حالىق گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى لي يا ـ نان
شينجياڭنىڭ ۇرىمجىسىنەن بەيجيڭگە 2800دەن استام كيلومەتر، پويەزبەن ەڭ تەز بولعاندا 30 ساعات 12 مينۋتتا توتە جەتۋگە بولادى؛ ال شينجياڭنىڭ حوتان ايماعىنىڭ حوتان قالاسىنان ۇرىمجىگە دەيىن 1960 كيلومەتر، پويەز 32 ساعات 55 مينۋت جۇرەدى.
بۇل ارا دۇنيە جۇزىندەگى 2 ـ ۇلكەن كوشپەلى قۇمدى ٴشول _ تاكلاماكان ٴشولىنىڭ وڭتۇستىك جيەگى، 13 جىلدان بەرى ”حوتان يۇيلۇڭ ٴنومىرلى“ پويەزى ٴار كۇنى وسى ارانى كەسىپ وتەدى، بۇل شينجياڭدا قاتىناعان الەۋمەتتىك يگىلىك باياۋ پويەزى، جەلى بويىنداعى بۇقارا ونى ىقىلاسپەن ”شياۋمان“ دەپ اتايدى، سونىمەن بىرگە ول جەلى بويىنداعى بۇقارانىڭ بايۋىنىڭ ”جۇردەك پويەزى“.
ەڭ ارزان بەلەت نە بارى 4 يۋان عانا
شينجياڭنىڭ وڭتۇستىك شەتىندەگى حوتان ايماعىندا بۇرىن ناشار جاراتىلىستىق ورتانىڭ شەكتەمەسىنە ۇشىراعاندىقتان، تۇرعىنداردىڭ ٴجۇرىس ـ تۇرىسى توتەنشە قولايسىز بولاتىن. 2011 ـ جىلى 6 ـ ايدا تۇڭعىش ”حوتان يۇيلۇڭ ٴنومىرلى“ جولاۋشىلار پويەزىنىڭ قاتىناۋى حوتان ايماعىنا پويەز قاتىناماۋ تاريحىن اياقتاتتى.
”وسى پويەزگە وتىرساڭىز، حوتان قالاسىنان قاشقار قالاسىنا دەيىنگى 500 كيلومەترگە جۋىق جولدىڭ قاتتى ورىندىق بەلەتى 53 يۋان. حوتان قالاسىنان قاراقاش اۋدانىنا دەيىنگى بەلەت باعاسى ەڭ ارزان، قاتتى ورىندىق بەلەتى 4 يۋان عانا، وڭتۇستىك شينجياڭداعى باسىم كوپ ساندى بۇقارانىڭ ساپارعا شىعۋداعى العاشقى تاڭداۋى“، ـ دەدى پويەز باستىعى بولاتقان.
”شياۋماننىڭ“ قىزمەتىنە جىلدار بويى جاۋاپتى بولىپ كەلگەن بولاتقان ٴار اپتانىڭ تەڭ جارىمىن ”حوتان يۇيلۇڭ ٴنومىرلى“ پويەزىندە وتكىزەدى. بۇل پويەز جيىنى 64 بەكەتتە توقتايدى، ”الەۋمەتتىك قاتىناستانعان پويەز، جەلى بويىنداعى ٴىشىنارا شاعىن بەكەتتەردە نە بارى ٴبىر ـ ەكى جولاۋشى عانا بولسا دا، وسى ’ٴبىر ادامدىق بەكەتتەر‘ ساقتالىپ قالعان“، ـ دەدى بولاتقان.
الەۋمەتتىك يگىلىك باياۋ پويەزى بولعانىمەن، قىزمەت وتەۋى ايتارلىقتاي. وڭتۇستىك شينجياڭدا قۇمدى بوران كۇشتى، جازدا اۋا تەمپەراتۋراسى جوعارى، 2019 ـ جىلى پويەز جاسىل پويەزدەن اۋا رەتتەگىشى بار پويەزگە اۋىستىرىلدى، سوندا دا بەلەت باعاسى وزگەرمەدى.
