرسيالاعانداردىڭ سانى 10 مىڭ ادام - رەتتەن استى. ”جازعى دەمالىس كەزىندە ەكسكۋرسيالاعان ادامدار سانى، ەڭ كوپ بولعاندا، ءبىر كۇندە نەشە 100 ادامعا جەتتى“.
ياۋ چياڭ بىلاي دەدى: باس شۋجي نۇسقاعان بەتالىستى بويلاپ، شينجياڭ داشۋەسى جاڭا داۋىردەگى پارتيانىڭ شينجياڭدى باسقارۋ جالپى جوباسىن تولىق، دالمە - ءدال دايەكتىلەندىردى، بارشا وقىتۋشى - وقۋشىلار قىزىل قان تامىردى جالعاستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتىپ، اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىستى. مەكتەپ الداعى جەردە جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعاسى نەگىزدىك سيپاتتى ماسەلەلەرىن زەرتتەۋدى ءۇرتىس ويداعىداي ىستەپ، جەتىستىكتەردى قولدانۋدى كۇشەيتەدى، سونىمەن بىرگە بىرەگەي ءپان قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، دارىندىلاردى باۋلۋ جانە دارىندىلاردى شوعىرلاندىرۋ بيىك بەلەسىن تۇلعالاپ، مەملەكەت پەن جەرگىلىكتى ورىننىڭ دامۋىنا قىزمەت وتەۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋعا كۇش قوسادى.
