مامان: ليۋ ليكۇن سانشي ولكەلىك جۇڭگوشا شيپاحاناسى وسپە اۋرۋلار ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، سانشيداعى ايگىلى جۇڭگوشا شيپاگەر، ولكەلىك ۇزدىك مامان، مەملەكەتتىك كيلينيكالىق ءتۇيىندى ەمدەۋ ارناۋلى ءبولىمىنىڭ جاۋاپتىسى.
سانشي كەشكى گازەتى: سوڭعى جىلداردا، تىك ىشەك راگىنا شالدىعۋ مولشەرىنىڭ ارتۋىنىڭ باستى سەبەبى قايسى جاقتاردا؟
ليۋ ليكۇن: ساندىق مالىمەت، وتكەن 10 جىلدا، ەلىمىزدە تىك ىشەك راگىنا شالدىعۋ مولشەرى %53.3 ارتقان بولىپ، جىلىنا %4.2 ارتقان. ماماندار بىلاي دەپ قارايدى: تىك ىشەك راگىنا شالدىعۋ مولشەرى بولاشاقتا وكپە راگىنا شالدىعۋ مولشەرىنەن جوعارى بولىپ، ءبىرىنشى «قاندىقول» بولۋى مۇمكىن، ونىڭ ۇستىنە، دامىعان قالالاردا ناۋقاسقا شالدىعۋ مولشەرى سالىستىرمالى تۇردە جوعارى بولادى.
تىك ىشەك راگىنا شالدىعۋ ىقتيمالدىعى كورنەكتى جوعارىلادى، بۇنىڭ باسىم كوپ ءبولىم سەبەبى ازىقتانۋ ادەتىنىڭ قالىپسىز بولۋى. قازىرگى قوعامدا، كوپتەگەن ادامدار ۇزاق ۋاقىت ماي قۇرامى جوعارى، جوعارى ەنەرگيالى، تومەن تالشىقتى ىشپەك-جەمەك تۇتىنادى، اراق ءىشىپ، تەمەكى شەگەدى، سونىمەن بىرگە، از ارەكەتتەنەدى، تۇرمىس باسىمدىعى جوعارى، وسىلاردىڭ بارلىعى تىك ىشەك راگىن كەلتىرىپ شىعاراتىن قاتەر. ەتسىز تاعامداردى جاقسى كورمەيدى، سونداي-اق كوكونىس، جەمىس-جيدەكتەردى ۇناتپايدى، سۇرىلەنگەن، قاقتالعان، مايعا پىسىرىلعان، ىستالعان ازىق-تۇلىكتەردى تۇتىناتىن ادامدار توبىنىڭ دا اۋرۋعا شالدىعۋ ىقتيمالدىعى جوعارى بولادى. بۇدان سىرت، تىك ىشەك راگى، جۋان ىشەك ەت وسپەسى بارلار كۇنىنە 30 گرامنان جوعارى سپيرت قابىلداسا اۋرۋعا شالدىعۋ ىقتيمالدىعى ارتادى.
سانشي كەشكى گازەتى: تىك ىشەك راگىنىڭ باستاپقى مەزگىلدەگى بەلگىلەرىن قالاي بايقاۋعا جانە تۇجىرىم جاساۋعا بولادى؟
ليۋ ليكۇن: تىك ىشەك راگىنا شالدىققان كوپتەگەن ادامدار بايقالعان كەزدە الدەقاشان ورتاڭعى مەزگىلىنە ءوتىپ بولادى، ادامدى اشىندىراتىنى بۇنىڭ ىشىندە جاستار دا بار، سوندىقتان، ەرتە بايقاپ ەرتە ەمدەتۋ كەرەك، اسىرەسە، اۋلەتتىك تۇقىم قۋالاۋ تاريحى بارلار، جاسى 50 دەن اسقان ناۋقاستار ءسوزسىز ىشەك ايناسىنا ءتۇسۋ كەرەك. باستاپقى مەزگىلدە تىك ىشەك راگى وپەراتسياسىن جاساتقاننان كەيىن، 5 جىل جاساۋ ىقتيمالدىعى %90 تەن جوعارى بولادى، ال، سوڭعى مەزگىلىندە وپەراتسيا جاساتقانىمەن ءومىر ءسۇرۋ ىقتيمالدىعى %10 كە جەتپەيدى.
تىك ىشەك راگىنىڭ باستاپقى مەزگىلدەگى بەلگىلەرى ءىش قاتادى نەمەسە ءىش وتەدى، سانى ارتادى، سونداي-اق ۇلكەن دارەتكە قان ارالاسىپ كەلەدى، ءىش اۋىرادى، ءىش كەبەدى، ءىش وتەدى، قان ازدىق سىندى ناۋقاستار پايدا بولادى. باستاپقى مەزگىلدەگى بەلگى نەگىزىنەن گەمورويمەن قارايلاس بولاتىندىقتان ءمان بەرىپ كەتپەيدى. قاتىستى بەلگىلەر ءجۇز بەرگەن ادامدار دەر كەزىندە شيپاحاناعا بارىپ تەكسەرىلۋى كەرەك، قاتىستى بەلگىلەر بولماعان كۇندە دە 50 جاستان اسقان ادامدار توبى مەرزىم بويىنشا شيپاحاناعا بارىپ تەكسەرىلۋ كەرەك.
سانشي كەشكى گازەتى: تىك ىشەك راگىنىڭ الدىن الۋ مەن ەمدەۋ جاعىندا قانداي كەڭەس بەرەسىز؟
ليۋ ليكۇن: تىك ىشەك راگىنىڭ الدىن الۋدا، الدىمەن تۇرمىستا ازىقتانۋداعى ناشار ادەتتەردى وزگەرتىپ، كوكونىس، جەمىس-جيدەكتى كوبىرەك جەپ، تەكسەرۋگە ءمان بەرۋ كەرەك. كوزالدا تىك ىشەك راگىنىڭ ەمدەۋدىڭ ەڭ نەگىزگى ەمدەۋ ءتاسىلى — حيميالىق جولمەن ەمدەۋ، وپەراتسيا جاساۋ، ءدارى-دارمەكپەن ەمدەۋ، سونداي-اق ينتەرۆەنتيون، قوزعاۋشى اپپارات ارقىلى ەمدەۋ، حيميالىق جولمەن ەمدەۋ ءتاسىلى كەڭ كولەمدە قولدانىلادى، تىك ىشەك راگى ءدارى-دارمەگى مەملەكەتتىك ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ تىزىمدىگىنە ەنگەننەن كەيىن، اقىسى تومەندەيدى، شارت-جاعدايى بار ناۋقاستار حيميالىق جولمەن ەمدەۋ ءتاسىلىن ءدارى-دارمەكپەن ۇشتاستىرىپ ەمدەلگەنى ءجون. بۇدان سىرت، كلينيكادا كەيبىر جۇڭگوشا ءدارىنىڭ كورنەكتى رولى بار ەكەندىگى بايقالعان.
كەلۋ قاينارى:ءتاڭىرتاۋ تورابى
