ءۇمىت القابىنداعى قاجىرلى ەڭبەك كارتيناسى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جەر - جەردىڭ، تاراۋلاردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتىن ىشكەرىلەي تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتكەندىگى جونىندە جالپى شولۋ

□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى

　　قوڭىر سامال ەسكەن ءۇمىت القابىندا مول ءونىم كورىنىسى كوز الدىدا مەن مۇندالايدى. شىعىس سولتۇستىك جازىعىنداعى كۇرىش داندەرى تورسيا پىسقان، سارى توپىراقتى ۇستىرتتەگى قىزارا سامسىعان المالار ادامدى قىزىقتىرادى، شىعىس وڭتۇستىك تەڭىز بويىنداعى جاپ - جاڭا سەمىز بالىقتار مەن سۋ شاياندار كوزدىڭ جاۋىن الادى، حۋاڭحى - حۋايحى - حايحى وڭىرىندەگى كوك جۇگەرىنىڭ شەتىنە كوز جەتپەيدى...

　　كوكتەمدە ەگىپ، جازدا باپتاپ، كۇزدە جيناپ، قىستا قامبالادى. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ نەگىزگى جاعدايىن ورنىقتىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار نەگىزىن ويداعىداي قورعاۋ − وزگەرىسكە توتەپ بەرۋدىڭ، جاڭا جاعداي اشۋدىڭ ”ورنىقتىرعىشى“. ءبىر ميلليارد 400 ميلليوننان استام جان سانى بار ءىرى ەل جونىنەن ايتقاندا، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار جاقسارسا، جالپى جاعداي ىرىقتى بولادى.

　　پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدى بۇكىل پارتيا قىزمەتىندە بارىنەن ماڭىزدى ورىنعا قويىپ، ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نۇسقاۋلار، ماڭىزدى بايىمداۋلار، كەلەلى ورنالاستىرۋلار جاسادى، جەر - جەر، تاراۋلار تىڭعىلىقتى دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ تاريحي سيپاتتى تابىستارعا قول جەتكىزۋىن، تاريحي سيپاتتى وزگەرىستەر تۋىلۋىن ىلگەرىلەتتى. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كەشەندى ءوندىرىس قۋاتى زور ساتىعا كوتەرىلىپ، شارۋالاردىڭ تۇرمىسى كورنەكتى جاقسارىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ بەت - بەينەسى شىت جاڭاردى.

اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جوعارى ساپالى، جوعارى ءونىمدى دامۋىن ىلگەرىلەتتى

　　التىن كۇزدەگى ورتا جازىقتىڭ بايتاق دالاسىندا، ارىقتار مەن اتىزدار ءبىر - بىرىنە ۇلاسىپ، تەپ - تەگىس تاقتالار كەستەدەي جىپىرلاي ءتىزىلىپ جاتىر. حىنان ولكەسى ۋيشى اۋدانى جاڭشى قالاشىعى شىنجيا قىستاعى بيىل ءبيدايدان، جۇگەرىدەن بىردەي مول ءونىم الدى، اتىزداردا ءىرى تۇرپاتتى كومبايندار قايشالىسىپ، قىستاقتىڭ اۋزىندا تولتىرا جۇگەرى تيەلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ماشينالارى ءالسىن - ءالسىن كىرىپ شىعۋدا.

　　”بيىل قۋاڭشىلىق بولعانىمەن، جەتكىلىكتى سۋارىلدى، تۇقىم سىڭىرۋدەن جيناۋعا دەيىن جۇگەرىنى جيىنى 4 رەت سۋاردىق. جوعارى ولشەمدى اتىز قۇرىلىسىنىڭ ارقاسىندا قۇدىق تا قازىلىپ، ەلەكتر دە جەتكىزىلىپ، جەر سۋارۋدا قيىنشىلىققا ۇشىرامادىق“، - دەدى اۋلاسىندا ءبىر ۇيمەك جۇگەرى سوبىعىن قول ارباعا كۇرەپ تيەپ جاتقان قىستاق تۇرعىنى سۇن ليۋ قۋانا كۇلىپ.

　　ءارقانداي ىستە ىشەر اس ماسەلەسى ەڭ ماڭىزدى. ءبىر ميللياردتان استام حالىقتىڭ اس ءىشۋى ەلىمىزدىڭ ەڭ ۇلكەن مەملەكەت جاعدايى.

　　پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى استىق حاۋىپسىزدىگىن ەل باسقارۋداعى ماڭداي الدى ءىرى ءىس ەتىپ، استىقپەن نەگىزىنەن ءوزىن - ءوزى قامداۋعا، استىقتىڭ مۇلدە حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋدەي جاڭا استىق حاۋىپسىزدىگى كوزقاراسىن ورتاعا قويىپ، ءوزىمىزدى نەگىز ەتۋ، ەل ءىشىن تياناق ەتۋ، ءوندىرىس قۋاتىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ، لايىقتى يمپورت ەتۋ، عىلىم - تەحنيكانى تىرەك ەتۋ سىندى مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى ستراتەگياسىن اتقاردى.

　　2013 - جىلى 12 - ايدا اشىلعان ورتالىقتىڭ اۋىل - قىستاق قىزمەتى ماجىلىسىندە، باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگولىقتار ءوز كەسەسىن قاي - قاشان دا ءوز قولىندا مىقتاپ ۇستاۋى كەرەك“، ”ءبىزدىڭ كەسەمىزگە، باستىسى، جۇڭگو استىعى سالىنۋى ءتيىس“.

　　2014 - جىلى 5 - ايدا، باس شۋجي شي جينپيڭ حىنان جاڭشى قالاشىعىندا جوعارى ولشەمدى استىق اتىزىندا قىزمەت تەكسەرگەن كەزدە بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: استىق ءوندىرىسىنىڭ نەگىزى ەگىستىك جەردە، جان تامىرى سۋ يگىلىگىندە، شىعار جولى عىلىم - تەحنيكادا، قوزعاۋشى كۇشى ساياساتتا، وسى شەشۋشى تۇيىندەردى ءبىر - بىرلەپ تياناقتى يگەرىپ، تىڭعىلىقتى يگەرىپ، استىق وندىرىسىندە جاڭا سەرپىلىستى جوعارى نەگىزدە جۇزەگە اسىرۋعا قۇلشىنۋ كەرەك.

　　باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىن ويداعىداي تياناقتاندىرعان جەر - جەر، تاراۋلار ”استىق القاپتارىن قورعاپ، ەگىستىك جەر بايلىعىنان عىلمي، ۇيلەسىمدى پايدالانۋ“ ستراتەگياسىن زور كۇشپەن اتقاردى. جەر - جەر ءبىر ميلليارد 800 ميلليون مۋ ەگىستىك جەردىڭ قىزىل سىزىعىن بەرىك ساقتاپ، 2021 - جىلدىڭ اياعىنا جەتكەندە جيىنى 900 ميلليون مۋلىق جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزىن سالىپ، مەملەكەتتىڭ قارا توپىراقتى جەردى قورعاۋ ينجەنەرياسىن باستاپ اتقاردى؛ مەملەكەت دارەجەلى ساپالى ءۇش ءىرى تۇقىم جەتىلدىرۋ، ءوندىرۋ بازاسىن جانە 216 ساپالى تۇقىم وندىرۋدەگى ءىرى اۋدان، وڭىرلىك ساپالى تۇقىم جەتىلدىرۋ بازاسىن جەدەل سالىپ، استىق داقىلدارىندا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ تاڭداپ جەتىلدىرگەن سورتتاردىڭ ەگىلگەن جەر اۋدانىنىڭ ۇلەسى ％95تەن استى.

　　شارۋالار مەن جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرۋ ءۇشىن، كۇرىشتىڭ، ءبيدايدىڭ ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسى ساياساتىن اتقارىپ، كۇرىش قوسىمشا قاراجاتى، جۇگەرى، اتباس بۇرشاق وندىرۋشىلەردىڭ قوسىمشا قاراجاتى سياقتى ساياساتتاردى كەمەلدەندىرىپ، ءۇش ءىرى نەگىزگى استىقتىڭ وزىندىك قۇنىن بۇكىلدەي قامسىزداندىرۋمەن جانە ەگىس كىرىسى قامسىزداندىرۋىمەن نەگىزگى ءوندىرىس ولكەلەرىن، استىق وندىرەتىن نەگىزگى اۋدانداردى جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتتى؛ استىق حاۋىپسىزدىگىندە پارتيا مەن ۇكىمەت بىردەي جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدى تياناقتاندىرىپ، استىق نەگىزگى ءوندىرىس رايوندارىنىڭ، نەگىزگى ساتۋ رايوندارىنىڭ، ءوندىرۋ مەن ساتۋ تەڭگەرىلەتىن رايونداردىڭ تىزە قوسا ەگىس اۋدانىنا كەپىلدىك ەتۋىن، ءونىم مولشەرىنە كەپىلدىك ەتۋىن ىلگەرىلەتتى.

     ”الدىڭعى مەزگىلدە، مەن ماساق تارتۋ مەزگىلىندە تۇرعان 200 − 300 مۋ جەردەگى جاي پىساتىن كۇرىشتەن ەرەكشە الاڭداعان ەدىم، قىستاقتىڭ سۋ قويماداعى سۋمەن مىنا تاۋداعى كولشىكتى تولتىرعانى جاقسى بولدى“. جاقىندا جياڭشي ولكەسى پوياڭ اۋدانى تيانفانجيە قالاشىعى ۋجيا قىستاعىنداعى ءىرى استىق ءوندىرۋشى چىن زىيۋان تاۋداعى كولشىكتىڭ بويىنا ەرتەلەتىپ كەلىپ سۋ ناسوسىن اعىتتى، سۋدىڭ سۋلاندىرۋ ارىعىنا اعىپ كىرگەن داۋىسىن ەستىگەن ول، بويىنان اۋىر جۇك تۇسكەندەي كەڭىپ سالا بەردى.

　　بيىل جياڭشيدە سيرەك كەزدەسەتىن قۋاڭشىلىق بولىپ، 8 - ايدىڭ ورتا شەنىندە پوياڭ اۋدانى جاقىن ماڭداعى سۋ قويماسىن سۋ جىبەرۋگە شۇعىل سايكەستىردى، الايدا سۋ باستاۋ ارىعىنىڭ ەڭ سوڭىندا تۇراتىن ۋجيا قىستاعىنا سوندا دا سۋ جەتپەي قالدى. قالاشىقتا قالاشىق باستىعىنىڭ باسقارۋىمەن شىنايى كەڭەسۋ ءماجىلىسى اشىلىپ، قاتىستى تاراۋلار، قىستاق كادرلارى مەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۋاكىلدەرى ماجىلىسكە قاتىناسىپ، اقىرىندا سۋدان الما - كەزەك پايدالانۋ، الدىمەن الىستاعىعا، سوڭىنان جاقىنداعىعا سۋ بەرۋ پرينسيبىن تۇراقتاندىردى. وسىنىڭ ارقاسىندا ۋجيا قىستاعىنىڭ 4000 مۋعا جۋىق كۇرىشى ءتۇسىم تۇسپەۋدەن امان قالدى.

　　ەڭبەك ەتسەڭ ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي. بيىل حالىقارادا استىق باعاسىنىڭ جوعارى دەڭگەيدە تولقۋى، اۋىل شارۋاشىلىعى ماتەريالدارى باعاسىنىڭ ءوسۋى، سۇركەيلى اۋا رايى، ءىشىنارا جەرلەردەگى ىندەتتىڭ ىقپالى سياقتى سىن - سايىستار الدىندا، ەلىمىزدىڭ جەر - جەرى، تاراۋلارى ءبىر نيەتپەن كۇش قوسىپ، قامال الىپ قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، جازعى استىقتان، ەرتە پىساتىن كۇرىشتەن ءونىم ارتتىرۋدى جۇزەگە اسىردى، كۇزگى استىقتان تاعى دا مول ءونىم الۋدان ءۇمىت بار. ماۋسىم سايىن تىعىز يگەرىلگەن بۇل قيان - كەسكى شايقاس ەلىمىزدىڭ استىق جاعىنداعى كەشەندى ءوندىرىس قۋاتىن پارمەندى سىننان وتكىزدى.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قازىر قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ازىق - تۇلىك تۇتىنۋ قۇرىلىمىنىڭ دارەجەسى ۇزدىكسىز جوعارىلاۋدا، مۇنان كەيىن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋدە مولشەردى قامتاماسىز ەتۋمەن بىرگە، كوپ تۇرلىلىكتى، ساپانى دا قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، سورتتىڭ جاقسىسىن جەتىلدىرۋدى، ساپاسىن جوعارىلاتۋدى، ماركا تۇلعالاۋدى جانە ولشەمدەندىرىپ ءوندىرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　جالپىلىق ازىق - تۇلىك كوزقاراسىن ورناتىپ، ەگىستىك جەر بايلىعىنان تۇتاس مەملەكەت جەرى بايلىعىنا قاراي ءورىس اشىپ، استىق ەگۋگە وڭتايلى بولسا استىق ەگىپ، تيجاراتقا وڭتايلى بولسا تيجارات جۇرگىزىپ، مال باعۋعا وڭتايلى بولسا مال باعىپ، بالىق وسىرۋگە وڭتايلى بولسا بالىق ءوسىرىپ، ورمان وتىرعىزۋعا وڭتايلى بولسا ورمان وتىرعىزدى... جەر - جەر تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، شوعىرلى، جوعارى ءونىمدى، حاۋىپسىز، باياندى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جولىمەن قۇلشىنا ءجۇردى.

　　كەڭ - بايتاق اتىزدارعا كوز جىبەرسەك، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ ناتيجەلەرى مەن مۇندالاپ كوزگە تۇسەدى. ەگىس اتىزىنىڭ ءونىمدى سۋارىلاتىن اۋدانىنىڭ ۇلەسى ％54تەن اسىپ، تابيعاتقا سۇيەنىپ اس ماسەلەسىن شەشەتىن جاعداي جەدەل وزگەردى؛ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ العا باسۋعا ۇلەس قوسۋ مولشەرى ％61كە جەتىپ، سۋ ۇنەمدەيتىن، قۋاڭشىلىققا ءتوزىمدى ءبيداي، توتەنشە ءتۇسىمدى كۇرىش، اق قاۋىرسىندى سويىس تاۋىق سياقتى ءبىر توپ كەلەلى نىشاندىق جەتىستىكتەرگە قول جەتىپ، ەگىس داقىلدارىن ەگۋدىڭ، جيناۋدىڭ جالپىلىق ماشينالانۋ مولشەرى ％72تەن استى.

　　استىق ءوندىرىس قۋاتى 10 جىلدا تاعى دا 100 ميلليارد جىڭدىق تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى. 2021 - جىلى استىق ءونىم مولشەرى ءۇرتىس 7 - جىل ورنىقتى تۇردە ءبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنان اسىپ، جان باسىندىق استىق يەلەۋ مولشەرى 483 كيلوگرامعا جەتىپ، بۇقارانىڭ داستارقانىنا شىققان جاسىل، ساپالى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرى بارعان سايىن مولايدى. كەزەكتەگى كۇزگى استىق جاعدايىنان قاراعاندا، بيىل استىقتىڭ ءونىم مولشەرىن ءبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنان استامعا جەتكىزۋ نىساناسىن ورىنداي الامىز.

