”تاۋلى وبلىس“ باقىت جىرىن اسقاقتاتتى

شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسى جونىندە ارناۋلى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن اشتى

”تاۋلى وبلىس“ باقىت جىرىن اسقاقتاتتى

　　انار بۇلت / شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جىڭ جو 11 - ايدىڭ 6 - كۇنى اتۇشتان حابارلايدى. 11 - ايدىڭ 5 - كۇنى شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونى اتۇش قالاسىندا قىزىلسۋ قىرعىز اۆتونوميالى وبلىسى جونىندە ارناۋلى اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسىن اشتى. قىزىلسۋ وبلىسىنان كەلگەن 8 نەگىزگى ساتى بۇقارا ۋاكىلى وزدەرىنىڭ باقىتتى تۇرمىستارىن كوپشىلىكپەن ءبولىستى. ولار ءتول كەشىرمەلەرىن اڭگىمەلەپ، جەرگىلىكتى ورىننىڭ مادەنيەتتى جالعاستىرۋ، قورعاۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ، جۇمىستاندىرىپ كىرىستى ارتتىرۋ سياقتى جاقتارداعى شىنايى جاعدايلارىن ەگجەي - تەگجەيلى تانىستىردى.

　　قىزىلسۋ وبلىسىندا تاۋ سىلەمدەرى كوپ، ەجەلدەن ”تاۋلى وبلىس“ دەگەن ادەمى اتى بار. ”بۇرىن مەن تاۋلى وڭىردە تۇرمىس كەشىردىم، جاياۋلاپ 10 ساعات جۇرگەندە عانا تاۋ قويناۋىنان شىعۋعا بولاتىن. 2016 - جىلى بۇكىل وتباسىمىزبەن قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە كوشىپ بارىپ، باقىتتى، وسىزاماندانعان تۇرمىس كەشىردىك“. قونىس جاڭالاپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ بويىنشا كوشىرىپ ورنالاستىرۋدىڭ يگىلىگىنە كەنەلۋشى رەتىندە، اقتاۋ اۋدانى كۇنلۇنجيايۋان شاعىن اۋماعىنىڭ تۇرعىنى تالانتبەك انارباي سول ارادا ءوزىنىڭ حيكاياسىن باياندادى.

　　تالانتبەك بىلاي دەدى: كوشىپ بارعاننان كەيىن بىزگە عيماراتتان 80 شارشى مەترلىك، ەلەكترى، سۋى دايىن ءۇي جانە ءبىر ۇلكەن جىلىجاي ءبولىپ بەرىلدى. ۇكىمەت قويدى، سيىردى اماناتتاپ باعۋ ورنىن قۇرىپ، ءبىزدىڭ مالدارىمىزدىڭ دا جاڭا ءۇيى بار بولدى. ”شاعىن اۋماقتا بالاباقشا، مەكتەپ، ساۋدا كوشەسى بار. كوپشىلىكتىڭ بايۋ جولى كوبەيىپ، تۇرمىسى كۇننەن - كۇنگە جاقساردى“.

　　ۇزاقتان بەرى شينجياڭ ادامدىق ۇقىققا ەڭ زور دارەجەدە قۇرمەت ەتىپ جانە ونى قامتاماسىزداندىرىپ، زور كۇش شىعارىپ حالىق تۇرمىسىن جاقسارتتى، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى، باقىت سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى كورنەكتى كۇشەيدى. سونىمەن بىرگە، شينجياڭ ءار ۇلتتىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن قورعاۋعا جانە دامىتۋعا ايرىقشا باسا ءمان بەرىپ، زور توپتاعى از ۇلت ءداستۇرلى مادەنيەتى ءونىمدى جالعاستىرىلدى.

　　اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراگەرى توقانالى تۇرسىنالى قىرعىز ۇلتىنىڭ ەپوسى «ماناستى» جىرلادى، جەلدىرمەلەتكەن ويناقى اۋەن كەڭ زالدى جاڭعىرتتى. توقانالىنىڭ ۇلى اتاسى ءجۇسىپ ماماي «ماناستى» جىرلاۋدىڭ مايتالمانى. ”1978 - جىلى ورتالىق ۇلتتار داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى حۋ جىنحۋا مەنىڭ ۇلى اتامدى بەيجيڭگە ەرتىپ بارىپ، ارناۋلى تۇردە «ماناستى» رەتتەدى، زەرتتەدى. 2006 - جىلى «ماناس» 1 - توپتاعى مەملەكەت دارەجەلى بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارى تىزىمدىگىنە ەنگىزىلدى“. توقانالى بىلاي دەدى: بۇگىنگى كۇندە «ماناس» كوپتەگەن تىلدە اۋدارىلىپ، كىتاپ بولىپ شىعىپ، كەڭىنەن تارالدى.

　　قىزىلسۋ وبلىسىنىڭ باستىعى ءدىلشات قىدىرحان مىنالاردى ءبىلدىردى: پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شىنايى قامقورلىعىندا جانە زور كۇشپەن قولداپ - قۋاتتاۋىندا، قىزىلسۋ وبلىسىنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى بۇرىن بولىپ كورمەگەن تابىسقا قول جەتكىزدى، قوعامدىق كەلەلى جاعداي جاراسىمدى، ورنىقتى بولىپ، حالىق تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىردى. ءبىز حالىق تۇرمىسىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتۋگە جانە جاقسارتۋعا تاباندى بولىپ، قاتىناس، سۋ يگىلىگى سياقتى ءبىر توپ ءىرى حالىق تۇرمىسى نىساندارىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، حالىققا ءتيىمدى ينجەنەريالاردى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ەڭبەك قابىلەتى بار ادامداردىڭ بارلىعىن جۇمىستاندىرۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ءار ۇلتتىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن كۇن سايىن تەرەڭدەتەمىز.

　　سول كۇنگى اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە جول قورعاۋشى قىزمەتكەر، تيجاراتشى، وقىتۋشى، زاۆود جۇمىسشى - قىزمەتشىسى جانە قاراپايىم قالا تۇرعىنى سياقتى بۇقارا ۋاكىلدەرى وزدەرىنىڭ حيكايالارىن باياندادى. كوپشىلىك ۇقساماعان كاسىپتەرمەن شۇعىلداناتىن بولسادا، ءبىراق بارلىعى وزدەرىنە ءتان باقىتتى تۇرمىسقا كەنەلىپ، جۇزدەرىنەن شاتتىق كۇلكىسى ەسەدى. وسىناۋ جايدارى جۇزدەردىڭ الدىندا امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ قۇراستىرعان وسەك - اياڭدارى، ساندىراقتارى تويتارىسسىز - اق توزىپ جوعالادى. كوپشىلىك مىنالاردى ءبىلدىردى: امەريكاداعى، باتىستاعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەردىڭ سۇرقيا نيەتتەرى ءبىزدىڭ باقىتتى تۇرمىسقا تالپىنعان قادامىمىزدى بوگەي المايدى، شينجياڭنىڭ دامۋىن، العا باسۋىن بوگەي المايدى.

　　اقپار جاريالاۋ ماجىلىسىندە قىزىلسۋ وبلىسىنداعى قاتىستى تاراۋلاردىڭ جاۋاپتىلارى جەكە - جەكە ەڭبەكپەن جۇمىستاندىرۋ جانە نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسى سياقتى احۋالدار جونىندە تىلشىلەردىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى.