مىسال دەلو
جارقىن ءۇي مايعا بەرۋشى قارقىنمەن «ءۇيدى مايعا الۋ – مايعا بەرۋ توقتامىنا» قول قويىپ، جارقىن قارقىننىڭ اتىنداعى ءۇيدى ءبىر جىلعا مايعا الاتىن بولىپ كەلىسەدى. توقتامنىڭ ۋاقىتى جەتكەن سوڭ، ەكى جاق تاپسىرىپ بەرۋ – تاپسىرىپ الۋ رەسميەتىن بىتىرگەن كەزدە الاۋىزدىق تۋىلادى. جارقىن ءۇيدى مايعا العان مەزگىلدە تازالىق بولمەسىندەگى سۋ شۇمەگىنىڭ، سۋ جىلىتقىشتىڭ، سۋ ىعىستىراتىن قۇبىر اۋزىنىڭ بۇزىلعانىن، تالاي رەت قارقىننان جوندەتۋدى تالاپ ەتسە دە، ناتيجە بولماعاندىقتان، امالسىزدان قاتىستى زاتتاردى اۋىستىرۋ مەن جوندەۋگە جيىنى 1000 يۋان جۇمساعانىن العا تارتىپ، قارقىننان بۇل اقشانى تولەۋدى تالاپ ەتەدى، قارقىن بۇعان قوسىلمايدى. ەندەشە، بۇل جوندەۋ قاراجاتىن كىم تولەۋى كەرەك؟
دەلو ارقىلى زاڭدى ءتۇسىندىرۋ
ءۇي يەسى قارقىن تولەۋى كەرەك. ازاماتتىق زاڭنامانىڭ 712 – تارماعىندا بىلاي دەپ بەلگىلەنگەن: مايعا بەرۋشى مايعا بەرىلگەن زاتتى جوندەۋ بورىشىن وتەۋى كەرەك. ءبىراق، تاراپتاردىڭ ايىرىم كەلىسىمى بارلارى بۇعان كىرمەيدى. ازاماتتىق زاڭنامانىڭ 713 – تارماعىندا بىلاي دەپ بەلگىلەنگەن: مايعا الۋشىنىڭ مايعا بەرىلگەن زاتتى جوندەۋ قاجەت بولعان كەزدە مايعا بەرۋشىدەن ۇيلەسىمدى مەرزىم شەگىندە جوندەپ بەرۋدى تالاپ ەتۋىنە بولادى. مايعا بەرۋشى جوندەۋ بورىشىن وتەمەسە، مايعا الۋشىنىڭ ءوزىنىڭ جوندەتۋىنە بولادى، جوندەتۋ اقىسىن مايعا بەرۋشى ۇستىنە الادى. مايعا بەرىلگەن زاتتى جوندەتۋ سەبەبىنەن مايعا الۋشىنىڭ پايدالانۋىنا اسەرى تيسە، ماياقىسىن سايكەستى كەمىتۋ نەمەسە مايعا بەرۋ مەرزىمىن ۇزارتۋى كەرەك. مايعا الۋشىنىڭ قاتەلىگىنەن مايعا بەرىلگەن زاتتى جوندەتۋگە تۋرا كەلسە، مايعا بەرۋشى الدىڭعى تارماقشادا بەلگىلەنگەن جوندەتۋ بورىشىن ارقالامايدى.