شارۋالار تۇرمىسىنىڭ ءتىپتى دە باقىتتى بولۋىن جەبەدى

　　التىن كۇز مەزگىلى، نيڭشيانىڭ شيحايگۋ وڭىرىندەگى بۇقارانىڭ تۇرمىسىندا شىت جاڭا پاراق اشىلدى. گۋيۋان قالاسى جيڭيۋان اۋدانى دۇڭشانپو قىستاعىنداعى كەدەيلىكتەن ارىلعان يۇي چۋانفۋ وتباسى جاقىندا ءىرى تۇرپاتتى ەلەكترلى ءشوپ تۋراۋ ماشيناسىن ساتىپ الدى. باققان سيىرى بارعان سايىن مولايىپ، جەم - ءشوپ قاجەتى زور مولشەردە ارتقاندىقتان، ونىڭ بۇرىنعى شاعىن ءشوپ تۋراۋ ماشيناسى قاجەتتى قاناعاتتاندىرا الماي قالعان بولاتىن.

　　”پارتيانىڭ جاقسى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا، مەن كەدەيلىكتەن ارىلىپ قانا قالماي، قىستاقتاعى ءىرى سير باعۋشىعا دا اينالدىم“، - دەدى يۇي چۋانفۋ، - كەلەسىدە تاعى دا 10 نەشە سيىر الىپ باعىپ، تۇرمىسىمدى ءتىپتى دە جاقسارتامىن.

　　كەزىندەگى ”كەدەيلىگىمەن اتى الەمگە ايگىلى“ جەردەگى اۋىلداستار بۇگىنگى تۇرمىستىڭ وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەگەندىگىن ءتىپتى دە انىق بىلەدى.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”ءارقانداي كەزدە دە اۋىل شارۋاشىلىعىنا نەمقۇرايدى قاراۋعا، شارۋالاردى ەستەن شىعارۋعا، اۋىل - قىستاقتى ەسكەرۋسىز قالدىرۋعا بولمايدى“، ”ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاپ ىستەپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋدى جەدەلدەتۋمەن بىرگە، اۋىل - قىستاقتىڭ جاپپاي گۇلدەنۋىن، وسىزاماندانۋعا بەت الۋىن دا ىلگەرىلەتۋ كەرەك“.

　　8 جىلدىق جاپا - ماشاقات، 8 جىلدىق قامال الۋ، تاريح وسى ۇلى امالياتتى ەستەلىككە الدى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ دابىلى جاڭا داۋىردەگى جۇڭگونىڭ بايتاق دالاسىندا قاعىلدى −

　　22 ولكە، رايون، قالا پارتيا ورتالىق كوميتەتىنە ”اسكەري سەرت“ بەرىپ، ولكە، قالا، اۋدان، اۋىل، قىستاق ”بەس دارەجەلى شۋجيلەر كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى يگەردى“؛ قىستاقتا تۇراتىن 250 مىڭنان استام قىزمەت اترەتى، اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى مەكەمە - ورىندار جىبەرگەن 3 ميلليوننان استام قىستاقتا تۇراتىن كادرلار ءار وتباسىنا جاۋاپتى ادام بولۋدى، ءار قىستاقتا كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ اترەتى بولۋدى ورىندادى؛ شىعىس - باتىس بولىكتەردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ىستەستىگىن اتقارىپ، ەرەكشە كاسىپ سالالارىن دامىتىپ، تەحنيكالىق باۋلۋدى كۇشەيتتى... ميللياردتاعان حالىقتىڭ قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزۋىمەن اۋىل - قىستاقتاعى قازىرگى ولشەمدەگى 98 ميلليون 990 مىڭ كەدەي حالىق تۇگەلدەي كەدەيلىكتەن ارىلىپ، ءجۇرىس - تۇرىس قيىن بولۋ، اۋىز سۋعا جارىماۋ، ەلەكترگە جارىماۋ، حابارلاسۋ قيىن بولۋ، وقۋعا ءتۇسۋ قيىن بولۋ، ەمدەلۋ قيىن بولۋ سياقتى ماسەلەلەر تاريحي سيپاتتى شەشىم تاۋىپ، تاريح پاراعىنا ايشىقتالىپ جازىلاتىن دۇنيە كەرەمەتى جاراتىلدى!

　　كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىك قالپاعىن الۋ سوڭعى كومبە ەمەس، قايتا جاڭا تۇرمىستىڭ، جاڭا كۇرەستىڭ باستاماسى. جەر - جەر كەدەيلىكتەن جالپى بەتتىك ارىلتۋدى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋمەن ۇشتاستىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ەڭ تومەنگى تۇرمىستى قامتاماسىز ەتۋ، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى، ەمدەۋ بويىنشا قۇتقارۋ - كومەكتەسۋ سياقتى قاتىستى سۇيەمەلدەۋ جانە قامتاماسىز ەتۋ شارالارىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، قونىس اۋدارتىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەن كەيىنگى كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋدى تىڭعىلىقتى جاقسى ىستەدى.

　　كۇن مەن ءتۇننىڭ كۇزگى تەڭەلۋ كەزى، سارى توپىراقتى ۇستىرتتە بۇلت جوڭكىلىپ، ورماندار ءتۇرلى - ءتۇستى رەڭمەن بويالا باستادى. شانشي يان - ان باۋتا رايونى ليۋلين قالاشىعى كۇڭجياگوۋ قىستاعىندا اۋماقتى تاۋلى ءوڭىر المالارى قىزارا پىسىپ تۇر. وسى جىلداردا قىستاقتا تالاي وزگەرىستەر تۋىلدى: الماعا ورگانيكالىق تىڭايتقىش بەرىلدى، جەمىس باقشاسىنا بۇرشاقتان قورعانۋ تورى جابىلدى، توڭازىتىپ ساقتاۋ قامباسى ەسىك الدىنا سالىنىپ، قاۋىرت كەزدەن تايساپ ساتۋ ارقىلى كىرىستى قامتاماسىز ەتۋ جۇزەگە استى.

　　”بۇرىن جەمىس ساۋداگەرلەرىنىڭ كەلىپ ساتىپ الۋىن عانا كۇتىپ وتىراتىندىعىمىزدان باعانى ءوزىمىز مەڭگەرە المايتىنبىز. قازىر المانىڭ ساپاسى جاقساردى، مەن بىلتىر ينتەرنەتتە 70 مىڭ جىڭ الما ساتىپ، تازا كىرىسىم 300 مىڭ يۋاننان استى“! - دەدى قىستاق تۇرعىنى جاڭ يانبين قۋانا. قازىر باۋتا رايونىندا 126 مىڭ ادام الما وندىرىسىمەن شۇعىلدانادى، الما توڭكەرىستىك قاسيەتتى جەر يان - اننىڭ تاعى ءبىر تانىسقىسىنا اينالدى.

　　مول ءونىم جەمىسى ءجۇز ميلليونداعان شارۋالاردىڭ قۋانىشىنا ءار ۇستەۋمەن بىرگە، ادامداردىڭ تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن، حاۋىپسىزدىك سەزىمىن دە ارتتىرۋدا.

　　اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق قىزمەتىندەگى تەتىك، تۇپتەپ كەلگەندە، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ، اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىن كوتەرۋ، شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ جۇمىس شەبەرلىگىن ارتتىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن قولداۋ ساياساتىن كۇشەيتۋ، نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋدى كەڭەيتۋ، شارۋالاردىڭ بازارعا كىرۋدەگى ۇيىمدىق دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ارقىلى شارۋالاردىڭ كىرىسىن كوپ ارنامەن ارتتىرۋ كەرەك.

　　پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، كاسىپ سالاسىنىڭ ساپاسىن ءوسىرىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ كىرىستى كوبەيتۋگە دەم بەردى. جەر - جەر باستاپقى وڭدەۋ جانە وندىرگەن جەردە توڭازىتىپ جاس كۇيىندە ساقتاۋ قۇرىلعىلارىن جەدەل قۇرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن وڭدەپ كادەگە جاراتۋ مولشەرىن ％6. 70كە جەتكىزدى؛ تىنىعۋ قورجاسى، سەيىل - سەرۋەن اۋىل شارۋاشىلىعى باقشاسى، شارۋالار شاتتىعى ساياجايى سياقتىلار 300 نەشە مىڭعا جەتىپ، جىلدىق تيجارات كىرىسى 700 ميلليارد يۋاننان استى؛ اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ينتەرنەتتە بولشەك ساتۋ سوماسى 420 نەشە ميلليارد يۋانعا جەتتى.

　　وسى زامانعى ءوندىرىس، تيجارات كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەدى. ەلىمىز باۋلۋ جوسپارىن تۇتقا ەتىپ، ءار جىلى تاربيەلەگەن ەگىنشى ءبىر ميلليون ادامعا جەتتى. جەر - جەر وتباسىلىق ەگىس الاڭىن، شارۋالار سەلبەستىك كووپەراتيۆىن جەدەل جەتىلدىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قوعامدانعان قىزمەت وتەۋ ۇيىمىنان 950 مىڭىن باۋلىپ، 78 ميلليوننان استام شاعىن شارۋا وتباسىنا قىزمەت وتەدى، باستاماشىلدىق ەتتى.

　　رەفورما شارۋالاردىڭ كوڭىلىن ورنىقتىردى. اۋىل - قىستاق جەرىنىڭ مەنشىك ۇقىعى، كوتەرمەگە الۋ ۇقىعى، تيجارات ۇقىعى سىندى ”ءۇش ۇقىقتى ءبولىپ ورنالاستىرۋ“ساياساتىن ايقىنداپ، اۋىل - قىستاق جەرىن كوتەرمەگە الۋ قاتىناسىن تۇراقتاندىرۋدى ءارى ۇزاق ۋاقىت وزگەرتپەۋدى العا قويدى؛ كوتەرمەگە الىنعان جەردىڭ ۇقىعىن ايقىنداۋ، تىركەۋگە الۋ، كۋالىك بەرۋ قىزمەتىن نەگىزىنەن ورىنداپ، 200 ميلليوننان استام ەگىنشى كۋالىك الدى. اۋىل - قىستاقتىڭ كوللەكتيۆ مال - مۇلكىن اداقتاۋدى، انىقتاۋدى جاپپاي ورىنداپ، شارۋالاردىڭ مال - مۇلىك ۇقىعى بۇرىنعىدان ارمان كوبەيدى.

