رەداكتوردان
بيىل 3 - ايدا مەملەكەتتىك بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى بۇكىل ەل كولەمىندە 3 ايعا جالعاسقان اس - سۋ ىسىراپشىلدىعىن شەكتەۋ ارناۋلى قيمىلىن ورىستەتۋدى ورنالاستىرىپ، ولشەم بەلگىلەۋ، ءتۇزىم ورناتۋ، باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋ، زاڭدى قاتاڭ اتقارۋ ارقىلى اس - سۋ ىسىراپشىلدىعى جاعدايىن العاشقى ادىمدا تەجەدى.
ءبىر ءتۇيىر ءدان، ءبىر شىنى اس وڭايلىقپەن كەلمەيدى. استىق ۇنەمدەۋ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى اسىل ءمورالى. بۇگىننەن باستاپ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتى ”داستارقانداعى ۇنەمشىلدىك جاڭا سالتى“ جەلىلەس حابارلارىن تاراتىپ، جەر - جەردىڭ اس - سۋ ىسىراپشىلدىعىن شەكتەۋ جاعىنداعى جاقسى ادىستەرىن، تيپتىك مىسال دەلولارىن جاريالاپ، شينجياڭدىقتاردىڭ داستارقانداعى وركەنيەتتى، ۇنەمشىل جاڭا سالتىن اسقاقتاتادى.
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى گو چيان
اس - سۋ سالاسىنىڭ قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىگىن اتقارىپ، تيجارات جۇرگىزۋ ۇستانىمىن وزگەرتۋگە جەتەكتەۋ ءۇشىن، «ءۇرىمجى اس - سۋ قىزمەت وتەۋ تيجارات جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ ازىق - تۇلىك ىسىراپشىلدىعىنا قارسى تۇرۋ ارەكەت ولشەمىنىڭ» (تومەندە قىسقارتىلىپ «ارەكەت ولشەمى» دەلىنەدى) توپتىق ولشەمى 5 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ رەسمي اتقارىلدى. «ارەكەت ولشەمىندە» اس - سۋ قىزمەت وتەۋ تيجارات جۇرگىزۋشىلەرىنىڭ ارناۋلى باسقارۋشى قىزمەتكەرلەردى ازىق - تۇلىك ىسىراپشىلدىعىن شەكتەۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى ەتىپ تۇراقتاندىرۋى العا قويىلدى. سونىمەن بىرگە ازىق - تۇلىك ىسىراپشىلدىعىنان ساقتانۋ ۇستانىمىن تاماق كەستەسىنە ەنگىزىپ جوبالاۋعا ىنتالاندىردى، ازىقتىق ماتەريالدارىن مانەرلەگەندە شيكىزاتتان تولىق پايدالانۋعا، تاعام تۇرلەرىن جوبالاۋدى ساپالىلاندىرۋعا ىنتالاندىردى.
اس - سۋ ىسىراپشىلدىعىن شەكتەۋدە نەگىزدەلەتىن ”ولشەم“ بار بولدى، مۇنىڭ اتقارىلۋى قالاي؟ ءتىلشى وسى جونىندە ارالاپ تىلشىلىك ىستەدى.
5 - ايدىڭ 23 - كۇنى ساعات 19 مولشەرىندە گۋاڭدۇڭدىق ساياحاتشى چىن شىڭلۋ مەن زايىبى ءۇرىمجى ءھارامباق اس - سۋ ءدامدى تاعامدار اسحاناسىنا كەلگەندە، كۇتۋشى ەكەۋىنە جاڭا تاعام كەستەسىن ۇسىنىپ: ”نە جەيسىزدەر، كورىڭىزدەر، الدىڭعى بىرنەشە بەتتەگىنىڭ ءبارى تانىستىراتىن تاعامدارىمىز، جەرگىلىكتى ادامدار دا كوپ بۇيىرتادى“، - دەدى.
تاياۋدا اۋىستىرىلعان وسى جاڭا تاماق كەستەسى ءھارامباق اس - سۋ ءدامدى تاعامدار اسحاناسىنىڭ اس - سۋ ىسىراپشىلدىعىن شەكتەۋدەگى كەرەمەت تالعامى. ”ءار جىلى ساياحات ماۋسىمىندا كوپتەگەن ساياحاتشى كەلەدى، ءبىز ءاربىر تاعامنىڭ بۇيىرتىلۋ جاعدايىن ساناققا الىپ، تاماق كەستەسىن قايتادان جاساپ، بۇيىرتىلۋ مولشەرى جوعارى تاعامداردى ەڭ الدىنا ورنالاستىرىپ، قاريدارلاردىڭ ەڭ قارسى الىناتىن تاعامداردان ساتىمەن ءدام تاتۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، ءدامىن بىلمەۋدەن تۋىلاتىن ىسىراپشىلدىقتان ساقتاندىق“، - دەدى ءۇرىمجى ءھارامباق اس - سۋ ءدامدى تاعامدار اسحاناسىنىڭ باستىعى اباباكري ابليكىم.
