جۋىردا، يۇننان ولكەسى دالەلدەۋ ءماجىلىسىن اشىپ، ورتا مەكتەپ ەمتيحانىنداعى دەنە تاربيە ناتيجەسىنىڭ ءنومىر شەگىن 50 نومىردەن 100 نومىرگە كوتەرۋ قاتارلى ىستەر جونىندە تۇسىنىك بەرمەك بولدى، بۇل قوعامداعىلاردىڭ نازارىن بارىنشا اۋداردى.
قازىرگى تاڭدا، دەنساۋلىقتى ءبىرىنشى ورىنعا قوياتىن وقىتۋ تانىمىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، مەكتەپتەگى دەنە تاربيە وقۋ – اعارتۋىنا ايرىقشا ءمان بەرىلۋدە. ءىشىنارا جەرلەردىڭ دەنە تاربيە ەمتيحانىن كۇشەيتۋدەگى ماقساتىن ءتۇسىنۋ قيىن ەمەس، ولار ەمتيحان سىندى «دريجەر تاياقشاسىنىڭ» رولىنان پايدالانىپ، ءتۇرلى جاقتاردىڭ دەنە تاربيەگە ءمان بەرۋىن ىلگەرىلەتىپ، بالالاردىڭ جان – جاقتىلى جەتىلۋىن ورىنداۋدى ءۇمىت ەتەدى.
دەنە تاربيەنىڭ بالالاردىڭ ەسەيىپ – ەرجەتۋىندە ماڭىزدى ءمان الاتىنى داۋسىز، ونىڭ اتقاراتىن كوپ جاقتىلى رولى تەك «دەنەنى شىنىقتىرۋمەن» عانا شەكتەلىپ قالمايدى. دەنە تاربيە ەمتيحانىنىڭ ماقساتى — دەنە تاربيەنىڭ بالالاردىڭ ءوسىپ – جەتىلۋ ۇردىسىنە شىنايى توعىسۋىن، كۇندەلىكتى مەكتەپ تۇرمىسىنا شىنايى ەنگىزىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، «ۇيرەتۋ، جاتتىقتىرۋ، ۇنەمى جارىستىرۋ» ارقىلى مەكتەپ اۋلاسىندا دەنە تاربيەگە ءمان بەرەتىن، سپورتتى قىزۋ سۇيەتىن اۋقىم قالىپتاستىرۋ.
دەنە تاربيە وقۋ – اعارتۋىن كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ بارىسىندا، دەنە تاربيە ەمتيحانىنىڭ رولىنا ءمان بەرۋدەن سىرت، دەنە تاربيە ساباعىن تولىق ءوتۋ، جەتكىلىكتى ءوتۋ، دەنە تاربيە وقىتۋشىلارىن تولىقتاۋ، كۇشەيتۋ، دەنە تاربيە الاڭىن سالۋ مەن اسپاپتاردى تولىقتاۋ جاعدايىن جاقسارتۋ، بۇكىل قوعامداعى بايلىق قاينارلارىن ءبىرتۇتاس جوسپارلاۋ قاتارلى جاقتاردا كۇش سالۋ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتۋ قاجەت. بيىل 10 – ايدا باسىپ تاراتىلعان «جاڭا داۋىردەگى مەكتەپتەردەگى دەنە تاربيە قىزمەتىن كۇشەيتۋ جانە ونى جاقسارتۋ جونىندەگى پىكىردە» بۇل مازمۇندار تۋرالى تۇگەلدەي ايقىن باعدار نۇسقالعان ءارى مەكتەپتەردىڭ دەنە تاربيە قىزمەتىنە جۇيەلى تالاپتاردى ورتاعا قويعان.
نەگىزگى ساتىلارداعى دەنە تاربيە وقىتۋ – زەرتتەۋ قىزمەتىمەن شۇعىلدانۋشى: «قازىر ەمتيحان الۋ بولاشاقتا ەمتيحان الماۋ ءۇشىن كەرەك» — دەگەن بولاتىن. قازىرگى باعالاۋ جۇيەسىنەن باستاپ كىرىسۋ قاجەت، ەمتيحان — وقۋشىلاردىڭ دەنە قۋاتى مەن دەنساۋلىعىن جاقسارتىپ، وقۋشىلاردىڭ جان – جاقتىلى جەتىلۋىن ىلگەرىلەتەتىن تىكەلەي قوزعاۋشى كۇش. جاستار مەن وسپىرىمدەرگە ساياتىن دەنە تاربيە قىزمەتى جاعىنداعى بۇرىنعى تاجىريبەلەردەن الىپ قاراعاندا، ورتا مەكتەپ ەمتيحانىنداعى دەنە تاربيە ەمتيحانى جۋىرداعى جىلداردان بەرى كۇشەيتىلگەندىكتەن، ورتالاۋدىڭ ءۇشىنشى جىلدىق وقۋشىلارى مەن تولىق ورتانىڭ ءبىرىنشى جىلدىق وقۋشىلارىنىڭ دەنە ساپاسى مەن دەنساۋلىق ورەسى باسقا جىلدىقتاعى وقۋشىلاردان جاقسى بولعان. ءبىر جاعىنان الىپ ايتقاندا، ەمتيحاننىڭ «سۇيمەندىك رولى» بايقالعان، ەندى ءبىر جاعىنان الىپ ايتقاندا، «ەمتيحاننىڭ رولى قۇدىرەتتى ەمەس»، ول ارقىلى مەكتەپتەگى دەنە تاربيە ساباعىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن اتقارۋ جاعىندا ءالى دە تولىق تياناقتاندىرۋ، ناقتى تياناقتاندىرۋ، بالالاردىڭ دەنە تاربيە، سپورت ارەكەتتەرىنە قاتىناسۋ قىزعىندىلىعىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.
http://kazakh.people.com.cn/155419/15829346.html