　　شارۋالار ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ىستەردى ۇزدىكسىز شەشتى. اۋىل - قىستاقتى سۋمەن، ەلەكترمەن قامداۋ، قاتىناس جولى، كەڭ بەلدەۋلى ينتەرنەت جانە مەكتەپ شيپاحاناسى سياقتى قۇرىلعىلار جەدەل قۇرىلدى، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋى اۋىل - قىستاقتىڭ ولشەمدى جاستاعى تۇرعىندارىن تولىق قامتۋدى نەگىزىنەن جۇزەگە اسىردى، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىر تۇتاس نەگىزگى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى الدەقاشان ورناپ، 2895 اۋدان مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ نەگىزىنەن ءبىركەلكى بولۋىن تۇگەلدەي جۇزەگە اسىردى. 2021 - جىلى اۋىل - قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ادام باسىنا شاققانداعى ورتاشا قولداعى تابىسى 2012 - جىلداعىنىڭ ەكى ەسەسىنەن اسىپ، شارۋالاردىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس دەڭگەيى زور ساتىعا كوتەرىلدى.

اۋىل - قىستاقتىڭ قونىسقا جايلى، كاسىپكە قولايلى بولۋىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىردى

　　”كاسىپ سالاسى كوركەيۋ، ەكولوگيا قونىسقا جايلى بولۋ، اۋىل سالتى وركەنيەتتى بولۋ، باسقارۋ ءونىمدى بولۋ، تۇرمىس باي بولۋ“، باس شۋجي شي جينپيڭ ورتاعا قويعان وسى 20 ءارىپتى ءسوز اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىنىڭ باي مازمۇنىن ايگىلەدى ءارى سان ميلليونداعان شارۋا بۇقارانىڭ شىنايى تىلەگىن ارقالادى.

　　اۋىل - قىستاق اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن قامداۋ، ەكولوگيالىق قالتقى، مادەنيەتتى جالعاستىرۋ سياقتى ماڭىزدى يقۋاتتاردى ارقالاۋدا. اۋىل - قىستاق ورتاسى استىققا، كوجە قاتىققا، اۋىز سۋعا، قالا - قالاشىق ارتقى باقشاسىنا تىكە اسەر ەتەدى.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: اۋىل شارۋاشىلىعى ۇسىنىلىمى قۇرىلىمىن رەتتەپ، حيميالىق تىڭايتقىشتى، ەگىس دارىلەرىن پايدالانۋ مولشەرىن ازايتىپ، ورگانيكالى تىڭايتقىشتان پايدالانۋ ارا سالماعىن ارتتىرىپ، جاراقسىز، ەسكى جارعاقتاردى جيناپ الۋ، ءبىر جاقتى ەتۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك. اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋ ارەكەتىن ءۇرتىس ورىستەتىپ، بۇكىل ەلدەگى اكىمشىلىك قىستاقتاردىڭ ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدى جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ قوقىر - قوقسىق، لاس سۋ، دارەتحانا ماسەلەسىن نەگىزىنەن شەشىپ، كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرىپ، بۇقاراعا قۇستار سايراپ، گۇلدەر جايقالعان اۋىل - قىستاق كورىنىسىن سيلاۋ كەرەك.

　　تاياۋ جىلداردان بەرى، پارتيا ورتالىق كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس «اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋدىڭ 3 جىلدىق ارەكەت جوباسىن» جانە «اۋىل - قىستاقتىڭ قونىس ورتاسىن رەتتەۋ - وڭاۋ بويىنشا دارەجەسىن جوعارىلاتۋدىڭ 5 جىلدىق ارەكەت جوباسىن (2021 - جىلدان 2025 - جىلعا دەيىن)» ءۇرتىس ورنالاستىرىپ اتقاردى. جەر - جەر، تاراۋلار شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ تۇنىق سۋىن، جاسىل تاۋىن ۇزدىكسىز ايگىلەپ، شارۋالاردىڭ ماڭىنداعى ”كىشى - گىرىم ىستەردى“ تىڭعىلىقتى شەشىپ، تاماشا جاۋاپناما تاپسىردى.

　　چاۋباي وزەنى جاعالاۋىندا قوڭىر سامال ەسىپ، شوپتەر جايقالا وسكەن، جارقىراعان قىپ - قىزىل تۇمشامالى شامدار اناداي جەردەگى كوك كەرپىشتى، سۇرعىلت قىشتى شارۋا وتباسىلارى اۋلاسىنا ءسان قوسىپ تۇر... تيانجين باۋدي رايونى حۋاڭجۋاڭ قالاشىعى شياۋشين ماتوۋ قىستاعى بۇرىندارى ”لاس، بىلىققان، ناشار“ بولۋ جايتىن باستان كەشىرگەن، جولدارى ويلى - شۇڭقىر بولىپ، مال تەزەگى، قۇس ساڭعىرىعى ماڭىنداعى كولشىكتەردە ءۇيىلىپ جاتاتىن.