جولاۋشى ابىلەز ياقۇپتىڭ توسەگىنىڭ باسىنا ادەمى كوبەلەك تۇيىنشەك بايلانعان. بولاتقان بىلاي دەپ تانىستىردى: بۇل ٴتۇيىندى جولاۋشىلاردى، قارتتار، بالالار، ٴجۇرىس ـ تۇرىسى قولايسىز جولاۋشىلار سياقتىلاردى پارىقتاۋعا پايدالانىلادى، پويەز قىزمەتكەرلەرى ولارعا ٴتۇيىندى نازار اۋدارىپ، قاجەتكە قاراي پارىقتاندىرا قىزمەت وتەيدى.
”وسى جولى بالامدى ەرتە شىققان ەدىم، پويەز قىزمەتكەرى ماعان وسى كوبەلەك تۇيىنشەك بايلاپ قويدى، اۋىق ـ اۋىق كەلىپ كومەك قاجەت پە دەپ سۇراپ تۇردى“، ـ دەدى توسەكتە ۇيىقتاپ جاتقان نەمەرە قىزىنا قاراپ ابىلەز كۇلىمسىرەي.
جۇرت رازى بولعان حالىققا قولايلىلىق جاساۋ شاراسى
”شياۋمان“ وڭتۇستىك شينجياڭ مەن سولتۇستىك شينجياڭدى تۇتاستىراتىن ”حالىققا قولايلى پويەز“ ٴارى جەلى بويىنداعى بۇقارانىڭ ”بايۋ پويەزى“.
حوتان قالاسىنداعى 24 جاستاعى جىگىت ابدۇسالام ٴماتسىدىق ۇرىمجىگە اجەسىنە امانداسا بارماقشى بولىپ، اتتانار الدىندا ٴوزى ەككەن جاڭعاعىن ەكى دورباعا سالىپ، ٴبىر دورباسىن اجەسىنە اپارىپ بەرىپ، ٴبىر دورباسىن ۆاگوندا ساتپاقشى بولدى. وسى پويەزدە ابدۇسالام سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ساتاتىندار دا بار.
”بەلگىلەمە بويىنشا پويەزدە جولاۋشىلاردىڭ زات ساتۋىنا رۇقسات ەتىلمەيدى“. پويەز قىزمەتكەرى مايرا سامەت 2020 ـ جىلى ٴبىر كاريانىڭ جاڭعاق، شىلان كوتەرىپ پويەزدە ساتىپ جۇرگەنىن بايقاعاندىعىن ەسىنە الدى. اڭگىمەلەسكەننەن كەيىن كاريانىڭ وتباسى شارت ـ جاعدايىنىڭ ناشار ەكەندىگىن، پويەزدە ەرەكشە ٴونىم ساتىپ ٴۇيىنىڭ تۇرمىستىق قاراجاتىن ايىرماقشى بولعاندىعىن ٴبىلىپتى.
سونىمەن، مايرا قىزمەتتەستەرىمەن بىرگە دەمالىس ۋاقىتىنان پايدالانىپ حوتان ايماعىنىڭ اۋىل ـ قىستاقتارىن ارالاپ، تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، قايتىپ كەلگەننەن كەيىن جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ پويەزدە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى مەن قولونەر بۇيىمدارىن ساتۋىنا رۇقسات ەتۋ جونىندە جوعارىعا ٴوتىنىش بەرىپتى.
حالىققا قولايلىلىق جاساۋ شارالارىنىڭ ٴبىرى رەتىندە، شينجياڭنىڭ تەمىر جول تاراۋلارى اقىلداسقاننان كەيىن ولاردىڭ ٴوتىنىشىن قۇپتايدى. حابار تارالىسىمەن زات ساتاتىنداردىڭ قاتارى مولايا ٴتۇستى. مايرا ٴزارۋ بۇقارانى ۋيشين توبىنا كىرگىزىپ، ٴار جولى ٴوزى كەزەكشىلىك قىزمەتكە شىققاندا ولارعا حابارلاپ وتىردى. ”ۋيشين توبىندا ىلگەرىندى ـ كەيىندى 400 _ 300 ادام بولدى، ’46 تۇراقتى قوناق‘ بار“.
ابدۇسالام ٴوزى ەككەن اناردى، شەشەسى تىككەن دوپپانى دا الا كەلىپتى، وسىلاردىڭ بارلىعى پويەزدەگى ٴوتىمدى زاتتار. ”بۇل زاتتار ٴبىزدىڭ جەرگىلىكتى ورىندا ٴار وتباسىندا بار، بۇرىن بازارعا بارىپ ساتاتىنبىز، ساۋدا تىم جاقسى ەمەس بولاتىن. قازىر پويەزدە ادام كوپ، اسىرەسە، سىرتتان كەلگەن ادام كوپ، اكەلگەن زاتتارىمدى نەگىزىنەن ساتىپ بولامىن“، ـ دەدى ابدۇسالام.
