«حالىق گازەتىنىڭ» شولۋشىسى
جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ استە قۇر ايعاي - سۇرەنمەن وڭاي - وسپاق بىتە سالاتىن شارۋا ەمەس، ءبىز دامىپ، نىعايعان سايىن ءدوپ كەلەتىن كەدەرگى مەن قىسىم بارعان سايىن زورايادى، ءدوپ كەلەتىن حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىس كوبەيە تۇسەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنە جۇمىلدىرۋ جينالىسىندا: «پارتيامىزدىڭ وسى كۇنگە بىرتىندەپ جەتۋىندەگى وتە ماڭىزدى ءبىر سەبەپ − تاجىريبەلەردى ۇزدىكسىز قورىتىندىلاپ، قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، حاۋىپ - قاتەرگە توتەپ بەرۋ، سىن - سايىستى قارسى الۋ، حاۋىپ - قاتەردى جويىپ، تىنىشتىق ورناتۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتقاندىعى بولدى. العا باسۋ جولىنداعى بولجاۋعا بولاتىن جانە بولجاۋعا بولمايتىن ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەرگە، سىن - سايىسقا اناعۇرلىم ويداعىداي توتەپ بەرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، تاريحتان شابىت الىپ، تاريحي تاجىريبەلەردەن جاۋدى جويىپ جەڭىسكە جەتۋدىڭ جاۋھارىن سۇرىپتاپ الۋ كەرەك» دەپ دارىپتەگەن بولاتىن. پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ورىستەتۋدە پارتيانىڭ تاريحي تاجىريبەلەرىن ىشكەرىلەي قورىتىندىلاپ، حاۋىپ - قاتەرگە، سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋ قابىلەتى مەن ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.
100 جىلدىق بوران – شاشىندى باستان كەشىردىك، 100 جىلدىق داۋىلدا جەتىلىپ، سومدالدىق. 100 جىلدان بەرى جاعداي مەن مىندەت قالاي وزگەرسە دە، قانداي اساۋ تولقىندارعا جولىقسا دا، پارتيامىز باستان - اياق تاريحي ىرىقتىلىقتى يگەرىپ، كۇرەس نىساناسىن ورنىقتى بەلگىلەپ، دۇرىس بەتالىستى بويلاپ، تاباندىلىقپەن العا باستى. ءجۇز جىلدىق ۇزدىكسىز كۇرەس بارىسىندا پارتيا حالىقتى ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، ۇلى جول اشىپ، ۇلى ەڭبەك ءسىڭىرىپ، ۇلى رۋحتى سومداپ، باعالى تاجىريبەلەر توپتاپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ دامۋ تاريحىندا، ادامزات قوعامىنىڭ العا باسۋ تاريحىندا ادامدى تاڭ قالدىراتىن كەرەمەتتەر جاراتتى. پارتيانىڭ تاجىريبەسى اسپاننان تۇسكەن ەمەس، كىتاپتان كوشىرىلگەن دە ەمەس، قايتا پارتيامىز جاپا - ماشاقاتتى باستان كەشىرۋ، بوران - شاشىندى باستان كەشىرۋ سىندى ۇزاق ۋاقىتتىق ىزدەنىس بارىسىندا جيناقتاعان، وندا جەڭىس – جەڭىلىس پەن پايدا – زيان كوپتەپ قامتىلعان، قان - تەر سىڭگەن، اقىل - پاراسات پەن باتىلدىق تولى. سول جىلداردا ماۋ زىدۇڭ جولداس توڭكەرىستىك كۇرەس تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ، بىرلىكساپتى، قارۋلى كۇرەستى، پارتيا قۇرىلىسىن جاۋدى جەڭىپ، جەڭىسكە جەتۋدىڭ «ءۇش اسىلى» دەپ جيناقتادى، بۇل پارتيامىزدىڭ جاڭا دەموكراتيالىق توڭكەرىستىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋىندە ماڭىزدى رول اتقارىپ، كۇنى بۇگىنگە دەيىن ماڭىزدى رول اتقارىپ كەلەدى. دىڭ شياۋپيڭ جولداس بىلاي دەپ اتاپ كورسەتكەن بولاتىن: «ماركسيزمنىڭ جالپىعا بىردەي اقيقاتىن ەلىمىزدىڭ ناقتى امالياتىمەن ۇشتاستىرىپ، ءوز جولىمىزبەن ءجۇرىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم قۇرامىز، بۇل − ءبىزدىڭ ۇزاق ۋاقىتتىق تاريحي تاجىريبەلەردى قورتىندىلاپ شىعارعان نەگىزگى قورتىندىمىز». جاڭا دەموكراتيالىق توڭكەرىس ءداۋىرىن وسىلاي باسىپ وتتىك، سوتسياليستىك توڭكەرىس پەن قۇرىلىس ءداۋىرىن وسىلاي باسىپ وتتىك، رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ تاريحىنىڭ جاڭا ءداۋىرىن دە وسىلاي باسىپ وتتىك. وتكەن كۇرەس جولىنا قايىرىلا قاراپ، الدىڭعى ەكپىندەي ىلگەرىلەۋ جولىنا كوز جىبەرسەك، ءبىز، ءسوز جوق، پارتيانىڭ تاريحىن ويداعىداي ۇيرەنۋىمىز، ويداعىداي قورىتىندىلاۋىمىز، پارتيانىڭ تابىستى تاجىريبەلەرىن ويداعىداي جالعاستىرۋىمىز، ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋىمىز كەرەك.
بۇگىنگى دۇنيەدە ءجۇز جىلدان بەرى بولماعان زور وزگەرىس جەدەل ىلگەرىلەۋدە، ەلىمىز جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋدىڭ شەشۋشى كەزەڭىندە تۇر، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدا ۇلى تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزدىك، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جاپپاي جەڭىسكە جەتتىك، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارى ءساتتى باستالدى، سونىمەن بىرگە، العا باسۋ جولىندا ءالى دە كوپتەگەن قيىن وتكەلدەر مەن سىندارعا ءدوپ كەلىپ وتىرمىز. مۇنداي حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىس ەل ىشىندە دە، حالىقارادا دا بار، ساياسي، ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعام سياقتى سالالاردا دا بار، تابيعات دۇنيەسىنەن دە كەلەدى، ءداستۇرلىسى دە، بەي ءداستۇرلىسى دە بار، «قارا قۋ»، «سۇر ءمۇيىز تۇمسىق» تا كەزدەيسوق ۇشىراسىپ قالادى. 100 جىلدىق ساپارعا قايىرىلا قاراساق، پارتيامىز − تاۋقىمەت ىشىندە تۋىپ، تاۋقىمەت ىشىندە ەسەيىپ - ەرجەتكەن، تاۋقىمەت ىشىندە زورايعان پارتيا، پارتيا ىستەرى قاشان دا ءتۇرلى قيىنشىلىقتار مەن سىن - سايىستى جەڭۋ بارىسىندا العا باسادى. 1945 - جىلى ماۋ زىدۇڭ جولداس پارتيانىڭ 7 - قۇرىلتايىندا قورىتىندى بايانداما جاساپ، «زيان تارتۋعا دايىن بولۋ كەرەك» دەگەن پايىمداۋدى ايتقاندا ءبىر جولدا 17 ءتۇرلى قيىنشىلىقتى ورتاعا قويدى. پارتيانىڭ 18 – قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭ تالاي رەتكى ماڭىزدى ماجىلىستە تاۋقىمەت تانىمىن كۇشەيتىپ، حاۋىپ – قاتەردەن، سىن – سايىستان ساقتانۋدى ارناۋلى دارىپتەدى. پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا ەلەۋلى حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋ جانە ونى جويۋ 3 ۇلكەن قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋدىڭ ماڭداي الدى ورنىنا قويىلدى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: پارتيا قۇرىلعانىنىڭ 100 جىلدىعى سىندى ماڭىزدى كەزەڭدى مىقتى يگەرىپ، كوپتەگەن جاڭا تاريحي ەرەكشەلىككە يە ۇلى كۇرەستى شىعار ءتۇيىن ەتىپ، پارتيانىڭ تۇرلىشە تاريحي كەزەڭدەردەگى حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋدەگى باي تاجىريبەلەرىن قورىتىندىلاپ، پايدالانىپ، ءبىرشاما ۇزاق ۋاقىتتا سىرتقى ورتاداعى وزگەرىستەرگە توتەپ بەرۋدىڭ يدەيالىق دايىندىعى مەن قىزمەت دايىندىعىن ويداعىداي ىستەپ، كۇرەس تانىمىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، كۇرەس تاجىريبەلەرىن بايىتىپ، كۇرەس قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، ەل باسقارۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.