سونىمەن بىرگە 5 - ايدان باستاپ، اسحانا باستىعى اباباكريگە ىسىراپشىلدىققا قارسى تۇرۋ ارناۋلى قىزمەتكەرى دەگەن تاعى ءبىر جاڭا سالاۋات بەرىلدى، ءار كۇنى اسحانانى ارالاۋ بارىسىندا ونىڭ ءبىر ماڭىزدى مىندەتى بار − ىسىراپشىلدىقتى بايقاۋ ءارى مۇنى شەكتەۋ. چىن شىڭلۋ مەن زايىبىنىڭ تاماق كەستەسىن كورىپ وتىرعانىن بايقاعان اباباكري اس ۇستەلىنىڭ جانىنا كەلىپ، ەكەۋىنىڭ ۇناتاتىن ءدامىن ۇعىسقاننان كەيىن، ولارعا ءبىر ەتتى، ءبىر ەتسىز ەكى ءتۇرلى تاماق بۇيىرتۋدى ۇسىنىس ەتتى. ”نەگىزگى تاعام جاعىندا، لاڭمان مەن پالاۋدىڭ ءبارى ۇلكەن - كىشى دەپ بولىنەدى، ءشاي ءىشۋدى ۇناتساڭىزدار، بىزدە شينجياڭنىڭ ەرەكشە شايلارى بار“، - دەدى اباباكري تانىستىرا ءجۇرىپ قالجىڭداپ، - ”شينجياڭدا ءدامدى تاعامدار وتە كوپ، ءبىر جولدا قۇماردان شىققانشا جەۋ قيىن، بىرەر كۇن ايالداپ، اسىقپاي ءدام تاتىڭىزدار“.
”بۇل، شىنىمەن، جاقسى ەكەن، ءبىز شينجياڭعا ءبىرىنشى رەت تاماشالاۋعا كەلدىك، تانىستىرۋ بولعاندىقتان ’جاڭىلمايتىن‘ بولدىق، وتە كوپ بۇيىرتىپ الۋدان ساقتاندىق “. چىن شىڭلۋ تاعام كەستەسىن كورىپ بولعاننان كەيىن بىلاي دەدى: ءاسىلى ارەڭ ءبىر كەلگەندە، بىرنەشە تاعامدى كوپ بۇيىرتىپ، ءدامىن تاتىپ كورەيىك دەگەمىز، قازىر بۇل ويىمىزدان قايتتىق، جاقسى تاماقتانۋىمىز، وركەنيەتتى تاماقتانۋىمىز كەرەك.
ىسىراپشىلدىققا قارسى تۇرۋ ارناۋلى قىزمەتكەرى رەتىندە، اباباكريدىڭ باقىلاۋ كولەمى تەك الدىڭعى زال عانا ەمەس، قايتا ازىق - تۇلىك ساتىپ الۋ، تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋ، ساقتاۋدان تارتىپ مانەرلەپ دايىنداۋعا دەيىنگى جالپى بارىستى قامتىدى.
”تاعام كەستەسىن جاڭالاۋمەن بىرگە، ءبىز بارلىق تاعامدى ولشەمدەستىرىپ دەڭگەيىن وسىردىك، ءاربىر تاعامنىڭ نەگىزگى، قوسىمشا ماتەريالدارىنىڭ، سونداي - اق دامدەندىرگىشتەرىنىڭ ءبارىنىڭ تۇراقتى سالماعى مەن ۇلەسى بار، تاعامداردى مانەرلەپ دايىنداۋ بارىسىندا، ءسوزسىز، ولشەم بويىنشا اتقارۋ، اس دايىنداۋ بۋىنىندا قايتالاي ىسىراپشىلدىق تۋىلۋىنان ساقتانۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك“، - دەدى اباباكري.