　　تاياۋ جىلداردان بەرى، كولشىكتى تازالاۋ، جولداردى جوندەۋ، بەلگىلەمەگە قايشى قۇرىلىستاردى شاعۋ، مالدى قورادا باعۋ سياقتى جۇيەلى رەتتەۋ - وڭاۋدىڭ ارقاسىندا كولشىك شامگۇل گۇلزارىنا اينالدى، سەمەنت جول ەسىك الدىنا دەيىن توسەلدى، شاعىن الاڭ، شاعىن سايالىق تازا دا جانعا جايلى بولدى. قىستاق كورىكتەنگەننەن كەيىن، قىستاق تۇرعىندارى شارۋالار ساياجايىن اشىپ، شار تاراپتان كەلگەن ساياحاتشىلاردى باۋرادى.

　　تالاي جىل قۇلشىنۋدىڭ ارقاسىندا، ەلىمىزدىڭ اۋىل - قىستاقتارىنىڭ تۇرمىس ورتاسى قونىسقا اناعۇرلىم جايلى بولدى. 2021 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن بۇكىل ەلدەگى اۋىل - قىستاقتا تازا دارەتحانالاردىڭ جالپىلاسۋ مولشەرى ％70تەن استى، اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق قوقىر - قوقسىقتارىن جيناپ، تاسىپ، ءبىر جاقتى ەتكەن تابيعي قىستاقتاردىڭ سالىستىرماسى ورنىقتى تۇردە ％90تىڭ ۇستىندەگى دەڭگەيدى ساقتاپ، اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق لاس سۋلارىن بەتالدى شىعارۋ جايتى، نەگىزىنەن، تىزگىندەلدى.

　　اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس ءتاسىلى اناعۇرلىم جاسىل بولدى. حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ ورنىنا جەمىس - جيدەك، كوكونىس، شاي ورگانيكالى تىڭايتقىشىن پايدالانۋدى جانە جاسىل ەگىمشىلىك، باعىمشىلىق اينالمالى اۋىل شارۋاشىلىعىن تۇيىندەردە سىناق ەتۋدى اتقارىپ، حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىنىڭ مولشەرىن ازايتىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ۇلگىسىن جالپىلاستىردى، حيميالىق تىڭايتقىشتان، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىنەن پايدالانۋ مولشەرى ءۇرتىس تالاي جىل تومەندەۋ جاعدايىن ساقتاپ، پايدالانىلۋ مولشەرى ورتا ەسەپپەن ％40تىڭ ۇستىنە جەتتى. مال، قۇس باعىمشىلىعىنداعى ءىرى اۋداندار تۇتاس اۋدان بويىنشا كوڭ مەن ساڭعىرىقتى جالپىلىق پايدالانۋدى ىلگەرىلەتتى، بۇكىل ەل بويىنشا مال كوڭىن، ءۇي قۇستارى ساڭعىرىن جالپىلىق پايدالانۋ مولشەرى ％76كە جەتتى. سابان - توپاندى جالپىلىق پايدالانۋ مولشەرى ％87تەن استى، ەگىس جارعاقتارىن جيناپ الىپ، پايدالانۋ مولشەرى ％80تەن استى.

　　ەكولوگيالىق جۇيە اناعۇرلىم اقاۋسىز بولدى. تاۋ، سۋ، ورمان، ەگىنجاي، كول، جايلىم، قۇمدى ءشولدى ءبىر تۇلعالاندىرا قورعاۋدى جانە جۇيەلى جونگە سالۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەت جەرىن كەڭ كولەمدە جاسىلداندىرۋ ارەكەتىن ورىستەتىپ، چاڭجياڭ وزەنىندە بالىق اۋلاۋعا 10 جىل تيىم سالۋ العاشقى ادىمدا ونىمدىلىك كورسەتىپ، سۋ ورگانيزمدەرىنىڭ الۋان تۇرلىلىگى بىرتىندەپ قالپىنا كەلدى.

　　تۇرمىس بارعان سايىن شالقىپ، كۇن سايىن جاقسارا ءتۇستى.

　　كوپتەگەن شارۋا بۇقاراسىنىڭ ۇيلەرىنىڭ الدى - ارتى تازا دا رەتتى بولىپ، كىرشىكسىز دە تازا تۇرمىس داعدىسىن قالىپتاستىرىپ، رۋحاني بەت - بەينەسىندە شىت جاڭا وزگەرىس تۋىلدى.

　　”وتباسىلارىڭىز نەشە جۇلدىزدى“؟ تاياۋ كۇندەرى گۇيجوۋ ولكەسىنىڭ شيۋۋىن اۋدانىنداعى كەيبىر اۋىلداستار كەزدەسە قالسا بولدى، ”جۇلدىز دارەجەلى وركەنيەتتى وتباسى“ باعالاۋىن ۇنەمى اۋىزعا الاتىن بولدى. لۇڭچاڭ ءمالىسى شاشي قىستاعى شاڭتيانبا گرۋپپاسىندا كوپتەگەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ۇيلەرىنىڭ سىرتىنا ”جۇلدىز دارەجەلى وركەنيەتتى وتباسى“ بەلگىسى ىلىنگەن. بۇل كىشكەنتاي تاقتايشاعا ەڭبەگىمەن بايىعان جۇلدىز، قوقىر - قوقسىق ايىرۋ جۇلدىزى، ورىنسىز داستارقان جايماعان جۇلدىز، سابان - توپان ورتەمەگەن جۇلدىز، بەلگىلەمەگە قايشى ءۇي سالماعان جۇلدىز سياقتى 10 ءتۇرلى مازمۇن جازىلعان.