پارتيانىڭ 100 جىلدىق تاريحى − ءارى پارتيامىزدىڭ پارتيانىڭ العاباسارلىعى مەن كىرشىكسىزدىگىن ۇزدىكسىز ساقتاۋ، ىدىراتۋدىڭ، ءشىرىتۋدىڭ قاتەرىنەن ۇزدىكسىز ساقتانۋ تاريحى. وزىنە توڭكەرىس جاساۋعا باتىل بولۋ − پارتيامىزدىڭ ەڭ ايقىن قاسيەتى ءارى پارتيامىزدىڭ ەڭ ۇلكەن ابزالدىعى. پارتيانىڭ تاريحىنا كوز جىبەرسەك، پارتيامىز قاشان دا قوعامدىق توڭكەرىستى ىلگەرىلەتۋمەن بىرگە، وزىندىك توڭكەرىستى باتىلدىقپەن ىلگەرىلەتىپ، اقيقاتتا باستان - اياق تاباندى بولىپ، قاتەلىكتەردى تۇزەتىپ، ماسەلەگە دۇرىس قاراۋعا، كەمشىلىكتەردى جەڭۋگە باتىل بولىپ، سۇيەكتى قىرىپ، ۋىتتى ايداۋعا، شىرىگەن جەردى كەسىپ بۇلشىق ەت جەتىلدىرۋگە باتىل بولعان. پارتيامىز باستان - اياق وسىلاي ىستەۋدە تاباندى بولعاندىقتان عانا قيىن - قىستاۋ جاعدايدا تىعىرىققا تىرەلىپ، اعاتتىق وتكىزگەننەن كەيىن بىلىقپالىقتى وڭاپ، ماڭگى قۇلامايتىن، مويىمايتىن ماركسيزمدىك پارتياعا اينالا الدى. سول جىلداردا يان - انداعى ستيل دۇرىستاۋ بۇكىل پارتيانىڭ يدەيالىق لۋشيان مەن ساياسي لۋشياندى دۇرىستاۋىنا مۇمكىندىك جاراتىپ، سۋبيەكتيۆشىلدىكتى، جىكشىلدىكتى، قۇر سوزدىلىكتى تالقانداپ، ۇزدىكسىز العا باسۋدىڭ قۇلشىنۋ بەتالىسىن ايقىنداپ، جاپون باسقىنشىلارىنا قارسى سوعىس پەن ازاتتىق سوعىسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزۋدە وراسان زور جەبەۋ رولىن اتقاردى. كوپتەگەن دەموكرات قايراتكەر: «جۇڭگونىڭ ءۇمىتى يان – اندا» دەپ شىن جۇرەكتەن ءسۇيىندى. تاريحي تاجىريبە - ساباقتاردى قورىتىندىلاۋ ارقىلى پارتيا قۇرىلىسىنىڭ رەال ماسەلەلەرىن شەشۋدى كوزدە ۇستاپ، پارتيانىڭ باسشىلىق ورەسى مەن بيلىك جۇرگىزۋ ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ءىرىپ - شىرۋدەن، ازعىنداۋدان ساقتانۋ جانە حاۋىپ - قاتەرگە توتەپ بەرۋ قابىلەتىن كۇشەيتىپ، پارتيامىزدىڭ دۇنيە ءجۇزى جاعدايىندا تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلعان تاريحي بارىستا باستان - اياق ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە جۇرۋىنە كەپىلدىك ەتىپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋدىڭ تاريحي بارىسىندا باستان - اياق بۇكىل ەل حالقىنىڭ تىرەگى بولىپ، جۇڭگوشا سوتسياليزمدە تاباندى بولۋ جانە ونى دامىتۋدىڭ تاريحي بارىسىندا باستان - اياق قۇدىرەتتى باسشىلىق ۇيىتقىعا اينالۋىنا مۇمكىندىك جاراتۋىمىز كەرەك.