شياۋحى حانىشا ەرەكشە دامدەندىرىلىپ قاقتالعان قوي سانى اسحاناسىندا (كۇنلۇن جولى اسحاناسى)، باس اسپاز جاۋ تىڭ ىسىراپشىلدىققا قارسى تۇرۋ ارناۋلى قىزمەتكەرى رەتىندە، وسى اسحانانىڭ ءبىر اپتالىق زات كىرگىزۋ جوسپارىن كەزدەيسوق ۇلگى الىپ تەكسەرىپ جاتىپتى. ”ءار كۇنگى قاجەتتى زاتتى سول كۇنى كىرگىزەمىز، جاڭا ازىقتىق ماتەريالدارى ارقىلى ازىقتىقتىڭ ساپاسىنا كەپىلدىك ەتەمىز، سونداي - اق ساتىپ الۋ بارىسىنداعى ىسىراپشىلدىقتى ءونىمدى ازايتۋعا بولادى“، - دەدى جاۋ تىڭ، - شياۋحى حانىشا اسحانالارىنىڭ ءبارى ءبىر ايدا ءبىر رەت كەستە مالىمدەيدى، سيفر ارقىلى اسحانالاردا ءوز بەتىمەن زات دايىندايتىن كومەسكى ىسىراپشىلدىق جايتى بار - جوقتىعىن تىكە اڭىس ەتۋگە بولادى.
زاتتاردى ورنىمەن تولىق پايدالانۋ − جاۋ تىڭنىڭ كۇندەلىكتى بايقاۋدان قورىتىندىلاعان ىسىراپشىلدىقتى تەجەۋدەگى يكەمدى شاراسى.
”جەمجەمىلدى مىسالعا الساق، ءبىز تاماق ىستەۋ بارىسىندا، تاماقتىڭ ادەمى كورىنۋى ءۇشىن جەمجەمىلدى ەداۋىر بىركەلكى ەتىپ تۋرايمىز، بۇلاي بولعاندا ءبىرتالايىن كەسىپ تاستايمىز، بۇلاردى تاستاي سالساق ىسىراپشىلدىق بولادى، سونىمەن وسى بىركەلكى بولماعان جەمجەمىلدەردى سورپا قايناتقاندا ىستەتىپ، كادەگە جاراتامىز، وسى سياقتى سارىمساق، ۋسارىمساق سياقتىلاردىڭ ءبارىنىڭ پايدالانىلۋ مولشەرى تاعامداردىڭ ساپاسىنا ىقپال جاساماۋ العى شارتىندا مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا جوعارىلاتىلدى“، - دەدى جاۋ تىڭ.
شينجياڭ تاعامىن نەگىز ەتىپ جاسايتىن اسحانا رەتىندە، ەرەكشە دامدەندىرىلىپ قاقتالعان قوي سانى اسحاناداعى بۇيىرتىلۋ مولشەرى ەڭ جوعارى جۇلدىز تاعام، ايتسە دە ءبۇتىن ءبىر قويدىڭ قالعان ەتتەرىنىڭ اينالىم مولشەرىن قالاي جوعارىلاتۋ كەرەك؟ جاۋ تىڭ مەن اسپازدار قاريدارلار ۇناتاتىن ءدامدى ۇزدىكسىز قاراستىرىپ، جاڭا تاعام تۇرلەرىن تاۋىپ، قويدىڭ قاقتالعان بەلدەمەسى، ءوز دامىندە پىسىرىلعان قوي قابىرعاسى سياقتى تاعامداردى دايىنداپ، جۇرتتىڭ ۇناتۋىنا يە بولدى. بازاردىڭ قابىلداۋ دەڭگەيى جوعارى بولعاندىقتان، اس ۇيدە نەگىزىنەن ازىقتىق ماتەريالدارى باسىلىپ قالمايدى جانە ىسىراپ بولمايدى.
”كۇتۋشىلەرىمىزدىڭ ءبارى باۋلۋدان وتكەن، تاماقتانۋشىلاردىڭ سانىنا قاراي ۇيلەسىمدى ۇسىنىس بەرەدى. ەگەر ءبىر ۇستەلدە قوناقتار كەلمەي قالىپ، تاعامدار كوپ بۇيىرتىلۋ جاعدايى كەزىكسە، كۇتۋشىلەردىڭ تالاپ بويىنشا دەر كەزىندە اسپازدارمەن تىلدەسىپ، ىستەلمەگەن تاعامداردىڭ ءبارىن قايتارۋى، ىستەلىپ جاتقاندارىنىڭ ناق قاي ۋاقىتتا دايىن بولاتىنىن قوناقتارعا ايتۋى كەرەك. قوناقتار اسحانادان كەتۋدەن بۇرىن، تاعامداردى قوراپتاپ اكەتۋدى ويداعىداي ەسكەرتۋ كەرەك“، - دەدى جاۋ تىڭ، - اس - سۋ ىسىراپشىلدىعىن تەجەۋ اس - سۋ كاسىپورىندارىنىڭ وزىندىك قۇندى تومەندەتىپ، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋداعى قاجەتتىلىگى بولىپ قانا قويماي، جۇرتشىلىققا كاسىپورىننىڭ سانالى تۇتىنۋدى دارىپتەيتىن قوعامدىق جاۋاپكەرشىلىگىن كورسەتۋى دە بولىپ تابىلادى.