　　”شاعىن باعا“ كوزقاراستاعى زور وزگەرىسكە تۇرتكى بولدى. تاياۋ جىلداردان بەرى جەر - جەر اۋىل - قىستاقتىڭ ەسكى سالت - سانانى وزگەرتۋىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتىپ، قارتتارعا وپالى بولۋدى، جاقىن - جان اشىرلارىن قۇرمەتتەۋدى، وتباسىن ۇنەمشىلدىكپەن باسقارۋدى دارىپتەپ، وركەنيەت جاڭا سالتى ەگىنجاي، اۋىل - قىستاقتى تۇگەل شارپىدى.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”اۋىل - قىستاق وركەنيەتى جۇڭحۋا ۇلتى وركەنيەت تاريحىنىڭ نەگىزگى تۇلعاسى، اۋىل - قىستاق وسىنداي وركەنيەتتىڭ دانەكەرى، ەگىنشىلىك - وقۋ وركەنيەتى ءبىزدىڭ جۇمساق قۋاتىمىز“، ”وركەنيەتتى اۋىل سالتىن، تاماشا وتباسى سالتىن، قاراپايىم حالىقتىق سالت - سانانى جەتىلدىرىپ، اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىنىڭ، اۋىل - قىستاقتى زاڭمەن باسقارۋدىڭ، اۋىل - قىستاق مادەنيەتىنىڭ، اۋىل - قىستاقتى باسقارۋدىڭ، اۋىل - قىستاق ەكولوگياسىنىڭ، اۋىل - قىستاق پارتيا قۇرىلىسىنىڭ جاپپاي كۇشەيۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك“.

　　باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تالاپتارى بويىنشا، پارتيا ۇيىمىنىڭ باسشىلىعىنداعى ءوزىن - ءوزى باسقارۋ، زاڭمەن باسقارۋ، مورالمەن باسقارۋ ءوزارا ۇشتاستىرىلعان اۋىل - قىستاقتى باسقارۋ جۇيەسى بىرتىندەپ اقاۋسىزدانىپ، اۋىل - قىستاق نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىنىڭ جاۋىنگەر قورعاندىق رولى بىرتىندەپ كۇشەيىپ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسى تىڭعىلىقتى ورىستەتىلدى. جەر - جەر اۋىل شارۋاشىلىعى مادەنيەت مۇراعاتتارى بايلىعىن تەرەڭ قازىپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىعى كاسىپ سالاسى ماركاسىن جاراتىپ، تاڭداۋلى ەگىنشىلىك مادەنيەتىن اسقاقتاتتى.

　　جەر - جەر، تاراۋلار ”اقشا، جەر، ادام“ سىندى فاكتور قولداۋىن كۇشەيتتى. اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى قازىنالىق مەجە ەسەپ ورنالاستىرۋىنىڭ ءتۇيىنى ەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەرىنىڭ توعىسا دامۋىن قامتاماسىز ەتەتىن جەردەن پايدالانۋ ساياساتىن شىعارىپ، اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسىن جالپىلاستىرۋ قىزمەتىن وتەيتىندەردى ەرەكشە ۇسىنىس ەتۋ جوسپارىن جالپى بەتتىك اتقارىپ، اۋىل - قىستاق ۇستالارىن بار كۇشپەن باۋلىپ، قالاداعى دارىندىلاردى اۋىل - قىستاققا قىزمەت وتەۋگە جەتەكتەپ، اۋىل - قىستاقتىڭ جاڭالىق اشۋى، شارۋاشىلىق قۇرۋى قارىشتاپ دامىدى.

　　اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ − مەملەكەتتىڭ ءتۇبىرلى ۇلى جوسپارى.

　　باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ تەرەڭ اتاپ كورسەتتى: ”جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ ەڭ جاپالى، ەڭ اۋىر مىندەتى ءالى دە اۋىل - قىستاقتا، ەڭ كەڭ، ەڭ مىعىم نەگىزى ءالى دە اۋىل - قىستاقتا“.

　　اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار سالاسى قول جەتكىزگەن تاريحي تابىس پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىندە جاڭا جاعدايدى جاپپاي اشۋعا ماڭىزدى تىرەك ازىرلەدى. بولاشاقتى بەتكە الىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا، سان ميلليونداعان جۇڭگو حالقى ءبىر نيەتپەن ىنتىماقتاسىپ، قاجىرلىلىقپەن ەڭبەكتەنىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتەتىن بولسا، ءسوزسىز، ءۇمىت القابىندا ءتىپتى دە كورىكتى كارتينانى سالاتىن بولادى!