«وتكەن ىستەردى باستان كەشسەك، ءىستىڭ جاي - جاپسارىن تەكسەرەمىز، جايشىلىقتاعى فاكتورلاردان پايدالانىپ شەشىم جاسايمىز». تاريحتى ۇيرەنۋدە پارتيانىڭ امالياتى، جاسامپازدىعى جانە تاريحي تاجىريبەلەرى ارقىلى اقىل - پاراساتىمىزدى وياتىپ، مىنەز - قۇلقىمىزدى شىڭدايمىز، وسىلاي بولعاندا كۇردەلى جاعداي الدىندا اداسپايمىز، جاپالى كۇرەس الدىندا شەگىنبەيمىز. 100 جىلدان بەرى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ماركسيزمدىك پارتيانىڭ ساياسي قاسيەتىندە باستان - اياق تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ بارلىق قىزمەتكە باسشىلىق ەتۋىندە تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ وزىندىك قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ۇلى وزىندىك توڭكەرىس ارقىلى ۇلى قوعامدىق توڭكەرىستى ىلگەرىلەتىپ، توڭكەرىستىك مۇراتتان باستان - اياق جازباي، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋدا، بارلىعىن حالىق ءۇشىن ىستەۋدە، بارلىعىندا حالىققا سۇيەنۋدە تاباندى بولىپ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋدە، داۋىرمەن بىرگە العا باسۋدا، رەفورما جاساپ، جاڭالىق اشۋدا تاباندى بولىپ، پارتيانىڭ حالىق ارمياسىنا مۇلدەمدىك باسشىلىعىن كۇشەيتىپ، ىنتىماقتاسۋعا بولاتىن بارلىق كۇشپەن ىنتىماقتاسىپ، ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىستى جەڭىپ، جەڭىستەن ۇزدىكسىز جەڭىسكە جەتىپ، اسا باعالى تاريحي تاجىريبەلەر توپتادى. پارتيانىڭ شۇعىلالى تابىستارىنان، جاپالى بارىسىنان، تاريحي تاجىريبەسىنەن، تاڭداۋلى داستۇرىنەن جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ نە ءۇشىن ىسكەر بولاتىنى، ماركسيزمنىڭ نە ءۇشىن جۇزەگە اساتىنى، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ نە ءۇشىن جاقسى بولاتىنى سياقتى قاعيدالاردى تەرەڭ ءتۇسىنىپ، ونداعى تاريحي لوگيكانى، نازاريالىق لوگيكانى، امالياتتىق لوگيكانى ايقىنداۋ كەرەك. پارتيانىڭ تاريحي تاجىريبەلەرىن ىشكەرىلەي قورىتىندىلاپ، حاۋىپ - قاتەرگە، سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋ قابىلەتى مەن دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى ستراتەگيالىق جالپى جاعداي مەن دۇنيە جۇزىندە ءجۇز جىلدان بەرى بولماعان زور وزگەرىستەردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، جاعدايدى جىعا تانىپ، زاڭدىلىقتى يگەرىپ، ورايدى يگەرىپ، سىن - سايىسقا توتەپ بەرسەك، ءبىز جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋ ۇلى جوباسىن بىرتىندەپ رەالدىققا اينالدىرا الامىز.
«داڭعىل جولدى ءبىلۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، الدىمەن تاريح بولۋى كەرەك» دەگەن ءسوز بار. تاريحپەن قادامداس، داۋىرمەن تاعدىرلاس ادامدار عانا نۇرلى بولاشاققا قول جەتكىزە الادى. تاريحتى اينا ەتىپ، تاريح ارقىلى مۇرات ورناتىپ، تاريحتان ونەگە الىپ، ۇكىمەت ءىسى ءۇشىن ادام تاربيەلەگەندە، ءبىز، ءسوز جوق، قيىن – قىستاۋ جاعدايدا دۇرىس بەتالىستى مىقتى يگەرىپ، حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىس الدىندا باتىلدىقتى شىڭداپ، بوران - شاشىنعا بوگەلمەي، قايسارلىقپەن العا باسىپ، جىگەرلەنە ءتۇسىپ، ۇزدىكسىز كۇرەس جۇرگىزىپ، وسى ءداۋىر ادامدارىنا ءتان تاريحي ۇلى ءىس جاراتا الامىز.