پويەزدە كوشپەلى بازار اشىلدى
ياركەن اۋدانىندا تۇراتىن قاري ابدىرەشيت ٴبىر كۇن بۇرىن ”شياۋماندا“ قولونەر بۇيىمدارىن ساتىپ، حوتان قالاسىندا ٴبىر ٴتۇن تۇنەدى. ەرتەسى تاڭ اتىسىمەن ول قالعان توستاعانىن، اعاش قاسىقتارىن كوتەرىپ پويەزگە شىقتى _ بۇگىن پويەزدەگى ”بازار كۇنى“، بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا ول ۋيشين توبىندا وسى حاباردى كورگەن بولاتىن.
”جولاۋشى مول كەزدەردە ٴبىز ۋاق ـ ۋاق كوشپەلى بازار ۇيىمداستىرىپ، بارلىق قىزمەتكەر بۇقارانىڭ زات ساتۋىنا كومەكتەسەدى“. بولاتقان: پويەز قىزمەتكەرلەرى ادەبيەت ـ كوركەمونەر شاعىن اترەتىن وزدىگىنەن قۇرىپ، كونسەرت ارقىلى جولاۋشىلاردىڭ نازارىن اۋدارىپ، ونىمدەردى ساتتى، ونىمدىلىگى توتەنشە جاقسى بولدى، ـ دەدى.
مىنەكي، پويەز قوزعالىسىمەن ـ اق مۋزيكا قويىلىپ، پويەز قىزمەتكەرلەرى ويناقى بيگە باسىپ، ٴار ۆاگونعا بارعاندا جولاۋشىلار جابىلا سۋرەتكە، كەسكىنگە ٴتۇسىرىپ جاتتى. حوتان قالاسىنان كەلگەن ٴماتتۇرسۇن تۇرسۇننياز تولتىرا سامسا سالىنعان شارباعىن كوتەرىپ سوڭدارىنان ىلەسسە، ال قاري پويەز قىزمەتكەرى دايىنداپ بەرگەن شاعىن اربانى يتەرىپ، سول ورىندا توستاعان سياقتى قولونەر بۇيىمدارىن ساتىپ جاتتى.
پويەز تاڭ سارىدە جولعا شىققاندىقتان، ٴىشىنارا جولاۋشىلار تاڭەرتەڭگى استى ىشۋگە ۇلگىرمەگەن ەدى، سونىمەن ٴماتتۇرسۇننىڭ ساۋداسى كۇسەت بولىپ، سامسالارى نەگىزىنەن ساتىلىپ بولدى. ياركەن بەكەتىنە جەتىپ پويەزدەن تۇسكەندە ونىڭ ۋيشينىنا 600 نەشە يۋان كىردى.
قاريدىڭ تابىسى دا ايتارلىقتاي، سول كۇنگى كىرىسى 400 يۋانعا تايادى. ”بارعان ـ كەلگەن پويەز بەلەتى 51 يۋان، جاتىن ورىن 40 يۋان، بۇعان تاماقتى قوسقاندا وزىندىك قۇن 100 يۋاننىڭ ۇستىندە عانا، وسى 2 كۇندە 1000 يۋاننان ارتىق كىرىس تاپتىم!“
پويەزدەگى بازاردىڭ وسىنشاما قارسى الىنعاندىعىن كورگەننەن كەيىن مايرادا بازاردى ينتەرنەت جەلىسىنە كەڭەيتۋدى ويلادى. 2021 ـ جىلى قاتىستى ۋيشين شاعىن باعدارمالاسى ينتەرنەت جەلىسىنە شىعارىلدى، مايرا 6 شارۋاعا ەسەپ ٴنومىرىن اشۋدى ۇيرەتىپ، 26 ٴتۇرلى ٴونىمدى ينتەرنەت جەلىسىنە شىعاردى. ”قازىر توردا ٴبىر ايدا نەشە مىڭ يۋاندىق ٴونىم ساتا الامىز، ۇيدەن شىقپاي ـ اق ساۋدامەن شۇعىلدانىپ جاتىرمىز“، ـ دەدى ابدۇسالام.
